Άρης: Ανιχνεύθηκε άνθρακας που θα μπορούσε να έχει βιολογική προέλευση από αρχαία μικρόβια

Άρης: Ανιχνεύθηκε άνθρακας που θα μπορούσε να έχει βιολογική προέλευση από αρχαία μικρόβια Facebook Twitter
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ / NASA
0

Την υπογραφή άφθονου «ελαφρού» άνθρακα στον Άρη ανίχνευσε το ρόβερ Curiosity της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA).

Σύμφωνα με τους επιστήμονες υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις: Να προέρχεται από χημικές αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας, να δημιουργήθηκε από περαστικό νέφος κοσμικής σκόνης ή να έχει «ντόπια» βιολογική προέλευση, έχοντας παραχθεί στο παρελθόν από μορφές μικροβιακής ζωής, όπως συμβαίνει και στη Γη.

Το ρόβερ τριγυρνάει στον γειτονικό πλανήτη από το 2012, παίρνοντας κατά καιρούς δείγματα από την επιφάνειά του και κάνοντας αναλύσεις επιτόπου με το φορητό χημικό εργαστήριο του. Αυτή τη φορά, οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωεπιστημών Κρίστοφερ Χάουζ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το "Science", ανακοίνωσαν ότι το Curiosity ανίχνευσε φασματοσκοπικά ένα σήμα που θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη αρχαίας αρειανής ζωής, χωρίς ασφαλώς να αποκλείονται άλλες πιο «πεζές» εξηγήσεις.

Ο άνθρακας που βρέθηκε παγιδευμένος σε αρειανά πετρώματα, είναι εντυπωσιακά εμπλουτισμένος με ελαφριά ισότοπα άνθρακα. Στη Γη ένα τέτοιο σήμα αποτελεί ισχυρή ένδειξη για αρχαία μικροβιακή ζωή. Δεδομένου όμως ότι πρόκειται για τον Άρη- όπου έχουν διαψευστεί οι κατά καιρούς αρχικές εκτιμήσεις - οι ερευνητές είναι διστακτικοί να πανηγυρίσουν. Έτσι, μελετούν παράλληλα όλες τις εναλλακτικές μη βιολογικές ερμηνείες του φαινομένου, κυρίως την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα του «κόκκινου» πλανήτη και την αστρόσκονη. Πάντως και οι εναλλακτικές αυτές εξηγήσεις είναι εξίσου «εξωτικές» με την πιθανότητα κάποια υπόγεια μικρόβια να παρήγαγαν κάποτε εμπλουτισμένο άνθρακα με τη μορφή αερίου μεθανίου.

Ο άνθρακας υπάρχει σε δύο σταθερές ισοτοπικές μορφές: του «ελαφρού» άνθρακα-12 που αποτελεί τη συντριπτική πλειονότητα του υπάρχοντος άνθρακα, και του βαρύτερου άνθρακα-13. Η ζωή έχει εξελίξει μηχανισμούς στη Γη που ευνοούν τον ελαφρύτερο άνθρακα, με αποτέλεσμα τα περισσότερα οργανικά μόρια που έχουν βιολογική προέλευση, να περιέχουν άνθρακα-12.

Οι ερευνητές ανέλυσαν τις μετρήσεις του ρόβερ από 24 διαφορετικά δείγματα πετρωμάτων από τον κρατήρα Γκέιλ, ο οποίος κάποτε περιείχε μία αρχαία λίμνη. Σε έξι από αυτά τα δείγματα η αναλογία του άνθρακα-12 σε σχέση με τον άνθρακα-13 ήταν τόσο μεγάλη (πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη), που ο Χάουζ έκανε λόγο για «δραματικά σήματα». Μία πιθανή εύλογη εξήγηση είναι ότι πριν από δισεκατομμύρια χρόνια μικρόβια τρέφονταν με άνθρακα από το μάγμα στο αρειανό υπέδαφος και στη συνέχεια παρήγαγαν αέριο μεθάνιο. Μετά, άλλα επιφανειακά μικρόβια θα τρέφονταν με τη σειρά τους με αυτό το μεθάνιο, εμπλουτίζοντας το περαιτέρω με ελαφρύ άνθρακα, ο οποίος τελικά παγιδεύτηκε στα πετρώματα μετά τον θάνατο των μικροοργανισμών.

Μέχρι στιγμής όμως το ρόβερ δεν έχει δει φυσικά ίχνη αρχαίων μικροβίων, συνεπώς μια τροποποιημένη εκδοχή της παραπάνω θεωρίας είναι ότι μετά το αρχικό στάδιο της διαδικασίας που ξεκίνησε από μικρόβια βαθιά στο υπέδαφος, το δεύτερο στάδιο στην επιφάνεια του πλανήτη δεν έγινε από άλλα μικρόβια, αλλά από την υπεριώδη ακτινοβολία που μπορεί να διέσπασε το αέριο μεθάνιο μικροβιακής προέλευσης, εμπλουτίζοντας έτσι τον ελαφρύ άνθρακα.

Εναλλακτικά, η υπεριώδης ακτινοβολία θα μπορούσε να έχει κάνει εξ αρχής όλη τη «δουλειά», χωρίς καθόλου βοήθεια από τα μικρόβια. Η ακτινοβολία αυτή, όπως έχουν δείξει πρόσφατα εργαστηριακά πειράματα στη Γη από Ιάπωνες πλανητικούς επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Τόκιο, μπορεί να αντιδράσει χημικά με το μονοξείδιο του άνθρακα - που αποτελεί το 96% της αρειανής ατμόσφαιρας - και να παράγει άκρως εμπλουτισμένο άνθρακα-12.

