Ξανά για τη βία των ανηλίκων

Ξανά για τη βία των ανηλίκων Facebook Twitter
Ίσως πρέπει να μιλήσουμε για πολλαπλές μορφές βαναυσότητας – η οποία είναι κάτι πιο ευρύ από τη βία- που αναμφισβήτητα επεκτείνονται. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΑΥΤΕΣ έχουν την τραγωδία στον Λίβανο και φυσικά πολύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, όμως, φαίνεται πως έχει ριζώσει στη δημοσιότητα και η «βία μεταξύ ανηλίκων», με τον φακό στραμμένο σε καθημερινά επεισόδια, στον ξυλοδαρμό μιας δεκατετράχρονης, σε ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και ομαδικά πεσίματα σε πλατείες και δρόμους. Ξέροντας φυσικά πώς λειτουργεί η πατέντα των σχετικών ρεπορτάζ και το στυλ αυτής ειδικά της θεματολογίας, μπαίνουμε στον πειρασμό να «προσπεράσουμε».

Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι εδώ έχουμε ακόμα έναν ηθικό πανικό που ψάχνει νοσηρότητες για να τραφεί ένα έμφοβο και ζαλισμένο κοινό ενηλίκων και γερόντων. Κάπως έτσι το θέμα διευθετείται σαν εκ του πονηρού υπερβολή που υπηρετεί τη συντηρητική ατζέντα (ατζέντα που τη χρειάζεται και η κυβέρνηση για να αντισταθμίσει κάποιες απώλειες εκ δεξιών). Κάποιοι επιπλέον αναζητούν στατιστικά στοιχεία και συγκριτικά δεδομένα για να οδηγηθούν στο συμπέρασμα πως απλώς σήμερα καταγράφονται καλύτερα τα κρούσματα ή πως έχουν αυξηθεί οι αστυνομικές παρεμβάσεις και όχι τα περιστατικά (αυτή είναι και η δήλωση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη).

Η συνολική έκταση της βαναυσότητας δεν είναι άσχετη με κοινωνικά προβλήματα ή παθολογίες ανταγωνιστικών μικρόκοσμων. Γι’ αυτό και αν δεν επανεισάγουμε κοινωνικά συναισθήματα στους αντίποδες του ψυχρού ατομικισμού, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε βήμα πέρα από τον φαύλο κύκλο τιμωρητικού λαϊκισμού και δημαγωγικής υπερπροστασίας.

Τι μπορούμε να σκεφτούμε για το φαινόμενο, πέρα από τους καθησυχαστικούς ή συναγερμικούς τόνους; Νομίζω πως είναι αδύνατο να καταλάβει κανείς το τι συμβαίνει αν έχει κατά νου είτε να τρομάξει τον κόσμο είτε να τακτοποιήσει τα επώδυνα ερωτήματα με μια υψηλή κοινωνιολογική διάγνωση. Είναι αλήθεια πως ο «συντηρητικός» πολίτης καταφεύγει στην εικόνα του μπάχαλου και της αστυνομίας και πως η σκέψη του κατακλύζεται από αυτό το δίπολο αταξίας και τάξης, ένα ζεύγος που το προβάλλει διαρκώς στον καθρέφτη των φόβων του. Διακρίνω όμως και στην άλλη πλευρά (στην ευρύτερη αριστερή και ριζοσπαστική γνώμη) σχήματα που σηκώνουν πολλά ερωτήματα.

Επειδή, για παράδειγμα, η ρητορική περί ασφάλειας και παραβατικότητας έχει κατοχυρωθεί περισσότερο στα δεξιά, κάποιος αισθάνεται την ανάγκη να αρνηθεί και την πραγματικότητα ή την έκταση του φαινομένου. Ίσως όμως πρέπει να μιλήσουμε για πολλαπλές μορφές βαναυσότητας –η οποία είναι κάτι πιο ευρύ από τη βία– που αναμφισβήτητα επεκτείνονται. Αυτές δεν είναι απαραίτητα οι πιο κραυγαλέες εκδοχές καβγά, χτυπημάτων, συγκρούσεων, σαν αυτές που απασχολούν τη δημοσιότητα. Έχει περισσότερο νόημα να μας απασχολήσει  η σκληρή αδιαφορία, η κυνική αποστασιοποίηση και ιδίως ένας συναισθηματικός αναλφαβητισμός που μετατρέπει κάποια παιδιά (πολλά, λίγα;) σε «καθάρματα».

Δεν πρόκειται, φυσικά, για κάποια άμεση και ευθύγραμμη φασιστικοποίηση των ατόμων. Παρ' όλα αυτά, το κατεξοχήν γνώρισμα αυτής της διάχυτης βαναυσότητας είναι οι φαντασιώσεις δύναμης. Μια γενιά (και όλοι μας πλέον) καλείται να συνηθίσει στην ιδέα ότι η καλή και ωραία ζωή ανήκει σε όποιον είναι δυνατός, πλούσιος, γεμάτος ενέργεια, ικανός να προκαλεί φόβο ή έναν «σεβασμό» μέσω του φόβου. Στην αιχμή της βαναυσότητας βρίσκεται έτσι ο ανταγωνισμός για τα gadgets, για τα «κτήματα» και τις επικράτειες. Η κατοχή αντικειμένων και άλλων προσώπων επιρροής ή υποτέλειας.

Η δύναμη εδώ είναι αδιαχώριστη από τη μνησίκακη αντίδραση του ταπεινωμένου και φοβισμένου «ιδιοκτήτη». Μικροϊδιοκτήτες των γυναικών τους ή των γκάτζετ, φύλακες μιας επικράτειας και έμπρακτοι, αξιολύπητοι μηδενιστές. Περιφρόνηση για τη μόρφωση, για την αγάπη που μπορεί να τους κάνει ευάλωτους, για οτιδήποτε τελικά θολώνει κάπως τα σύνορα ενός εμπόλεμου αρσενικού ή μιας μιμητικά πανικόβλητης κοπέλας που θέλει να γίνει κι αυτή συμμέτοχος σε ασκήσεις καταδυνάστευσης και κυριαρχίας.

Προφανώς, η συνολική έκταση της βαναυσότητας δεν είναι άσχετη με κοινωνικά προβλήματα ή παθολογίες ανταγωνιστικών μικρόκοσμων. Γι’ αυτό και αν δεν επανεισάγουμε κοινωνικά συναισθήματα στους αντίποδες του ψυχρού ατομικισμού, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε βήμα πέρα από τον φαύλο κύκλο τιμωρητικού λαϊκισμού και δημαγωγικής υπερπροστασίας. Το βασικό: να σταματήσουμε πια να αποθεώνουμε τις αξίες της δύναμης και της επιβολής – συχνά μέσα από μια ρητορική υπεροχής και κατανίκησης του άλλου, του πιο ανάξιου ή «άχρηστου». Αυτό, όμως, είναι και το πιο δύσκολο γιατί έχει ανάγκη μια διαφορετική κοινωνική και πρακτική φαντασία. Από καιρό, πάντως, δεν αρκεί ο θυμωμένος σχολιασμός της μίας ή άλλης κτηνωδίας των δελτίων.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί έχει αυξηθεί η βία ανάμεσα στους νέους;

Θέματα / Γιατί έχει αυξηθεί η βία ανάμεσα στους νέους;

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), Άρτεμις Τσίτσικα μιλά στη LiFO για τη νεανική παραβατικότητα, το διαδίκτυο και τις πληγές των παιδιών-θυμάτων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