Ισραήλ. "Κανένα gay Pride κάτω από γενοκτονία"
Το 2017, το βιβλίο Mirage gay à Tel Aviv (Γκέι οφθαλμαπάτη στο Τελ Αβίβ) αποδομούσε το pinkwashing, μια στρατηγική της ισραηλινής προπαγάνδας που σχεδιάστηκε για να καμουφλάρει τον πόλεμο, την κατοχή, τον θρησκευτικό συντηρητισμό και την ομοφοβία πίσω από το παραβάν sea, sex and fun του Τελ Αβίβ. Σε αυτή τη νέα έκδοση, που ενσωματώνει η συλλογή του Orient XXI στις εκδόσεις Libertalia, ο Jean Stern προσθέτει μια σειρά από επικαιροποιήσεις στις προηγούμενες εξηγήσεις και αναφορές του, κυρίως για την ακροδεξιά και τους ομοφυλόφιλους σήμερα. "Αφηγούμαι την ιστορία μιας παγκόσμιας επιτυχίας και τις ρίζες μιας ήττας", καταλήγει στον πρόλογό του, τον οποίο αναδημοσιεύουμε εδώ. Ο οδοστρωτήρας της "ροζ οφθαλμαπάτης" έχει προ πολλού καταρρεύσει, την ώρα που το Ισραήλ προσπαθεί να εξαφανίσει τους Παλαιστίνιους, στρέιτ και γκέι, από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Orient XXI
Δείτε στο Αλμανάκ (04.06.2019) την κριτική του βιβλίου του Jean Stern, Ροζ πλυντήριο στο Pride του Τελ Αβίβ, από την Christiane Passevant (Divergences 2)
Jean Stern
Ο Jean Stern υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού GaiPied (το γαλλικό ΑΜΦΙ) το 1979. Στη συνέχεια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στη Libération και στη La Tribune.
Η γκέι αλληλεγγύη, που αναγεννήθηκε στον κόσμο μετά από χρόνια γλυκών ψευδαισθήσεων, κινητοποιήθηκε με φανταστικό τρόπο για την υποστήριξη των Παλαιστινίων εδώ και πάνω από ενάμιση χρόνο. Είναι ενθαρρυντικό για τη Libertalia (τις εκδόσεις -σ.σ.) και για μένα προσωπικά, γιατί δείχνει πόσο δρόμο έχουμε διανύσει από την κυκλοφορία του Mirage gay στο Τελ Αβίβ το 2017. Ήσασταν μερικοί στην αρχή, αγαπημένοι αναγνώστες, όχι πολλοί, οι συναντήσεις μας είχαν τη ζεστασιά της σπηλιάς, όπου βρίσκαμε στήριξη, γκέι, στρέιτ, τρανς ή μη δυαδικοί. Το ισραηλινό ροζ πλυντήριο συνέτριβε τα πάντα εκείνη την εποχή, και ο Δήμος του Παρισιού της Αν Ινταλγκό (Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές, Πράσινοι) είχε μόλις υποδεχτεί το "Tel-Aviv sur Seine" στις αποβάθρες, με πλήθος σημαιών του ουράνιου τόξου που έφεραν το αστέρι του Δαβίδ. 'Ολοι, ή σχεδόν όλοι, ξεγελάστηκαν, επειδή ήταν (υποτίθεται) κάτι cool. Έκτοτε, η Hidalgo παρέμεινε σταθερή στην τύφλωσή της και υποστηρίζει τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, χωρίς τους κομμουνιστές και τους Πράσινους (με κάποιες αποχρώσεις). Και πάνω απ' όλα, ένα μέρος της LGBT κοινότητας είναι, με διάφορους τρόπους, στο πλευρό των Παλαιστινίων. Αυτή την προφανή αλληλεγγύη με τους καταπιεσμένους, αυτή την καταγγελία του ροζ πλυντηρίου, τη συνάντησα εξαρχής ανάμεσα στους γκέι, λεσβίες και τρανς Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους του εσωτερικού που συνάντησα, οι οποίοι το δηλώνουν με έμφαση: "Καμία υπερηφάνεια κάτω από γενοκτονία".
