Διαστημικές οφθαλμαπάτες: Το «μάτι του Σάουρον» και ο εξωπλανήτης που δεν υπήρξε ποτέ

Διαστημικές οφθαλμαπάτες: Το «μάτι του Σάουρον» και ο εξωπλανήτης που δεν υπήρξε ποτέ Facebook Twitter
0

Ένας εξωπλανήτης που δεν υπήρξε ποτέ. Μια μοναδική ιστορία «διαστημικής οφθαλμαπάτης». 

Το άστρο Fomalhaut, το λαμπρότερο άστρο στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύος, απέχει μόλις 25 έτη φωτός από την Γη και αποτελεί μέρος ενός τριπλού αστρικού συστήματος.

Με επιφανειακή θερμοκρασία 8.000 °C, το άστρο αυτό έχει σχεδόν διπλάσια μάζα από αυτήν του Ήλιου και από το 2008 ήταν το πρώτο άστρο του οποίου ο εξωπλανήτης παρατηρήθηκε στο ορατό φως. Το άστρο Fomalhaut περιβάλλεται από δακτυλίους σκόνης, αερίων και πάγου, καθώς και μεγαλύτερων συσσωματώσεων ύλης, που θυμίζουν κάπως την Ζώνη Kuiper, η οποία περιβάλλει τους πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος.

Η φωτογραφία αυτή του άστρου και του δακτυλίου υλικών που το περιβάλλει, ελήφθη από τον στεμματογράφο του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ένα επιστημονικό όργανο που μπλοκάρει το φως από τον δίσκο του άστρου, αναδεικνύοντας έτσι τα αμυδρότερα χαρακτηριστικά του δακτυλίου. Το αποτέλεσμα είναι η εικόνα που μοιάζει εκπληκτικά με το «μάτι του Σάουρον» της ταινίας «Ο Άρχοντας των Δακτυλιδιών».

Ο εξωπλανήτης αυτός, που ονομάστηκε Fomalhaut b, ήταν ορατός για αρκετά χρόνια σαν μια κινούμενη κουκκίδα. Ωστόσο, μετέπειτα παρατηρήσεις άρχισαν να αμφισβητούν την φύση του. Για παράδειγμα, σε αντίθεση με άλλους εξωπλανήτες, ο Fomalhaut b ήταν φωτεινός στο ορατό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, αλλά δεν μπορούσε να ανιχνευθεί στο υπέρυθρο.

Διαστημικές οφθαλμαπάτες: Το «μάτι του Σάουρον» και ο εξωπλανήτης που δεν υπήρξε ποτέ Facebook Twitter

Εκτός αυτού, η τροχιά του έμοιαζε να περνά από τον δακτύλιο σκόνης, χωρίς όμως να τον επηρεάζει βαρυτικά, παρόλο που η μάζα του υπολογίστηκε ότι μπορεί να είναι ακόμη και τριπλάσια από αυτήν του Δία, σίγουρα όμως όχι μικρότερη από αυτήν του Ποσειδώνα.

Κάτι όμως πήγαινε «στραβά»: εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble από το 2008 και μετά έδειχναν ότι η φωτεινότητα του «εξωπλανήτη» μειωνόταν συνεχώς, ενώ από το 2014 και μετά ο Fomalhaut b είχε εξαφανιστεί. «Είναι σαφές ότι ο Fomalhaut b κάνει πράγματα που ένας πραγματικός πλανήτης δεν θα έκανε ποτέ» παρατηρούσε σχετικά ο András Gáspár από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.

Σε συνεργασία με τον George Rieke από το Αστεροσκοπείο Steward του ίδιου πανεπιστημίου, οι δύο αυτοί αστρονόμοι επανεξέτασαν όλα τα σχετικά δεδομένα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο εξωπλανήτης Fomalhaut b δεν υπήρξε ποτέ και ότι αυτό που έμοιαζε με εξωπλανήτη στις εικόνες του Hubble ήταν στην πραγματικότητα το αργά διαστελλόμενο νέφος υλικών από τα συντρίμμια της καταστροφικής σύγκρουσης μεταξύ δύο πλανητοειδών, διαμέτρου 200 km το καθένα.

