Έκρηξη σουπερνόβα: Η μαύρη τρύπα και γιατί ο θάνατος αυτού του αστεριού είναι τόσο παράξενος

Έκρηξη σουπερνόβα: Η μαύρη τρύπα και γιατί ο θάνατος αυτού του αστεριού είναι τόσο παράξενος Facebook Twitter
Εικόνα: CFA Institute
0

Μια έκρηξη, που καταγράφηκε ως νέος τύπος σουπερνόβα, σηματοδοτεί το τέλος της ζωής ενός άστρου με έναν τρόπο που δεν είχε παρατηρηθεί ξανά, προκαλώντας το επιστημονικό ενδιαφέρον.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έλυσαν το μυστήριο μιας από τις πιο ασυνήθιστες εκρήξεις που έχουν καταγραφεί ποτέ: ένα τεράστιο αστέρι εξερράγη την ώρα που διαλυόταν από μια μαύρη τρύπα

Η κοσμική αυτή έκρηξη, η οποία σημειώθηκε περίπου 730 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, εντοπίστηκε τον Ιούλιο του 2023 μέσω ενός νέου αλγορίθμου τεχνητής νοημοσύνης, σχεδιασμένου να ανιχνεύει σε πραγματικό χρόνο ασυνήθιστες εκρήξεις. Η ανάλυση έδειξε ότι το άστρο βρισκόταν σε επικίνδυνη τροχιά γύρω από μια μικρή μαύρη τρύπα, η οποία απορροφούσε αέρια και σκόνη. Πριν η μαύρη τρύπα το καταπιεί ολοκληρωτικά, οι τεράστιες βαρυτικές της δυνάμεις προκάλεσαν την έκρηξη.

«Η μαύρη τρύπα καθόρισε όλη τη ζωή αυτού του άστρου - από την εξέλιξή του μέχρι και τον τρόπο που πέθανε», δήλωσε η Ashley Villar, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και συν-συγγραφέας της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο The Astrophysical Journal.

Ένα διαφορετικό σενάριο θανάτου άστρου

Συνήθως, οι σουπερνόβα προκαλούνται όταν ο πυρήνας ενός άστρου καταρρέει, δημιουργώντας ένα ισχυρό κρουστικό κύμα που εκτοξεύει τα εξωτερικά του στρώματα και παράγει μια εκτυφλωτική λάμψη για εβδομάδες ή μήνες. Στην περίπτωση αυτή όμως, ο σουπερνόβα SN 2023zkd παρουσίασε τρεις ιδιαιτερότητες:

  • Το φως του εξασθενούσε πολύ πιο αργά από το συνηθισμένο.
  • Παρέμεινε λαμπρός για περίπου τέσσερα χρόνια πριν αρχίσει να φθίνει.
  • Μετά την αρχική μείωση, η φωτεινότητά του αυξήθηκε ξανά απρόσμενα.

Οι παρατηρήσεις υπεριώδους και υπέρυθρης ακτινοβολίας από επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια, σε συνδυασμό με υπολογιστικές προσομοιώσεις, έδειξαν ότι η πρώτη λάμψη πιθανόν προκλήθηκε όταν η έκρηξη του άστρου συγκρούστηκε με αέρια και σκόνη που είχε ήδη αποσπάσει η μαύρη τρύπα από την επιφάνειά του. Η δεύτερη λάμψη φαίνεται να δημιουργήθηκε από τη σύγκρουση της έκρηξης με ένα πυκνό, δισκοειδές νέφος υλικού γύρω από το άστρο.

«Η πηγή του φωτός πιθανότατα προέρχεται από υλικό που συγκρούεται στην προσπάθειά του να διαφύγει», εξηγεί η Villar.

Εναλλακτικές ερμηνείες του θανάτου του αστεριού

Η ομάδα εξέτασε και το ενδεχόμενο η μαύρη τρύπα να είχε διαλύσει το άστρο πριν εκείνο εκραγεί αυτόνομα, με τα συντρίμμια του να παράγουν λάμψη τύπου σουπερνόβα καθώς συνθλίβονταν στο περιβάλλον αέριο. Σε κάθε περίπτωση, το άστρο κατέρρευσε με ασυνήθιστο τρόπο.

