ΕΕ: «Πράσινο φως» για το SAFE της ευρωπαϊκής άμυνας - Τι προβλέπεται για Τουρκία

ΕΕ: «Πράσινο φως» για το SAFE της ευρωπαϊκής άμυνας - Τι προβλέπεται για Τουρκία Facebook Twitter
φωτ.: Getty
0

Το Συμβούλιο της Ευρώπης ενέκρινε σήμερα έναν κανονισμό για τη δημιουργία του χρηματοδοτικού εργαλείου SAFE (Security Action for Europe).

Το SAFE είναι ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα στηρίζει τα κράτη μέλη που επιθυμούν να επενδύσουν στη βιομηχανική παραγωγή άμυνας μέσω κοινών προμηθειών, με έμφαση στις προτεραιότητες ικανότητας.

Το SAFE θα χρηματοδοτεί επείγουσες και μεγάλης κλίμακας επενδύσεις στην ευρωπαϊκή τεχνολογική και βιομηχανική βάση άμυνας (EDTIB). Στόχος είναι η ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας, η διαθεσιμότητα του αμυντικού εξοπλισμού όποτε απαιτείται και η αντιμετώπιση των υπαρχουσών ελλείψεων – ενισχύοντας συνολικά την ετοιμότητα άμυνας της ΕΕ.

Επιπλέον, το SAFE θα επιτρέψει στην ΕΕ να στηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία, εντάσσοντας τη βιομηχανία άμυνάς της στο εργαλείο από την αρχή.

«Εγκρίναμε το πρώτο επενδυτικό πρόγραμμα άμυνας σε επίπεδο ΕΕ ύψους 150 δισ. ευρώ. Δεν είναι μόνο επιτυχία της προεδρίας, αλλά ολόκληρης της Ένωσης. Είναι ένα πρωτοφανές εργαλείο που θα ενισχύσει τις αμυντικές μας δυνατότητες και θα στηρίξει τη βιομηχανία μας. Όσο περισσότερο επενδύουμε στην ασφάλεια, τόσο πιο αποτελεσματικά αποτρέπουμε τους κινδύνους», δήλωσε ο Άνταμ Σουάπκα, Υπουργός ΕΕ της Πολωνίας.

Πώς θα λειτουργεί το SAFE

Το SAFE θα παρέχει έως 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα διατίθενται στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατόπιν αιτήματος και βάσει εθνικών σχεδίων. Οι εκταμιεύσεις θα γίνονται με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων μεγάλης διάρκειας, τα οποία θα επιστρέφονται από τα κράτη που τα λαμβάνουν.

Για να διασφαλιστεί η οικονομία κλίμακας και η διαλειτουργικότητα, και να μειωθεί η κατακερματισμένη παραγωγή στην EDTIB, τα δικαιούχα κράτη θα πρέπει κατά κανόνα να προχωρούν σε κοινές προμήθειες με τουλάχιστον άλλο ένα κράτος μέλος.

Ωστόσο, λόγω της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης, για περιορισμένο διάστημα θα επιτρέπονται και μονομερείς προμήθειες.

SAFE: Συμμετοχή τρίτων χωρών

Το SAFE ανοίγει νέο κεφάλαιο συνεργασίας με τρίτες χώρες:

  • Η Ουκρανία και οι χώρες της Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) - Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ) θα αντιμετωπίζονται ισότιμα με τα κράτη μέλη. Θα μπορούν να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες και να πωλούν προϊόντα από τις δικές τους βιομηχανίες.
  • Υποψήφιες χώρες, κράτη που διαπραγματεύονται προσχώρηση ή έχουν υπογράψει συμφωνίες ασφάλειας με την ΕΕ (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο), θα μπορούν επίσης να συμμετέχουν.
  • Επιπλέον, θα μπορεί να συναφθεί διμερής ή πολυμερής συμφωνία για να επεκταθούν οι όροι επιλεξιμότητας.

Στο κείμενο δεν γίνεται ευθεία αναφορά στην Τουρκία, ενώ αρκετά κράτη μέλη με προεξάρχουσα τη Γερμανία δεν επιθυμούσε διατύπωση εξαίρεσης της Άγκυρας. Στο κείμενο του κανονισμού διατυπώνεται πάντως σαφώς και οριζοντίως ότι η συμμετοχή τρίτης χώρας δεν πρέπει να απειλεί τα συμφέροντα της Ε.Ε. και των κρατών-μελών της. Σε κάθε περίπτωση, η συμμετοχή της Τουρκίας δεν αποκλείεται από δυνάμει μελλοντικές διμερείς ή πολυμερείς συνεργασίες. Αδιευκρίνιστες παραμένουν εξάλλου οι τελευταίες, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες «παράθυρο» συμμετοχής τουρκικών αμυντικών εταιρειών θα δοθεί μέσω κοινοπραξιών και σχετικών συμφωνιών μετόχων.

