Μετά από δύο χρόνια αιματηρών συγκρούσεων που κόστισαν τη ζωή σε πάνω από 67.000 Παλαιστινίους και πάνω από 1.200 Ισραηλινούς, η συμφωνία που επετεύχθη με πρωτοβουλία Τραμπ φέρνει την πρώτη αληθινή ελπίδα για τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε πως αποδέχτηκε τη «λήξη του πολέμου» και την ισραηλινή αποχώρηση από τη Γάζα, καλώντας τις εγγυήτριες χώρες να επιβλέψουν την εφαρμογή της εκεχειρίας.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, ανακοίνωσε πως θα εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία εντός της ημέρας. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μίλησε για «σπουδαία μέρα για το Ισραήλ», ευχαριστώντας δημόσια τον Τραμπ για τη μεσολάβησή του. «Με τη βοήθεια του Θεού, θα τους φέρουμε όλους πίσω στο σπίτι», ανέφερε μέσω X.
Η πρώτη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα: απελευθέρωση ομήρων και παλαιστινίων κρατουμένων
Η πρώτη φάση της συμφωνίας για την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας προβλέπει την άμεση απελευθέρωση των 20 ζωντανών ισραηλινών ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση περίπου 2.000 Παλαιστινίων κρατουμένων. Σύμφωνα με πηγές του Γαλλικού Πρακτορείου, ανάμεσά τους περιλαμβάνονται 250 καταδικασμένοι σε ισόβια και 1.700 συλληφθέντες μετά το ξέσπασμα του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023.
Η ανταλλαγή αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός 72 ωρών από την επίσημη υπογραφή της συμφωνίας, η οποία, σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές, θα γίνει σήμερα στο Σαρμ ελ Σέιχ. Το Κατάρ, η Τουρκία και η Αίγυπτος λειτουργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις, διασφαλίζοντας την εφαρμογή των όρων της συμφωνίας και τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Γάζα: Διπλωματικός μαραθώνιος και διεθνείς αντιδράσεις
Οι συνομιλίες στο Σαρμ ελ Σέιχ κράτησαν τέσσερις ημέρες, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων εκπροσώπων από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, την Τουρκία και την Αίγυπτο. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι είχε μάλιστα προσκαλέσει τον Τραμπ να παρευρεθεί στην τελετή υπογραφής, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαιρέτισε την εξέλιξη, καλώντας όλα τα μέρη να «τηρήσουν πλήρως» τους όρους της εκεχειρίας. «Οι μάχες πρέπει να σταματήσουν μια για πάντα. Τα δεινά πρέπει να τελειώσουν», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ο ΟΗΕ είναι έτοιμος να ενισχύσει την ανθρωπιστική βοήθεια και να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Γάζας.
Από το Λονδίνο, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ έκανε λόγο για «στιγμή βαθιάς ανακούφισης» και ευχαρίστησε τις διπλωματικές ομάδες των ΗΠΑ, του Κατάρ, της Τουρκίας και της Αιγύπτου «για την καθοριστική συμβολή τους στο πρώτο αυτό βήμα προς την ειρήνη».
Τραμπ: «Οι όμηροι θα έχουν επιστρέψει τη Δευτέρα – Ειρήνη για όλη τη Μέση Ανατολή»
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που ανακοίνωσε πρώτος τη συμφωνία μέσω του Truth Social, δήλωσε πως «όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα», προσθέτοντας ότι το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε συμφωνημένη γραμμή ως πρώτο βήμα για «ισχυρή, διαρκή και αιώνια ειρήνη».
Σε συνέντευξή του στο Fox News, ο Τραμπ εκτίμησε πως οι όμηροι “θα έχουν επιστρέψει τη Δευτέρα”, συμπεριλαμβανομένων και των σορών των νεκρών. «Θεωρώ ότι η Γάζα θα ανοικοδομηθεί, θα γίνει τόπος ασφαλής, και οι χώρες της περιοχής θα βοηθήσουν. Οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν ενεργά για να εγγυηθούν την επιτυχία της ειρήνης», δήλωσε.
Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε πως ακόμη και το Ιράν θα μπορούσε να συμμετάσχει στη διαδικασία ειρήνευσης, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες. «Όλος ο κόσμος συνέβαλε για να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία – πρόκειται για ειρήνη όχι μόνο στη Γάζα, αλλά σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε ο Τραμπ στα τέλη Σεπτεμβρίου προβλέπει κατάπαυση του πυρός, σταδιακή απόσυρση του ισραηλινού στρατού, απελευθέρωση των ομήρων και αφοπλισμό της Χαμάς. Η Χαμάς, ωστόσο, έχει εκφράσει επιφυλάξεις, ζητώντας «εγγυήσεις» ότι ο πόλεμος θα τελειώσει «μια για πάντα» και ότι το Ισραήλ θα αποσυρθεί πλήρως από τη Γάζα. «Δεν εμπιστευόμαστε το Ισραήλ», δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της, Χαλίλ αλ Χάγια. Από την άλλη πλευρά, ο Νετανιάχου επιμένει ότι ο αφοπλισμός της Χαμάς αποτελεί προϋπόθεση για τη μόνιμη ειρήνη. Ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, εξέφρασε μάλιστα αντίθεση σε οποιαδήποτε συμφωνία που δεν οδηγεί στην «ολοκληρωτική καταστροφή της Χαμάς».
Γάζα: Δύο χρόνια αίματος και καταστροφής
Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας πάνω από 1.200 ανθρώπους, κυρίως αμάχους, και απάγοντας 251 ομήρους.
Η απάντηση του Ισραήλ υπήρξε συντριπτική, με αεροπορικούς και χερσαίους βομβαρδισμούς που ισοπέδωσαν τη Γάζα. Οι παλαιστινιακές αρχές αναφέρουν 67.000 νεκρούς, εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία είναι άμαχοι.
Ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει τη Γάζα «περιοχή λιμού» και ανεξάρτητοι ερευνητές του Οργανισμού κατηγορούν το Ισραήλ για γενοκτονία, κάτι που η ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά.
Αν εφαρμοστεί χωρίς παρεκκλίσεις, η συμφωνία Τραμπ – Χαμάς – Ισραήλ θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο βήμα ειρήνης στη Μέση Ανατολή εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, τα ερωτήματα παραμένουν:
- Θα αποδεχθεί η Χαμάς τον πλήρη αφοπλισμό της;
- Θα σεβαστεί το Ισραήλ τη δέσμευση αποχώρησης;
- Και θα καταφέρει ο Τραμπ να διατηρήσει τη fragile ειρήνη που τώρα γεννιέται;
Προς το παρόν, η διεθνής κοινότητα κρατά την ανάσα της. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, στη Γάζα και στο Ισραήλ ακούγεται η ελπίδα της σιωπής — όχι από φόβο, αλλά από ειρήνη.
Με πληροφορίες από Reuters, Guardian, CNN, Times of Israel
