Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ανησυχητική πρόωρη ξηρασία, η οποία εξαπλώνεται από τα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας έως το κατά τα άλλα βροχερό Βέλγιο, προκαλώντας ανησυχία για επιπτώσεις σε αγροτικές καλλιέργειες, εφοδιαστικές αλυσίδες, το εμπόριο και τη διεθνή επισιτιστική ασφάλεια.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας (EDO), περιοχές στην Πολωνία, την Ουκρανία, την Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τη Γερμανία και τη Σουηδία έχουν εισέλθει στη ζώνη «προειδοποίησης» για ξηρασία, ενώ η νοτιοανατολική Ισπανία βρίσκεται ήδη σε «κόκκινο συναγερμό».
Η έλλειψη βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με τον θερμότερο Μάρτιο που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, έχουν επιδεινώσει τη φετινή κατάσταση. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής ερευνητής του Παρατηρητηρίου, Αντρέα Τορέτι, «η έλλειψη βροχής χτίζεται τις τελευταίες 60-80 ημέρες και η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία, ιδίως στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη».
Η τρέχουσα κατάσταση θυμίζει έντονα το καταστροφικό ξηρό καλοκαίρι του 2018, με την έκβασή της να εξαρτάται κρίσιμα από τις καιρικές συνθήκες των επόμενων εβδομάδων. Οι μετεωρολογικές προβλέψεις, ωστόσο, είναι αποθαρρυντικές.
Η κατάσταση στη Γερμανία είναι ιδιαιτέρως σοβαρή. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Helmholtz, περισσότερο από το μισό της χώρας χαρακτηρίζεται από «εξαιρετικά ξηρά» ανώτερα εδαφικά στρώματα, κάτι που επηρεάζει άμεσα τις καλλιέργειες της άνοιξης.
Επιπλέον, η στάθμη του Ρήνου – μία από τις βασικές αρτηρίες μεταφοράς αγαθών στην Ευρώπη – έχει πέσει σε επίπεδα που παρατηρούνται συνήθως το καλοκαίρι. Οι φορτηγίδες πλέουν με λιγότερο από το 50% του συνήθους φορτίου, αυξάνοντας το κόστος των μεταφορών.
Ανησυχητική είναι η εικόνα και στο Βέλγιο, όπου σύμφωνα με το βασιλικό μετεωρολογικό ινστιτούτο, από την 1η Μαρτίου έως και τις 9 Απριλίου σημειώθηκαν μόλις 7,8 χιλιοστά βροχής στις Βρυξέλλες — με τον μέσο όρο να κυμαίνεται στα 50 χιλιοστά.
Στην Ουκρανία και την Πολωνία, δύο από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών παγκοσμίως, η έλλειψη χιονιού τον χειμώνα και οι παρατεταμένα ξηρές συνθήκες έχουν αφήσει τα εδάφη εξαντλημένα. Σύμφωνα με τον αγροτικό ερευνητή Κλάας Νέντελ, εάν η φετινή σοδειά αποτύχει λόγω ξηρασίας, η παγκόσμια αγορά σιτηρών θα υποστεί ισχυρές αναταράξεις, με επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Φόβοι για πυρκαγιές και γεωπολιτικά ρίσκα
Η ξηρασία αυξάνει επίσης τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών. Ήδη στην Αυστρία και το Λιχτενστάιν έχουν καταγραφεί αυξημένες ανησυχίες, ενώ στην Ουκρανία, οι πυραυλικές επιθέσεις της Ρωσίας ενδέχεται να πυροδοτήσουν νέες εστίες φωτιάς σε ξηρά χωράφια και δάση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει τον Ιούνιο τη νέα «Στρατηγική για την Υδατική Ανθεκτικότητα», που θα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις τόσο της ξηρασίας όσο και των πλημμυρών, οι οποίες εντείνονται λόγω της κλιματικής κρίσης.
Χαρακτηριστικό της ακραίας μεταβλητότητας του υδρολογικού κύκλου είναι ότι, ενώ η ξηρασία πλήττει τη μισή ήπειρο, τα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας κήρυξαν το Σαββατοκύριακο κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω σφοδρών βροχοπτώσεων.
Η Ευρώπη καλείται να προσαρμοστεί σε μια νέα κανονικότητα, όπου οι ακραίες καιρικές συνθήκες δεν αποτελούν την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα.
Με πληροφορίες από Politico
