Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας» Facebook Twitter
Εικονογράφηση από το «Queer Arab Glossary».
0


ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΟΙ
οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι γνώστες της αραβικής, ακόμα όμως κι ένας κάτοχος διδακτορικού δύσκολα θα κατανοούσε ή μάλλον θα… τζίναβε έννοιες όπως «lāzmo shadd barāghī» («οι βίδες του θέλουν σφίξιμο», έκφραση που σε Λίβανο και Συρία αναφέρεται στους «κουνιστούς» γκέι), «laḥḥāsa» («εκείνη που γλείφει», υποδηλώνει τη λεσβία), «qāyiso-l-mā» («αγγιγμένος από νερό», έτσι αποκαλούν τον θηλυπρεπή άντρα στο Μαγκρέμπ), «Kahina» («αρχιέρεια», έτσι λένε στο Ομάν τις «αδερφομάνες»), «awlād Μīkī» («παιδιά του Μίκι Μάους» λένε στο Σουδάν τα όχι ιδιαίτερα αρρενωπά αγόρια), «Abū Frūkh» (που στις χώρες του Κόλπου σημαίνει τον ώριμο άντρα που ορέγεται εφήβους) ή τη «shawwāya», που κανονικά σημαίνει «σχάρα ψησταριάς» αλλά υπονοεί τον ενεργοπαθητικό γκέι! Και πώς αλλιώς, αφού οι όροι αυτοί προέρχονται από την queer αραβική διάλεκτο ή αλλιώς τα «αραβικά καλιαρντά». Την οποία διάλεκτο κι εγώ αγνοούσα ώσπου πληροφορήθηκα την αγγλική έκδοση του «Queer Arab Glossary» (Saqi Books 2023) το οποίο, έχοντας ήδη περιοδεύσει σε τριάντα πόλεις, παρουσιάζεται τώρα και στην Αθήνα, στο πλαίσιο της εκδήλωσης BUSTAN presents: The Queer Arab Glossary – Athens Launch (20-22/10).

Συγγραφέας είναι ο 38χρονος σήμερα Λιβανέζος ερευνητής και γραφίστας Marwan Kaabour, ο οποίος θα είναι παρών στην παρουσίαση. Ευελπιστεί δε το «Γλωσσάρι» του, το οποίο παρουσιάζει ευρύτερο ιστορικό, πολιτισμικό και γλωσσολογικό ενδιαφέρον, να εκδοθεί και στα ελληνικά. Με την ευκαιρία αυτή, βρεθήκαμε στο Zoom και συζητήσαμε εκτενώς για το βιβλίο, την ομοφυλοφιλία και γενικότερα την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση, για τον «αραβικό δρόμο» προς την απελευθέρωση, που εμπνέεται μεν από τα ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματα της Ευρώπης και των ΗΠΑ αλλά δεν ταυτίζεται απαραίτητα με αυτά, καθώς επίσης το «pink washing», που έχει εφαρμογές και στο Παλαιστινιακό. 

«Η κατάσταση σήμερα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στις αραβικές χώρες είναι, γενικά μιλώντας, αισθητά βελτιωμένη συγκριτικά με λίγες μόλις δεκαετίες νωρίτερα. Αργά αλλά σταθερά, τα πράγματα αλλάζουν και σε αυτό συνέβαλαν πολύ το ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα»

