Ήταν τρεις τα ξημερώματα στην Αυστραλία όταν ο Άρτ Μαλόουν έλαβε ένα τηλεφώνημα που θα άλλαζε τη μοίρα της εταιρείας του, της Graphinex. Η είδηση ότι η εταιρεία του θα λάμβανε δάνειο ύψους 1,3 δισ. αυστραλιανών δολαρίων (860 εκατ. δολάρια ΗΠΑ), ως μέρος μιας πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Πολιτειών για τη δημιουργία εναλλακτικής αλυσίδας εφοδιασμού στα σπάνια μέταλλα και τα κρίσιμα ορυκτά, προκάλεσε έκρηξη ενθουσιασμού. «Έπεσα από το κρεβάτι όταν άκουσα τον αριθμό», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως «στην τελευταία μεταλλευτική διάσκεψη ένιωσα σαν ροκ σταρ».
Η Graphinex, που διαχειρίζεται το τρίτο μεγαλύτερο κοίτασμα γραφίτη στον κόσμο, είχε επί χρόνια παραγκωνιστεί από τους επενδυτές. Οι περισσότεροι θεωρούσαν πως καμία δυτική εταιρεία δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί την κινεζική κυριαρχία στην παραγωγή σπάνιων γαιών. Ωστόσο, η νέα συμφωνία ΗΠΑ–Αυστραλίας αλλάζει τους συσχετισμούς. «Όσοι ήμασταν μπροστά από την καμπύλη, τώρα δικαιωνόμαστε», δήλωσε ο Μαλόουν.
Η Αυστραλία έχει αναδειχθεί σε καίριο εταίρο των ΗΠΑ, τη στιγμή που το Πεκίνο περιορίζει τις εξαγωγές και χρησιμοποιεί την κυριαρχία του στην εφοδιαστική αλυσίδα ως γεωπολιτικό όπλο. Αυτή την εβδομάδα, η κυβέρνηση Τραμπ υπέγραψε στον Λευκό Οίκο συμφωνία με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζι για αμοιβαίες επενδύσεις ύψους περίπου 1 δισ. δολαρίων με στόχο τη δημιουργία μη κινεζικής αλυσίδας σπάνιων μετάλλων και κρίσιμων ορυκτών.
ΗΠΑ - Κίνα: Νέος Ψυχρός Πόλεμος για τα κρίσιμα ορυκτά
Η Τράπεζα Εξαγωγών–Εισαγωγών των ΗΠΑ (Exim Bank) υπέγραψε δανειακές δεσμεύσεις άνω των 2,2 δισ. δολαρίων για την προώθηση έργων στην Αυστραλία, με αρχικούς δικαιούχους επτά εταιρείες, ανάμεσά τους οι Arafura Rare Earths, Northern Minerals, RZ Resources και η Graphinex του Μαλόουν. Ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ, Νταγκ Μπέργκαμ, χαρακτήρισε τη συμμαχία «εξίσου σημαντική με το σχέδιο Μανχάταν», υπογραμμίζοντας τη στρατηγική της σημασία για την αμερικανική ασφάλεια και τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας.
Οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει έκρηξη στην αξία πολλών μικρών αυστραλιανών μεταλλευτικών εταιρειών. Επενδυτές όπως η δισεκατομμυριούχος Τζίνα Ράινχαρτ, ιαπωνικές πετρελαϊκές και ισχυρές οικογένειες της Αυστραλίας βλέπουν τεράστιες αποδόσεις, καθώς οι μετοχές εκτινάσσονται. Η Ράινχαρτ, μέσω της Hancock Prospecting, είχε ήδη επενδύσει στη Lynas Rare Earths, τον μεγαλύτερο παραγωγό σπάνιων γαιών εκτός Κίνας, ενώ στηρίζει νέα έργα όπως της Arafura και της Brazilian Rare Earths.
Η αυστραλιανή κυβέρνηση, με τη σειρά της, απέκτησε μερίδιο 100 εκατ. δολαρίων στην Arafura, επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική της δέσμευση. Οι Αμερικανοί και Αυστραλοί αξιωματούχοι ξεχωρίζουν την ανάπτυξη του έργου της Arafura κοντά στο Άλις Σπρινγκς και το διυλιστήριο γαλλίου στη Δυτική Αυστραλία, που αναπτύσσουν η Alcoa και η ιαπωνική Sojitz, ως έργα-προτεραιότητας. Το γάλλιο είναι κρίσιμο υλικό για ημιαγωγούς και αμυντικές τεχνολογίες.
Ο αναλυτής της UBS, Ντιμ Αριγιασίνγκε, περιγράφει τις σπάνιες γαίες ως «το καρύκευμα» της παγκόσμιας βιομηχανίας μεταφορών, ρομποτικής και άμυνας — μικρές ποσότητες, αλλά απαραίτητες.
Παρά τη ραγδαία άνοδο της αγοράς, πολλοί μικρότεροι παραγωγοί παλεύουν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής. Οι αναλυτές σημειώνουν πως η κατασκευή διυλιστηρίων σπάνιων γαιών στην Αυστραλία κοστίζει πέντε φορές περισσότερο από ό,τι στην Ασία, εξαιτίας του ακριβού ενεργειακού και εργατικού κόστους.
Η κυβέρνηση της Καμπέρας προσφέρει γενναίες επιδότήσεις, όπως για το έργο της Iluka Resources ύψους 1,8 δισ. δολαρίων, προκειμένου να ενισχύσει την αυτάρκεια της χώρας στα κρίσιμα ορυκτά. Ωστόσο, δεν λείπουν οι επικριτές. Ο ειδικός στα σπάνια μέταλλα Τόμας Κρούμερ δηλώνει πως «δεν υπάρχει εγχώρια αγορά στην Αυστραλία για αυτά τα προϊόντα» και αναρωτιέται γιατί να δαπανώνται κρατικά χρήματα για να λυθούν «προβλήματα άλλων χωρών».
Αντίθετα, ο πρώην Βρετανός υπουργός Εξωτερικών και νυν επικεφαλής διεθνών σχέσεων του επενδυτικού ομίλου Appian Capital, Ντόμινικ Ράαμπ, υποστηρίζει πως οι επιδοτήσεις είναι αναγκαίες. «Η αγορά είναι θεμελιωδώς διαταραγμένη. Το ζητούμενο για τη Δύση είναι πώς θα ξαναχτίσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες της», τόνισε.
Η Appian επενδύει στην Gippsland Critical Minerals, ανατολικά της Μελβούρνης, έργο που ο Ράαμπ χαρακτηρίζει «μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας». Ο Κάμπελ Τζόουνς, διευθύνων σύμβουλος της RZ Resources, αποκάλυψε ότι 20 αυστραλιανές εταιρείες προσκλήθηκαν τον περασμένο μήνα στην Ουάσιγκτον για επενδυτικές συνομιλίες — «ένα μήνυμα εμπιστοσύνης ότι το σχέδιο είναι απολύτως πραγματικό».
Την ίδια στιγμή, ο Άνταμ Χάντλεϊ, πρόεδρος της Northern Minerals, μιλά για «απτή αίσθηση ενθουσιασμού» στις συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους. «Περάσαμε από τη φάση της επιφυλακτικής αισιοδοξίας σε μια νέα εποχή ενθουσιασμού — όχι μόνο ως εταιρείες, αλλά ως έθνη», είπε χαρακτηριστικά.
Με πληροφορίες από Financial Times
Με πληροφορίες από Financial Times
