Η δημοσιότητα μπορεί να επιβαρύνει την υγεία όσο και το περιστασιακό κάπνισμα, σύμφωνα με νέα μελέτη που δείχνει ότι οι διάσημοι τραγουδιστές ζουν κατά μέσο όρο 4,6 χρόνια λιγότερα από τους λιγότερο γνωστούς συναδέλφους τους.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Epidemiology & Community Health, προέκυψαν από συγκριτική ανάλυση ανάμεσα σε καταξιωμένους μουσικούς και καλλιτέχνες μικρότερης αναγνωρισιμότητας.
Προηγούμενες μελέτες είχαν εστιάσει στο πώς ο τρόπος ζωής των καλλιτεχνών, με τις συνεχείς περιοδείες, το ακανόνιστο ωράριο και σε ορισμένες περιπτώσεις τη χρήση ουσιών, επηρεάζει αρνητικά το προσδόκιμο ζωής. Η νέα έρευνα, όμως, καταγράφει για πρώτη φορά άμεση συσχέτιση ανάμεσα στη φήμη αυτή καθαυτή και τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.
Η ομάδα του Πανεπιστημίου Witten/Herdecke στη Γερμανία εξέτασε 648 τραγουδιστές, μοιρασμένους ισόποσα σε διάσημους και λιγότερο γνωστούς, συμπεριλαμβανομένων σόλο καλλιτεχνών, frontmen και τραγουδιστών υποστήριξης. Οι διάσημοι προέρχονταν από τη λίστα «Top 2,000 Artists of All Time» του Acclaimed Music, όπου δεσπόζουν ονόματα όπως οι Beatles, ο Bob Dylan, οι Rolling Stones, ο David Bowie και ο Bruce Springsteen.
Για κάθε αναγνωρισμένο καλλιτέχνη επιλέχθηκε ένας «δίδυμος» με παρόμοιο φύλο, εθνικότητα και μουσικό είδος.
Τέσσερα χρόνια διαφορά στο προσδόκιμο
Τα αποτελέσματα είναι σαφή: οι διάσημοι τραγουδιστές φθάνουν κατά μέσο όρο τα 75 έτη ζωής, ενώ οι λιγότερο γνωστοί αγγίζουν τα 79.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι «ο αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας που συνδέεται με τη φήμη είναι συγκρίσιμος με άλλους καθιερωμένους παράγοντες κινδύνου, όπως το περιστασιακό κάπνισμα». Η μετάβαση στη δημοσιότητα, προσθέτουν, μπορεί να λειτουργήσει ως «σημείο καμπής» με ουσιαστικές συνέπειες για την υγεία.
Οι σόλο καλλιτέχνες εμφανίζονται πιο ευάλωτοι από όσους ανήκουν σε συγκρότημα, πιθανόν επειδή η μπάντα προσφέρει ένα πλέγμα συναισθηματικής και πρακτικής στήριξης.
Ως πιθανοί μηχανισμοί αναφέρονται η απώλεια της ιδιωτικότητας, η διαρκής δημόσια έκθεση και η ψυχολογική πίεση της σκηνής, χωρίς ωστόσο η μελέτη να τεκμηριώνει άμεση αιτιώδη σχέση.
Περιορισμοί και προηγούμενες ενδείξεις
Το δείγμα ήταν έντονα ανδροκρατούμενο (83,5% άνδρες), κάτι που περιορίζει το εύρος των συμπερασμάτων. Η νέα έρευνα εντάσσεται σε μια σειρά παλαιότερων μελετών που έχουν συνδέσει τη φήμη με «ζωές υψηλής ταχύτητας» και αυξημένη πιθανότητα κατάχρησης ουσιών. Χαρακτηριστικά, μελέτη του 2007 στις ΗΠΑ έδειξε ότι καλλιτέχνες που έγιναν διάσημοι σε νεαρή ηλικία είχαν έως και τριπλάσιο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Στη δημόσια συζήτηση επανέρχεται συχνά και ο μύθος του «27 Club», δηλαδή η πεποίθηση ότι διάσημοι μουσικοί πεθαίνουν δυσανάλογα συχνά στην ηλικία των 27, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Amy Winehouse, τον Jimi Hendrix, τη Janis Joplin, τον Jim Morrison, τον Kurt Cobain και τον Brian Jones. Ωστόσο, ανάλυση του British Medical Journal το 2011 δεν εντόπισε αυξημένο κίνδυνο ειδικά για τα 27, αλλά συνολικά υψηλότερη θνησιμότητα στις ηλικίες 20–30.
Σύγχρονες απώλειες που αναζωπυρώνουν το ερώτημα
Τραγικά περιστατικά των τελευταίων ετών, όπως ο θάνατος του Mac Miller (26), του Avicii (28) και του Liam Payne (31), τροφοδοτούν τη συζήτηση για το πώς η φήμη επιδρά στη σωματική και ψυχική ανθεκτικότητα των μουσικών.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η δημοσιότητα λειτουργεί ως «σημαντικός, αλλά συχνά υποτιμημένος παράγοντας κινδύνου» για την υγεία και το προσδόκιμο ζωής και επισημαίνουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που θα περιορίσουν το «τίμημα» της φήμης.
Με πληροφορίες από Guardian
