Ένα πρώην εμπορικό κέντρο και παγοδρόμιο έχει μετατραπεί σε ένα υπερσύγχρονο ψηφιακό κέντρο, το οποίο ηγείται της διάσωσης του προβληματικού τομέα των δημόσιων οικονομικών και της φορολογίας στην Ελλάδα, σύμφωνα με αφιέρωμα του Associated Press στον ΑΑΔΕ.
Τα νέα κεντρικά γραφεία της ελληνικής φορολογικής αρχής, έχουν κατακλυστεί από επιθεωρητές που κυνηγούν φοροφυγάδες με τη βοήθεια drones, big data και ζωντανών πηγών παρακολούθησης, από τα λιμάνια των νησιών μέχρι και τα απομακρυσμένα αγροτικά χωριά της χώρας.
Αναλυτές της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων) παρακολουθούν εκατομμύρια συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο και διατάσσουν αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε επιχειρήσεις που έχουν επισημανθεί από αλγορίθμους ως ύποπτες για παράνομη δραστηριότητα.
Το Associated Press, έλαβε σπάνια άδεια πρόσβασης στα κεντρικά γραφεία της αρχής και διαπιστώνει ότι σήμερα, η χώρα που πέρασε σχεδόν μια δεκαετία ως οικονομικά αποκλεισμένη από την Ευρώπη και βουτηγμένη στο χρέος, έχει μετατραπεί σε έναν από τους καλύτερους δημοσιονομικούς «μαθητές», με τα ελληνικά ομόλογα να έχουν επανέλθει στην επενδυτική βαθμίδα από όλους τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης.
«Δουλέψαμε συστηματικά όλα αυτά τα χρόνια, με αφοσίωση. Ξεκινήσαμε από μια κατάσταση χωρίς δεδομένα και φτάσαμε σε μια κατάσταση big data», δήλωσε στο AP ο Γιώργος Πιτσιλής, διοικητής της ΑΑΔΕ. Η Ελλάδα ήταν μία από τις μόλις έξι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατέγραψαν δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2024, μετά από δεκαετίες ελλειμμάτων. Η δυναμική συνεχίστηκε και φέτος, με τα έσοδα του κράτους να ξεπερνούν τους στόχους μέχρι τον Αύγουστο.
Ο οίκος Moody’s αναβάθμισε τα ελληνικά ομόλογα στην επενδυτική βαθμίδα τον Μάρτιο, επαινώντας την ευρείας κλίμακας προσπάθεια ψηφιοποίησης του φορολογικού συστήματος. Ο Jason Graffam, αντιπρόεδρος της Morningstar DBRS, σημείωσε ότι το κόστος μακροπρόθεσμου δανεισμού της Ελλάδας είναι πλέον ελαφρώς πάνω από της Ισπανίας και χαμηλότερο από της Ιταλίας και της Γαλλίας.
«Η σημερινή Ελλάδα είναι πράγματι πολύ διαφορετική από εκείνη πριν από μια δεκαετία. Υπάρχει σαφής και διαρκής αλλαγή στο οικονομικό μοντέλο και στο δημοσιονομικό καθεστώς της χώρας», δήλωσε ο Graffam.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι διεθνείς πιστωτές επέβαλαν επώδυνα μέτρα λιτότητας με αντάλλαγμα τρία τεράστια πακέτα διάσωσης. Οι μισθοί μειώθηκαν, επιχειρήσεις έκλεισαν και η οικονομία αιμορραγούσε θέσεις εργασίας.
Οι μεταρρυθμίσεις της ΑΑΔΕ έχουν αποκαταστήσει τη φήμη της Ελλάδας στο εξωτερικό
Η διαρκής πίεση από τους δανειστές ανάγκασε τις εκάστοτε κυβερνήσεις να εκσυγχρονίσουν ένα από τα πιο αδύναμα φορολογικά συστήματα της Ευρώπης. Αρχεία και φαξ μπήκαν στο συρτάρι, αντικαταστάθηκαν από άυλα, ηλεκτρονικά συστήματα που λειτουργούν με αλγόριθμους που «σαρώνουν» πληρωμές με κάρτες, φορολογικές δηλώσεις, δεδομένα μισθοδοσίας, τελωνειακές δηλώσεις και τραπεζικά αρχεία, εντοπίζοντας παράλληλα λάθη για να τα ερευνήσουν οι επιθεωρητές.
