Ο 'Αγγελος της Ιστορίας της Γερμανίας ουρλιάζει
Καθώς το Ισραήλ εξαφανίζει τη Γάζα με την υποστήριξη του Βερολίνου, η συναίνεση του γερμανικού λαού μειώνεται κατακόρυφα. Ωστόσο, η κυβέρνηση συντρίβει τη διαφωνία και αρνείται να αλλάξει πορεία — όλα αυτά στο όνομα της εξιλέωσης για την ιστορία γενοκτονίας της ίδιας της Γερμανίας.
Amos Brison
972 Magazine - 01.08.2025
Ο Amos Brison είναι Ισραηλινός δημοσιογράφος που ζει στο Βερολίνο. 'Αρθρα του δημοσιεύονται στην εφημερίδα Haaretz, στο 972 Magazine, και αλλού.
Για δύο μήνες, το Angelus Novus (1920) του Πάουλ Κλέε, σε μέγεθος σελίδας σημειωματαρίου, κρεμόταν μόνο του σε μια μικρή αίθουσα στο Μουσείο Bode του Βερολίνου. Κεντρικό έκθεμα της πολυαναμενόμενης έκθεσης "Ο Άγγελος της Ιστορίας", η ακουαρέλα αυτή με το αγγελικό θέμα της που αιωρείται φαινομενικά μεταξύ κίνησης και παράλυσης, με τα ορθάνοιχτα μάτια και τα μυτερά δόντα, έχει ρίξει μια εκπληκτικά μεγάλη σκιά πάνω στη φιλοσοφία του 20ού αιώνα - ειδικά μέσα από τα μάτια του Βάλτερ Μπένγιαμιν, ο οποίος την είχε στην κατοχή του για σχεδόν δύο δεκαετίες.
"Έτσι φαντάζεται κανείς τον άγγελο της Ιστορίας", έγραψε ο Γερμανοεβραίος φιλόσοφος για τον άγγελο του Κλέε στις Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας λίγο πριν αυτοκτονήσει το 1940. "Το πρόσωπό του είναι στραμμένο προς το παρελθόν. Όπου σε εμάς εμφανίζεται μια αλυσίδα γεγονότων, αυτός βλέπει μία μόνο καταστροφή... Η καταιγίδα τον ωθεί ακατάπαυστα προς το μέλλον στο οποίο έχει γυρίσει την πλάτη του, ενώ ο σωρός από συντρίμμια υψώνεται μπροστά του ως τον ουρανό".
Ως ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στο Ισραήλ, η Γερμανία συμμετέχει και διευκολύνει μια ακόμη εκστρατεία γενοκτονίας, η οποία μέχρι τώρα έχει στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες - αν όχι εκατοντάδες - χιλιάδες Παλαιστίνιους, γενιές ολόκληρες οικογενειών και πάνω από 18.500 παιδιά, 200 δημοσιογράφους και 1.400 εργαζομένους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Καθώς το Ισραήλ επιμένει να οδηγεί τον πόλεμο στη Γάζα στο αναπόφευκτο, φρικτό του τέλος, οι Γερμανοί ηγέτες συνεχίζουν να στέλνουν όπλα, να παρέχουν διπλωματική κάλυψη και να προσφέρουν στο Ισραήλ λευκή επιταγή στη συμπεριφορά του στη Γάζα και στην ευρύτερη περιοχή. Και παρά τη μεγάλη μείωση της δημόσιας υποστήριξης προς το Ισραήλ, η κυβέρνηση συνεχίζει να καταστέλλει βίαια τη διαφωνία στο εσωτερικό - όλα στο όνομα της εξιλέωσης για τη δική της ιστορία γενοκτονίας. Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο, η Γερμανία έχει γυρίσει την πλάτη της στο παρελθόν, ανένδοτη στην άρνησή της να αναγνωρίσει τα συντρίμμια των τελευταίων 22 μηνών που συσσωρεύονται στα πόδια της.
Αρνείται να αγνοηθεί
Μια πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Bertelsmann, που δημοσιεύθηκε για την 60ή επέτειο της αναγνώρισης του Κράτους του Ισραήλ από τη Γερμανία, υπογραμμίζει το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της κρατικής πολιτικής και του δημόσιου αισθήματος. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, μόνο το 36% των Γερμανών έχουν πλέον θετική άποψη για το Ισραήλ - μια πτώση 10 μονάδων από το ήδη χαμηλό 46% που διαπιστώθηκε το 2021, πολύ πριν από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το εξήντα τοις εκατό βλέπει αρνητικά την τρέχουσα κυβέρνηση του Ισραήλ και μόνο ένας στους τέσσερις αισθάνεται κάποια ιδιαίτερη υποχρέωση απέναντι στο ισραηλινό κράτος.