Πηγή: Ευγενίδειο Πλανητάριο, Αλέξης Δεληβοριάς, Διδάκτορας Φυσικής

Τech & Science
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αρχαίο DNA αποκαλύπτει το βακτήριο που προκάλεσε την πρώτη πανδημία στην ιστορία

Τech & Science / Αρχαίο DNA αποκαλύπτει το βακτήριο που προκάλεσε την πρώτη πανδημία στην ιστορία

«Τα ευρήματά μας αποτελούν το κομμάτι που έλειπε από το παζλ, προσφέροντας το πρώτο άμεσο γενετικό 'παράθυρο' στο πώς ξέσπασε αυτή η πανδημία στην καρδιά της αυτοκρατορίας»
LIFO NEWSROOM
Ozempic και Mounjaro μπορούν να μειώσουν κατά το ήμισυ τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου των καρδιοπαθών, σύμφωνα με μελέτη

Τech & Science / Wegovy και Mounjaro μπορούν να μειώσουν κατά το ήμισυ τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου των καρδιοπαθών, σύμφωνα με μελέτη

Τα φάρμακα GLP-1 θα μπορούσαν να χορηγηθούν σε εκατομμύρια άτομα με καρδιακές παθήσεις, ώστε να τους βοηθήσουν να αποφύγουν την νοσηλεία σε νοσοκομείο και να ζήσουν περισσότερο
LIFO NEWSROOM
Το μυστικό των Άμις: Η ζωή με ζώα χτίζει ισχυρό ανοσοποιητικό

Τech & Science / Το μυστικό των Άμις: Η ζωή με ζώα χτίζει ισχυρό ανοσοποιητικό

Μελέτες δείχνουν ότι η συμβίωση με ζώα από μικρή ηλικία ενισχύει το ανοσοποιητικό, μειώνει αλλεργίες και προστατεύει από αυτοάνοσα - Οι Αμις αποκαλύπτουν τον τρόπο που τα ζώα και τα μικρόβια τους διαμορφώνουν τη μακροχρόνια υγεία μας
LIFO NEWSROOM
Τεχνητή Νοημοσύνη: Το ChatGPT έδωσε «συνταγές» για βόμβες και ναρκωτικά κατά τη διάρκεια δοκιμών ασφαλείας

Τech & Science / Τεχνητή Νοημοσύνη: Το ChatGPT έδωσε «συνταγές» για βόμβες και ναρκωτικά κατά τη διάρκεια δοκιμών ασφαλείας

Δοκιμές της OpenAI και της Anthropic αποκάλυψαν ότι τα chatbots ήταν πρόθυμα να μοιραστούν οδηγίες για εκρηκτικά, βιολογικά όπλα και εγκλήματα στον κυβερνοχώρο
LIFO NEWSROOM
Η τεχνητή νοημοσύνη αυξάνει τις κυβερνοεπιθέσεις και η Ευρώπη είναι από τα πιο ευάλωτα «θύματα» - Ο λόγος

Τech & Science / Η τεχνητή νοημοσύνη αυξάνει τις κυβερνοεπιθέσεις και η Ευρώπη είναι από τα πιο ευάλωτα «θύματα» - Ο λόγος

Η τεχνητή νοημοσύνη καθοδηγεί τις κυβερνοεπιθέσεις και χρησιμοποιείται από χάκερ για να παραβιάσουν την ασφάλεια σε διάφορα επίπεδα και να διαδώσουν τις επιθέσεις μέσω πολλών παρόχων διαδικτύου (IP) ώστε να αποφευχθεί η ανίχνευση
LIFO NEWSROOM