Επιλέξιμες δραστηριότητες του SAFE

Το SAFE θα χρηματοδοτεί δράσεις σε δύο κατηγορίες προϊόντων άμυνας, όπως προσδιορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου 2025:

Κατηγορία 1:

  • Πυρομαχικά και πυραύλοι
  • Πυροβολικά και δυνατότητες πλήγματος ακριβείας
  • Χερσαία συστήματα μάχης και υποστηρικτικός εξοπλισμός (συμπεριλαμβανομένου εξοπλισμού στρατιωτών και όπλων πεζικού)
  • Προστασία κρίσιμων υποδομών
  • Κυβερνοάμυνα
  • Στρατιωτική κινητικότητα (και αντικινητικότητα)

Κατηγορία 2:

  • Αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά συστήματα
  • Ναυτικές δυνατότητες επιφανείας και υποβρύχιες
  • Συστήματα drone και αντι-drone
  • Στρατηγικά μέσα (π.χ. στρατηγικές αερομεταφορές, ανεφοδιασμός αέρος-σε-αέρα, συστήματα C4ISTAR, δορυφορικά μέσα και υπηρεσίες, προστασία διαστήματος)
  • Τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος

Για προϊόντα Κατηγορίας 2, οι ανάδοχοι θα πρέπει να έχουν δυνατότητα ελέγχου στον σχεδιασμό, προσαρμογή και εξέλιξη του τελικού προϊόντος.

Για όλες τις κατηγορίες, το κόστος εξαρτημάτων εκτός ΕΕ/ΕΟΧ/Ουκρανίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 35% του συνολικού κόστους των εξαρτημάτων.

Διατλαντική συνεργασία και επόμενα βήματα

Η ΕΕ δεσμεύεται να ενισχύσει τη διατλαντική συνεργασία και τη συμπληρωματικότητα με το ΝΑΤΟ. Το SAFE θα ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα, τη συνεργασία στη βιομηχανία και την αμοιβαία πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες με αξιόπιστους εταίρους.

Το SAFE θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη μέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, δηλαδή στις 29 Μαΐου 2025.

Στις 6 Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο κυρίαρχη και αυτάρκης στην άμυνα, μειώνοντας στρατηγικές εξαρτήσεις και αντιμετωπίζοντας κρίσιμες ελλείψεις. Το SAFE είναι ο πρώτος πυλώνας του σχεδίου ReArm Europe / Readiness 2030 της Κομισιόν, που στοχεύει στην κινητοποίηση άνω των 800 δισ. ευρώ σε δαπάνες άμυνας, μέσω eνεργοποίησης ρήτρας ευελιξίας του Συμφώνου Σταθερότητας για εθνική χρηματοδότηση, ευελιξίας στα διαρθρωτικά ταμεία, χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων.

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Ρομπέρτα Μέτσολα απειλεί με προσφυγή κατά της Κομισιόν για το σχέδιο δανεισμού 150 δισ. ευρώ στην άμυνα

Διεθνή / Η Ρομπέρτα Μέτσολα απειλεί με προσφυγή κατά της Κομισιόν για το σχέδιο δανεισμού 150 δισ. ευρώ στην άμυνα

Αντιμέτωπη με θεσμική σύγκρουση βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου απειλεί με προσφυγή κατά της Κομισιόν για τον αποκλεισμό των ευρωβουλευτών από το πρόγραμμα SAFE
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Δεν είχα εμβολιαστεί ποτέ»: Παιδιά χωρίς εμβόλια, ενήλικες χωρίς ανοσία – Το ανησυχητικό φαινόμενο στις ΗΠΑ

Διεθνή / «Δεν είχα εμβολιαστεί ποτέ»: Παιδιά χωρίς εμβόλια, ενήλικες χωρίς ανοσία – Το ανησυχητικό φαινόμενο στις ΗΠΑ

Όλο και περισσότεροι Αμερικανοί ενηλικιώνονται χωρίς βασικά εμβόλια λόγω της διστακτικότητας των γονιών τους - Η ιστορία της Λέισι Μάντισον αποκαλύπτει τους κινδύνους, τις επιπτώσεις και τη σημασία της εμπιστοσύνης στην επιστήμη
LIFO NEWSROOM
BBC: Η Γαλλία σε νέα πολιτική κρίση μετά την παραίτηση Λεκορνί - Προθεσμία 48 ωρών για σταθερότητα

