Πώς το ατελείωτο scrolling μουδιάζει το μυαλό

doomscrolling-idea2.gif
0


— Σύμφωνα με το Λεξικό της Οξφόρδης λέξη της χρονιάς είναι το brain rot, που δείχνει πώς τα social media επηρεάζουν τη σκέψη μας. Πώς το σχολιάζετε;
Η επιλογή αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο τα social media και η ψηφιακή κουλτούρα επηρεάζουν την καθημερινότητά μας. Η φράση αυτή περιγράφει μια αίσθηση πνευματικής κόπωσης λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης περιεχομένου από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Τι επιπτώσεις υπάρχουν; Υπερφόρτωση πληροφοριών από έκθεση σε ειδήσεις, βίντεο και αναρτήσεις, με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανότητας επεξεργασίας δεδομένων.

Μια άλλη επίπτωση είναι η μείωση της συγκέντρωσης επειδή το περιεχόμενο παρουσιάζεται και εναλλάσσεται γρήγορα με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανότητας να διατηρούμε την προσοχή μας. Μπορούμε να αναφέρουμε και την έλλειψη της κριτικής σκέψης, όπως και τις ψυχολογικές επιπτώσεις όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κατάθλιψη. Η επιλογή αυτής μας καλεί να αναλογιστούμε τον τρόπο που χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία σε έναν κόσμο που κινείται γρήγορα και απαιτεί την προσοχή μας συνεχώς.

«Το ατελείωτο scrolling μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες στον εγκέφαλο, στην ψυχική υγεία και στη γενική ευεξία».

— Μέσα από αυτό αναδεικνύεται ο αντίκτυπος του ατελείωτου scrolling, που μουδιάζει το μυαλό.
Το ατελείωτο scrolling μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες στον εγκέφαλο, στην ψυχική υγεία και στη γενική ευεξία: μείωση της συγκέντρωσης, αίσθηση «πληροφοριακού θορύβου» λόγω υπερβολικών πληροφοριών που δυσκολευόμαστε να επεξεργαστούμε, κατάθλιψη από την απομόνωση λόγω της υπερβολικής χρήσης των social media. Επίσης, προκαλείται διαταραχή του ύπνου λόγω της παρατεταμένης χρήσης και του μπλε φωτός από τις οθόνες. Επειδή το ατελείωτο scrolling δημιουργεί μια αίσθηση αποξένωσης από τον πραγματικό κόσμο, μπορούμε με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας να μειώσουμε τον αντίκτυπο και να αποκαταστήσουμε την ισορροπία στη ζωή μας.

cover
Αντιγόνη Γινοπούλου,
ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος

— Υπάρχουν λύσεις σήμερα σε μια εποχή που κατακλυζόμαστε από μικροσυσκευές;
Οι μικροσυσκεύες ήρθαν αρχικά για να κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη και σίγουρα είναι δύσκολο να τις αποφύγουμε. Ως ψυχολόγος θα προτείνω λύσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να επανακτήσουμε τον έλεγχο και να χρησιμοποιούμε τις μικροσυσκευές με τρόπο που εξυπηρετεί την ψυχική μας υγεία. Το πρώτο βήμα είναι η διαμόρφωση συνειδητών συνηθειών όπως η δημιουργία χώρων χωρίς συσκευές (π.χ. κρεβατοκάμαρα), ο χρονικός περιορισμός στη χρήση τους μέσα στην ημέρα, η προτεραιότητα στην ανθρώπινη επικοινωνία όπως μια βόλτα ή καφές με παρέα, η συμμετοχή σε ομάδες για την ενίσχυση της κοινωνικότητας, η ανάγνωση βιβλίων και τα χόμπι.

Όσον αφορά τα παιδιά, θα πρέπει να τεθούν κανόνες (π.χ. «τρώμε χωρίς κινητό»), να αντικατασταθούν τα ψηφιακά μέσα με παραδοσιακές πηγές γνώσης και ψυχαγωγίας και να ενισχυθούν οι εξωτερικές δραστηριότητες. Έτσι θα υπάρχει διπλό όφελος: κοινωνικοποίηση και την απομάκρυνση από τα ψηφιακά μέσα. Οι μικροσυσκευές είναι χρήσιμα εργαλεία, αλλά χρειάζεται να τους κάνουμε συνειδητή διαχείριση για να αποφύγουμε τις αρνητικές συνέπειες στην ψυχική και φυσική μας υγεία.

— Η Αυστραλία απαγορεύει με νόμο τα social media στα παιδιά κάτω των 16 ετών. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αυτή η ενέργεια;
Το γεγονός ότι ένα κράτος θεσμοθετεί τον συγκεκριμένο νόμο δείχνει το μέγεθος του προβλήματος στα παιδιά, το ότι δεν λαμβάνονται μέτρα από τις οικογένειες αλλά και τον φόβο του κράτους για την εξέλιξη αυτών των ανθρώπων. Η απαγόρευση από μόνη της μπορεί να είναι μια προσωρινή λύση, αλλά δεν αντιμετωπίζει τη ρίζα του προβλήματος: την έλλειψη ψηφιακής παιδείας και την ανάγκη για ασφαλέστερες πλατφόρμες.

Θεωρώ ότι για να είναι το μέτρο πραγματικά αποτελεσματικό θα πρέπει να εκπαιδευτούν από την πολιτεία τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς, να ενταχθεί κάποιο αντίστοιχο μάθημα στα σχολεία. Μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά θα βρουν τον τρόπο να χρησιμοποιήσουν τις πλατφόρμες, δηλώνοντας ψεύτικα στοιχεία. Η απαγόρευση μπορεί να είναι ένα μέτρο προστασίας, αλλά από μόνη της δεν είναι αρκετή. Μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό ρυθμίσεων, εκπαίδευσης και καλλιέργειας ψηφιακής υπευθυνότητας τόσο από τις οικογένειες όσο και από την κοινωνία συνολικά.

— Στον διεθνή Τύπο υπάρχουν πολλές αναλύσεις που μιλούν για το τέλος των dating apps. Αναφέρουν ότι τους λείπει η μαγεία, η φροντίδα, το νοιάξιμο, καθώς και ότι όλα είναι σχεδιασμένα για να είσαι ένας διαρκής χρήστης χωρίς συναίσθημα.
Τα dating apps δεν είναι εγγενώς κακά, είναι απλώς εργαλεία. Το πρόβλημα έγκειται στον τρόπο χρήσης τους. Πολλές θεωρίες αναφέρουν ότι έχουν ως στόχο να είναι οι χρήστες μονίμως στις πλατφόρμες, αναζητώντας το ιδανικό το οποίο και δεν θα βρουν ποτέ. Όσο οι χρήστες αναζητούν περισσότερη μαγεία, φροντίδα και συναισθηματική σύνδεση, η αγορά και οι πλατφόρμες αναγκαστικά θα προσαρμόζονται ή θα συρρικνώνονται.

Οι πλατφόρμες από μόνες τους δεν έχουν καμία δύναμη, τη δύναμη τους τη δίνουν οι χρήστες. Αντί να απορρίψουμε τελείως τα dating apps, ίσως χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τη χρήση τους, δίνοντας έμφαση στην αυθεντικότητα και τη δημιουργία μιας κουλτούρας στο πλαίσιο της οποία οι άνθρωποι θα επενδύουν πραγματικά στους άλλους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