Είναι βέβαια γνωστό ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι σε πολλές χώρες «εφηύραν» σε πιο σκοτεινές εποχές μια ιδιαίτερη διάλεκτο ώστε να συνεννοούνται χωρίς να γίνονται αντιληπτοί από αδιάκριτα αφτιά. Στη Βρετανία π.χ. έχουμε αντίστοιχα τα polari, στην Ελλάδα τα καλιαρντά, που έχουν μεν ιστορική αξία –τα κατέγραψε εξάλλου απολαυστικά στο ομώνυμο βιβλίο του ο Ηλίας Πετρόπουλος–, ενώ κάποιοι όροι τους γίνανε στην πορεία mainstream, αν όμως κάποιοι τα μιλούν ακόμα, αυτό γίνεται περισσότερο χάριν παιδιάς, καθώς ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο δεν τα χρειάζεται πια στην καθημερινότητά του. Σε κάποια άλλα μέρη του κόσμου, εντούτοις, όπως οι αραβικές χώρες, αυτή η «συνωμοτικότητα» παραμένει λίγο πολύ αναγκαία, μολονότι κι εκεί πλέον οι κοινωνίες και οι αντιλήψεις, αργά αλλά σταθερά, αλλάζουν, όπως υποστηρίζει ο συνομιλητής μου που επίσης λατρεύει να μιλά τα «αραβικά καλιαρντά»! 

Ο Λιβανέζος ερευνητής και γραφίστας Marwan Kaabour
Ο Λιβανέζος ερευνητής και γραφίστας Marwan Kaabour

Ξεκινώ ρωτώντας τον πόσο «φιλική» ήταν η Βηρυτός για ένα γκέι αγόρι που γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί, όπως εκείνος. Ο Μαρουάν ευτύχησε να έχει φιλελεύθερους, ανοιχτόμυαλους γονείς με αριστερές ιδέες και καλλιτεχνικές ανησυχίες, όπως λέει: «Όταν στα 18 μου έκανα το coming out μου, δυσκολεύτηκαν αρχικά να το δεχτούν, επικράτησαν όμως η κατανόηση, η αγάπη και αποδοχή. Δημιούργησαν για μένα ένα υποστηρικτικό, φροντιστικό περιβάλλον κι αυτό ήταν εξαιρετικά σημαντικό γιατί μου επέτρεψε να διερευνήσω ελεύθερα και απενοχοποιημένα τη σεξουαλικότητά μου». Εντάξει, η Βηρυτός δεν είναι Λονδίνο ή Παρίσι, δεν μπορείς να εκδηλώνεις τόσο ανοικτά τον έρωτά σου για έναν άνθρωπο του ίδιου φύλου, είναι ωστόσο η πιο «άνετη» πρωτεύουσα στον αραβικό κόσμο, λέει – «Έχουμε τα μπαρ, τα καφέ και τα άλλα στέκια μας, το διασκέδασα λοιπόν, μπορώ να πω, αρκετά όσο βρισκόμουν εκεί! Πλέον ζω από το 2012 στο Λονδίνο, επισκέπτομαι όμως συχνά τη γενέτειρά μου και χαίρομαι που η κατάσταση για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έχει βελτιωθεί – μέχρι ακτιβιστικές ομάδες έχουν δημιουργηθεί». 

Αλλά τι γίνεται, αλήθεια, με τη νομοθεσία; «Υπάρχει ένας διφορούμενος νόμος που ποινικοποιεί τις “ανώμαλες σεξουαλικές σχέσεις” και παρότι δεν αναφέρεται ευθέως στους ομοφυλόφιλους, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον τους. Οι ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις προσπαθούν χρόνια τώρα για την κατάργησή του ενώ η Λιβανέζικη Ψυχιατρική Εταιρεία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θεωρεί την ομοφυλοφιλία ψυχική ανωμαλία ή αρρώστια αλλά μια απόλυτα φυσιολογική κατάσταση», λέει. 

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας» Facebook Twitter
Εικονογράφηση από το «Queer Arab Glossary».

