Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό

Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό Facebook Twitter
Είναι βέβαιο ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού θα αποτελέσουν το πεδίο για διάφορες πολιτικές δηλώσεις. Φωτ.: Chesnot/Getty Images/Ideal Image
0


ΣΤΑ 80 ΤΟΥ ΠΛΕΟΝ, ο Τόμι Σμιθ, ο οποίος βρίσκεται στο Παρίσι αυτές τις μέρες, κάθεται μπροστά από την ιστορική φωτογραφία που τον απεικονίζει σε ηλικία 24 ετών στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968 στο Μεξικό. Στη φωτογραφία, ο Σμιθ, που μόλις είχε κερδίσει το χρυσό στα 200 μέτρα, και ο Αμερικανός συναθλητής του Τζον Κάρλος, που είχε κερδίσει το χάλκινο, στέκονται στο βάθρο των μεταλλίων, υψώνοντας ο καθένας τους μια γροθιά τυλιγμένη σε μαύρο γάντι (ο Κάρλος είχε ξεχάσει το γάντι του, οπότε ο Σμιθ του έδωσε ένα από τα δικά του).

Η χειρονομία του αφροαμερικανικού διδύμου ερμηνεύτηκε ως χειρονομία υπέρ της Μαύρης Δύναμης (Black Power), αλλά όπως θα έγραφε και ο ίδιος ο Σμιθ δεκαετίες αργότερα, επρόκειτο τελικά για μια χειρονομία «υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ο τρίτος κάτοχος μεταλλίου στο βάθρο, ο λευκός Αυστραλός Πίτερ Νόρμαν, υποστήριξε τη διαμαρτυρία τους. Το 2006, ο Σμιθ και ο Κάρλος ήταν εκείνοι που μετέφεραν το φέρετρο του Νόρμαν στην κηδεία του στη Μελβούρνη.

Η σημερινή γενιά αθλητών είναι πιο ακτιβιστική από οποιαδήποτε προηγούμενη (τουλάχιστον στις τελευταίες δεκαετίες), έχει στην διάθεσή της τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέτωπα είναι πλέον πολλά – από το Black Lives Matter μέχρι την Ουκρανία και τη Γάζα.

Σήμερα, το αριστερό πόδι του Σμιθ είναι τυλιγμένο σε ορθοπεδικό παπούτσι. Συναντώντας την Αγγλοαμερικανική Ένωση Τύπου του Παρισιού στο Μουσείο Ιστορίας της Μετανάστευσης της πόλης, ο ευδιάθετος και στοχαστικός ηλικιωμένος άνδρας θυμάται την ανταπόκριση που δέχτηκε εκείνη η χειρονομία το 1968.

Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό Facebook Twitter
Ο Τόμι Σμιθ και ο Τζον Κάρλος με υψωμένη την γροθιά τους στο βάθρο, στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1968 στο Μεξικό. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image

«Οι άνθρωποι, ακόμη και στη μικρή πόλη που ζούσα, άφηναν περιττώματα στο γραμματοκιβώτιο ή απειλητικά σημειώματα. Δεν είναι καταπληκτικό αυτό; Τα αδέλφια μου χλευάζοντας αγρίως στο σχολείο γι' αυτό που έκανα. Φοβόμουν να κυκλοφορήσω. Οι άνθρωποι με αναγνώριζαν και μόνο από το ύψος μου. Με έδειχναν στον δρόμο και έλεγαν: «Αυτός ήταν που έκανε αυτό το φριχτό πράγμα. Θα έπρεπε να εκτελεστεί».

Η φωτογραφία διατηρεί την ισχύ και τον αντίκτυπό της μέχρι σήμερα. Είναι βέβαιο ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού θα αποτελέσουν το πεδίο για διάφορες πολιτικές δηλώσεις. Η σημερινή γενιά αθλητών είναι πιο ακτιβιστική από οποιαδήποτε προηγούμενη (τουλάχιστον στις τελευταίες δεκαετίες), έχει στην διάθεσή της τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέτωπα είναι πλέον πολλά – από το Black Lives Matter μέχρι την Ουκρανία και τη Γάζα.

Οι Παλαιστίνιοι και οι Ουκρανοί, ειδικότερα, θα θελήσουν να υπενθυμίσουν στους θεατές τους πολέμους και τις σφαγές που συνεχίζονται με σφοδρότητα, ασχέτως αν πολλοί από αυτούς τους θεατές μπορεί να έχουν αρχίσει ήδη να τους «βαριούνται» ως επικαιρότητα. Αυτοί οι αθλητές έχουν συναδέλφους που δεν μπορούν να είναι στους Αγώνες επειδή είναι νεκροί. Η Ρωσία έχει σκοτώσει μέχρι στιγμής πολλούς Ουκρανούς αθλητές, με πιο πρόσφατο τον πρωταθλητή ποδηλασίας Αντρέι Κουτσένκο, 34 ετών, ο οποίος πέθανε στο μέτωπο στις 3 Ιουλίου.

