Η σπατάλη τροφίμων ασκεί περιττή πίεση στους φυσικούς πόρους και επηρεάζει την επισιτιστική ασφάλεια.
Οι κανόνες της ΕΕ αποσκοπούν στην πρόληψη και τη μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων.
Η σπατάλη τροφίμων, καθώς και η απώλεια τροφίμων που προκύπτει όταν ποσότητες τροφίμων χάνονται προτού φτάσουν στους καταναλωτές, αποτελούν παγκόσμια πρόκληση.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των τροφίμων που παράγονται ανά τον κόσμο χάνεται ή σπαταλάται σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού.
Στην ΕΕ, η ετήσια σπατάλη τροφίμων υπολογίζεται σε πάνω από 59 εκατομμύρια τόνους, που αντιστοιχούν σε 132 κιλά ανά άτομο.
Πάνω από το ήμισυ της σπατάλης τροφίμων στην ΕΕ προέρχεται από τα νοικοκυριά. Η ποσότητα αυτή είναι σχεδόν διπλάσια από τη σπατάλη τροφίμων που γίνεται κατά την παραγωγή ή την επεξεργασία.
Ο μέσος Αμερικανός πετάει τρόφιμα αξίας 728 δολαρίων ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί σε σχεδόν 3.000 δολάρια για μια τετραμελή οικογένεια, σύμφωνα με έκθεση της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ.
Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 23% μεταξύ 2020 και 2024, σύμφωνα με την Υπηρεσία Οικονομικής Έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, ποσοστό που είναι 2% υψηλότερο από το συνολικό ποσοστό πληθωρισμού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σπατάλη τροφίμων: Σεφ αποκαλύπτουν τα μυστικά τους
«Η σπατάλη τροφίμων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον οικονομικό μήνα ή το έτος μιας κουζίνας. Τα περιθώρια κέρδους μας είναι πάντα εξαιρετικά μικρά και εύθραυστα. Πολλά εστιατόρια προσπαθούν να σπαταλούν το 4% ή λιγότερο του κόστους των τροφίμων τους. Εδώ, στοχεύουμε στο 1% έως 2%», δήλωσε ο Tim Mangun, executive chef του Majordomo στο Λος Άντζελες.
«Η μείωση της σπατάλης τροφίμων δεν αφορά μόνο την εξοικονόμηση χρημάτων- αν και γι' αυτό πολλά άτομα και εστιατόρια επικεντρώνονται αρχικά σε αυτήν», δήλωσε ο George Formaro, chef partner των εστιατορίων Orchestrate Hospitality στο Ντε Μόιν της Αϊόβα. Κάθε πράγμα που καταλήγει στα σκουπίδια απαιτεί χρόνο και εργασία για να παραχθεί. Επιπλέον, τα απόβλητα επηρεάζουν άμεσα το περιβάλλον.
«Τα υπολείμματα φαγητού έχουν τεράστιες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις», δήλωσε η Lindsay-Jean Hard, συγγραφέας του βιβλίου «Cooking With Scraps». «Όλοι οι πόροι που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια, την εκτροφή, τη μεταφορά και την ψύξη αυτών των τροφίμων σπαταλώνται μαζί με αυτά», πρόσθεσε η Hard. «Στη συνέχεια, όταν όλα αυτά τα σπαταλημένα τρόφιμα καταλήγουν σε ειδικούς χώρους, δεν έχουν τις συνθήκες για να διασπαστούν σωστά και, ως αποτέλεσμα, απελευθερώνουν μεθάνιο, ένα από τα χειρότερα αέρια του θερμοκηπίου».
Με την οικονομία σε άνοδο και τις τιμές των παντοπωλείων να συνεχίζουν να ανεβαίνουν, το CNN ζήτησε από σεφ να μοιραστούν τους πιο δημιουργικούς τους τρόπους για να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων ώστε να εξοικονομήσουν χρήματα και να βοηθήσουν το περιβάλλον ταυτόχρονα.
Ψώνια με σκοπό
Πολλοί από εμάς ψωνίζουμε με φιλοδοξίες λέγοντας στους ίδιους «θα τρώω πέντε φρούτα και λαχανικά καθημερινά!», αντί να έχει ο καθένας ρεαλιστικές προθέσεις, δήλωσε ο George Duran, διάσημος σεφ στη Νέα Υόρκη. Όταν έρχεται η ώρα να αξιοποιήσει κανείς όλα αυτά τα καρότα και το λάχανο, «επειδή η ζωή συχνά γίνεται πολύ κουραστική, φορτώνοντάς τη με υποχρεώσεις, θα ανακαλύψετε ότι όλα έχουν μαραθεί», πρόσθεσε. Οι σεφ σχεδόν πάντα γράφουν τα μενού τους πριν ψωνίσουν τα υλικά και είναι συνετό αυτό το παράδειγμα. «Σημειώστε ένα πρόχειρο πρόγραμμα γευμάτων και στη συνέχεια φτιάξτε μια λίστα με τα υλικά», συνέστησε ο Hard.