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε όλα τα δεδομένα μιας τέτοιας έκρηξης από την αρχή μέχρι το τέλος», τόνισε ο επικεφαλής συγγραφέας Alex Gagliano του MIT, αποδίδοντας την επιτυχία στον αλγόριθμο AI που εντόπισε τις πρώτες ανωμαλίες περίπου 100 ημέρες πριν γίνουν εμφανείς.

Άλλοι επιστήμονες, όπως ο Danny Milisavljevic του Πανεπιστημίου Purdue και ο Or Graur του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, θεωρούν ότι η ερμηνεία είναι πειστική, αλλά δεν αποκλείουν και άλλα θεωρητικά μοντέλα, καθώς τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά της έκρηξης δεν ταιριάζουν εύκολα στα κλασικά σενάρια σουπερνόβα.

Η μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα στον κόσμο θα καταγράφει χιλιάδες σουπερνόβα καθημερινά

Το επερχόμενο Αστεροσκοπείο Vera C. Rubin, με τη μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα στον κόσμο, θα ξεκινήσει 10ετή χαρτογράφηση του νότιου ουρανού, καταγράφοντας χιλιάδες σουπερνόβα καθημερινά. Η ομάδα σκοπεύει να αξιοποιήσει τον νέο αλγόριθμο AI για την ταχεία αναγνώριση παρόμοιων σπάνιων εκρήξεων.

«Το σύμπαν είναι γεμάτο εκπλήξεις και η τεχνητή νοημοσύνη είναι το εργαλείο μας για να τις εντοπίζουμε», λέει ο Milisavljevic.

Ο Gagliano προσθέτει ότι τέτοιες μέθοδοι μπορούν να αποτελέσουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, όχι μόνο για μελέτη, αλλά και για την προετοιμασία των τηλεσκοπίων παγκοσμίως ώστε να παρακολουθήσουν ένα φαινόμενο από τα πρώτα του στάδια.

Και αν κάποια στιγμή συμβεί μια σουπερνόβα στον Γαλαξία μας; «Δεν υπάρχει κίνδυνος για τη Γη», καθησυχάζει η Villar. «Θα ήταν απλώς ένα εντυπωσιακό σόου φωτός».

Με πληροφορίες από The Washington Post

Τech & Science
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ταξίδι στο Διάστημα μπορεί να επιταχύνει τη γήρανση, σύμφωνα με μελέτη της NASA

Τech & Science / Το ταξίδι στο Διάστημα μπορεί να επιταχύνει τη γήρανση, σύμφωνα με μελέτη της NASA

Ανθρώπινα αιμοσφαίρια που στάλθηκαν στο Διάστημα άρχισαν να χάνουν την ικανότητά τους να παράγουν υγιή νέα κύτταρα, ένδειξη επιταχυνόμενης γήρανσης, σύμφωνα με τη μελέτη
LIFO NEWSROOM
Ερευνητές του Cambridge «παγώνουν» μόριο-κλειδί και δίνουν μεγάλη ελπίδα για την αντιμετώπιση του καρκίνου στον εγκέφαλο

Τech & Science / Ερευνητές του Cambridge «παγώνουν» μόριο-κλειδί και δίνουν μεγάλη ελπίδα για την αντιμετώπιση του καρκίνου στον εγκέφαλο

«Θα μπορούσε να είναι μια πραγματική ευκαιρία να επιβραδύνουμε την εξέλιξη του γλοιοβλαστώματος», υποστηρίζουν με συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς απαιτείται περαιτέρω δοκιμών
LIFO NEWSROOM
Αλτσχάιμερ: Εγκρίθηκε φάρμακο που χορηγείται αποκλειστικά στο σπίτι

Τech & Science / Αλτσχάιμερ: Εγκρίθηκε θεραπεία που μπορεί να χορηγηθεί στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή

Η έκδοση για χρήση στο σπίτι εγκρίθηκε ως θεραπεία συντήρησης που οι ασθενείς μπορούν να χορηγούν στον εαυτό τους αφού ολοκληρώσουν τον κύκλο της ενδοφλέβιας θεραπείας
LIFO NEWSROOM
«Νέα γενιά εθισμένων»: Τι κινδύνους κρύβει το άτμισμα για τον εγκέφαλο των εφήβων