Τι τον ώθησε, όμως, να συγγράψει το «Queer Arab Glossary»; «Το 2019 ξεκίνησα στο Instagram την πλατφόρμα Takweer, ένα ψηφιακό αρχείο queer αφηγήσεων στην αραβική ιστορία και κουλτούρα μέσα από τη μουσική, τη λογοτεχνία, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τις λαϊκές παραδόσεις, τους αστικούς μύθους κ.λπ. Δεν υπήρχε βέβαια σε παλιότερες εποχές η έννοια του queer, σε αυτή ωστόσο μπορεί να συμπεριληφθεί οτιδήποτε αντιτίθεται στις κατεστημένες αντιλήψεις και τις κοινωνικές νόρμες. Το Takweer έχει χιλιάδες ακόλουθους και παρατηρούσα ότι πολλοί χρησιμοποιούσαν λέξεις και φράσεις της αραβικής queer διαλέκτου που αγνοούσα εντελώς. Κάτι λογικό, εφόσον υπάρχουν κάπου 375 εκ. αραβόφωνοι αλλά τα αραβικά του Λιβάνου, για παράδειγμα, διαφέρουν αρκετά από αυτά που μιλιούνται στο Μαρόκο ή την Τυνησία, όπως κι εκείνα από τα αραβικά του Ιράκ ή της Υεμένης. Θέλησα τότε να μάθω περισσότερα για τη δομή και τις διαφοροποιήσεις της διαλέκτου αυτής –που δεν έχει μια συγκεκριμένη ονομασία– από τη μία αραβόφωνη περιοχή στην άλλη και να κατανοήσω τα ιστορικά και γλωσσικά τους συμφραζόμενα, με στόχο να σχεδιάσω έναν queer γλωσσικό χάρτη του αραβικού κόσμου “από εμάς για εμάς”». Δίνει, λέει, έμφαση σε αυτό, γιατί έχει μια απογοήτευση «τόσο από την ευρωκεντρική παρουσίαση και προσέγγιση της ομοφυλοφιλίας στον αραβικό κόσμο όσο κι από το ότι ένα κομμάτι της αραβικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας απλώς μιμείται τη Δυτική θέαση των πραγμάτων αντί να αναπτύξει μια άλλη, βασισμένη στα δικά της βιώματα, στις δικές της αναφορές». 

λεξικο
Η αγγλόφωνη έκδοση του «Queer Arab Glossary»

Γεγονός είναι ότι queer αναφορές απαντούν στην αραβική γραμματεία ήδη από τον Μεσαίωνα: «Πράγματι, υπάρχουν ας πούμε αυτά τα υπέροχα ποιήματα του Abou Nuwas, Αββασίδη ποιητή του 7ου μ.Χ. αιώνα, ο οποίος εξυμνούσε ανοικτά τους ανδρικούς έρωτες. Έχουμε επίσης τον ρομαντικό Ανδαλουσιανό ποιητή του 10ου αιώνα Ibn Shuhayd, τον Muhammad ibn Dawud από τη Βαγδάτη (8ος αιώνας)», επιβεβαιώνει. Υπάρχουν έπειτα και σύγχρονοι Άραβες queer ποιητές, όπως ο Omar Sakr και η Ahlam Al-Gassad. «Δεν μπορούμε βέβαια να πούμε ότι η ομοφυλοφιλία στον αραβικό κόσμο ήταν ελεύθερη –σε πολύ λίγα μέρη της Γης συνέβαινε άλλωστε αυτό, μέχρι σχετικά πρόσφατα–, ήταν ωστόσο διακριτικά αποδεκτή ως κομμάτι της κοινωνίας. Ήταν λοιπόν σημαντικό για μένα αλλά και την αραβική ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα να αναδείξω αυτές τις πτυχές και μέσα από το ψηφιακό αυτό αρχείο γεννήθηκαν ιδέες όπως αυτό το βιβλίο που ξεκίνησα στη διάρκεια του πρώτου lockdown το 2020. Βρήκα τότε αρκετό χρόνο ώστε να αρχίσω να μαζεύω λέξεις, φράσεις, εκφράσεις, όρους από διάφορες αραβικές χώρες που αναφέρονταν στη σεξουαλικότητα, την επιθυμία, τον ερωτικό προσανατολισμό, την ταυτότητα, την έκφραση φύλου… Και όχι μόνο όσα λέμε μεταξύ μας αλλά και ορολογίες που οι άλλοι χρησιμοποιούν για μας, ακόμα κι αν κάποιες μάς κακοποιούν ή μας προσβάλουν – δεν παραβλέπω τη βλαπτική τους πλευρά αλλά τη θεωρώ μέρος της ιστορίας μας, το οποίο πρέπει επίσης να αναδειχθεί και να αφεθεί στην κρίση του αναγνώστη». Όταν άρχισε να τα δημοσιεύει όλα αυτά στο Instagram, έλαβε, λέει, πλήθος ανταποκρίσεις και σχόλια που τον βοήθησαν πολύ στην έρευνα. Εντέλει κατάρτισε μια λίστα με πάνω από 300 λήμματα που παρατίθενται σε αραβική και λατινική γραφή, μαζί με την προέλευση και το γλωσσολογικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο, καθώς επίσης και παραδείγματα και κάποιες διαφωτιστικές εικόνες: «Μπορεί το βιβλίο να είναι μικρό στο μέγεθος, έχει όμως πίσω του πολλή δουλειά!». 

