Μπορούμε να μιλάμε για «τοξική θηλυκότητα»;

ezgif.com-video-to-gif-converterb6553c18a66a1ae1.gif
0

Το γεγονός ότι και οι άνδρες μπορούν να πέσουν θύματα κακοποίησης είναι, φυσικά, αναμφισβήτητο. Πόσο όμως αποδίδει ο όρος «τοξική θηλυκότητα» το είδος της συμπεριφοράς που έχουμε δει σε ριάλιτι όπως το Love Island; Έχει να κάνει με τις γυναίκες που συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «τοξικό», όπως ο εκφοβισμός, το gaslighting ή η συναισθηματική χειραγώγηση μέσα σε μια σχέση; Μήπως έχει σκοπό να πιστοποιήσει ότι και οι γυναίκες όχι μόνο μπορούν να είναι κακές αλλά μπορούν να είναι εξίσου κακές με τους άνδρες; Ή πρόκειται για συμπεριφορά με ειδικά «θηλυκά» χαρακτηριστικά; Είναι η «τοξική θηλυκότητα» ένας όρος που σκοπό έχει να αναδείξει τις έμφυλες προσδοκίες που θέτει η κοινωνία στις γυναίκες; Είναι τελικά η συζήτηση περί «τοξικής θηλυκότητας» δίκαιη, φεμινιστική ή ξεκάθαρα αντιφεμινιστική;

Σύμφωνα με τον Mark Brooks, πρόεδρο της πρωτοβουλίας ManKind, μια οργάνωσης για την υποστήριξη ανδρών που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης και βίας, «δεν υπάρχει τοξική θηλυκότητα ή τοξική αρρενωπότητα, υπάρχουν απλώς τοξικοί άνθρωποι και τοξικές συμπεριφορές». Εκ πρώτης όψεως, αυτή φαίνεται να είναι μια δίκαιη και ισότιμη προσέγγιση. Ωστόσο, ο Brooks συνεχίζει να διατρανώνει την πεποίθησή του ότι ο όρος «τοξική αρρενωπότητα» στρέφεται κατά των ανδρών εν γένει, «δαιμονοποιώντας ένα ολόκληρο φύλο». Αυτή είναι η γραμμή με αυτή που ακολουθούν πολλοί ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ανδρών τα τελευταία χρόνια παρά το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος όρος έχει ως στόχο να τονίσει το πώς ο ανδρισμός μπορεί να διαστρεβλωθεί από την πατριαρχία, αιτιολογώντας τις ανδρικές εκδηλώσεις βίας, θυμού και δυσαρέσκειας.

Οι γυναίκες που είναι θυμωμένες, κακές ή υποτιμητικές για τους άλλους συχνά δέχονται πιο έντονη και διαρκή μομφή, επειδή ο θυμός από μόνος του θεωρείται απαράδεκτο γυναικείο χαρακτηριστικό

«Δεν υπάρχουν εγγενείς ιδιότητες που καθιστούν την τοξική συμπεριφορά αρρενωπή ή ανδρική», λέει η Alicia Denby, κοινωνιολόγος και διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι οι γυναίκες που είναι θυμωμένες, κακές ή υποτιμητικές για τους άλλους συχνά δέχονται πιο έντονη και διαρκή μομφή, επειδή ο θυμός από μόνος του θεωρείται απαράδεκτο γυναικείο χαρακτηριστικό. «Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να λογοδοτούν για τυχόν επιθετικές συμπεριφορές τους», σημειώνει, «δεν σημαίνει επίσης όμως ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να τροφοδοτείται μια αντιφεμινιστική ατζέντα». Η Denby προτείνει ότι «αντί να περιγράφουμε αυτές τις συμπεριφορές ως ‘τοξική αρρενωπότητα’ ή ‘τοξική θηλυκότητα’, θα πρέπει να τις αποκαλούμε ως αυτό που είναι, δηλαδή συναισθηματική κακοποίηση».

