Τα περιστατικά σοβαρών τροφικών δηλητηριάσεων που συνδέονται με το βακτήριο Listeria αυξήθηκαν στην Ευρώπη πέρυσι, πιθανότατα λόγω των αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες και της γήρανσης του πληθυσμού, όπως προειδοποιούν οι υγειονομικές και οι αρχές ασφάλειας τροφίμων.
Υπήρξαν περισσότερα από 3.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα λοίμωξης από Listeria το 2024, με περίπου το 70% να χρειάζεται νοσηλεία και έναν στους 12 ασθενείς να καταλήγει, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) και της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
Η Listeria είναι ένα είδος βακτηρίου που ευδοκιμεί σε υγρά και δροσερά περιβάλλοντα και μπορεί να είναι δύσκολο να εξαλειφθεί ακόμη και με έντονο καθαρισμό. Οι λοιμώξεις – συχνά μέσω τροφίμων – είναι σπάνιες, αλλά μπορεί να αποβούν θανατηφόρες.
Έως και το 3% των έτοιμων προς κατανάλωση τροφίμων έχουν επίπεδα μόλυνσης από Listeria πάνω από τα όρια ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ, ανέφερε η έκθεση.
«Παρόλο που η μόλυνση είναι σπάνια, η Listeria μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια, γεγονός που την καθιστά μια από τις πιο σοβαρές τροφιμογενείς απειλές που παρακολουθούμε», δήλωσε ο Ole Heuer, ο οποίος ηγείται του έργου του ECDC που συνδέει την ανθρώπινη, ζωική και περιβαλλοντική υγεία.
Η έκθεση παρακολουθούσε λοιμώξεις από Listeria, Salmonella, Campylobacter, E. coli που παράγουν τοξίνη Shiga (STEC) και άλλα βακτήρια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο και οκτώ ακόμη μη κράτη-μέλη της ΕΕ.
Το 2024 καταγράφηκαν 6.558 τροφιμογενείς επιδημίες, αύξηση 14,5% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την έκθεση. Παρότι τα περιστατικά και οι νοσηλείες αυξήθηκαν, ο αριθμός των θανάτων μειώθηκε πέρυσι.
Οι παράγοντες
Η «ανοδική τάση» στις τροφιμογενείς λοιμώξεις οφείλεται πιθανότατα σε έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως αναφέρεται στην έκθεση, μεταξύ των οποίων οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες – για παράδειγμα, η αυξημένη κατανάλωση έτοιμων προς κατανάλωση γευμάτων – καθώς και η μη υγιεινή διαχείριση τροφίμων και η γήρανση του πληθυσμού, που αυξάνει την ευαλωτότητα στις λοιμώξεις.
Το 2024, τα λαχανικά και άλλα μη ζωικά προϊόντα συνδέθηκαν με τους περισσότερους θανάτους από τροφικές δηλητηριάσεις στις περιπτώσεις όπου υπήρχαν ισχυρά στοιχεία για την προέλευσή τους. Όμως η Salmonella ήταν υπεύθυνη για τις περισσότερες πολυεθνικές επιδημίες, με τα αυγά και τα προϊόντα αυγών να αποτελούν τον κύριο φορέα μετάδοσης.
Οι ευρωπαϊκές αρχές ανέφεραν ότι έχει σημειωθεί «σημαντική αύξηση» των λοιμώξεων από Salmonella σε πτηνοτροφεία την τελευταία δεκαετία και ότι πολλές χώρες της ΕΕ δεν κάνουν αρκετά για να τις αντιμετωπίσουν.
«Φέτος, σημαντικός αριθμός χωρών της ΕΕ απέτυχε να επιτύχει όλους τους στόχους για τη μείωση της Salmonella στα πουλερικά, με μόλις 14 κράτη-μέλη να πετυχαίνουν πλήρη συμμόρφωση», δήλωσε ο Frank Verdonck, επικεφαλής της μονάδας βιολογικών κινδύνων και υγείας/ευζωίας ζώων της EFSA.
Οδηγίες προστασίας
Οι πολίτες μπορούν να λάβουν μέτρα για να προστατευθούν από τροφιμογενείς λοιμώξεις, όπως:
- διατηρώντας το ψυγείο στους 5°C ή χαμηλότερα,
- καταναλώνοντας έτοιμα γεύματα πριν από την ημερομηνία λήξης,
- μαγειρεύοντας καλά το κρέας,
- κρατώντας χωριστά τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα,
- πλένοντας τα χέρια, τα μαγειρικά σκεύη και τις επιφάνειες μετά τον χειρισμό ωμών τροφίμων.
Επίσης τονίζεται ότι οι «ευάλωτες ομάδες» – μεταξύ των οποίων οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό – θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση τροφίμων υψηλού κινδύνου, όπως τα έτοιμα γεύματα, το μη παστεριωμένο γάλα και τα μαλακά μη παστεριωμένα τυριά.
Με πληροφορίες από euronews.com
