Η επιδέξια ταλάντευση μεταξύ νεοφασισμού και μετα-φασισμού της Τζόρτζια Μελόνι

Η επιδέξια ταλάντευση μεταξύ νεοφασισμού και μετα-φασισμού της Τζόρτζια Μελόνι Facebook Twitter
Παρότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ιστορικό déjà vu, το επικοινωνιακό στυλ της Μελόνι μας θυμίζει την πολιτική αφετηρία της που βρίσκεται στο νεοφασιστικό MSI.
0

Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ γνωρίζει θεαματική άνοδο από τις ευρωεκλογές του 2014 και μετά. Στο υπόβαθρο της οικονομικής κρίσης που έπληξε αρκετές χώρες της Ε.Ε., προκαλώντας κινητοποίηση εναντίον του «κατεστημένου», συνέβη αυτό που ο «Economist» (12/10/2013) ονόμασε «Dédiabolisation» της άκρας δεξιάς.

Η αναφορά του «Economist» είχε ως αιχμή του δόρατος τη Γαλλία και εστίαζε στην άνοδο του Εθνικού Μετώπου (πλέον Εθνικός Συναγερμός) της Μαρίν Λεπέν, το οποίο στις εκλογές για την Ευρωβουλή του 2014 είχε έρθει πρώτο σε ψήφους στη Γαλλία. Η τάση της αποδαιμονοποίησης είναι γενικευμένη και η εικόνα της άκρας δεξιάς δείχνει να έχει ξεπλυθεί αρκετά όσον αφορά το κακόφημο παρελθόν της εξαιτίας των ιδεολογικών της συνδέσεών με τον φασισμό και την υπονόμευση των φιλελεύθερων αξιών. 

Συνέχεια της αποδαιμονοποίησης αποτελεί η κανονικοποίηση της άκρας δεξιάς. Πρόκειται για μια διεργασία διπλής κατεύθυνσης. Η κανονικοποίηση σηματοδοτεί, κατά πρώτον, την υιοθέτηση μιας γραμμής οριακής προσαρμογής της λαϊκιστικής εκδοχής της άκρας δεξιάς στο τυπικό φορμάτ ενός κράτους δικαίου και, κατά δεύτερον, τη διάχυση στην πολιτική σκηνή μοτίβων από το πολιτικό αφήγημα της άκρας δεξιάς, εξομαλύνοντας το προφίλ και καθιστώντας πιο πολιτικά εύπεπτες τις θέσεις της.

Όσο η κανονικοποίηση προχωρά, τόσο τα κατεστημένα κόμματα μπαίνουν σε μια διαδικασία μίμησης της ακροδεξιάς. Μια τέτοια διαδικασία δεν επιφέρει την εκλογική της αποδυνάμωση. Αντίθετα, όσο πιο οικεία εμφανίζεται στους εκλογείς, τόσο περισσότερο διευκολύνεται στην εκλογική της ανέλιξη, προσελκύοντας εκλογικό κοινό από διαφορετικές αφετηρίες.

Η δήλωση της Μελόνι ότι «τα ζητήματα του κράτους δικαίου γίνονται ιδεολογικό όπλο για όσους δεν συμμορφώνονται» δείχνει ότι ο σκληρός πυρήνας των δεξιών λαϊκιστών και ανελεύθερων ηγετών στην Ε.Ε. βρήκε μια νέα συνοδοιπόρο.

Στις μισές χώρες της Ε.Ε. κόμματα της άκρας δεξιάς εκπροσωπούνται στα εθνικά Κοινοβούλια με διψήφια εκλογικά ποσοστά. Η περίπτωση των Σουηδών Δημοκρατών, που έφεραν το δεύτερο καλύτερο ποσοστό στις εκλογές της 11ης Σεπτεμβρίου στη χώρα, καταδεικνύει ότι η άνοδος της άκρας δεξιάς δεν είναι μόνο ένα αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης ούτε αποκλειστικό παράγωγο κοινωνικο-οικονομικής ανασφάλειας.

Η δημιουργία «παράλληλων κοινωνιών» στη Σουηδία δημιούργησε ένα παράθυρο ευκαιρίας για την εκλογική επιτυχία μιας ξενοφοβικής ακροδεξιάς. Ωστόσο, κομβικά στοιχεία για την ενίσχυση της σουηδικής ακροδεξιάς ήταν η έκρηξη της διάθεσης πολιτικής δυσαρέσκειας και η αντίθεση εναντίον του πολιτικού κατεστημένου και του συναινετικού (σκανδιναβικού) μοντέλου διακυβέρνησης που εμφάνιζε σημάδια κορεσμού από τη δεκαετία του 1970.  

Στις ιταλικές εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου, ο (ακρο-)δεξιός κομματικός συνασπισμός των Μελόνι - Σαλβίνι - Μπερλουσκόνι συγκέντρωσε ένα υψηλό ποσοστό και έγινε ο ισχυρότερος πόλος στο ιταλικό κομματικό σύστημα. Η επιτυχία αυτή οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στον ένα από τους τρεις εταίρους, στο Fratelli d’Italia (FDI) της Τζόρτζια Μελόνι, που λειτούργησε ως δεξαμενή για τους δυσαρεστημένους και διαμαρτυρόμενους εναντίον του κατεστημένου εκλογείς.

