Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918).
4

Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει από χθες, με αφορμή τις εικόνες που κυκλοφόρησαν με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να κάνει δηλώσεις μπροστά σε έναν από τους διάσημους γυμνούς πίνακες του Μοντιλιάνι.

Το διαδίκτυο γέμισε σχόλια και memes, με τους επικριτές του να θεωρούν «απρεπές» να γίνονται δηλώσεις από τον υπουργό Οικονομικών μπροστά σε γυμνή εικόνα, ακόμα κι αν πρόκειται για έναν από τους πιο εμβληματικούς πίνακες του «καταραμένου» ζωγράφου.

Ποιος ήταν όμως ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε το συγκεκριμένο έργο; Ο ζωγράφος και γλύπτης Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι (1884-1920) γεννήθηκε στο Λιβόρνο της Τοσκάνης και ξεκίνησε τις σπουδές του στις καλές τέχνες στην Ιταλία. Μετακόμισε στο Παρίσι το 1906 όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε σε ηλικία 36 ετών.

Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918). Ήταν σαν μια αναλαμπή που έσβησε ξαφνικά, όπως και κείνος λίγα χρόνια αργότερα, κατεστραμμένος από την άστατη ζωή και την εύθραυστη υγεία του. Το έργο του όμως είναι πολύ επιβλητικό για να φυλακίσει τον δημιουργό του σε λογοτεχνικούς μύθους. Είναι ειλικρινές και καλά καθορισμένο.

Ο Μοντιλιάνι γεφύρωσε πολλές από τις αισθητικές τάσεις (κυβισμό, γαλάζια και ροζ περίοδο του Πικάσο, νέγρικα γλυπτά, φλωρεντινή παράδοση κ.ά.) που ήταν διάχυτες στα διαμερίσματα της Bateau-Lavoir στη Μονμάρτη των αρχών του περασμένου αιώνα.

Το αποτέλεσμα των επιρροών αυτών είναι μία επιτηδευμένη κομψότητα που διακρίνεται στην καθαρότητα του σχεδίου, στην έντονη σχηματοποίηση των μοντέλων του με τα στενόμακρα πρόσωπα, τους επιμήκεις λαιμούς και τις στενές πλάτες.

Ο χαρακτηριστικός μανιερισμός του θα μπορούσε να σχολιαστεί αρνητικά, μια πιο προσεκτική ματιά όμως -ειδικά στις προσωπογραφίες του- αποκαλύπτει μια εκπληκτική γκάμα συναισθημάτων. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει σπουδαίο το έργο του και δεν το εγκλωβίζει στις μορφολογικές αρχές που ο ίδιος επινόησε.

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait Of Anna Zborovska, 1917, Rome, Galleria Nationale d' Arte Moderna. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Chaim Soutine, 1916. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanne Hebuterne- the Artist's Wife 1918. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanna Hebuterne with Hat, 1919. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jacques and Berthe Lipchitz, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Lunia Czechowska 1919
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Madame Pompadour, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Max Jacob
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Woman in Hat, 1917, Private collection
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jean Cocteau, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jeanne Hebuterne 1918, New York, The Metropolitan Museum of Art
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Moise Kisling, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Paul Guillaume, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
The Boy
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Bride and Groom, 1915/1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Riclining nude, 1917
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Victoria, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Εικαστικά
4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