Τα βακτήρια που συντηρούν αρχαία μνημεία: Μια εντυπωσιακή λύση στη μάχη με το Χρόνο

Τα βακτήρια που συντηρούν αρχαία μνημεία: Μια εντυπωσιακή λύση στη μάχη με το Χρόνο Facebook Twitter
GETTY IMAGES
0

Στην κατασκευή πολλών σημαντικών ιστορικών μνημείων ανά τον κόσμο, από τις αιγυπτιακές πυραμίδες και τα θεμέλια του Παρθενώνα μέχρι τη Νοτρ Νταμ, χρησιμοποιήθηκε ασβεστόλιθος ως πρώτη ύλη. 

Τα πολιτιστικά μνημεία άντεξαν στους αιώνες, απειλούνται ωστόσο σήμερα από την κλιματική αλλαγή και τη περιβαλλοντική μόλυνση. Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι η αποσύνθεση κατασκευών από ασβεστόλιθο έχει επιταχυνθεί από τη βιομηχανική επανάσταση μέχρι σήμερα.

Επιστήμονες ωστόσο βρήκαν μια εντυπωσιακή λύση στο πρόβλημα: τα βακτήρια. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως καλλιέργειες βακτηρίων είναι σε θέση όχι μόνο να συντηρήσουν, αλλά και να προστατέψουν ιστορικά κτήρια από διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Το μαλακό ασβεστολιθικό πέτρωμα, το οποίο αποτελείται κυρίως από το ανθρακικό ασβέστιο είναι ευάλωτο στη μόλυνση της ατμόσφαιρας και συγκεκριμένα το διοξείδιο του αζώτου και το διοξείδιο του θείου, τα οποία προκύπτουν κατά την καύση ορυκτών καυσίμων. Όταν οι ρύποι ενώνονται με βρόχινο νερό δημιουργούν στις επιφάνειες των κτηρίων μαύρες επικαλύψεις, οι οποίες μακροπρόθεσμα ενδέχεται να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές.

Επιστήμονες εκφράζουν φόβους ότι οι ολοένα και υψηλότερες καλοκαιρινές θερμοκρασίες επιταχύνουν τη διάβρωση του ασβεστόλιθου. Επιπλέον η εντεινόμενη εξάτμιση όμβριων υδάτων λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών δημιουργεί κρυστάλλους από αλάτι, οι οποίοι εισχωρούν στις επιφάνειες προκαλώντας ρωγμές.

Η τεχνική βασίζεται σε ποικιλίες βακτηρίων, οι οποίες καλλιεργούνται επί τούτου σε ειδικό εργαστήριο. Χάρη σε αυτήν διασφαλίζεται ακόμα και η προστασία ασβεστόλιθου που έχει υποστεί ήδη ζημιές, ενώ την ίδια στιγμή δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου επιπτώσεις στα κτήρια ή το περιβάλλον. Το ειδικό μείγμα απλώνεται στις προβληματικές επιφάνειες έως ότου τα βακτήρια παραγάγουν όσο ανθρακικό ασβέστιο απαιτείται για την αποκατάσταση του ασβεστόλιθου.

Στη δεκαετία του ΄90 το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού εφάρμοσε αυτή τη μέθοδο και από τότε χρησιμοποιείται εκτός από τη Γαλλία σε Ισπανία και Πορτογαλία. Πρόσφατα η τεχνική  δοκιμάστηκε πειραματικά και στην Κοπάν, την αρχαία πόλη των Μάγιας στα σύνορα Ονδούρας-Γουατεμάλας. Ο καθηγητής Κάρλος Ροντρίγκες Ναβάρο, επιστήμονας στο τμήμα Ορυκτολογίας του Πανεπιστημίου της Γρανάδας στην Ισπανία, είναι επικεφαλής ερευνητικής ομάδας, η οποία εξετάζει πως βακτήρια που παράγουν με φυσικό τρόπο ανθρακικό ασβέστιο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκαταστήσουν τις επιφάνειες σημαντικών κτηρίων.

Το γεγονός ότι τα βακτήρια δημιουργούν ανθρακικό ασβέστιο διασφαλίζει τη συμβατότητα με τα υλικά του υπάρχοντα ασβεστόλιθου, δηλώνει ο ισπανός καθηγητής. Και προσθέτει ότι αυτό δεν συμβαίνει με άλλα υλικά συντήρησης ή αποκατάστασης, τα οποία διαφέρουν πολύ από το ανθρακικό ασβέστιο που περιέχεται στον ασβεστόλιθο.

Μάχη με το χρόνο για τη σωτηρία μνημείων δίνουν οι επιστήμονες 

Ο Ζαν Φρανσουά Λουμπιέρ, πρώην μέλος του ερευνητικού εργαστηρίου ιστορικών μνημείων στο γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού, ήταν ένας από τους πρώτους, οι οποίοι εφάρμοσαν αυτή την πρωτοπόρα τεχνική στην αποκατάσταση εκκλησίας στην πόλη Τουάρ της δυτικής Γαλλίας: «Είναι σαφώς πιο φιλική προς το περιβάλλον, αλλά και τα κατασκευαστικά υλικά, μιας και πρόκειται για φυσική διαδικασία», λέει ο συνταξιούχος, πλέον, επιστήμονας. Επισημαίνει μάλιστα ότι οι συμβατικές τεχνικές συντήρησης μνημείων προκαλούν ζημιές στις επιφάνειες των κτηρίων και ενδέχεται να μολύνουν το περιβάλλον. Ο Ζαν Φρανσουά Λουμπιέρ πιστεύει ότι με τη μέθοδο αυτή θα μπορούσαν να αποκατασταθούν και οι ζημιές στις εξωτερικές επιφάνειες της Νοτρ Νταμ, οι οποίες προκλήθηκαν στη μεγάλη πυρκαγιά τον Απρίλιο του 2019.