Στόχος τα «ευέλικτα» υλικά
Ιδανικά, αυτό το πρόγραμμα γευμάτων θα περιλαμβάνει συνταγές που αξιοποιούν τα φρέσκα υλικά με περισσότερους από έναν τρόπους. Πολλοί επαγγελματίες σεφ παραμελούν να σχεδιάσουν το πώς θα χρησιμοποιήσουν τα υλικά, δήλωσε ο Ken Bell, επικεφαλής σεφ και συνιδιοκτήτης του εστιατορίου Over Yonder στο Boone της Βόρειας Καρολίνας. «Η αγορά ''ευέλικτων'' συστατικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους για πολλά γεύματα είναι απαραίτητη για την ελαχιστοποίηση της σπατάλης τροφίμων στο σπίτι», σημείωσε ο Bell. «Έφαγα πουρέ πατάτας για δείπνο, αλλά έφτιαξα πάρα πολύ; Προσθέστε επιπλέον γάλα, κρέμα γάλακτος ή ζωμό (και οποιαδήποτε άλλα λαχανικά σας αρέσουν) και ανακατέψτε τα δημιουργώντας μια νόστιμη σούπα πατάτας, για παράδειγμα».
Η λίστα «απογραφής»
Οι περισσότερες επαγγελματικές κουζίνες έχουν μια διαδικασία για την απογραφή, ώστε να παρακολουθούν τι υπάρχει σε απόθεμα και τι χρειάζεται ανανέωση. Ο Mangun έχει εφαρμόσει μια παρόμοια στρατηγική στο σπίτι: «Η σύζυγός μου και εγώ γράφουμε σε έναν λευκό πίνακα τι μας λείπει ή μας τελειώνει και δημιουργούμε τη λίστα με τα ψώνια μας χρησιμοποιώντας αυτήν ως οδηγό». Πριν μπείτε σε ένα παντοπωλείο ή κατευθυνθείτε στη λαϊκή αγορά, «κάντε... απογραφή όσων έχετε στο ντουλάπι, το ψυγείο και την κατάψυξή σας», είπε ο Mangun.
Η κατάψυξη είναι φίλος
Ο Duran, πατέρας δύο παιδιών, καταψύχει πολύ περισσότερα πράγματα από τον μέσο μάγειρα. «Η κατάψυξή μου είναι ο υπερήρωάς μου για τα απορρίμματα τροφίμων», είπε. «Καταψύχω τα βότανα που περίσσεψαν σε ελαιόλαδο. Καταψύχω ακόμη και κρεμμύδια, πιπεριές και καρότα, όλα ψιλοκομμένα σε μια επανασφραγιζόμενη πλαστική σακούλα», για σούπες, σάλτσες και άλλα. «Μπορείτε επίσης, να καταψύξετε τα περισσότερα από όσα περισσεύουν για τρεις έως τέσσερις μήνες, αν τυχόν φτιάξετε πάρα πολλά. Απλώς θυμηθείτε να αφιερώσετε χρόνο για να βάλετε ετικέτες σε τι βάζετε, ώστε να μην αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας σε έναν μήνα από τώρα».
Τα υπολείμματα γίνονται ζωμός
Ένα πράγμα που πολλοί σεφ κάνουν, είναι να αξιοποιούν τα υπολείμματα για ζωμό. Κρατήστε τις φλούδες κρεμμυδιού, τις φλούδες καρότου, τις άκρες σέλινου, τα επιπλέον βότανα, καθώς και τα κόκαλα από κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό ή ψάρι για να φτιάξετε σπιτικό ζωμό. Ακόμα και τα κελύφη γαρίδας φτιάχνουν εξαιρετικούς ζωμούς. «Ο σπιτικός ζωμός είναι πάντα πολύ καλύτερος από αυτόν που αγοράζετε στο κατάστημα, και το τελικό προϊόν καταψύχεται επίσης καλά, ώστε να μπορείτε να τον διατηρήσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα και να το χρησιμοποιήσετε ανάλογα με τις ανάγκες», είπε ο Bell.
Φτιάξτε ένα γρήγορο τουρσί
Ένας άλλος τρόπος για να εξοικονομήσετε τα προϊόντα είναι να φτιάξετε ένα τουρσί: «Το γρήγορο τουρσί είναι εξαιρετικά εύκολο», είπε ο Bell. «Το μόνο που χρειάζεστε είναι το αγαπημένο σας ξύδι, ζάχαρη, αλάτι και νερό. Μπορείτε να κάνετε τουρσί σχεδόν οποιοδήποτε είδος λαχανικού», και τα αλμυρά προϊόντα μπορούν να μείνουν στο ψυγείο για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες. «Επιλέξτε τη δική σας γευστική περιπέτεια με τη μέθοδο του America’s Test Kitchen: Βράστε 1 ½ φλιτζάνι ξύδι, 1 ½ φλιτζάνι νερό, 3 κουταλιές της σούπας ζάχαρη, 2 ½ κουταλιές της σούπας αλάτι και τα αγαπημένα σας καρυκεύματα σε μια κατσαρόλα, στη συνέχεια αποσύρετέ το από τη φωτιά και αφήστε το για 10 λεπτά. Βάλτε 450 γραμμάρια ομοιόμορφα κομμένα, γερά φρούτα ή λαχανικά σε βάζα, βράστε ξανά την άλμη και στη συνέχεια ρίξτε το μείγμα ξιδιού στα βάζα. Αφήστε τα βάζα να κρυώσουν, καλύψτε με τα καπάκια και στη συνέχεια βάλτε τα στο ψυγείο για τουλάχιστον 24 ώρες» συμπλήρωσε.
Με πληροφορίες από CNN