Το κοκτέιλ αναμένεται εκρηκτικό από την στιγμή που αναμένονται στο Παρίσι 16 Ρώσοι αθλητές, οι οποίοι θεωρητικά θα αγωνιστούν ως ουδέτεροι, αλλά το καθεστώς του Πούτιν θα γιορτάζει κάθε μετάλλιό τους ως εθνικό θρίαμβο. Οι οκτώ Ολυμπιονίκες της Παλαιστίνης έρχονται από έναν τόπο ολέθρου και θανάτου. Δείτε τον Παλαιστίνιο ποδοσφαιριστή Μοχάμεντ Μπαράκατ στο τελευταίο του βίντεο στη Γάζα καθώς περίμενε τους ισραηλινούς πυραύλους που ακούγονταν από πάνω του να τον σκοτώσουν. «Ίσως αυτά είναι τα τελευταία μας λόγια», λέει στο βίντεο και καταλήγει: «Παιδιά μου, αγαπημένοι μου, σας εμπιστεύομαι στον Θεό».

Οι Παλαιστίνιοι, οι Ουκρανοί και οι νεαροί Mαύροι αθλητές που αντιτίθενται στο ρατσισμό έχουν φωνές που στην πραγματικότητα σπανίως έχουν ακουστεί στην παγκόσμια συζήτηση. Μπορούν να καταθέσουν εμπειρίες για τις οποίες οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουν τίποτα. Οι μαύροι Γάλλοι ποδοσφαιριστές που προειδοποίησαν κατά της  ακροδεξιάς επέλασης κόμματος στις πρόσφατες εκλογές γνωρίζουν πώς είναι να νοιώθεις τον ρατσισμό στο πετσί σου. Ελάχιστοι άλλοι συμμετέχοντες στη δημόσια πολιτική συζήτηση στη Γαλλία το γνωρίζουν.

Η δική του εμπειρία ζωής ήταν αυτή που εμψύχωσε και τον Τόμι Σμιθ καθώς μεγάλωνε σε μια μικρή πόλη γεμάτη προκαταλήψεις και στερήσεις που δεν γίνονταν αντιληπτές από την κυρίαρχη Αμερική. «Ο πατέρας μου δεν ήξερε να διαβάζει», θυμάται. «Του έπαιρνε γύρω στη μισή ώρα για να διαβάσει μια σελίδα της Βίβλου. Συλλαβίζοντας έλεγε: "Κ, Υ, Ρ, Ι, Ε. Ω, Κύριε". Τον άκουγα και κάποιες φορές μου ερχόταν να βάλω τα κλάματα».  

Ο Σμιθ θυμάται και τον Τζέσι Όουενς, τον Μαύρο ήρωα των Ολυμπιακών του 1936 στο Βερολίνο, τον οποίον είχε στείλει η Ομοσπονδία στο Ολυμπιακό Χωριό το 1968 για να αποτρέψει τους νεαρούς μαύρους αθλητές από κάθε δημόσια εκδήλωση διαμαρτυρίας. Το μήνυμα του Όουενς, λέει ο Σμιθ, ήταν το εξής: «Να είστε ευγνώμονες που σας δόθηκε η ευκαιρία να βρίσκεστε εδώ... Όταν τελείωσε, τον ευχαριστήσαμε, τον χειροκροτήσαμε και ελπίζαμε ότι δεν θα τον ξαναβλέπαμε σύντομα».

Το Ολυμπιακό βάθρο ήταν όμως η μοναδική και η ιδανική πλατφόρμα διαμαρτυρίας για τον Σμιθ. Πενήντα έξι χρόνια αργότερα, σχεδόν όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τον αθλητισμό θυμούνται την υψωμένη γροθιά του. Αυτή είναι η ήπια δύναμη ενός Ολυμπιονίκη. Ο ίδιος λέει ότι θαυμάζει τον ακτιβισμό των σημερινών αθλητών: «Μπορώ να δω τον εαυτό μου σ’ εκείνους». Ο ίδιος θα το έκανε ξανά; «Θα το έκανα κάθε μέρα. Όταν φύγω από τη ζωή, θα έχει μείνει κάτι από μένα».

Με στοιχεία από The Financial Times.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Πήραν τη θάλασσα στα χέρια τους, πριν να είναι πολύ αργά και την χάσουν. Το «Αμοργόραμα» δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά στοίχημα ζωής – και πρότυπο για την αλιεία όλης της χώρας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Ρεπορτάζ / Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Είκοσι τρένα που εκτελούν δρομολόγια στην μπλε και την κόκκινη γραμμή δεν έχουν κλιματισμό, ενώ το air condition στους παλιούς συρμούς της πράσινης γραμμής θυμίζει λοταρία: ποτέ δεν ξέρεις αν θα πετύχεις δροσιά ή ζέστη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Dr. Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι ένα μέλλον όπου τη ζωή των παιδιών μας δεν θα την ορίζει το γεγονός ότι υποφέρουν αλλά ότι ευημερούν»

Οπτική Γωνία / Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι έναν ουρανό χωρίς πυραύλους και drones»

Η διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Παλαιστινιακής Γης και καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού μιλά στη LiFO για την αποτυχία του διεθνούς δικαίου και το «sumud» ως καθημερινή εξέγερση απέναντι στην εξόντωση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