Για τους επιστήμονες η προστασία ιστορικών κτηρίων και πολιτιστικών μνημείων εξελίσσεται σε μάχη ενάντια στο χρόνο, μιας και οι επιπτώσεις της εντεινόμενης κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς. Ο καθηγητής Ναβάρο είναι ωστόσο αισιόδοξος: «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι μέσα στα επόμενα χρόνια η τεχνική αυτή θα επικρατήσει».

Με πληροφορίες από Deutsche Welle

Πολιτισμός
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Φάρμα»: Τα ζώα «ζωντανεύουν» μέσα από τη Νεοελληνική Γλυπτική στην Εθνική Γλυπτοθήκη

Πολιτισμός / «Φάρμα»: Τα ζώα της συλλογής της Εθνικής Γλυπτοθήκης αποκτούν μόνιμη έκθεση

Ένα πιο σπάνιο, αλλά πολύ ενδιαφέρον θέμα της Γλυπτικής, όχι μόνο μέσα από την ιδιαίτερη προσέγγιση, αλλά και μέσα από το ύφος του κάθε καλλιτέχνη, άλλοτε έντονα ρεαλιστικό και άλλοτε λιτό και αφαιρετικό, από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1970.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ
Η Τζούλια Ρόμπερτς, ο αγγελικός Κιάνου Ριβς και ο δαιμονικός Ίθαν Χοκ από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Η Τζούλια Ρόμπερτς, ο αγγελικός Κιάνου Ριβς και ο δαιμονικός Ίθαν Χοκ από αύριο στους κινηματογράφους

Η προκλητική δημιουργία του Λούκα Γκουντανίνο «After the Hunt», ο Χρυσός Φοίνικας του Παναχί, το «Good Fortune», το «Black Phone 2» και 4 ακόμα ταινίες στο κινηματογραφικό πρόγραμμα της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Εβδομάδα μόδας στο Ριάντ: «Καρφιά» από την εγγονή της Vivienne Westwood για τη συμμετοχή του οίκου

Πολιτισμός / Εβδομάδα μόδας στο Ριάντ: «Καρφιά» από την εγγονή της Vivienne Westwood για τη συμμετοχή του οίκου

Ο οίκος Vivienne Westwood υπερασπίστηκε την παρουσία του στη Σαουδική Αραβία, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για «ευκαιρία πολιτισμικού διαλόγου και αμοιβαίας κατανόησης»
LIFO NEWSROOM
«Τιτανικός»: Πώς ένα τρέιλερ τεσσάρων λεπτών βοήθησε την ταινία να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα blockbusters

Πολιτισμός / «Τιτανικός»: Πώς ένα τρέιλερ τεσσάρων λεπτών βοήθησε την ταινία να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα blockbusters

«Τα διακυβεύματα ήταν τεράστια. Όλοι ήμασταν σε ένταση. Είχαμε ξοδέψει πέντε χρόνια και 200 εκατομμύρια δολάρια» - Ο παραγωγός του «Τιτανικού» γράφει για την εποχή δημιουργίας της ταινίας που «έσπασε» ταμεία και απέσπασε 11 βραβεία Όσκαρ
LIFO NEWSROOM
Πορτρέτο της Μαρίας Αντουανέτας πιστεύεται πως απεικονίζει την αδερφή της

Πολιτισμός / Πορτρέτο της Μαρίας Αντουανέτας πιστεύεται πως απεικονίζει την αδελφή της

«Αν και αυτά τα εντυπωσιακά πορτρέτα έχουν εκτεθεί πολλές φορές τα τελευταία 250 χρόνια, θα είναι πραγματικά ξεχωριστό να βλέπουμε επιτέλους τη Μαρία Αντουανέτα όπως ήταν πραγματικά, και όχι να τη συγχέουμε με την αδελφή της», δήλωσε ο διευθυντής του Μουσείου Τέχνης και Ιστορίας στη Γενεύη
LIFO NEWSROOM
Μουσείο Βίλα Γκέτι: Παρουσίαση για την παραγωγή αρώματος στην Πύλο στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού

Πολιτισμός / Μια αρχαιολόγος έχει βρει πώς μύριζαν τα αρώματα στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Θα μιλήσει για αυτό σε μια διάλεξη

Η εκδήλωση αυτή θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο - Βίλα Γκέτυ και αποτελεί μέρος της περιοδικής έκθεσης «The Kingdom of Pylos», την πρώτη μεγάλη έκθεση στη Βόρεια Αμερική αφιερωμένη στον Μυκηναϊκό πολιτισμό.
LIFO NEWSROOM
Ο Γούντι Άλεν θυμάται τη Νταϊάν Κίτον

Πολιτισμός / Ο Γούντι Άλεν αποχαιρετά τη Νταϊάν Κίτον

«Με την πάροδο του χρόνου έκανα ταινίες για ένα μόνο κοινό, τη Νταϊάν Κίτον. Δεν διάβασα ποτέ καμία κριτική για τη δουλειά μου και με ενδιέφερε μόνο η γνώμη της Κίτον», γράφει ο Άλεν σε κείμενό του, αφιερωμένο στην Αμερικανίδα ηθοποιό
LIFO NEWSROOM