Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!» Facebook Twitter
Τα νέα παιδιά που έχουν μπει μπροστά, αγόρια και κορίτσια, είναι πολύ πιο ενήμερα για το τι συμβαίνει στη χώρα τους και στον κόσμο, πιο αποφασισμένα, και δεν φοβούνται να προκαλέσουν την εξουσία. Φωτ.: Getty Images/Ideal Image
0

— Τι προκάλεσε αυτήν τη νεολαιίστικη, κατά βάση, εξέγερση στο Μαρόκο και τι ζητούν οι εξεγερμένοι νέοι; Πρόκειται μήπως για μια «καθυστερημένη» Αραβική Άνοιξη, δεδομένου ότι στη χώρα αυτή δεν είχαμε το 2010-12 κάποιον μεγάλο ξεσηκωμό, όπως συνέβη στην Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Συρία;  
Καταρχάς δεν αληθεύει ότι δεν υπήρξαν στο Μαρόκο αξιοσημείωτες κινητοποιήσεις στη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης. Μπορεί να μην ήταν τόσο μαζικές όσο αλλού, είχαμε όμως το κίνημα της 20ής Φεβρουαρίου που έβγαλε αρκετό κόσμο στους δρόμους όλης της χώρας το 2011, με αποτέλεσμα ο βασιλιάς να ανακοινώσει συνταγματικές αλλαγές προς το δημοκρατικότερο – δεν άλλαξαν πολλά στην ουσία, έγιναν όμως μερικά βήματα χάρη στη λαϊκή πίεση, που σήμερα είναι σαφώς ισχυρότερη. Τα μεγαλύτερα προβλήματα στο Μαρόκο είναι η αναξιοκρατία, η διαφθορά και η ανέχεια που ταλανίζει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και η κατοχή υπερβολικού πλούτου από λίγες οικογένειες. Η παιδεία, η δημόσια υγεία, οι δημόσιες υπηρεσίες έχουν αποδιοργανωθεί πλήρως – χρήματα υπάρχουν για τους προνομιούχους και για διοργανώσεις όπως το Μουντιάλ του 2030, για στάδια κ.λπ. Συνυπεύθυνο μάλιστα για την κατάσταση αυτή είναι όλο το πολιτικό κατεστημένο, από τους πιο συντηρητικούς μέχρι τους πιο προοδευτικούς. Μια συνέχεια, τρόπον τινά, εκείνου του κινήματος αποτελεί το κίνημα GenZ 212, που είναι επίσης κατεξοχήν νεολαιίστικο και ακηδεμόνευτο, μόνο που έχει πολύ μεγαλύτερη απήχηση και τα νέα παιδιά που έχουν μπει μπροστά, αγόρια και κορίτσια, είναι πολύ πιο ενήμερα για το τι συμβαίνει στη χώρα τους και στον κόσμο, πιο αποφασισμένα και δεν φοβούνται να προκαλέσουν την εξουσία.  

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!» Facebook Twitter
Όταν εγώ «βγήκα προς τα έξω» κάπου τρεις δεκαετίες πριν, η κοινωνία ήταν πολύ πιο συντηρητική. Xάρη στα social media η νέα γενιά των Μαροκινών ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων έχει αποκτήσει συνείδηση και έχει δημιουργήσει τα δικά της αλληλέγγυα δίκτυα.

Δεν ξέρω πόσο μακριά θα καταφέρουν να φτάσουν αυτά τα παιδιά, το σύστημα σίγουρα δεν έχει πει την τελευταία του λέξη –η καταστολή αγριεύει, ήδη έχουμε συγκρούσεις με τραυματίες και νεκρούς–, είναι όμως πολύ δύσκολο να τους αγνοήσει εντελώς κι αυτό είναι ήδη μια νίκη. 

