Ο Ερντογάν μιλά για ειρήνη, αλλά το χέρι του δείχνει πόλεμο

Ο Ερντογάν μιλά για ειρήνη, αλλά το χέρι του δείχνει πόλεμο Facebook Twitter
φωτ.: ΕΡΑ
0

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο μακροβιότερος ηγέτης της Τουρκίας και μία από τις πιο καθοριστικές μορφές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, έχει τελειοποιήσει την τέχνη της πολιτικής επικοινωνίας. Από τα βήματα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, επικαλείται σταθερά θέματα όπως η αδελφοσύνη, η ενότητα και η περιφερειακή ειρήνη. Στο διεθνές ακροατήριο, παρουσιάζει την Τουρκία ως παράγοντα σταθερότητας σε μια εύθραυστη περιοχή. Όμως πίσω από τη σχολαστικά διαμορφωμένη ρητορική, κρύβεται μια κυβέρνηση που χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από καταστολή, στρατηγική αστάθεια και αυταρχική παγίωση της εξουσίας.

Η απόκλιση ανάμεσα στη γλώσσα του Ερντογάν και την πραγματικότητα της διακυβέρνησής του γίνεται πλέον πολύ έντονη για να αγνοηθεί. Ενώ οι λόγοι του υπόσχονται συμφιλίωση και μεταρρυθμίσεις, η εγχώρια και εξωτερική πολιτική του αποκαλύπτουν μια πορεία προς την αντιπαράθεση - εντός και εκτός συνόρων.

Η Τουρκία του Ερντογάν: Μια διαρκής κατάσταση πολιτικού πολέμου με πραγματικότητα μιλιταρισμού αντί για διπλωματία

Τους τελευταίους μήνες, ο Ερντογάν ενέτεινε την πολιτική καταστολή κατά του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), με ηγέτη τον Οζγκιούρ Οζέλ. Μετά από εσωκομματικές εκλογές με εντάσεις το 2023, που ανέδειξαν τον Οζέλ στην ηγεσία, Τούρκοι εισαγγελείς - οι οποίοι θεωρούνται ευθυγραμμισμένοι με την εκτελεστική εξουσία - κατέθεσαν αγωγή για την ακύρωση του συνεδρίου που τον εξέλεξε. Τα φιλοκυβερνητικά μέσα υπονοούν πλέον ότι ολόκληρη η ηγετική δομή του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης ενδέχεται να κριθεί παράνομη.

Αυτές οι νομικές κινήσεις εντάσσονται σε ευρύτερες προσπάθειες φίμωσης της διαφωνίας. Ο Έκρεμ Ιμάμογλου, ο δημοφιλής δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και βασικός πολιτικός αντίπαλος του Ερντογάν, έχει ήδη καταδικαστεί με αμφιλεγόμενες κατηγορίες και κινδυνεύει να αποκλειστεί από τα καθήκοντά του. Άλλοι δήμοι υπό την αντιπολίτευση βρίσκονται υπό έρευνα ή έχουν δει τους εκλεγμένους δημάρχους τους να αντικαθίστανται με διορισμένους επιτρόπους. Στο σημερινό πολιτικό κλίμα της Τουρκίας, η νίκη στις κάλπες δεν εγγυάται πλέον τη διατήρηση της εξουσίας.

Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν φαίνεται να διατηρεί αθόρυφες επαφές με το φιλοκουρδικό Κόμμα DEM, αφήνοντας να εννοηθεί πιθανή αποκλιμάκωση μετά από χρόνια σκληρής καταστολής. Μόλις πριν λίγους μήνες, όμως, η ίδια κυβέρνηση προωθούσε τη διάλυση του κόμματος και αντικαθιστούσε δεκάδες εκλεγμένους δημάρχους με κρατικούς επιτρόπους. Αυτά τα αντιφατικά σήματα δείχνουν μια τακτική —και όχι αρχών— προσέγγιση: ποινικοποίηση, ενσωμάτωση ή εξουδετέρωση της αντιπολίτευσης ανάλογα με την πολιτική συγκυρία.

Η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν ακολουθεί το ίδιο μοτίβο αντιφάσεων. Συχνά παρουσιάζει την Τουρκία ως διαμεσολαβητή και δύναμη ειρήνης, ιδιαίτερα σε συγκρούσεις όπως η Ουκρανία-Ρωσία ή το Ισραήλ-Παλαιστίνη. Στην πράξη όμως, η Άγκυρα επιδεικνύει έναν έντονα στρατιωτικοποιημένο ρόλο στην περιοχή: με διασυνοριακές επιχειρήσεις σε Συρία και Ιράκ, στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη, ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και επιθετική προώθηση της αμυντικής της βιομηχανίας — κυρίως των μη επανδρωμένων αεροσκαφών — ως εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής.