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας» Facebook Twitter
Εικονογράφηση από το «Queer Arab Glossary».

Όπως στα δικά μας καλιαρντά, έτσι και στην αραβική queer διάλεκτο συνυπάρχουν πολλά διαφορετικά στοιχεία. Είτε από τοπικές γλώσσες ή διαλέκτους –ακόμα και λέξεις ή φράσεις από «ξεχασμένες» σήμερα γλώσσες όπως τα αραμαϊκά έχει, μου λέει, εντοπίσει–, είτε κατάλοιπα του αποικιακού παρελθόντος: «Στη Λιβύη π.χ. θα ακούσεις και ιταλικές λέξεις, στο Λεβάντε τούρκικες, στο Μαγκρέμπ γαλλικές αλλά και βερβέρικες, στη Μεσοποταμία φαρσί κ.λπ.». Τα νεαρά αραβόφωνα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ωστόσο, δεν χρησιμοποιούν πολλούς «παραδοσιακούς» όρους αλλά κυρίως σύγχρονους αγγλικούς είτε γαλλικούς, τους οποίους απλώς μεταφράζουν στα αραβικά, συνεχίζει. Υπάρχουν, επιπλέον, αρκετά «δάνεια» από την παγκόσμια ποπ κουλτούρα καθώς και διάσημες περσόνες που «υιοθετούνται» από την κοινότητα ως «gay icons», όπως γίνεται παντού. «Αυτό δεν συμβαίνει μόνο από μόδα αλλά και επειδή τα νέα παιδιά ντρέπονται να χρησιμοποιήσουν όρους που ακούγονται μειωτικοί ή απαξιωτικοί στη μητρική τους γλώσσα. Βλέπουμε, ωστόσο, κάτι που κι εγώ ενθαρρύνω, μια τάση διεκδίκησης και επανανοηματοδότησης με θετικό πρόσημο τέτοιων όρων, όπως συνέβη στα αγγλικά με το queer μετά τη δεκαετία του ’80 – η αντίστοιχη λέξη στα αραβικά είναι shadth ή shaz». 