— Ζητάνε, ας πούμε, να πέσει η κυβέρνηση, να φύγει ο βασιλιάς;
Το βασικό ζητούμενο της εξεγερμένης νεολαίας δεν είναι η αλλαγή του πολιτικού συστήματος αλλά η «από τα κάτω» ανατροπή του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου. Ζητάνε καταρχάς υγεία, παιδεία, περισσότερες δουλειές, καλύτερους μισθούς, αξιοπρέπεια, κοινωνική δικαιοσύνη, περισσότερες ευκαιρίες – ζητάνε επίσης περισσότερες ελευθερίες, όμως στην πρώτη γραμμή βρίσκονται θεμελιώδη ζητήματα της καθημερινότητας. Δεν μπορεί, π.χ., να χάνεις τον άνθρωπό σου σε ένα δημόσιο νοσοκομείο από μια ιάσιμη ασθένεια επειδή δεν υπάρχουν ούτε γιατροί, ούτε κλίνες, ούτε αρκετά  φάρμακα. Αυτό που εντυπωσιάζει εμάς, τις παλιότερες γενιές, είναι το πείσμα και η δύναμη που αποπνέει αυτός ο «άνεμος ελευθερίας» που φυσά πάνω από τη χώρα, ένας άνεμος που είχε αρχίσει να φυσά το 2011 και που φαίνεται να επιστρέφει δριμύτερος, γιατί στην ουσία δεν είχε σταματήσει ποτέ. Και αυτό, όχι, δεν είναι κάποια ρομαντική παρομοίωση αλλά η πραγματικότητα. Μπορεί να έχω αφήσει το Μαρόκο 25 χρόνια τώρα, έφυγα μάλιστα ακριβώς για να μπορέσω να ζήσω πιο ελεύθερα, πιο δημιουργικά, επισκέπτομαι όμως συχνά την πατρίδα – διατηρώ άλλωστε τη μαροκινή υπηκοότητα, δεν κατάφερα ακόμα να πάρω τη γαλλική. Γνωρίζω, επομένως, καλά την κατάσταση κι αυτό που συμβαίνει τώρα εκεί είναι στ’ αλήθεια κάτι ξεχωριστό, και είναι αξιοθαύμαστο! Μακάρι να μπορούσα κι εγώ να βρίσκομαι καθημερινά στο πλευρό αυτών των νέων παιδιών που διαδηλώνουν.    

Η ζωή με το δικό σου φως
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Αμπντελά Ταϊά, «Η ζωή με το δικό σου φως», μτφρ.: Δημήτρης Δημακόπουλος, εκδ. Πόλις

— Είναι, θα έλεγες, το GenZ 212 ένα κίνημα με προοδευτική κατεύθυνση; 
Οπωσδήποτε. Και διακρίνεται για τη δυναμική και για τις ευαισθησίες του. Θα έλεγα, ωστόσο, ότι υπερβαίνει τα δικά μας διανοητικά και αναλυτικά εργαλεία, έχει μια πολύ φρέσκια αντίληψη των πραγμάτων και θέτει νέα ζητούμενα. Δεν ξέρω πόσο μακριά θα καταφέρουν να φτάσουν αυτά τα παιδιά, το σύστημα σίγουρα δεν έχει πει την τελευταία του λέξη –η καταστολή αγριεύει, ήδη έχουμε συγκρούσεις με τραυματίες και νεκρούς–, είναι όμως πολύ δύσκολο να τους αγνοήσει εντελώς κι αυτό είναι ήδη μια νίκη. 

— Θα πουν κάποιοι ότι, ναι, είχαμε πριν από δέκα τόσα χρόνια τέτοια νεολαιίστικα κινήματα και σε άλλες αραβικές χώρες, στις περισσότερες εξεγέρσεις όμως στο τέλος επικράτησαν συντηρητικές έως αυταρχικές κυβερνήσεις.  
Όπως είπα και πριν, η εξέγερση στο Μαρόκο δεν είναι τόσο αντικυβερνητική όσο αντισυστημική. Θα εμφανιστούν φυσικά, όπως συνέβη και αλλού, δυνάμεις που θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν ή να προσεταιριστούν το κίνημα και εκεί χρειάζεται προσοχή. Προς το παρόν, πάντως, ομνύοντας στην αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη, έχει παραμερίσει τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, πιάνοντας το νήμα από εκεί που το είχαμε αφήσει εμείς, η γενιά του ’11, κι αυτό δεν μπορεί παρά να μας κάνει περήφανους. Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε οι προηγούμενες, διατηρεί άσβεστη την ελπίδα, έχει τη δύναμη να αλλάξει τα πράγματα και της αξίζει κάθε έπαινος και κάθε στήριξη. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι γονείς των παιδιών αυτών στέκονται στο πλευρό τους, ανεξάρτητα από τα πολιτικά τους πιστεύω· πηγαίνουν στα αστυνομικά τμήματα όπου κρατούνται οι συλληφθέντες ζητώντας επιτακτικά την απελευθέρωσή τους. Αλλά και οι ίδιοι οι νέοι αντιμετωπίζουν ατρόμητα τις δυνάμεις καταστολής, «είμαστε Μαροκινοί πολίτες, έχουμε δικαιώματα και τα διεκδικούμε!» φωνάζουν όταν έρχονται αντιμέτωποι μαζί τους. Είναι η ίδια γενιά που απαξίωναν οι μεγαλύτεροι ως «γενιά των smartphones και των κοινωνικών δικτύων». Να, λοιπόν, που τα άφησαν στην άκρη και ξεσηκώθηκαν, όταν δεν τα χρησιμοποίησαν ακριβώς γι’ αυτό τον σκοπό. 