Η ιταλική ακροδεξιά που επιβίωσε της κατάρρευσης της Α’ Ιταλικής Δημοκρατίας διαγράφει μια επιτυχημένη πορεία από τη δεκαετία του 1990, συγκυβερνώντας με τη Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ένα κόμμα που εμφανιζόταν ως το αντίπαλο δέος της κακοφημισμένης partitocracia.

Ο Τζιανφράνκο Φίνι ανέλαβε να μετασχηματίσει το νεο-φασιστικό Movimento Sociale Italiano (MSI) που είχαν ιδρύσει συνεργάτες του Μουσολίνι μετά το τέλος του ιταλικού φασισμού, δημιουργώντας τη μετα-φασιστική Alleanza Nazionale, η οποία απέβαλε τον αντισημιτισμό και φιλοφασισμό του προγόνου της MSI.

Σε ό,τι αφορά τη Lega Nord του Ουμπέρτο Μπόσι, σταδιακά απομακρύνθηκε το σεπαρατιστικό της προφίλ και μετατράπηκε σε ένα λαϊκιστικό κόμμα της ριζοσπαστικής δεξιάς, την αντιμεταναστευτική Lega του Ματέο Σαλβίνι. 

Στην περίπτωση του FDI, έχουμε να κάνουμε με ένα κόμμα της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς που δεν έχει κανονικοποιηθεί ακόμα. Βέβαια, προεκλογικά η Μελόνι περιόρισε τις αντιευρωπαϊκές θέσεις της και μετρίασε τη ρητορική περί εθνικής προτεραιότητας. Αναλαμβάνοντας πρωθυπουργός, θα τεθεί εκ των πραγμάτων σε λειτουργία μια διαδικασία θεσμοποίησης και, συνεπώς, προσαρμογής της ίδιας στις απαιτήσεις του ρόλου της.

Ωστόσο, η θεσμική προσαρμογή δεν θα την εμποδίσει να διατηρήσει ξεκάθαρες αποστάσεις από την ευρωπαϊκή ελίτ, συντηρώντας τον ρόλο κάποιου που δεν συμμορφώνεται με τις επιταγές του ευρωπαϊκού κατεστημένου.

Σε αυτό το μονοπάτι η Μελόνι πορεύεται με τον Όρμπαν, στο πλευρό του οποίου στάθηκε εξαιτίας της απόφασης της Ε.Ε. να περιορίσει τη ροή χρημάτων προς την Ουγγαρία, αν στη χώρα δεν αποκατασταθεί το κράτος δικαίου. Η δήλωση της Μελόνι ότι «τα ζητήματα του κράτους δικαίου γίνονται ιδεολογικό όπλο για όσους δεν συμμορφώνονται» δείχνει ότι ο σκληρός πυρήνας των δεξιών λαϊκιστών και ανελεύθερων ηγετών στην Ε.Ε. βρήκε μια νέα συνοδοιπόρο.

Παρακολουθώντας κανείς τη Μελόνι, η ένταση που εκπέμπει ο λόγος της και οι αμφισημίες που δημιουργεί, σε συνδυασμό με κάποια γνωστά μοτίβα από το φασιστικό credo που δήθεν αθώα επαναλαμβάνει η προαλειφόμενη πρωθυπουργός της Ιταλίας, κλείνουν το μάτι όχι μόνο στα απομεινάρια του νεοφασισμού αλλά κυρίως σε όσους τροφοδοτούνται από αντιπάθεια και αγανάκτηση για το κομματικό κατεστημένο. Παρότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ιστορικό déjà vu, το επικοινωνιακό στυλ της Μελόνι μας θυμίζει την πολιτική αφετηρία της που βρίσκεται στο νεοφασιστικό MSI.

Εξάλλου τα Αδέλφια της Ιταλίας έχουν ανοίξει τις αγκάλες τους σε νεοφασίστες από το Fiamma Tricolore του Pino Rauti. Όσο οπορτουνίστρια κι αν αποδειχθεί η Μελόνι, η Ευρώπη δεν μπορεί να αισθάνεται άνετα με την απόφαση των Ιταλών να παραδώσουν τα ηνία της κυβέρνησης στην επικεφαλής ενός κόμματος που επιδέξια ταλαντεύεται μεταξύ νεοφασισμού και μετα-φασισμού.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Φόβος και παράνοια στην Ευρώπη του μεταφασισμού

Δημήτρης Πολιτάκης / Φόβος και παράνοια στην Ευρώπη του μεταφασισμού

Το χειρότερο με τη φαινομενικά ακάθεκτη άνοδο της ακροδεξιάς είναι ότι κάθε φορά που αυτή η εξέλιξη πιστοποιείται τόσο θεαματικά και τόσο δυσοίωνα, όπως προχθές στην Ιταλία, σε βάζει σε μια διαδικασία ενοχικής περίσκεψης και άστοχης ενδοσκόπησης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