«Υπάρχουν, ξέρεις, δύο στερεότυπα για τους Άραβες –κάτι που ισχύει και για τις γυναίκες–, αφενός ότι είναι φύσει λάγνοι, ηδονιστές και επιρρεπείς στην ακολασία, αφετέρου ότι είναι συντηρητικοί, κομπλεξικοί και ακραία ομοφοβικοί, μια εικόνα που ενισχύεται από το φονταμενταλιστικό Ισλάμ», του λέω. «Έτσι ακριβώς είναι», απαντά, «αλλά όπως συμβαίνει συνήθως με τα στερεότυπα, η πραγματικότητα διαφέρει. Η υποτιθέμενη υπέρμετρη ηδονοθηρία των Αράβων καλλιεργήθηκε από συγγραφείς και περιηγητές μετά τον 18ο αιώνα στα πλαίσια του Οριενταλισμού. Η αντίληψη ότι κάθε Άραβας είναι φονταμενταλιστής μουσουλμάνος και άρα σκοταδιστής, μισογύνης, ομοφοβικός κ.λπ. είναι επίσης εσφαλμένη αφού οι φανατικά θρησκευόμενοι σίγουρα δημιουργούν πρόβλημα αλλά σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν όλους τους μουσουλμάνους Άραβες». Μέμφεται, δε, τις Μεγάλες Δυνάμεις, «που το 1932 έδωσαν στους Ουαχαμπίτες τον θρόνο της Σαουδικής Αραβίας και όρισαν ποιες φυλές θα μπορούν να κάνουν μέσω των εκπροσώπων τους κουμάντο τόσο στα νεοσύστατα αραβικά κράτη όσο και στα αραβικά εδάφη που έγιναν ευρωπαϊκές αποικίες, ώστε να μπορούν να εκμεταλλεύονται τα πετρέλαια». Είναι, ισχυρίζεται, κι αυτός ένας λόγος που μεγάλο κομμάτι του αραβικού κόσμου κατέληξε να έχει αυταρχικές, δεσποτικές κυβερνήσεις ώστε να μην υπάρχουν εσωτερικές αντιστάσεις. «Πάντοτε υπήρχαν, εντούτοις, ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι που δημιουργούσαν δικές τους κοινότητες, έστω πιο “υπόγεια”, και αναφέρομαι κυρίως σε ΛΟΑΤΚΙ+ από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα – εκείνοι καταπιέζονται και διώκονται περισσότερο, οι πλούσιοι συνήθως μένουν στο απυρόβλητο… Υπάρχει ωστόσο και εδώ εξέλιξη, σε κάθε σχεδόν αραβική χώρα υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βγει προς τα έξω όπως και ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικότητες που αγωνίζονται για ελευθερίες και δικαιώματα, άνθρωποι που αξίζουν την προσοχή και τη στήριξή μας αλλά όχι με μια προδιάθεση τύπου “είστε θύματα και εμείς οι πεφωτισμένοι, απελευθερωμένοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θα έρθουμε να σας σώσουμε”, δεν δουλεύει έτσι το πράγμα. Αγωνιζόμαστε κι εμείς για όλα αυτά αλλά με τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας. Μια “εισαγόμενη” απελευθέρωση που μπορεί να σχετίζεται με πολιτικές σκοπιμότητες δεν συμβάλλει στην αποδοχή μας, αντίθετα κάνει την κοινωνία πιο καχύποπτη», θα πει. Και δεν έχει άδικο σε αυτά, έστω και αν μιλά από μια συγκριτικά προνομιακή θέση, όπως και ο ίδιος ανέφερε, καθώς έχει την ευχέρεια να ταξιδεύει αλλά και να ζει στο εξωτερικό.

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας» Facebook Twitter
Εικονογράφηση από το «Queer Arab Glossary».