Η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Nova Cobban φαίνεται να συμφωνεί. «Στην πραγματικότητα», λέει, «η τοξική συμπεριφορά δεν είναι συνυφασμένη ή ακόμα και σχετική με το φύλο, «αποτελεί ουσιαστικά μια αρνητική συμπεριφορά που αποσκοπεί στην κατοχύρωση της κυριαρχίας».

Ο Ali Ross, ψυχοθεραπευτής και εκπρόσωπος του Συμβουλίου Ψυχοθεραπείας του Ηνωμένου Βασιλείου, προτείνει να μετατοπιστεί η εστίαση από την ιδέα ότι και οι γυναίκες μπορούν να συμπεριφέρονται με «τοξικούς» τρόπους. Αντιθέτως, πιστεύει ότι θα πρέπει να διερευνήσουμε την εγγενή τοξικότητα που ελλοχεύει στις ιδέες που επικρατούν ακόμα σχετικά με το πώς «θα πρέπει» να μοιάζει η θηλυκότητα. Κατά την γνώμη του, η «τοξική θηλυκότητα» απλώς συνιστά άλλη μια «έγκριση των πατριαρχικών αξιών».

Ομοίως, η ειδικός σε θέματα τραυμάτων και συναισθηματικής αντοχής Δρ. Lisa Turner λέει ότι η τοξική θηλυκότητα «μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα σύνολο αρνητικών χαρακτηριστικών ή συμπεριφορών που αντανακλούν τις επιβλαβείς πτυχές των έμφυλων στερεοτύπων. Η τοξική θηλυκότητα μπορεί να περιλαμβάνει τη διαπόμπευση και τον εξοστρακισμό των γυναικών που δεν συμμορφώνονται με αυτά τα πρότυπα ή που αμφισβητούν τους παραδοσιακούς έμφυλους ρόλους». Ωστόσο, ο όρος «τοξική θηλυκότητα» εξακολουθεί να φαίνεται συγκεχυμένος, από τη στιγμή ειδικά που χρησιμοποιείται τόσο για να προωθήσει όσο και για να επικρίνει τέτοια στερεότυπα.

Σε ένα άρθρο του από το 2018 που είχε τίτλο «Η τοξική θηλυκότητα μας πηγαίνει όλους πίσω», ο κοινωνικός ψυχολόγος και συγγραφέας Dr Devon Price έγραφε ότι «η τρέχουσα εξέταση των τοξικών έμφυλων ρόλων των φύλων επικεντρώνεται υπερβολικά στην απόδοση ευθυνών στους άνδρες και την αρρενωπότητα για μια ποικιλία δεινών που στην πραγματικότητα προκαλούνται από το δυαδικό σύστημα των φύλων και την αυστηρή προσήλωσή μας σε αυτό. Το πρόβλημα ποτέ δεν ήταν απλώς η αρρενωπότητα, αλλά οι έμφυλοι ρόλοι που είναι εξίσου άκαμπτοι για τους άνδρες και τις γυναίκες». Ο ίδιος δηλώνει σήμερα ότι τόσο η τοξική αρρενωπότητα όσο και η τοξική θηλυκότητα είναι «πολιτισμικές ασθένειες» από τις οποίες μολύνονται όλοι: «Στην πραγματικότητα οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές στην προώθηση τοξικών ανδρικών προτύπων».

Με στοιχεία από The Independent  

Οπτική Γωνία
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Ρεπορτάζ / Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Είκοσι τρένα που εκτελούν δρομολόγια στην μπλε και την κόκκινη γραμμή δεν έχουν κλιματισμό, ενώ το air condition στους παλιούς συρμούς της πράσινης γραμμής θυμίζει λοταρία: ποτέ δεν ξέρεις αν θα πετύχεις δροσιά ή ζέστη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Dr. Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι ένα μέλλον όπου τη ζωή των παιδιών μας δεν θα την ορίζει το γεγονός ότι υποφέρουν αλλά ότι ευημερούν»

Οπτική Γωνία / Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι έναν ουρανό χωρίς πυραύλους και drones»

Η διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Παλαιστινιακής Γης και καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού μιλά στη LiFO για την αποτυχία του διεθνούς δικαίου και το «sumud» ως καθημερινή εξέγερση απέναντι στην εξόντωση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