Μία άλλη εναλλακτική εξήγηση είναι ότι, στο νεαρό ακόμη ηλιακό σύστημα, ο Άρης πέρασε μέσα από ένα διαστρικό μοριακό νέφος αερίων και σκόνης, κάτι που πιστεύεται ότι συμβαίνει κάθε 100 εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρακας στη διαστρική σκόνη είναι ελαφρύς και, κρίνοντας από τις αναλύσεις μετεωριτών, θα μπορούσε να εξηγεί τα αυξημένα επίπεδα άνθρακα-12 που παρατηρούνται στον Άρη.

Το Curiosity συνεχίζει να «μυρίζει» τη σημερινή αραιή αρειανή ατμόσφαιρα και έχει ήδη ανιχνεύσει μεθάνιο, αλλά σε συγκεντρώσεις πολύ χαμηλές για να μπορέσει να μετρήσει τα επίπεδα των ισοτόπων του άνθρακα. Προς το παρόν, είναι δύσκολο να πει κανείς πιο από τα παραπάνω σενάρια - ή ίσως κάποιο άλλο - είναι πιο βάσιμο.

Ο Χάουζ δήλωσε, με συγκρατημένη επιφύλαξη, ότι τα νέα ευρήματα ενισχύουν κάπως την πιθανότητα να υπήρχαν κάποτε μικροοργανισμοί στον Άρη, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ότι υπάρχουν ακόμη στο υπέδαφός του. Επεσήμανε ότι «και τα τρία σενάρια υποδηλώνουν έναν ασυνήθιστο κύκλο άνθρακα στον Άρη, πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε στη Γη σήμερα. Χρειαζόμαστε όμως περισσότερα δεδομένα για να αποφασίσουμε ποια είναι η σωστή εξήγηση. Θα ήταν ωραία αν το ρόβερ ανίχνευε μία μεγάλη ποσότητα μεθανίου και μετρούσε τα ισότοπα άνθρακα σε αυτήν, αλλά μέχρι στιγμής οι ποσότητες μεθανίου που έχουν ανιχνευθεί, είναι τόσο μικρές που τα ισότοπα δεν είναι δυνατό να μετρηθούν».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τech & Science
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Παράτα το Instagram, η τεχνητή νοημοσύνη θα σου δώσει δουλειά», λέει ο CEO της Perplexity

Τech & Science / «Παράτα το Instagram, η τεχνητή νοημοσύνη θα σου δώσει δουλειά», λέει ο CEO της Perplexity

Ο CEO της Perplexity, Αραβίντ Σρινιβάς, καλεί τους εργαζόμενους να αξιοποιήσουν την ΤΝ αντί να χάνονται στα social – Την ώρα που η ΤΝ μειώνει θέσεις εργασίας, «η λύση είναι η επιχειρηματικότητα»
LIFO NEWSROOM
Η OpenAI επέλεξε την Google, αντί της Amazon και της Microsoft για τις υποδομές cloud του ChatGPT

Τech & Science / Η OpenAI επέλεξε την Google, αντί της Amazon και της Microsoft, για τις υποδομές cloud του ChatGPT

Η συνεργασία με τον τεχνολογικό κολοσσό έρχεται καθώς η OpenAI διευρύνει τους παρόχους cloud, αναζητώντας περισσότερη υπολογιστική ισχύ για την εξυπηρέτηση της αυξανόμενης ζήτησης
LIFO NEWSROOM
Οκτώ μωρά στο Ηνωμένο Βασίλειο γεννήθηκαν με DNA από τρία άτομα για την εξάλειψη ανίατης κληρονομικής ασθένειας

Τech & Science / Οκτώ μωρά στο Ηνωμένο Βασίλειο γεννήθηκαν με DNA από τρία άτομα για την εξάλειψη ανίατης κληρονομικής ασθένειας

Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στην τεχνική της «δωρεάς μιτοχονδριακού DNA», που στοχεύει στην πρόληψη σοβαρών, συχνά θανατηφόρων παθήσεων
LIFO NEWSROOM
ALS: Η νόσος που αντιμετώπιζε ο Γεράσιμος Μιχελής

Τech & Science / Τι είναι το ALS, η νόσος που αντιμετώπιζε ο Γεράσιμος Μιχελής

Η Αμυοτροφική Πλευρική Σκλήρυνση ή νόσος του κινητικού νευρώνα, με την οποία εξοικειώθηκε μεγάλη μερίδα του κόσμου μέσα από την περίπτωση του Στίβεν Χόκινγκ - Τα πρώιμα συμπτώματα και οι πιθανότητες επιβίωσης
LIFO NEWSROOM
Πρωτεΐνες στο ανθρώπινο σώμα αποκαλύπτουν προειδοποιητικά σημάδια για τη νόσο Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον

Τech & Science / Πρωτεΐνες στο ανθρώπινο σώμα αποκαλύπτουν προειδοποιητικά σημάδια για τη νόσο Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον

Η ανάλυση μεγάλου συνόλου βιολογικών δεδομένων αποκαλύπτει στοιχεία που θα βοηθήσουν στην ανίχνευση και την καταπολέμηση νευροεκφυλιστικών παθήσεων
LIFO NEWSROOM