«Η κατάσταση σήμερα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στις αραβικές χώρες είναι, γενικά μιλώντας, αισθητά βελτιωμένη συγκριτικά με λίγες μόλις δεκαετίες νωρίτερα. Αργά αλλά σταθερά, τα πράγματα αλλάζουν και σε αυτό συνέβαλαν πολύ το ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα», συνεχίζει. Θυμάμαι ότι το ίδιο μου έλεγε πρόσφατα ο Μαροκινός συγγραφέας Αμπντελά Ταϊά, που συνέδραμε και σε κάποια λήμματα του βιβλίου. «Ακριβώς! Δεν εννοώ φυσικά ότι τα πράγματα είναι ρόδινα, πολλοί ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι εξακολουθούν να περνάνε δύσκολα, άλλοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, όμως οι αλλαγές είναι ορατές – η ομοφυλοφιλία έχει πλέον θέση στον δημόσιο λόγο, σε τηλεοπτικές εκπομπές, σε πολιτικές ομιλίες και αλλού, κάτι ασύλληπτο παλιότερα. Όμως «η ορατότητα για την ορατότητα δεν σημαίνει κάτι», επισημαίνει. «Είναι μεν επιθυμητή αλλά προϋποθέτει ένα ασφαλές περιβάλλον κι αυτό είναι που προσπαθούμε δουλεύοντας μέσα τις κοινότητές μας, δημιουργώντας δεσμούς μέσα στην κοινωνία και καλλιεργώντας το έδαφος για αναγνώριση και αποδοχή. Ακόμα και στη Βηρυτό που είναι σχετικά “gay friendly” δεν μπορούμε να οργανώσουμε ένα Pride αν πρώτα δεν συντρέξουν αυτές οι προϋποθέσεις. Έπειτα, ενώ είμαστε πολύ περήφανοι για ό,τι κατάφερε το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα στη Δύση, από ένα σημείο και μετά, τόσο τα Pride όσο και άλλες πτυχές της ΛΟΑΤΚΙ+ ζωής εμπορευματοποιήθηκαν υπερβολικά και έγιναν πεδίο εκμετάλλευσης από το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό κατεστημένο… Όσο για τις πολιτικές της συμπερίληψης και της αντιπροσώπευσης, αυτές απευθύνονται κυρίως στους ευκατάστατους λευκούς γκέι άνδρες. Είναι μια κριτική που γίνεται και στη Δύση μέσα από την ίδια τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος δρόμος προς την ελευθερία που άνθρωποι σαν εμένα θα ήθελαν να ακολουθήσουν. Ήδη εξάλλου βλέπουμε να αντιστρέφεται αυτό το κλίμα στις ΗΠΑ και αλλού, με τους τρανς ανθρώπους να είναι οι πρώτοι που στοχοποιούνται, μια εξέλιξη που θα πρέπει να μας προβληματίσει – οι καπιταλιστές ενδιαφέρονται μόνο για ό,τι τους αποδίδει κέρδος. Οι μεγάλες εταιρείες είναι ευπρόσδεκτες να δουλέψουν αν θέλουν μαζί μας αλλά όχι να ιδιοποιούνται τον αγώνα μας», θα πει, και σε αυτό συμφωνούμε απολύτως. Γιατί, εντάξει, ήταν και για την Ελλάδα ένα «κατόρθωμα» το ότι από το περιθώριο βρεθήκαμε να «παίζουμε» στο κυρίαρχο αφήγημα, το ζήτημα όμως είναι τι κάνουμε με αυτή την εξέλιξη –που ήδη κατέδειξε τα όριά της– και πού θέλουμε να πορευτούμε στο εξής. «Προσωπικά θα επιθυμούσα οι ΛΟΑΤΚΙ+ Άραβες να συμβαδίζαμε περισσότερο με τις κοινωνικές μας πραγματικότητες και ανάγκες. Ένα τέτοιο βήμα είναι και το παρόν βιβλίο, το οποίο απευθύνεται κυρίως στις νεότερες γενιές, καλώντας τις να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους χαράζοντας τον δικό τους δρόμο προς την απελευθέρωση, την περηφάνια και την αίσθηση του ανήκειν». 

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας» Facebook Twitter
Εικονογράφηση από το «Queer Arab Glossary».