Τα κινητά τηλέφωνα που φέρουν οι επιθεωρητές στο πεδίο μεταδίδουν ζωντανά ήχο και εικόνα στα κεντρικά γραφεία. Υπάρχουν και κουμπιά πανικού, για την περίπτωση που αισθανθούν ότι απειλούνται.
Πίσω στα κεντρικά, οθόνες προβάλλουν ζωντανά επιτόπιους ελέγχους και εικόνες από drone από πολλαπλές τοποθεσίες: από εστιατόρια και λιμάνια έως κρυμμένες αποθήκες δημητριακών και φορτηγά με φρούτα, ακόμη και μετρήσεις καυσίμων απευθείας από τις δεξαμενές πλοίων.
Φορολογικοί και τελωνειακοί υπάλληλοι περιέγραψαν μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας στο AP, πώς τα δεδομένα μεταφράζονται σε επιχειρήσεις - έφοδο. Σε πρόσφατη επιχείρηση σε νυχτερινό κέντρο, συνέκριναν τις παραγγελίες ανά τραπέζι με τις αποδείξεις για να αποκαλύψουν αδήλωτες πωλήσεις, κυρίως αλκοολούχων ποτών. «Ξέραμε ότι τα τραπέζια ήταν γεμάτα, αλλά οι αποδείξεις δεν ταίριαζαν», είπε ένας υπάλληλος, προσθέτοντας πως μετά την επιτόπια έφοδο, τα δηλωμένα έσοδα του μαγαζιού διπλασιάστηκαν μέσα σε λίγες μέρες.
Η απάτη μπορεί να εντοπιστεί μέσω διασταύρωσης της κινητής τηλεφωνικής δραστηριότητας με τις καταγεγραμμένες πωλήσεις από ταμειακές μηχανές και τερματικά POS, τα οποία υποχρεωτικά πλέον είναι συνδεδεμένα με την ΑΑΔΕ. «Αν εντοπίσουμε σήματα από 20 τηλέφωνα μέσα σε ένα κατάστημα, αλλά δούμε ελάχιστες αποδείξεις, τότε αυτό είναι σήμα για να στείλουμε αμέσως ομάδα ελέγχου», εξήγησε άλλος επιθεωρητής.
Οι μεταρρυθμίσεις έχουν αποκαταστήσει τη φήμη της Ελλάδας στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό, τα αυξημένα έσοδα έχουν χρηματοδοτήσει φορολογικές ελαφρύνσεις 1,6 δισ. ευρώ, που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση, ωστόσο η φτώχεια εξακολουθεί να είναι σε υψηλά επίπεδα.
Η πρόοδος της Ελλάδας είναι παράδειγμα για το πώς μια κρίση μπορεί να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις
Από την πλευρά τους, στελέχη της ΑΑΔΕ υποστηρίζουν ότι συμμόρφωση με τη φορολογία, μπορεί επίσης να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, λένε στελέχη της ΑΑΔΕ. «Είναι ένα ισχυρό επιχείρημα. Το να είσαι συνεπής φορολογικά είναι επωφελές», δήλωσε ο κ. Πιτσιλής, επικεφαλής της αρχής από τότε που έγινε ανεξάρτητη το 2017.
Μέχρι τον Νοέμβριο, όλες οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS, Η πρόοδος της Ελλάδας είναι παράδειγμα για το πώς μια κρίση μπορεί να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζουν αναλυτές.
«Η Ελλάδα έδειξε πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η θεσμική ανεξαρτησία μπορούν να μεταφραστούν σε πραγματικά δημοσιονομικά οφέλη», είπε ο Αλέξανδρος Κεντικελένης, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Bocconi στο Μιλάνο.
Τέλος, η περαιτέρω ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στα συστήματα της φορολογικής διοίκησης έως το 2026 αναμένεται να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία, σύμφωνα με αξιωματούχους της αρχής.