Αυτά δεν είναι μεμονωμένα ευρήματα. Μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2025 από το Ινστιτούτο Allensbach όχι μόνο επιβεβαίωσε ότι η πλειοψηφία των Γερμανών έχει αρνητική στάση απέναντι στο Ισραήλ, αλλά υπέδειξε ότι το 65% θεωρεί τη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα ως "ακατάλληλη", με μόνο το 13% να εκφράζει την υποστήριξή του. Ίσως το πιο αποκαλυπτικό είναι ότι το 73% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει "κάποια αλήθεια" στον ισχυρισμό ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα ισοδυναμούν με γενοκτονία.
Αυτές οι μετατοπίσεις αναμφίβολα έπαιξαν ρόλο στο να αναγκάσουν τους εκλεγμένους εκπροσώπους να υιοθετήσουν έναν πιο σκληρό τόνο απέναντι στο Ισραήλ. Αλλά όσο ευχάριστο κι αν φαίνεται αυτό, δεν μοιάζει να προαναγγέλει μια πραγματική αλλαγή πολιτικής αλλά ισοδυναμεί περισσότερο με μια τακτική αντιπερισπασμού - μια τακτική που έχει σχεδιαστεί για να αποσπάσει την προσοχή από τη συνεχιζόμενη αποτυχία των Γερμανών ηγετών να αντιμετωπίσουν τις πραγματικότητες του γενοκτονικού καθεστώτος του Ισραήλ.
Πολύ περισσότερο από τις περιστασιακές ρητορικές επικρίσεις του Ισραήλ για τις πράξεις του στη Γάζα, η κύρια απάντηση της γερμανικής κυβέρνησης στην ανατροπή της κοινής γνώμης ήταν μια ακραία και βίαιη καταστολή των φιλοπαλαιστινιακών διαμαρτυριών και αμφισβητήσεων.
Ειρηνικοί διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και Εβραίοι, έχουν αντιμετωπίσει επιθετικές αστυνομικές τακτικές, όπως ψεκασμούς με σπρέι πιπεριού, ξυλοδαρμούς και συλλήψεις. Οι αρχές επικαλούνται τακτικά την αόριστη δικαιολογία της ασφάλειας για να απαγορεύσουν συστηματικά εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη, καταπνίγοντας ουσιαστικά την ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι.
Πρόσφατα, η αστυνομία του Βερολίνου κυκλοφόρησε μια ψευδή αφήγηση ότι ένας αστυνομικός είχε τραυματιστεί σοβαρά σε μια διαμαρτυρία για την Ημέρα της Νάκμπα, ισχυριζόμενη ότι σύρθηκε μέσα σε ένα πλήθος και ποδοπατήθηκε. Η εγκληματολογική ανάλυση του βίντεο έδειξε ότι ο αστυνομικός εθεάθη αντ' αυτού να γρονθοκοπεί και να κλωτσάει ειρηνικούς διαδηλωτές, χωρίς να υφίσταται επίθεση από τον κόσμο. Αλλά παρά τα στοιχεία που αντιτίθενται στην αφήγησή αυτή, το κράτος χρησιμοποίησε την κατασκευασμένη ιστορία για να εντείνει την παρακολούθηση, να ποινικοποιήσει ακτιβιστές και να εισαγάγει νομοθετικές εξουσίες που αποσκοπούν στην περαιτέρω καταστολή της διαμαρτυρίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνθημα "Από το Ποτάμι στη Θάλασσα", μια κοινή κραυγή για τα δικαιώματα και την απελευθέρωση των Παλαιστινίων, έχει ουσιαστικά απαγορευτεί από ορισμένα γερμανικά δικαστήρια. Και σε ένα ιδιαίτερα παράλογο παράδειγμα των επιπτώσεων μιας τέτοιας καταστολής, η αστυνομία απαγόρευσε στους συμμετέχοντες σε μια διαδήλωση κοντά στο Ράιχσταγκ να μιλούν εβραϊκά, αραβικά ή ακόμα και ιρλανδικά γαελικά, από το φόβο μήπως οι απαγορευμένες λέξεις ή συνθήματα μπορεί να περάσουν απαρατήρητα από τους Γερμανούς αξιωματικούς.
Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες των αρχών, η αντίσταση αυξάνεται. Στα τέλη Ιουνίου, τουλάχιστον 50.000 άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους του κεντρικού Βερολίνου στη μεγαλύτερη διαδήλωση κατά της γενοκτονίας του Ισραήλ στην γερμανική πρωτεύουσα μέχρι σήμερα. Υπό το σύνθημα #United4Gaza, οι διαδηλωτές παρέλασαν μπροστά από το Ράιχσταγκ και την Γερμανική Καγκελαρία - σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Bode.
Κρεμασμένο σε μια μικρή αίθουσα ανάμεσα στα επιβλητικά κειμήλια της αυτοκρατορικής και εκκλησιαστικής εξουσίας του μουσείου, το Angelus Novus φαίνεται ακόμη μικρότερο, πιο εύθραυστο και ταπεινό απ' ό, τι είναι. Αλλά όπως ισχύει και με τους διαδηλωτές που απαιτούν τον τερματισμό της συνενοχής της Γερμανίας στην εξόντωση της Γάζας, η δική του παρουσία δηλώνει ότι αρνείται να αγνοηθεί.