Γιατί αφιέρωσε το βιβλίο του στην Παλαιστίνη; Γιατί το ένιωθε σαν αλληλέγγυο χρέος, με δεδομένες τις γενοκτονικές πολιτικές του Ισραήλ στη Γάζα. Η οποία μπορεί μην ήταν ο ιδανικός τόπος για ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο, το άτομο όμως αυτό υποφέρει και κινδυνεύει εξίσου από τις πολιτικές αυτές, όπως όλος ο πληθυσμός της Γάζας, ανεξάρτητα από φύλο, σεξουαλικότητα ή θρήσκευμα, το δε Ισραήλ συχνά χρησιμοποιεί τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα που υποτίθεται ότι υπερασπίζεται όχι υπέρ αλλά εναντίον των Παλαιστινίων ΛΟΑΤΚΙ+, συνεχίζει. «Σίγουρα χρειάζεται να ακούσουμε και να δυναμώσουμε τη φωνή των Παλαιστινίων ΛΟΑΤΚΙ+, χωρίς όμως ένα ελεύθερο και ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος κανένας Παλαιστίνιος δεν μπορεί να νιώθει ασφαλής, ούτε να προσδοκά ένα καλύτερο μέλλον», τονίζει. Δεν έχει προς ώρας άλλα σχέδια, «Έχω “καεί” εγκεφαλικά με όλη αυτή την περιοδεία!», σκέφτεται πάντως ένα επόμενο, πιο προσωπικό βιβλίο, βασισμένο στις εμπειρίες του ως γκέι άνδρα που μεγάλωσε σε μια αραβική χώρα, καθώς επίσης ένα podcast με προσωπικές ιστορίες και βιώματα Αράβων ΛΟΑΤΚΙ+. Δηλώνει, τέλος, ερωτευμένος με την Αθήνα, την οποία έχει ξαναεπισκεφθεί και νιώθει σαν το σπίτι του. «Έλληνες και Άραβες έχουμε πολλά κοινά, το ίδιο και η Βηρυτός με την Αθήνα – η ατέλειωτη κίνηση στους δρόμους, τα συνεχή κορναρίσματα, οι γιαγιάδες που κάθονται στο μπαλκόνι τους, τα γκράφιτι στους τοίχους, οι γεύσεις, μοιάζουν όλα πολύ!». Μας καλεί δε όλες-ους-α στο τριήμερο event της παρουσίασης, το οποίο διοργανώνει η επιμελητική ομάδα Bustan με τη συμμετοχή καλλιτεχνών και περφόρμερ που εκτιμά ιδιαίτερα, όπως η συμπατριώτισσά του Diva Beirut και η «δικιά μας» Kangela Tromokratisch!

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την παρουσίαση του «Queer Arab Glossary» εδώ.

Lgbtqi+
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η παραβολή της μωρής φιλενάδας

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος / Η παραβολή της μωρής φιλενάδας

Το κορακοζώητο ύφος της καλιαρντής εγγύτητας που ήταν κανόνας στα λαϊκά media επί χρόνια, έχει γίνει κιτς σιγουράκι στο στόμα φερέλπιδων αταλάντων― λες κι είμαστε ακόμη στις αυλές με τις Σμυρνιές.
ΣΤΑΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τι σημαίνει να γεννιέσαι ίντερσεξ;

Athens Pride 2022 / Explainer: Τι σημαίνει να γεννιέσαι ίντερσεξ;

Το γράμμα «Ι» στο αρκτικόλεξο ΛΟΑΤΚΙ+ αντιστοιχεί σε υγιή ανθρώπινα σώματα που μέχρι σήμερα συχνά παθολογικοποιούνται και υποβάλλονται σε επεμβάσεις «κανονικοποίησης» φύλου ερήμην τους. Η Intersex Greece εξηγεί τον όρο, τις δυσκολίες και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα ίντερσεξ άτομα στην Ελλάδα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
*Από τον λαιμό ως την αυγή/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Από τον λαιμό ως την αυγή/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Σε έναν κόσμο που φοβάται τη σιωπή, η ΟΑΣΗ επιμένει να μιλά με ευαισθησία. Δέκα κείμενα–καθρέφτες, από τη Θεία Σταματίνα ως τον Sorour Darabi, για το βλέμμα που δεν ωραιοποιεί, παρατηρεί.Για την ατέλεια που γίνεται φως, και για το queer που επιβιώνει μέσα στην τρυφερότητα.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Nα μένεις μέσα στο φως/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Nα μένεις μέσα στο φως/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Το νέο πολυποστ του Πάνου Μιχαήλ παρακολουθεί το δάκρυ, την έκθεση και την επιείκεια ως μορφές αισθητικής πίστης. Από τον οίκο Dior μέχρι το Eye Filmmuseum του Άμστερνταμ, κι από τα Instagram ban του Slava Mogutin ως την επιμονή της ομορφιάς στο έργο του Παπαϊωάννου, η ΟΑΣΗ σκιαγραφεί τη νέα ηθική του φωτός: πώς η τέχνη, η μόδα και το queer βλέμμα συναντιούνται στην πιο ανθρώπινη τους στιγμή τη στιγμή που ραγίζουν.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
«Στο θέατρο ο κόσμος θέλει να βλέπει άντρες ή, καλύτερα, “άντρακλες”»