Διεθνή / Γαλλία: Βαθαίνει η πολιτική κρίση μετά την παραίτηση Λεκορνί - Προθεσμία 48 ωρών για σταθερότητα

Ο Γάλλος πρόεδρος παρά την παραίτησή του Σεμπαστιάν Λεκορνί, του έδωσε προθεσμία 48 ωρών, για να να επιτευχθεί συμφωνία με τα κόμματα για ένα «σχέδιο σταθερότητας» για τη χώρα
LIFO NEWSROOM
Βασιλιάς Κάρολος: Η μυστική συνάντηση με πρώην δεξί χέρι του μετά από χρόνια στο Clarence House

Διεθνή / Βασιλιάς Κάρολος: Η μυστική συνάντηση με πρώην δεξί χέρι του μετά από χρόνια στο Clarence House

«Μπορώ να τα καταφέρω χωρίς σχεδόν κανέναν, εκτός από τον Μάικλ» φέρεται να είχε πει κάποτε για τον συνεργάτη του, ο οποίος απομακρύνθηκε από τη θέση του μετά από οικονομικό κάνδαλο
LIFO NEWSROOM
Έβερεστ: «Φοβήθηκα μη θαφτώ ζωντανός» - Σε εξέλιξη η τεράστια επιχείρηση διάσωσης των εγκλωβισμένων ορειβατών

Διεθνή / Έβερεστ: «Φοβήθηκα μη θαφτώ ζωντανός» - Σε εξέλιξη η τεράστια επιχείρηση διάσωσης των εγκλωβισμένων ορειβατών

Σφοδρή χιονοθύελλα άφησε εκατοντάδες ανθρώπους αποκλεισμένους στις απομακρυσμένες πλαγιές του όρους Έβερεστ, οδηγώντας σε μια μαζική επιχείρηση διάσωσης
LIFO NEWSROOM
Γκίσλεϊν Μάξγουελ: Απορρίφθηκε η έφεση της - Δεν ακυρώνεται η καταδίκη της

Διεθνή / Γκίσλεϊν Μάξγουελ: Απορρίφθηκε η έφεση της - Δεν ακυρώνεται η καταδίκη της

Η καταδικασμένη συνεργάτιδα του Τζέφρι Έπσταϊν υποστήριζε ότι έπρεπε να απαλλαγεί, επειδή ο Έπσταϊν είχε συνάψει το 2008 συμφωνία με τις αρχές που τον Proστάτευε από περαιτέρω δίωξη.
LIFO NEWSROOM
Ζιζέλ Πελικό: Επέστρεψε στο δικαστήριο για να αντιμετωπίσει έναν από τους άνδρες που καταδικάστηκαν για τον βιασμό της

Διεθνή / Ζιζέλ Πελικό: Επέστρεψε στο δικαστήριο για να αντιμετωπίσει έναν από τους άνδρες που καταδικάστηκαν για τον βιασμό της

Η 72χρονη επέστρεψε σήμερα σε δικαστήριο της Γαλλίας - Ο μοναδικός από τους 51 κατηγορουμένους για τους βιασμούς της αμφισβήτησε την ποινή του
LIFO NEWSROOM
Global Sumud Flotilla: Στην Ελλάδα πάνω από 170 ακτιβιστές – Ανάμεσά τους και η Γκρέτα Τούνμπεργκ

Διεθνή / Global Sumud Flotilla: Στην Ελλάδα πάνω από 170 ακτιβιστές – Ανάμεσά τους και η Γκρέτα Τούνμπεργκ

Η Global Sumud Flotilla, αποστολή αλληλεγγύης προς τη Γάζα, είχε ως στόχο να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια και να αναδείξει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή
LIFO NEWSROOM
«Δεν έβγαλαν παρέλαση»: Ποιοι πρωθυπουργοί παραιτήθηκαν πριν κλείσουν τρεις μήνες

Διεθνή / «Δεν έβγαλαν παρέλαση»: Ποιοι πρωθυπουργοί παραιτήθηκαν πριν κλείσουν τρεις μήνες

Από τη Λιζ Τρας και τη Μαγκνταλένα Άντερσον μέχρι τον Πρίγκιπα Χιγκασικούνι και τον Αντ. Ροντρίγκες Σαά — Οι πιο σύντομες πρωθυπουργικές θητείες στην ιστορία, που έληξαν πριν καν συμπληρωθούν 91 ημέρες
LIFO NEWSROOM