Με την προσοχή του κόσμου να είναι στραμμένη σε άλλες κρίσεις, η πείνα που προκαλεί ο πόλεμος στο Σουδάν αυξάνεται στις περιοχές που άλλοτε ήταν παραγωγικές καλλιεργήσιμες γαίες.
Τα βασικά είδη διατροφής για τους Σουδανούς, όπως το σόργο και το κεχρί, είναι πλέον δυσεύρετα στις περισσότερες αγορές, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να επιβιώνουν τρώγοντας ζωοτροφές από κέλυφος φιστικιών. Τώρα, ακόμη και αυτό έχει γίνει πολύ ακριβό για τους περισσότερους ανθρώπους λόγω της περιορισμένης προσφοράς.
Οι ισχυρές βροχοπτώσεις κόβουν τους δρόμους, οι αντίπαλες πλευρές μπλοκάρουν τις παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και οι αγρότες διστάζουν να ρισκάρουν τη ζωή τους εργάζοντας στα χωράφια. Η χώρα βρίσκεται τώρα στο μέσο της μεγάλης ξηρής περιόδου μεταξύ των συγκομιδών, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο.
Η πείνα ενδέχεται να επεκταθεί από έξι περιοχές σε 17, σύμφωνα με την Κατηγοριοποίηση Φάσεων Διατροφικής Ασφάλειας (IPC), μια πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και μεγάλους οργανισμούς ανθρωπιστικής βοήθειας.
«Εκατομμύρια άνθρωποι είναι ήδη εξασθενημένοι μετά από μια παρατεταμένη περίοδο αυξανόμενης πείνας. Πολλοί δεν έχουν την δύναμη να χάσουν ούτε ένα γεύμα την ημέρα», δήλωσε ο Francesco Lanino, αναπληρωτής διευθυντής της Save the Children στο Σουδάν.
Περισσότεροι από τα δύο τρίτα του πληθυσμού των 49 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Με τις ΗΠΑ, που ήταν ο μεγαλύτερος δωρητής για τους οργανισμούς βοήθειας, να μειώνουν τις συνεισφορές τους, αναμένεται να συμβεί πλήρης ανθρωπιστική καταστροφή, εκτός αν σταματήσει ο πόλεμος.
Σουδάν: Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η περιοχή του Νταρφούρ υπήρξε το επίκεντρο δύο γενοκτονιών τα τελευταία 20 χρόνια. Και οι δύο διαπράχθηκαν από αυτό που τώρα ονομάζεται Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), μια ένοπλη ομάδα που προσπαθεί να ανατρέψει την στρατιωτική κυβέρνηση του Σουδάν. Οι RSF, που αποτελούνται κυρίως από Άραβες μαχητές, έχουν στοχοποιήσει δεκάδες χιλιάδες Μαύρους Σουδανούς στο Νταρφούρ.
Το τελευταίο προπύργιο του Σουδανικού στρατού βρίσκεται στην πρωτεύουσα του Νταρφούρ, το Ελ Φάσερ. Οι κάτοικοι που είναι παγιδευμένοι εκεί υφίστανται καθημερινές βομβαρδισμούς και εθνοκαθαρτική βία.
Οι μαχητές RSF, που κινούνται σε φορτηγά με πολυβόλα, έχουν επιτεθεί επανειλημμένα σε καταυλισμούς προσφύγων, βιάζοντας γυναίκες και σκοτώνοντας άνδρες και αγόρια. Πρόσφατα, οι μαχητές RSF επιτέθηκαν σε δύο καταυλισμούς προσφύγων που πλήττονται από την πείνα έξω από το Ελ Φάσερ, σκοτώνοντας περισσότερους από 40 πολίτες και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.
Η σύγκρουση, που βρίσκεται τώρα στο τρίτο έτος της, έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο, με τον ΟΗΕ να κατηγορεί και τις δύο πλευρές για τη χρήση της πείνας ως όπλο. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τον πόλεμο.
Πώς είναι η κατάσταση στο Σουδάν;
Στον καταυλισμό εκτοπισμένων Ζαμζάμ, όπου ζουν πάνω από 500.000 άνθρωποι, η IPC ανακοίνωσε ότι η πείνα έχει εδραιωθεί από τον Αύγουστο του 2024. Περίπου 637.000 Σουδανοί ζουν ήδη σε κατάσταση πείνας, με εκτιμήσεις ότι 8 εκατομμύρια άτομα χρειάζονται επείγουσα επισιτιστική βοήθεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Στην πόλη Ελ Φάσερ, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ υποστηρίζει πάνω από 250.000 κατοίκους με ψηφιακή χρηματική βοήθεια, αλλά δεν μπορούν να βρουν τροφή να αγοράσουν στις αγορές λόγω των μπλοκαρισμένων δρόμων, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
«Όλοι στο Ελ Φάσερ αντιμετωπίζουν καθημερινή μάχη για να επιβιώσουν», δήλωσε ο Eric Perdison, περιφερειακός διευθυντής του WFP. «Οι μηχανισμοί επιβίωσης των ανθρώπων έχουν εξαντληθεί μετά από δύο χρόνια πολέμου.»
Τι μπορεί να κάνει ο υπόλοιπος κόσμος για να παρέμβει;
Οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία ηγήθηκαν συνομιλιών για να επιτευχθεί μια κατάπαυση του πυρός, αλλά με ελάχιστη επιτυχία. Κατά την υπογραφή της συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ρουάντας και Κονγκό στην Ουάσιγκτον τον Ιούνιο, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι η επόμενη προτεραιότητα της Ουάσιγκτον θα είναι να τερματίσει την σύγκρουση στη Σουδάν.
Ωστόσο, υπάρχουν ισχυροί γεωπολιτικοί παράγοντες, με χώρες όπως το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία και η Κίνα να ανταγωνίζονται για επιρροή στην περιοχή. Η Σουδάν, με την 400 μιλίων ακτογραμμή στη Ερυθρά Θάλασσα, βρίσκεται σε μια στρατηγική ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Υποσαχάριας Αφρικής.
Οι ΗΠΑ κατηγορούν τη Ρωσία ότι υποστηρίζει και τις δύο πλευρές, ενώ το Ιράν και τα ΗΑΕ εκμεταλλεύονται τη σύγκρουση για να επεκτείνουν την επιρροή τους στην περιοχή.
Ποιες είναι οι συνέπειες για την περιοχή;
Οι RSF έχουν καταλάβει τη στρατηγική περιοχή των συνόρων που εκτείνεται στο Σουδάν, την Αίγυπτο και τη Λιβύη, τοποθετώντας τους στο κέντρο ενός ζωτικού εμπορικού διαδρόμου. Η περιοχή εξυπηρετεί επίσης ως διαδρομή διέλευσης για μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη από την Υποσαχάρια Αφρική.
Σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια Σουδανοί έχουν φύγει προς γειτονικές χώρες, κυρίως στο Τσαντ, το Νότιο Σουδάν, τη Λιβύη και την Αιθιοπία. Αυτή η αύξηση του πληθυσμού έχει επιβαρύνει τους δημόσιους πόρους σε μερικές από τις πιο ευάλωτες χώρες και έχει εντείνει την εξάπλωση ασθενειών όπως η χολέρα, η ιλαρά και η ελονοσία, αυξάνοντας την πίεση στους υποχρηματοδοτούμενους καταυλισμούς προσφύγων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
