Η Ζανγκ Γιαντί, μια 22χρονη φοιτήτρια που τόλμησε να υψώσει τη φωνή της για τα δικαιώματα των Θιβετιανών, βρίσκεται σήμερα εξαφανισμένη στην Κίνα. Από την Ευρώπη, όπου είχε μετατραπεί σε ενεργή ακτιβίστρια, επέστρεψε το καλοκαίρι στην πατρίδα της για να συνεχίσει τα ταξίδια και τις έρευνές της.
Αντ’ αυτού, κατέληξε σε κέντρο κράτησης, κατηγορούμενη για “υποκίνηση αυτονομιστικής δράσης”. Η ιστορία της αντανακλά το αυστηρό πλαίσιο καταστολής που επιβάλλει το Πεκίνο σε όσους επιχειρούν να υπερασπιστούν τις εθνικές μειονότητες.
Καθώς η Ζανγκ Γιαντί περιηγήθηκε πέρυσι σε απομακρυσμένα χωριά της επαρχίας Σιτσουάν, μοιραζόταν με τους φίλους της φωτογραφίες από καταπράσινα δάση, πολύχρωμους δρόμους και ντόπιους με παραδοσιακές θιβετιανές φορεσιές.
Οι κυρίως θιβετιανές περιοχές έχουν εξελιχθεί σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Ωστόσο, η 22χρονη φοιτήτρια, που έκανε ένα διάλειμμα από τις σπουδές της στην Ευρώπη, ένιωσε θλίψη από όσα είδε: όλες οι πινακίδες ήταν στα μανδαρινικά, τα καταστήματα φαινόταν να ανήκουν σε Κινέζους, ενώ παντού κυμάτιζαν κινεζικές σημαίες.
Η Γιαντί ανησυχούσε ότι η θιβετιανή ταυτότητα «σβήνεται». Αυτή η εμπειρία την οδήγησε σε πορεία ακτιβισμού, που τελικά κατέληξε στη σύλληψη και εξαφάνισή της.
Από τη φοιτητική ακτιβιστική δράση στη Δύση, στη φυλάκιση στην Κίνα
Η υπόθεσή της είναι η πιο πρόσφατη σε μια σειρά περιστατικών όπου το Πεκίνο στοχοποιεί ακτιβιστές στο εξωτερικό. Πέρυσι, οι κινεζικές αρχές έβαλαν επικήρυξη σε 19χρονη φοιτήτρια στο Λιντς λόγω της δράσης της υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ.
Μεγαλωμένη ως βουδίστρια, η Γιαντί έδειξε ενδιαφέρον για τον θιβετιανό βουδισμό ήδη στο σχολείο. Στη Γαλλία, όπου μετανάστευσε το 2022, έγινε ενεργή φωνή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αρθρογραφούσε σε ενημερωτικό δελτίο του κινήματος Chinese Youth Stand For Tibet (CYST).
Οι φίλοι της περιγράφουν πως ένιωθε ότι οι εθνικές μειονότητες στην Κίνα δεν έχουν δικαίωμα να εκφράζονται ελεύθερα. «Μιλούσε πάντα για τα προβλήματα Μογγόλων, Θιβετιανών και Ουιγούρων», λέει ο σύντροφός της, Κάλσανγκ Γιαρπχέλ.
Ωστόσο, όταν επέστρεψε στην Κίνα το καλοκαίρι για να ταξιδέψει σε περισσότερες θιβετιανές περιοχές, συνελήφθη στα τέλη Ιουλίου. Από τότε, ούτε η οικογένεια ούτε οι φίλοι της έχουν νέα της. Πιστεύεται ότι κρατείται σε κέντρο κράτησης στην πόλη Τσανγκσά, κατηγορούμενη για «υποκίνηση σε αυτονομιστική δράση» – κατηγορία που επισείει ποινή έως 15 χρόνια φυλάκισης.
Η υπόθεση της Γιαντί έρχεται σε μια περίοδο που η Κίνα εντείνει την καταστολή και προσπαθεί να ελέγξει ακόμα και το μέλλον του Δαλάι Λάμα. Η ίδια, πριν συλληφθεί, μιλούσε για την ανάγκη «οι Κινέζοι να γνωρίσουν καλύτερα τον θιβετιανό πολιτισμό».
Η Ζανγκ Γιαντί επρόκειτο φέτος να ξεκινήσει μεταπτυχιακές σπουδές στην ανθρωπολογία στο SOAS του Λονδίνου, με όνειρο να εργαστεί στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντί γι’ αυτό, βρίσκεται φυλακισμένη, σύμβολο ενός ευρύτερου προβλήματος που αγγίζει την ελευθερία λόγου και πολιτιστικής ταυτότητας στην Κίνα.
Με πληροφορίες από Guardian