— Είναι η κατάσταση αυτή ένας από τους λόγους για τους οποίους τόσοι Μαροκινοί νέοι ξενιτεύονται; 
Θα πρέπει να σας πω ότι το ποσοστό των νέων Μαροκινών που θέλουν να μεταναστεύσουν έχει μειωθεί αισθητά. Γνωρίζουν πλέον καλά ότι η Ευρώπη και η Αμερική δεν είναι «παράδεισοι», ότι οι εργασιακές ευκαιρίες έχουν μειωθεί, ότι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία χτυπούν κόκκινο, ότι συχνά τους αντιμετωπίζουν ως σκλάβους, αν όχι ως εχθρούς. Υπάρχει πια αρκετή συσσωρευμένη εμπειρία. Αν δηλώνουν με τόση έμφαση ότι «είμαστε πολίτες αυτής της χώρας κι έχουμε δικαιώματα», είναι γιατί δεν σκοπεύουν να την εγκαταλείψουν, αντιθέτως θέλουν να την κάνουν ελκυστική και βιώσιμη και για τους ίδιους. Και ναι, μπορούν, δεν είμαστε μια φτωχή χώρα. Και πόροι υπάρχουν και δυνατότητες, υπάρχει όμως, όπως είπα, τρομερή ανισότητα και εκτεταμένη διαφθορά.  

— Πόσο αισιόδοξος είσαι, τελικά, ότι αυτή η γενιά θα τα καταφέρει;
Δεν είναι ζήτημα αισιοδοξίας αλλά πίστης ότι μερικά πράγματα μπορούν και πρέπει να αλλάξουν. Δεν πετάω στα σύννεφα, πιστεύω όμως ακράδαντα ότι αξίζει τον κόπο να το παλέψουμε, να βρούμε το κουράγιο εκεί που λείπει, τη δύναμη εκεί που μοιάζει να έχει χαθεί, την ελπίδα εκεί που έδειχνε τελειωμένη. Δεν αναφέρομαι σε εμάς τους μεγαλύτερους που δεν έχουμε πια τόσες αντοχές να βγούμε μπροστά, αλλά σε αυτά τα παιδιά που το αύριο τους ανήκει.

Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε οι προηγούμενες και της αξίζει κάθε στήριξη!» Facebook Twitter
Φωτ.: EPA

— Θα είναι το αύριο αυτό καλύτερο και για τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα; Θυμάμαι ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο μετανάστευσες ήταν ακριβώς για να μπορέσεις, ως γκέι άντρας, να ζήσεις τη ζωή σου ολόκληρη. 
Νομίζω πως ναι. Ήδη βλέπουμε στην τηλεόραση αγόρια και κορίτσια να διαδηλώνουν μαζί, χωρίς διαχωρισμούς. Και πολλά από τα κορίτσια αυτά δεν φορούν μαντίλα – ας πούμε, δεν το βλέπεις αυτό πολύ στις μεγάλες πόλεις έτσι κι αλλιώς. Αλλά και για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Όταν εγώ «βγήκα προς τα έξω» κάπου τρεις δεκαετίες πριν, η κοινωνία ήταν πολύ πιο συντηρητική· ταυτόχρονα ήμουν και ένιωθα εντελώς μόνος. Οι νόμοι της καταπίεσης δεν έχουν αλλάξει, χάρη όμως στα social media και την επαφή με το παγκόσμιο γίγνεσθαι η νέα γενιά των Μαροκινών ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων έχει αποκτήσει συνείδηση και έχει δημιουργήσει τα δικά της αλληλέγγυα δίκτυα, τους δικούς της τόπους και τρόπους συνεύρεσης, αλληλεπίδρασης και ενδυνάμωσης. Δεν περιμένει από την κυβέρνηση και την κοινωνία να της παραχωρήσει χώρο, τον διεκδικεί και τον κερδίζει μόνη της. Σε αυτήν ακριβώς τη γενιά εστιάζω στην ταινία μου «Cabo Negro» που βγαίνει σύντομα στις γαλλικές κινηματογραφικές αίθουσες και ευελπιστώ να προβληθεί κάποια στιγμή και στην Ελλάδα!

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Η ΖΩΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΦΩΣ» ΕΔΩ

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Έζησα μια κόλαση ως gay στο Μαρόκο. Με βίαζαν κι όλοι παρακολουθούσαν»

Βιβλίο / «Οι γκέι τουρίστες είναι απλώς περαστικοί στο Μαρόκο. Δεν κάνουν τίποτα για να βοηθήσουν»

«Η ομοφυλοφιλία είναι για μένα νοημοσύνη, αντίσταση, ομορφιά, ποίηση»: Ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος Άραβας συγγραφέας Abdellah Taïa μιλά στη LiFO. (Προσοχή: Το κείμενο περιλαμβάνει περιγραφές σεξουαλικής κακοποίησης και αυτοτραυματισμού.)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