Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού

Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
0

Μόλις πέρσι τον Απρίλιο, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το εξαιρετικά διατηρημένο ταφικό μνημείο μίας γυναίκας κατά πάσα πιθανότητα ευγενούς καταγωγής στην περιοχή Apero του Caral, στα βόρεια του Περού και τώρα η αρχαιολογία και η επιστήμη συνεργάστηκαν για να μας δώσουν μια εικόνα για το πρόσωπο και την εμφάνιση αυτής της γυναίκας...

Απομεινάρια του σκελετού της ίδιας γυναίκας είχαν βρεθεί στην περιοχή Huaca de los Idolos, μία πυραμιδική κατασκευή από επάλληλα επίπεδα προσβάσιμα από μία κεντρική σκάλα. κατασκευασμένη από τον πολιτισμό Νorte Chico, ίσως τον αρχαιότερο στην Αμερική, που άκμασε μεταξύ 4ης και 2ης χιλιετίας π.Χ. Το γυναικείο σώμα που είχε ταφεί εκεί ήταν προσεκτικά τοποθετημένο ανάμεσα σε στρώσεις από ανθεκτικά, αλλά εξαιρετικής ποιότητας υφάσματα: μία στρώση από βαμβακερό ύφασμα ήταν καλυμμένο γύρω από το κεφάλι της, μία ακόμη στρώση γύρω από το σώμα της και όλη μαζί καλυπτόταν στο τέλος από μία ψάθινη επένδυση, την οποία συγκρατούσαν δεμένη μερικά σχοινιά. Αυτή η ανθεκτική μορφή σάβανου είχε τοποθετηθεί στην κορυφή μίας μαρμάρινης λεκάνης, που πρωτύτερα είχε καλυφθεί με στρώματα χώματος, δεδομένα που δίνουν πειστικές εξηγήσεις στους αρχαιολόγους για την άριστη συντήρηση του ταφικού μνημείου μέσα στους αιώνες. 

Μέχρι στιγμής, γι' αυτήν γνωρίζουμε ότι υπήρξε γυναίκα ευγενούς καταγωγής, που όταν πέθανε ήταν γύρω στα 40-50 έτη της ζωής της. Λογικά, του θανάτου της προηγήθηκε κάποια πτώση που προκάλεσε κακώσεις σε αρκετά οστά του σώματός της. 

Το άλλο δεδομένο, όμως, που πέρσι είχε ενθουσιάσει τους αρχαιολόγους ήταν το ύφασμα που κάλυπτε το σώμα της γυναίκας ήταν καρφιτσωμένο με 4 μεγάλες καρφίτσες σε σχήμα ζώων: δύο πουλιά με μακριές ουρές και δύο πίθηκοι, με χρυσά μάτια. Ο λόγος για τις 4 πόρπες που χάρισαν στην ένοικο του τάφου το κατοπινό όνομά της. Κάτω από εκεί που το κεφάλι της ακουμπούσε σχεδόν στα γόνατά της, βρέθηκε ένα εντυπωσιακό μακρύ κολιέ, φτιαγμένο από περίπου 460 μαργαριταρένιες χάντρες. Το πολύτιμο κόσμημα ήταν που τελικά έπεισε τους αρχαιολόγους ότι η γυναίκα που είχε ταφεί με τέτοιες προφυλάξεις και φροντίδα εδώ ανήκε στην υψηλή κοινωνία του Apero και πεθαίνοντας, οι οικείοι της την τίμησαν ακριβώς όπως της άρμοζε. 

Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter

Ας σημειωθεί ότι το Caral υπήρξε από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα εκείνης της εποχής και οι μελέτες που αφορούν την ποιότητα του πολιτισμού των κατοίκων του επικεντρώνονται στο γεγονός ότι σε αυτή την πόλη δεν είχαν βρεθεί ποτέ αμυντικά τείχη, ίχνη και απομεινάρια μαχών. Επίσης, δεν βρέθηκαν ποτέ όπλα ή ενδείξεις μυστηριακών ταφικών εθίμων ή τελετών ανθρωποθυσιών, όπως είχαν βρεθεί σε άλλους πολιτισμούς, όπως των Ίνκας, για παράδειγμα.