Έπρεπε να επιστρέψουμε στις ρίζες αυτού του συνθήματος, που γεννήθηκε ως "καμία υπερηφάνεια υπό κατοχή". Οι ΛΟΑΤ Παλαιστίνιοι δεν είναι μια άμορφη μάζα άφωνων θυμάτων, ανίσχυρων ατόμων ή φοβισμένων ανδρείκελων. Είναι άνδρες, γυναίκες και τρανς άτομα, με ψυχή, με σώμα, με σεξουαλικές ταυτότητες και επιθυμίες. Ακολουθώντας τα βήματα των ισραηλινών και παλαιστινιακών ριζοσπαστών ΛΟΑΤ, όλο και περισσότεροι γκέι, λεσβίες και τρανς άτομα στη Δύση αρχίζουν να βρίσκουν αηδιαστικά αυτά τα προσκυνήματα sea, sex & fun που διακόπηκαν μετά την 7η Οκτωβρίου, με τις φρικτές σφαγές γύρω από τη Γάζα και τον γενοκτονικό πόλεμο που διεξάγει έκτοτε το Ισραήλ. Η κυνική στάση "Απόψε, τα ξεχνάω όλα" δεν είναι πλέον δημοφιλής. Το χανγκόβερ και η επιστροφή στην πραγματικότητα απειλούν το pinkwashing: και στις δύο πλευρές του τείχους, οι οφθαλμαπάτες made by Israël δεν πρέπει πλέον να προκαλούν ψευδαισθήσεις. Μπορούν να συνοψιστούν σε τέσσερις λέξεις: "Όχι στο όνομά μας".
Ο Yoav Atzmoni, χωρίς αμφιβολία, αγωνίζεται για λογαριασμό του. Διαδηλώνει ΚΑΙ διεξάγει πόλεμο. Στην παραπάνω φωτογραφία, φαίνεται λίγο ανόητος, ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο από πολλά άλλα αγόρια. 'Οχι το στυλ μου πάντως, και όμως η φωτογραφία του με μαγνητίζει, τόσο απίστευτη φαίνεται. Ήταν η πρώτη από μια μεγάλη σειρά, και στην αρχή νόμιζα ότι επρόκειτο για μοντάζ, αλλά όχι. Ο στρατιώτης Atzmoni ποζάρει πραγματικά, μπροστά από το τανκ του, μπροστά από τα ερείπια μιας συνοικίας της Γάζας, κραδαίνοντας τη σημαία του ουράνιου τόξου στην οποία έχει γράψει με μαρκαδόρο "Στο όνομα της αγάπης" στα εβραϊκά, τα αραβικά και τα αγγλικά, για την οικουμενικότητα του μηνύματος. Με την συνηθισμένη εμφάνισή του, ο στρατιώτης Atzmoni ενσαρκώνει με τραγικό τρόπο την κοινοτοπία του κακού, όπως έλεγε η Χάνα 'Αρεντ. Ο Atzmoni κάνει τη δουλειά του, πιστεύει σ' αυτήν, κάτι που ισχύει για τους περισσότερους, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να σκοτώνουν. Η Άρεντ το κατάλαβε πολύ καλά αυτό με τον Άιχμαν, τον άνθρωπο-κλειδί της Τελικής Λύσης που πίστευε στη δουλειά του. Μου αρέσει η Άρεντ όλο και περισσότερο, παρεμπιπτόντως. Ζώντας στο Παρίσι τη δεκαετία του 1930, πάλεψε λυσσαλέα ενάντια στους γραφειοκράτες της αστυνομικής διεύθυνσης του Παρισιού που κυνηγούσαν τους Γερμανοεβραίους πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και την ίδια, τον ερωτά της, τους φίλους της, που επέπλεαν μέσα στη μιζέρια και την ταπείνωση. Εγκαταλελειμμένοι από την εβραϊκή αστική τάξη του Παρισιού. Για δες! Το έκανε αυτό με μια γενναιοδωρία, μια δύναμη, μια αίσθηση οικουμενικότητας που βασιζόταν στις μάχες της ενάντια στους καταπιεστές, τους στενόμυαλους μπάτσους, τους δουλικούς σταλινικούς και τους ναζιστές πράκτορες που λυμαίνονταν το Παρίσι. Η Άρεντ παρακολουθούσε με απόγνωση τον κόσμο να συρρικνώνεται, οι φίλοι της πολεμούσαν και έχαναν στην Ισπανία. Οι άνθρωποι άδραχναν τον πόλεμο και το χαίρονταν, ακριβώς όπως ο στρατιώτης Atzmoni.
