Μπορούμε να μιλάμε για «τοξική θηλυκότητα»;

ezgif.com-video-to-gif-converterb6553c18a66a1ae1.gif
0

Το γεγονός ότι και οι άνδρες μπορούν να πέσουν θύματα κακοποίησης είναι, φυσικά, αναμφισβήτητο. Πόσο όμως αποδίδει ο όρος «τοξική θηλυκότητα» το είδος της συμπεριφοράς που έχουμε δει σε ριάλιτι όπως το Love Island; Έχει να κάνει με τις γυναίκες που συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «τοξικό», όπως ο εκφοβισμός, το gaslighting ή η συναισθηματική χειραγώγηση μέσα σε μια σχέση; Μήπως έχει σκοπό να πιστοποιήσει ότι και οι γυναίκες όχι μόνο μπορούν να είναι κακές αλλά μπορούν να είναι εξίσου κακές με τους άνδρες; Ή πρόκειται για συμπεριφορά με ειδικά «θηλυκά» χαρακτηριστικά; Είναι η «τοξική θηλυκότητα» ένας όρος που σκοπό έχει να αναδείξει τις έμφυλες προσδοκίες που θέτει η κοινωνία στις γυναίκες; Είναι τελικά η συζήτηση περί «τοξικής θηλυκότητας» δίκαιη, φεμινιστική ή ξεκάθαρα αντιφεμινιστική;

Σύμφωνα με τον Mark Brooks, πρόεδρο της πρωτοβουλίας ManKind, μια οργάνωσης για την υποστήριξη ανδρών που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης και βίας, «δεν υπάρχει τοξική θηλυκότητα ή τοξική αρρενωπότητα, υπάρχουν απλώς τοξικοί άνθρωποι και τοξικές συμπεριφορές». Εκ πρώτης όψεως, αυτή φαίνεται να είναι μια δίκαιη και ισότιμη προσέγγιση. Ωστόσο, ο Brooks συνεχίζει να διατρανώνει την πεποίθησή του ότι ο όρος «τοξική αρρενωπότητα» στρέφεται κατά των ανδρών εν γένει, «δαιμονοποιώντας ένα ολόκληρο φύλο». Αυτή είναι η γραμμή με αυτή που ακολουθούν πολλοί ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ανδρών τα τελευταία χρόνια παρά το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος όρος έχει ως στόχο να τονίσει το πώς ο ανδρισμός μπορεί να διαστρεβλωθεί από την πατριαρχία, αιτιολογώντας τις ανδρικές εκδηλώσεις βίας, θυμού και δυσαρέσκειας.

Οι γυναίκες που είναι θυμωμένες, κακές ή υποτιμητικές για τους άλλους συχνά δέχονται πιο έντονη και διαρκή μομφή, επειδή ο θυμός από μόνος του θεωρείται απαράδεκτο γυναικείο χαρακτηριστικό

«Δεν υπάρχουν εγγενείς ιδιότητες που καθιστούν την τοξική συμπεριφορά αρρενωπή ή ανδρική», λέει η Alicia Denby, κοινωνιολόγος και διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι οι γυναίκες που είναι θυμωμένες, κακές ή υποτιμητικές για τους άλλους συχνά δέχονται πιο έντονη και διαρκή μομφή, επειδή ο θυμός από μόνος του θεωρείται απαράδεκτο γυναικείο χαρακτηριστικό. «Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να λογοδοτούν για τυχόν επιθετικές συμπεριφορές τους», σημειώνει, «δεν σημαίνει επίσης όμως ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να τροφοδοτείται μια αντιφεμινιστική ατζέντα». Η Denby προτείνει ότι «αντί να περιγράφουμε αυτές τις συμπεριφορές ως ‘τοξική αρρενωπότητα’ ή ‘τοξική θηλυκότητα’, θα πρέπει να τις αποκαλούμε ως αυτό που είναι, δηλαδή συναισθηματική κακοποίηση».

Η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Nova Cobban φαίνεται να συμφωνεί. «Στην πραγματικότητα», λέει, «η τοξική συμπεριφορά δεν είναι συνυφασμένη ή ακόμα και σχετική με το φύλο, «αποτελεί ουσιαστικά μια αρνητική συμπεριφορά που αποσκοπεί στην κατοχύρωση της κυριαρχίας».

Ο Ali Ross, ψυχοθεραπευτής και εκπρόσωπος του Συμβουλίου Ψυχοθεραπείας του Ηνωμένου Βασιλείου, προτείνει να μετατοπιστεί η εστίαση από την ιδέα ότι και οι γυναίκες μπορούν να συμπεριφέρονται με «τοξικούς» τρόπους. Αντιθέτως, πιστεύει ότι θα πρέπει να διερευνήσουμε την εγγενή τοξικότητα που ελλοχεύει στις ιδέες που επικρατούν ακόμα σχετικά με το πώς «θα πρέπει» να μοιάζει η θηλυκότητα. Κατά την γνώμη του, η «τοξική θηλυκότητα» απλώς συνιστά άλλη μια «έγκριση των πατριαρχικών αξιών».

Ομοίως, η ειδικός σε θέματα τραυμάτων και συναισθηματικής αντοχής Δρ. Lisa Turner λέει ότι η τοξική θηλυκότητα «μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα σύνολο αρνητικών χαρακτηριστικών ή συμπεριφορών που αντανακλούν τις επιβλαβείς πτυχές των έμφυλων στερεοτύπων. Η τοξική θηλυκότητα μπορεί να περιλαμβάνει τη διαπόμπευση και τον εξοστρακισμό των γυναικών που δεν συμμορφώνονται με αυτά τα πρότυπα ή που αμφισβητούν τους παραδοσιακούς έμφυλους ρόλους». Ωστόσο, ο όρος «τοξική θηλυκότητα» εξακολουθεί να φαίνεται συγκεχυμένος, από τη στιγμή ειδικά που χρησιμοποιείται τόσο για να προωθήσει όσο και για να επικρίνει τέτοια στερεότυπα.

Σε ένα άρθρο του από το 2018 που είχε τίτλο «Η τοξική θηλυκότητα μας πηγαίνει όλους πίσω», ο κοινωνικός ψυχολόγος και συγγραφέας Dr Devon Price έγραφε ότι «η τρέχουσα εξέταση των τοξικών έμφυλων ρόλων των φύλων επικεντρώνεται υπερβολικά στην απόδοση ευθυνών στους άνδρες και την αρρενωπότητα για μια ποικιλία δεινών που στην πραγματικότητα προκαλούνται από το δυαδικό σύστημα των φύλων και την αυστηρή προσήλωσή μας σε αυτό. Το πρόβλημα ποτέ δεν ήταν απλώς η αρρενωπότητα, αλλά οι έμφυλοι ρόλοι που είναι εξίσου άκαμπτοι για τους άνδρες και τις γυναίκες». Ο ίδιος δηλώνει σήμερα ότι τόσο η τοξική αρρενωπότητα όσο και η τοξική θηλυκότητα είναι «πολιτισμικές ασθένειες» από τις οποίες μολύνονται όλοι: «Στην πραγματικότητα οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές στην προώθηση τοξικών ανδρικών προτύπων».

Με στοιχεία από The Independent  

Οπτική Γωνία
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