Οι Άλλοι / «Στο θέατρο θέλουν να βλέπουν άντρες ή, καλύτερα, “άντρακλες”»

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βασίλης Βηλαράς μιλά για τη σιωπηλή βία των εφηβικών του χρόνων, την αγωνία των γκέι αντρών στη σκηνή, τη φοβική βιομηχανία του θεάτρου και την ανάγκη να μείνουμε άνθρωποι σε μια εποχή που όλα ξεχνιούνται γρήγορα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο ανυπεράσπιστος καημός για ένα ακόμη κράξιμο/από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Ο ανυπεράσπιστος καημός για ένα ακόμη κράξιμο/από τον Πάνο Μιχαήλ

Από τον ποταμό της Baarn μέχρι το φιλί στις «Σέρρες», κι από το βλέμμα–countdown του Ren Hang μέχρι τη φάρσα του Μίστερ Μπούτια, η ΟΑΣΗ καταγράφει τα queer ραγίσματα που δεν έγιναν ποτέ ιδιωτικά. Dickpics, cult σώματα, drag spoof βιντεάκια, καμπαρέ φωνές, τηλεοπτικά taboos· όλα στην ίδια καμπύλη: γέλιο, καύλα, πληγή, ανάσα. Το ripology του queer δεν είναι θεωρία· είναι ο ανυπεράσπιστος καημός που μας κρατάει ζωντανούς.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Η ελληνική ψυχανάλυση κρύβει ακόμα τα queer σώματα στις σκιές: από τα τηλεοπτικά δικαστήρια της Τατιάνας μέχρι τα hashtags των θεραπευτών–influencers. Σπαράγματα μνήμης, media τραύματος και επιβίωσης συνθέτουν μια ιστορία που ποτέ δεν ειπώθηκε ολόκληρη.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Οι εκδόσεις που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Διεθνή / Τα περιοδικά που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Η αντι-DEI εκστρατεία στις ΗΠΑ και οι διαφημιστές που αποφεύγουν να συνεργαστούν με τα έντυπα που απευθύνονται στην LGBTQ+ κοινότητα και άλλες μειονότητες
LIFO NEWSROOM
Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Από τον Chris Karakatsanis και τον Tim Kruger ως τους queer OnlyFans performers, αυτό το κείμενο χαρτογραφεί το σώμα που επιμένει να ποθεί, να μιλά, να επιβιώνει. Μια διαδρομή από το τραύμα ως την ηδονή, χωρίς ενοχή
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Τέσσερις queer αφηγήσεις που ξεκινούν από τη μουσική αλλά μιλούν για κάτι πιο βαθύ: το παιδί που χόρευε μπροστά στην τηλεόραση, την επιθυμία που δεν χωράει πουθενά, το τραύμα που παίρνει χρώμα. Η Kylie, η Τζένη Βάνου και η ANOHNI σαν φαντάσματα που μας στοίχειωσαν για να μας σώσουν, και τρεις νέες σπίθες – Cole Escola, Sondiaze, Koplje – που μας θυμίζουν γιατί το queer δεν ήταν ποτέ “ασφαλές”.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Χαλάρωσε, να το κάνεις/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Όαση / *Χαλάρωσε, να το κάνεις/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Από σήμερα η ΟΑΣΗ αλλάζει μορφή. Δεν είναι πια blog. Είναι επιδερμίδα με μνήμη· ένα σημείο πάνω στον ψηφιακό χάρτη όπου η queer φωνή δεν λογοκρίνεται, δεν περνάει από φίλτρο, και δεν χρειάζεται να αποδείξει πως υπάρχει.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