Ο έφεδρος αυτός από το Τελ Αβίβ επιστρατεύτηκε τις ημέρες που ακολούθησαν την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 και πήγε αμέσως στον πόλεμο χωρίς δεύτερη σκέψη. Έξι μήνες νωρίτερα, ετοιμαζόταν να παρελάσει στο gay pride, στην προκυμαία του Τελ Αβίβ. Από την κορυφή των κτιρίων που βλέπουν στη Μεσόγειο, μπορείς να δεις με αίθριο καιρό τη Γάζα. 'Ενα βράδυ του Ιουνίου, ο Atzmoni και ο φίλος του θα γυρίσουν όλα τα πάρτι, που ξεχειλίζουν από techno και chemsex προϊόντα. Οι γκέι του Τελ Αβίβ είναι περήφανοι για το γεγονός ότι δύο μέρες την εβδομάδα γίνονται κομμάτια και επιδίδονται σε αυτό το unlimited σεξ με ναρκωτικά, το οποίο αφήνει τα σημάδια του στο μυαλό και τα σώματα. Όπως παντού, η ζημιά που προκαλεί το chemsex είναι έντονη και οι καταγγελίες για βιασμούς και σεξουαλική βία αυξάνονται στην ισραηλινή γκέι κοινότητα.
Αυτή η βία μας επιτρέπει επίσης να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στη Γάζα. Όλα γίνονται ένα σκληρό παιχνίδι, ο πόλεμος και το σεξ. Σε αυτή την υπέρ βίαιη, υπέρ στρατιωτικοποιημένη χώρα, δεν είναι πλέον η προοπτική της ειρήνης που σηματοδοτεί τον ορίζοντα, αλλά η προοπτική της καταστροφής, της ταπείνωσης και της κυριαρχίας. Και αυτό ισοδυναμεί με τον θάνατο.
Ο Atzmoni διεκδικεί το δικαίωμα να σκοτώνει ως ομοφυλόφιλος και θεωρεί τον εαυτό του εκπρόσωπο της κοινότητάς του στον πόλεμο. Μόλις ξεκίνησε η χερσαία εισβολή στα παλαιστινιακά εδάφη τον Νοέμβριο του 2023, ο Yoav Atzmoni θέλησε να τοποθετήσει μια σημαία με το ουράνιο τόξο στον πυργίσκο του τανκ του. Λέει σε όποιον θέλει να τον ακούσει ότι πολεμάει για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, τα οποία θα απειλούνταν αν η Χαμάς δεν ηττηθεί στη Γάζα. "Δεν θα τους αφήσω να με ξαναβάλουν στην ντουλάπα", λέει. Έτσι, για να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει ότι είναι η ελευθερία του, σκοτώνει Παλαιστίνιους. Είτε είναι γκέι, είτε είναι στρέιτ, αδιάφορο. Γι' αυτόν, αυτό που έχει σημασία είναι ότι "ο ισραηλινός στρατός είναι ο μόνος στη Μέση Ανατολή που υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αξίες". Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης καταμετρούν σχολαστικά τα ισραηλινά θύματα της σύγκρουσης: 1906 μέχρι τις 9 Μαρτίου 2025 και 69 όμηροι, πολλοί από αυτούς νεκροί. Αλλά ποτέ δεν αναφέρουν τα παλαιστινιακά θύματα, περισσότερα από 48.000 στη Γάζα, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, και σχεδόν 1.000 στα κατεχόμενα εδάφη, πάντα μέχρι τις 9 Μαρτίου. Ας μην προχωρήσουμε σε μια μακάβρια καταμέτρηση που βασίζεται σε εκτιμήσεις που είναι, ούτως ή άλλως, εσφαλμένες. Το θύμα είναι θύμα, ο βρώμικος πόλεμος είναι βρώμικος πόλεμος, ο ομοφοβικός είναι ομοφοβικός. Αλλά το Ισραήλ έχει σίγουρα σκοτώσει περισσότερα ΛΟΑΤ άτομα σε περισσότερο από ένα χρόνο πολέμου στη Γάζα από ό,τι η Χαμάς στα δεκαεπτά χρόνια που κυβέρνησε την περιοχή. Ορισμένες ΜΚΟ αναφέρουν την περίπτωση ενός ομοφυλόφιλου άνδρα που εκτελέστηκε από τη Χαμάς για "συνεργασία" το 2018. Αλλά ενδέχεται οι Ισραηλινοί να τον εκβίασαν ή ακόμη και να τον κατήγγειλαν στη Χαμάς - θα δούμε τι μεθόδους χρησιμοποιούν σε αυτό το βιβλίο. Ο Afeef Nessouli, ένας queer Παλαιστίνιος-Αμερικανός δημοσιογράφος και διανοούμενος, αναρωτιέται γιατί δεν υπάρχουν ομοφυλόφιλοι στη Χαμάς, όπως υπάρχουν παντού. Και πώς είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνουμε γιατί θέτουν τον αγώνα τους για μια χώρα ως τρέχουσα προτεραιότητά τους έναντι της διεκδίκησης μιας queer ταυτότητας;