Τech & Science / «Νέα γενιά εθισμένων»: Τι κινδύνους κρύβει το άτμισμα για τον εγκέφαλο των εφήβων

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δημιουργούν νέους εθισμούς στη νικοτίνη και προκαλούν σοβαρούς κινδύνους για την καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο των παιδιών και των εφήβων
LIFO NEWSROOM
«Είναι κάπως σαν νίκη για τη Google»: Πώς κατάφερε να γλιτώσει από το να πουλήσει το Chrome

Τech & Science / «Είναι κάπως σαν νίκη για τη Google»: Πώς κατάφερε να γλιτώσει από το να πουλήσει το Chrome

Η απόφαση αυτή θεωρείται μια από τις σημαντικότερες των τελευταίων 20 ετών - Η Google διατηρεί πάντως κάποιες «ανησυχίες» για την υποχρέωσή της να μοιράζεται δεδομένα διαδικτυακών αναζητήσεων
LIFO NEWSROOM
Το James Webb εντόπισε «γυμνή» μαύρη τρύπα από την αυγή του σύμπαντος - «Μία πραγματική ια πρόκληση για τις θεωρίες μας»

Τech & Science / Το James Webb εντόπισε «γυμνή» μαύρη τρύπα από την αυγή του σύμπαντος - «Μία πραγματική πρόκληση για τις θεωρίες μας»

Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ίσως ανήκει σε μία κατηγορία αντικειμένων που είχε θεωρητικά προβλέψει ο Στίβεν Χόκινγκ, αλλά που μέχρι σήμερα δεν είχε ποτέ εντοπιστεί
LIFO NEWSROOM
Τι είναι το Clanker και γιατί το χρησιμοποιούν οι χρήστες του διαδικτύου ως αντι-AI αργκό;

Τech & Science / Τι είναι το Clanker και γιατί το χρησιμοποιούν οι χρήστες του διαδικτύου ως αντι-AI αργκό;

Ο όρος διαδίδεται στα social media μεταξύ των ανθρώπων που δηλώνουν «κουρασμένοι» με την τεχνητή νοημοσύνη που «εφευρίσκει» πράγματα, ακούγεται υπερβολικά ανθρώπινη και απειλεί να εξαφανίσει θέσεις εργασίας
LIFO NEWSROOM
Από την Amy έως τον Wubbo: Πώς επιλέγουν οι μετεωρολόγοι τα ονόματα των καταιγίδων και γιατί είναι σημαντικά

Τech & Science / Από την Amy μέχρι τον Wubbo: Πώς επιλέγουν οι μετεωρολόγοι τα ονόματα των καταιγίδων και γιατί είναι σημαντικά

«Όταν μια καταιγίδα έχει όνομα, γίνεται πιο εύκολο για τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό να μιλούν γι’ αυτήν, να μοιράζονται πληροφορίες και να προετοιμάζονται», εξηγεί η επικεφαλής μετεωρολόγος του Met Office, Rebekah Hicks
LIFO NEWSROOM
Στην Αρχαία Ολυμπία ξεκίνησαν οι πρώτοι «Ολυμπιακοί» των ρομπότ 

Τech & Science / Στην Αρχαία Ολυμπία ξεκίνησαν οι πρώτοι «Ολυμπιακοί» των ρομπότ

Στον ίδιο χώρο όπου πριν από χιλιάδες χρόνια συναθροίζονταν οι Έλληνες αθλητές, αυτή τη φορά συναντήθηκαν ομάδες μηχανικών από τέσσερις ηπείρους, μετατρέποντας την Ολυμπία σε παγκόσμιο εργαστήριο ρομποτικής
LIFO NEWSROOM
Αρχαίο DNA αποκαλύπτει το βακτήριο που προκάλεσε την πρώτη πανδημία στην ιστορία

Τech & Science / Αρχαίο DNA αποκαλύπτει το βακτήριο που προκάλεσε την πρώτη πανδημία στην ιστορία

«Τα ευρήματά μας αποτελούν το κομμάτι που έλειπε από το παζλ, προσφέροντας το πρώτο άμεσο γενετικό 'παράθυρο' στο πώς ξέσπασε αυτή η πανδημία στην καρδιά της αυτοκρατορίας»
LIFO NEWSROOM