Αυτές οι ενέργειες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις διπλωματικές του εκκλήσεις. Για παράδειγμα, ενώ ζητά αποκλιμάκωση με την Ελλάδα, την ίδια στιγμή εγκρίνει στρατιωτικές ασκήσεις κοντά σε αμφισβητούμενα νησιά. Ενώ μιλά για διάλογο στον Καύκασο, τουρκικά drones αλλάζουν τις ισορροπίες υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Αυτό που ο Ερντογάν παρουσιάζει ως ειρηνοποιητική πολιτική, συχνά είναι απλώς προβολή ισχύος.

Ετοιμασίες Ερντογάν για διαμαρτυρίες, όχι για διάλογο

Το χάσμα μεταξύ ρητορικής και πραγματικότητας είναι ίσως πιο ανησυχητικό στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας. Εν μέσω αυξανόμενης λαϊκής δυσαρέσκειας για τον πληθωρισμό, την ανεργία των νέων και την πολιτική καταπίεση, η κυβέρνηση έχει επενδύσει αθόρυβα σε εξοπλισμό αντιμετώπισης ταραχών.

Σύμφωνα με επίσημα έγγραφα προμηθειών, το υπουργείο Εσωτερικών αγόρασε πρόσφατα πάνω από 270.000 μονάδες δακρυγόνων και σπρέι πιπεριού, καθώς και δεκάδες χιλιάδες αντιασφυξιογόνες μάσκες για τις δυνάμεις ασφαλείας. Αυτή η μαζική αποθήκευση δεν είναι τυπική — υποδηλώνει ότι το κράτος προετοιμάζεται για παρατεταμένες κοινωνικές αναταραχές.

Αυτές οι προμήθειες έρχονται εν μέσω φόβων ότι ο Ερντογάν αναμένει διαδηλώσεις αντίστοιχες με εκείνες του Γκεζί το 2013 ή τις εκκαθαρίσεις του 2016 μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Καθώς ενισχύει τον έλεγχο επί της αντιπολίτευσης και της Δικαιοσύνης, φαίνεται πως εξοπλίζει και τον κρατικό μηχανισμό απέναντι στην ίδια του την κοινωνία.

Η Τουρκία του Ερντογάν: Ένα σύστημα βασισμένο στην αντίφαση

Η Τουρκία υπό τον Ερντογάν δεν κυβερνάται πλέον από προβλέψιμους θεσμούς, αλλά από εξατομικευμένη εξουσία και επιλεκτική εφαρμογή του νόμου. Η γλώσσα της δημοκρατίας — πλουραλισμός, δικαιοσύνη, συμφιλίωση — παραμένει στο δημόσιο αφήγημα. Όμως στην πράξη, τα ιδανικά αυτά αδειάζουν από περιεχόμενο λόγω αυταρχισμού: Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης φυλακίζονται, δήμαρχοι καθαιρούνται με διατάγματα και τα δικαστήρια λειτουργούν ως εργαλεία πολιτικής μηχανικής.

Οι διεθνείς παρατηρητές δεν πρέπει να παίρνουν τη ρητορική ειρήνης του Ερντογάν κατά γράμμα. Στη σημερινή Τουρκία, οι λέξεις συχνά λειτουργούν ως στρατηγικές παραπλανήσεις και όχι ως αντανάκλαση πολιτικής.

Αν ο Ερντογάν επιδιώκει πραγματικά την ειρήνη — είτε με τους Κούρδους πολίτες, είτε με τους πολιτικούς του αντιπάλους, είτε με τα γειτονικά κράτη — πρέπει να ξεκινήσει με την αποστρατιωτικοποίηση της εσωτερικής του πολιτικής και την αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας των θεσμών της χώρας. Μέχρι τότε, η φράση «ο Ερντογάν μιλάει για ειρήνη, αλλά τα χέρια του δείχνουν πόλεμο» θα παραμείνει μια συνοπτική και ανατριχιαστική περίληψη της πολιτικής πραγματικότητας της Τουρκίας.

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς μεταφράζεται η ρήση Ερντογάν «δεν θα είμαι ξανά πρόεδρος» - Οι φόβοι στην Τουρκία

Ανάλυση / Πώς μεταφράζεται η ρήση Ερντογάν «δεν θα είμαι ξανά υποψήφιος πρόεδρος» - Οι φόβοι στην Τουρκία

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει πως δεν θα είναι ξανά υποψήφιος για την προεδρία της Τουρκίας, ενώ φουντώνουν τα σενάρια για συνταγματική αλλαγή που θα του επιτρέψει νέα θητεία - Το ιστορικό των δηλώσεών του και οι πολιτικές εξελίξεις
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κλιματική κρίση: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπερνούν τα ορυκτά καύσιμα – Νέα εποχή

Διεθνή / Κλιματική κρίση: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπερνούν τα ορυκτά καύσιμα – Νέα εποχή