Όταν η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τη Γυναίκα με τις 4 Πόρπες ή έστω το εξαιρετικά διατηρημένο μουμιοποιημένο σώμα της, οι ειδικοί μελέτησαν πολύ τα ευρήματα που αφορούσαν το ταφικό μνημείο της, πριν καταλήξουν σε συμπεράσματα. Μέχρι στιγμής, γι' αυτήν γνωρίζουμε ότι υπήρξε γυναίκα ευγενούς καταγωγής, που όταν πέθανε ήταν γύρω στα 40-50 έτη της ζωής της. Λογικά, του θανάτου της προηγήθηκε κάποια πτώση που προκάλεσε κακώσεις σε αρκετά οστά του σώματός της. Το κρανίο της είχε πεπλατυνθεί, όταν ήταν ακόμη βρέφος, μια τελετουργική πρακτική αρκετών πολιτισμών του Περού, που συνήθως σχετιζόταν με τα πρότυπα γυναικείας ομορφιάς.

Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter

Η ίδια πρακτική απαντάται στους αρχαίους πολιτισμούς των Άνδεων, όμως το κρανίο της Γυναίκας με τις 4 Πόρπες ήταν το αρχαιότερο πάνω στο οποίο είχαν την ευκαιρία να πειραματιστούν αρχαιολόγοι σε συνεργασία με graphic designers από τη Βραζιλία.  Συγκεκριμένα, ο Cicero Moraes ξεκίνησε με υπομονή και έμφαση στη λεπτομέρεια να μετατρέπει το κρανίο σε πρόσωπο ή τουλάχιστον στο πρόσωπο που κάποτε είχε αυτή η γυναίκα. Του πήρε σχεδόν δύο μήνες για να ολοκληρώσει με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της -μάτια, μύτη, μέτωπο- προσπαθώντας να μείνει πιστός στην κατατομή των γυναικών του Περού αυτής της χρονικής περιόδου. 

Το πρόσωπο της Γυναίκας με τις 4 Πόρπες παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 11 Οκτωβρίου από το υπουργείο Πολιτισμού της Λίμας και θεωρείται πλέον μία από τις πιο επιτυχημένες αποκαταστάσεις που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες σε ειδικούς, αλλά και ευρύ κοινό για τους αρχαίους πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής. 

Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Η γυναίκα με τις 4 πόρπες: αυτή είναι η ένοικος του τάφου που ενθουσίασε τους αρχαιολόγους του Περού Facebook Twitter
Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Οι Αθηναίοι / Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Από τις ανασκαφές στην Επίδαυρο και τη Νάξο, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας αφηγείται μια ζωή αφιερωμένη στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και όπως λέει, το πιο πολύτιμο εύρημα δεν ήταν αρχαιολογικό – ήταν η γυναίκα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Ιστορία μιας πόλης / Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Από το Ωδείο Αθηνών έως τη Σουηδία της εξορίας, ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος δεν υπήρξε μόνο ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας, αλλά και ένας διανοούμενος που οραματίστηκε μια πιο δημοκρατική, λειτουργική και πολιτισμένη πόλη. Ποια είναι η παρακαταθήκη του στη σύγχρονη Ελλάδα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Λουκά Μπαρτατίλα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Πώς κατανοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες την ψυχική ασθένεια; Ήταν θεϊκή τιμωρία, παθολογία του σώματος ή ένα υπαρξιακό βάρος που αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στο θέατρο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιώργο Καζαντζίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για τον τρόπο με τον οποίο η αρχαιοελληνική κοινωνία εξηγούσε, απεικόνιζε και αντιμετώπιζε τις ψυχικές διαταραχές.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Κάτω από την επιφάνεια της Λαυρεωτικής κρύβεται ένας λαβύρινθος από υπόγειες στοές και μυστικά που συνδέονται με τη δύναμη της αρχαίας Αθήνας. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον γεωλόγο Μάρκο Βαξεβανόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η Αθήνα της Μαρίας Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ποιος ήταν ο δεσμός της Μαρίας Κάλλας με την Αθήνα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Βασίλη Λούρα, δημιουργό του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στα άδυτα του Γεντί Κουλέ με τα άνθη του κακού