Ας μην υπάρξει παρανόηση σε αυτό το στάδιο: όπως έχω πει και γράψει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, η Χαμάς και η Χεζμπολάχ είναι συντηρητικά, αντιδραστικά, εθνικοθρησκευτικά κινήματα του χειρότερου είδους, αντι-γυναικεία και ομοφοβικά, χωρίς αμφιβολία. Αρνήθηκα να δώσω συνεντεύξεις σε κανάλια του Κατάρ, εφόσον η χώρα τους έδινε στον εαυτό της το δικαίωμα να καταδικάζει σε θάνατο κάθε μουσουλμάνο που συλλαμβάνεται να έχει ομοφυλοφιλικές σχέσεις, και δεν δεχόταν να συζητήσει ελεύθερα για αυτό το θέμα. Αλλά η Χαμάς και η Χεζμπολάχ δεν είναι τα μόνα κινήματα στον κόσμο που επιδεικνύουν την ομοφοβία τους. Υπάρχουν αμέτρητοι υστερικά ομοφοβικοί πολιτικοί και ραβίνοι στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Ισραήλ, όπως ο θρησκευτικός φασίστας ισραηλινός βουλευτής Yitzhak Pindrus. Τον Ιούνιο του 2023 δήλωσε ότι η κοινότητα ΛΟΑΤ είναι "χειρότερη από τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ". Επιβεβαίωση της εξοντωτικής τρέλας των θρησκευόμενων όλων των πεποιθήσεων, ρευμάτων και σκέψεων, καθώς ο εν λόγω βουλευτής είναι επίσης ενεργός υποστηρικτής των σφαγών στη Γάζα και της προσάρτησης της Δυτικής Όχθης. Αυτό προμηνύει μαύρες μέρες για τους ομοφυλόφιλους, είτε είναι Ισραηλινοί είτε Παλαιστίνιοι. Για τους τρελούς του Θεού, τίποτα δεν είναι αδύνατο στο Ισραήλ, όπως και αλλού, γι' αυτό έχουμε προειδοποιηθεί. Από την άλλη πλευρά, έχω αρκετούς μουσουλμάνους φίλους ομοφυλόφιλους, που ασκούν συχνά την θρησκεία τους, οι οποίοι υποστηρίζουν ολόψυχα τους Παλαιστίνιους, και οι οποίοι, όπως και εγώ, αηδιάζουν με την υποκρισία των φιλοϊσραηλινών και απεχθάνονται εξίσου την οπισθοδρομική ιδεολογία των ισλαμιστών. Αυτούς δεν τους ακούμε ποτέ. Τους Abdou. Nader. Hamza. Ali. Kaïd.
Μέσα σε αυτήν την εθνική-αντιδραστική-θρησκευτική τρέλα της εποχής που σαρώνει όλο τον πλανήτη, οι πιο επικίνδυνοι για τα ΛΟΑΤ άτομα παγκοσμίως μετά τους ιμάμηδες, τους ραβίνους, τους ιερείς, τους παπάδες, τους βουδιστές μοναχούς είναι οι πρόεδροι των δύο αυτοκρατοριών, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, ο Τραμπ και ο Πούτιν. Αυτοί οι στρέιτ αγροίκοι, που η εξουσία και το χρήμα στάζουν επάνω τους, και που δεν παρέλειψαν ποτέ να επιδεικνύουν τα παχιά τους πορτοφόλια για τα οποία είναι τόσο περήφανοι, είναι οι κατάπτυστοι σημαιοφόροι του ΛΟΑΤΚΙ+φοβικού κύματος. Διεξάγουν πολέμους για το "μεγαλείο" των αυτοκρατοριών τους και ψηφίζουν νόμους εναντίον μας, ρίχνουν στη φυλακή τρανς άτομα, αφήνουν τους γκέι να παρενοχλούνται και να δολοφονούνται. Υπάρχουν πολύ περισσότερα ομοφοβικά εγκλήματα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία από ό,τι στη Γάζα τα τελευταία χρόνια.