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ προειδοποιεί: Τα ορυκτά καύσιμα φτάνουν στο τέλος τους. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ήδη φθηνότερες και αποτελούν τη μόνη βιώσιμη λύση για σταθερή, καθαρή και προσιτή ενέργεια
LIFO NEWSROOM
Γάζα: Οι κερδοσκόποι πίσω από το μη κερδοσκοπικό σχέδιο βοήθειας ΗΠΑ-Ισραήλ

Διεθνή / Γάζα: Οι κερδισμένοι πίσω από το μη κερδοσκοπικό σχέδιο βοήθειας ΗΠΑ-Ισραήλ

Σε τέσσερις πρόχειρες αποθήκες στη Γάζα, το Gaza Humanitarian Foundation μοιράζει τρόφιμα υπό αυστηρή ασφάλεια – αλλά οι νεκροί και οι ρίψεις ευθυνών θέτουν ερωτήματα για τον ρόλο Ισραήλ, ΗΠΑ & Χαμάς
LIFO NEWSROOM
Υπό την προεδρία Τραμπ, η Συνοριoφυλακή των ΗΠΑ συλλαμβάνει μετανάστες μακριά από τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού

Διεθνή / Υπό την προεδρία Τραμπ, η Συνοριoφυλακή των ΗΠΑ συλλαμβάνει μετανάστες μακριά από τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού

Η κυβέρνηση Τραμπ στέλνει τους συνοριοφύλακες σε πόλεις μακριά από τα σύνορα, αλλά η πρακτική αυτή προκαλεί ανησυχίες για τον ρόλο και τις αρμοδιότητές τους
LIFO NEWSROOM
Ο Τραμπ άφησε ένα κενό εξουσίας στον ΟΗΕ και η Κίνα θέλει να το εκμεταλλευτεί

Διεθνή / Ο Τραμπ άφησε ένα κενό εξουσίας στον ΟΗΕ και η Κίνα θέλει να το εκμεταλλευτεί

Η Κίνα ενισχύει την παρουσία της σε οργανισμούς του ΟΗΕ όπως ITU και WHO, προσλαμβάνει προσωπικό, δημιουργεί συμμαχίες και χρηματοδοτεί, με στόχο την προώθηση της ατζέντας της στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων UN80
LIFO NEWSROOM
Τα μυστικά της αλχημείας: Εταιρεία πυρηνικής σύντηξης σχεδιάζει να μετατρέψει τον υδράργυρο σε χρυσό

Διεθνή / Τα μυστικά της αλχημείας: Εταιρεία πυρηνικής σύντηξης σχεδιάζει να μετατρέψει τον υδράργυρο σε χρυσό

Η αμερικανική startup Marathon Fusion, που χρησιμοποιεί πυρηνική σύντηξη, προτείνει μέσω «πυρηνικής μετατροπής» να παράγει χρυσό από υδράργυρο – με στόχο κέρδη αξίας όσο και η παραγόμενη ενέργεια
LIFO NEWSROOM
Οι ΗΠΑ ζητούν κατάθεση από την καταδικασμένη συνεργό του Τζέφρι Έπσταϊν, Γκισλέιν Μάξγουελ

Διεθνή / Οι ΗΠΑ ζητούν κατάθεση από την καταδικασμένη συνεργό του Τζέφρι Έπσταϊν, Γκισλέιν Μάξγουελ

Η επικοινωνία με τη νομική ομάδα της Μάξγουελ έγινε κατόπιν εντολής της υπουργού Δικαιοσύνης Παμ Μπόντι, με σκοπό να εξεταστεί εάν είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με τις εισαγγελικές αρχές
LIFO NEWSROOM
Εξάρθρωση κυκλώματος σωματεμπορίας στην Ισπανία – 37 συλλήψεις και 162 γυναίκες σε καθεστώς προστασίας

Διεθνή / Εξάρθρωση κυκλώματος σωματεμπορίας στην Ισπανία – 37 συλλήψεις και 162 γυναίκες σε καθεστώς προστασίας

Οι χώροι όπου εκτυλισσόταν η εκμετάλλευση παρουσιάζονταν ως νόμιμα ινστιτούτα μασάζ, ενώ στην πραγματικότητα λειτουργούσαν ως παράνομοι οίκοι ανοχή
LIFO NEWSROOM
Βλαντιμίρ Πλαχότνιουκ: Ο Μολδαβός ολιγάρχης, oι επιχειρήσεις στην Τουρκία και ο Ερντογάν

Διεθνή / Βλαντιμίρ Πλαχότνιουκ: Ο Μολδαβός ολιγάρχης, oι επιχειρήσεις στην Τουρκία και ο Ερντογάν

Μέσω εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, η οικογένεια του Μολδαβού ολιγάρχη επέκτεινε τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, παρά τις αντιδράσεις και τις νομικές υποθέσεις διεθνώς
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