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Είμαστε στον τάφο βρε παιδιά, θέλετε να μπούμε ακόμη βαθύτερα;»

Τον Οκτώβρη του 1933, ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», Ε. Θωμόπουλος, επισκέφθηκε τις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, περιηγήθηκε στο εσωτερικό τους και μίλησε με κατάδικους και μελλοθάνατους.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
ΔΟΥΝΕΙΚΑ

Ρεπορτάζ / Σκάνδαλο παιδεραστίας στα Δουνέικα: Το αποκρουστικό πρόσωπο της «αγίας» ελληνικής κοινωνίας

Η υπόθεση παιδεραστίας στα Δουνέικα, ένα χωριό 900 κατοίκων κοντά στην Αμαλιάδα, τη δεκαετία του ’80, φέρνει στο φως όχι μόνο τα φρικιαστικά εγκλήματα «ευυπόληπτων πολιτών», αλλά και τη συνωμοσία της σιωπής και την υποκρισία που επικρατεί σε κλειστές κοινωνίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΦΛΙΟΣ
Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Ιστορία μιας πόλης / Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Γιατί ο Διάλογος Μηλίων και Αθηναίων είναι τόσος σημαντικός για το έργο του Θουκυδίδη; Ποια ήταν η αθηναϊκή αντίληψη για τη δύναμη και τη δικαιοσύνη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Σπύρο Ράγκο, καθηγητή αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για όσα αποκαλυπτικά μάς λέει ακόμα και σήμερα ο διάλογος.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μοναχική διαδρομή του πρώτου Ευρωπαίου φιλέλληνα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πρώτος Ευρωπαίος φιλέλληνας και η άγνωστη ιστορία του

Ο Γερμανός ιστορικός Μαρτίνος Κρούσιος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του 16ου αιώνα μελετώντας την Ελλάδα της οθωμανικής κατοχής –τη γλώσσα, τα έθιμα, τα ρούχα, τα τραγούδια– χωρίς να φύγει ποτέ από την πατρίδα του.
THE LIFO TEAM
Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ποια είναι η σημασία του μυθιστορήματος «Οι Ρωμιοπούλες»; Με ποιο τρόπο αποτυπώθηκε η Αθήνα στη ζωή και το έργο της Πηνελόπης Δέλτα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, για τη σχέση της συγγραφέως με την πόλη που τη σημάδεψε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!» / Φρίκη και ανθρώπινα ράκη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!»: Στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Τα dirty '30s & late '20s «ακολουθούν» τον δημοσιογράφο Χρήστο Εμ. Αγγελομάτη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 και διασώζουν εικόνες αποτροπιασμού που δύσκολα περιγράφονται. Παρά «τις άναρθρες κραυγές» και «τα στριγκά ξεφωνητά» που άκουσε στην είσοδο, ο ρεπόρτερ πέρασε την πύλη. Τι αντίκρισε;
DIRTY '30S & LATE '20S
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιον θεωρούσαν «άσχημο» στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν και «άσχημα» αγαλματίδια στην αρχαία Αθήνα

Μικρά αγαλματίδια ή γλυπτά λατρευτικού ή θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα, που απεικονίζουν ανθρώπινες ή ζωικές μορφές: τα ειδώλια. Είναι όλα oμοιόμορφα ή υπάρχουν και ενδιαφέρουσες, συχνά αναπάντεχες, διαφοροποιήσεις; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Αναστασία Μεϊντάνη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