Για τους υποστηρικτές του pinkwashing, όλο και περισσότεροι και ενκνευριστικοί λόγω της πανταχού παρουσίας τους στα μέσα ενημέρωσης, αυτό είναι χωρίς σημασία. Η ισραηλινή ρητορική, όσο ψεύτικη και μπαγιάτικη κι αν είναι, για την χώρα σωτήρα των ελευθεριών των ΛΟΑΤ, είναι αρκετή γι' αυτούς. Το Ισραήλ σκοτώνει αυτούς που ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται, ομοφυλόφιλους, γυναίκες και άλλους. Και λοιπόν; Προσηλυτισμένοι στον Τραμπισμό και τον Πουτινισμό (ο Τραμπ και ο Πούτιν είναι, παρεμπιπτόντως, πολύ καλοί φίλοι του Νετανιάχου, τίποτα δεν είναι εντελώς τυχαίο), αυτοί οι κήρυκες μιας χώρας που δολοφονεί μαζικά, αποκαλούν τους ΛΟΑΤ υποστηρικτές της Παλαιστίνης κορόιδα και δεν καταλαβαίνουν το απλό μήνυμα: "όχι στο όνομά μας". Δεν ξέρουν τίποτα για την queer σκέψη, είτε είσαι Γάλλος, Ισραηλινός, Παλαιστίνιος ή από οπουδήποτε αλλού. Γνωρίζουν ότι σε όλο τον κόσμο, queer μουσουλμάνοι, εβραίοι, χριστιανοί, όλων των θρησκειών ή μη, όλων των χρωμάτων του δέρματος, όλων των ηλικιών και όλων των φύλων, κάνουν έρωτα και μοιράζονται τις τελετουργίες του Ραμαζανιού, τις τελετουργίες του χριστιανικού Μεσονυκτίου, ή μηνύματα από την Τορά; Και γελάνε με όλα αυτά, ανταλλάσσοντας παθιασμένα φιλιά. Ακούγοντας μουσική ραπ ή τη Lady Gaga ή τον Leonard Cohen. Αγάπη! Αλληλούια! Υπερηφάνια! Μπορείς να μισείς τη θρησκευτική καταπίεση και να ενδιαφέρεσαι για τα έθιμα των εραστών σου. Μου αρέσει πολύ να ετοιμάζω ένα ιφτάρ [το ελαφρύ απογευματινό φαγητό των μουσουλμάνων κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, το οποίο καταναλώνεται αμέσως μετά την δύση του ηλίου -σ.σ.], να ψήνω ένα πασχαλινό αρνίσιο μπούτι και να στρώνω όσα χρειάζονται σε μια πιατέλα Σέντερ [εβραϊκό έθιμο με συμβολικά τρόφιμα τοποθετημένα γύρω γύρω σε μια πιατέλα- σ.σ.]. Το να κάνεις έρωτα στη Γάζα, ή απλά να σιγοτραγουδάς τα τραγούδια που αγαπάς σε ένα κρεβάτι, είναι δύσκολο όταν μια αεροπορία βομβαρδίζει αδιάκοπα. Στον δυαδικό κόσμο των ετερομικροαστών, δεν μετράνε οι γκέι άντρες και γυναίκες: τα σώματά τους, οι ιστορίες τους, οι επιθυμίες τους, που συχνά είναι τόσο παρόμοιες. Είναι σίγουρα πολύ δύσκολο να είσαι γκέι στην Παλαιστίνη, και το Ισραήλ έχει μεγάλη ευθύνη από αυτή την άποψη, όπως θα δούμε στο κεφάλαιο 8. Αλλά συχνά είναι εξίσου δύσκολο και στο Ισραήλ, και αναρωτιέμαι πώς καταφέρνει να επιβιώσει ένας νεαρός που τον υπέταξαν μέσω βιασμών στην Notre-Dame de Betharram. Πόσες αυτοκτονίες έχει προκαλέσει η αδιαφορία των καλών καθολικών του Béarn; Οι ίδιοι άνθρωποι που μισούσαν τους Εβραίους για αιώνες, μισούν τώρα τους Άραβες. Όσο για τα ΛΟΑΤ άτομα, αυτά ήταν πάντα μισητά. Το Pinkwashing είναι επίσης η σύνθεση ενός τεράστιου δυτικού ψέματος, πέρα από το Ισραήλ. 'Επρεπε επομένως να το ξεσκεπάσουμε.
Αυτό το βιβλίο περιλαμβάνει τις διαπιστώσεις και τα ρεπορτάζ της προηγούμενης έκδοσης, με ορισμένες επικαιροποιήσεις, ιδίως σχετικά με την ακροδεξιά και τους γκέι σήμερα, καθώς και για τους Παλαιστίνιους queers. Εδώ αφηγούμαι την ιστορία της δημιουργίας του pinkwashing, μια ιστορία πολιτικού μάρκετινγκ που θριάμβευσε πριν καταρρεύσει. Αφηγούμαι την ιστορία μιας παγκόσμιας επιτυχίας και τις ρίζες μιας ήττας.
9 Μαρτίου 2025
Jean Stern, Mirage gay à Tel Aviv - Enquête sur le pinkwashing, Libertalia, 160 σελ., 2025
