Φόβος και παράνοια στην Ευρώπη του μεταφασισμού

Φόβος και παράνοια στην Ευρώπη του μεταφασισμού Facebook Twitter
Φασισμός στην Ευρώπη: Όλοι οι φόβοι οδηγούν στη Ρώμη
0

«ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ: Όλοι οι φόβοι οδηγούν στη Ρώμη» ήταν ο γκραν γκινιόλ τίτλος στο σημερινό πρωτοσέλιδο της Libération όπου δεσπόζει μια –ακόμα πιο ανατριχιαστική– φωτογραφία της Τζόρτζια Μελόνι σε κοντινό, εξπρεσιονιστικό πλάνο να ξεκαρδίζεται δαιμονικά στα γέλια.

Το χειρότερο με τη φαινομενικά ακάθεκτη άνοδο της ακροδεξιάς απ’ άκρη σ' άκρη στην Ευρώπη είναι ότι κάθε φορά που αυτή η εξέλιξη πιστοποιείται τόσο θεαματικά και τόσο δυσοίωνα, όπως προχθές στη γειτονική Ιταλία (ωραίους γείτονες έχουμε πλέον δυτικά κι ανατολικά, και μετά μας φταίνε τα Βαλκάνια), σε βάζει σε μια διαδικασία ενοχικής περίσκεψης και άστοχης ενδοσκόπησης.

Φταίτε κι εσείς, φταίμε κι εμείς, φταίνε κι οι άλλοι, και τελευταίοι μόνο μπορεί να φταίνε αυτοί που πάνε και αψήφιστα ψηφίζουν τέτοια ευκαιριακά εκτρώματα με ονόματα («Αδελφοί της Ιταλίας») και συνθήματα («Θεός, πατρίδα, οικογένεια») που θυμίζουν υποταγή και μαύρη κλεισούρα όταν δεν θυμίζουν χοντρό δούλεμα.   

Πώς θα ήταν δυνατόν δηλαδή να μη μετεξελιχθεί ο φασισμός, ειδικά στην ήπειρο που γεννήθηκε και μεγάλωσε; Το μόνο πρόβλημα είναι ότι ακούγεται κάπως ακαδημαϊκό και χλεχλέδικο να πεις σε κάποιον: Είσαι μετα-φασίστας! 

Αλλά, ως γνωστόν, τα (μετα)φασιστικά ήθη δεν είναι πια ταμπού στην εποχή των «συστημικών» ακροδεξιών κομμάτων που φτάνουν μέχρι και την εξουσία. Το βλέπεις τριγύρω και όχι μόνο στον ορυμαγδό των social media.

Ο υβριστικός λόγος κανονικοποιείται την ώρα που απονομιμοποιούνται ακόμα και τα προσχήματα: το «δεν είμαι ρατσιστής αλλά…» γίνεται «χέστηκα κι αν με πουν ρατσιστή» και το «ας κάνουν ό,τι θέλουν, αλλά στο σπίτι τους» άνετα απελευθερώνεται και γίνεται «ούτε στο σπίτι τους ούτε πουθενά».

Είναι ζήτημα ταυτότητας ίσως ή υπαρξιακό. Αναρωτιέται ο άλλος δηλαδή, «αν δεν είμαι πούρος Ελληνάρας [λόγου χάρη], τι σκατά είμαι;».

Η ρητορική μίσους μπορεί να είναι κατακριτέα, ακόμα και να διώκεται, εντούτοις όμως φαίνεται να κυκλοφορεί περήφανη παντού και συχνά να προέρχεται από αυτούς που διαμαρτύρονται διαρκώς ότι τους φιμώνει η σύγχρονη κουλτούρα («έλεος με την ορθότητα, τίποτα δεν μπορούμε να πούμε πια»). 

Το πολύ το μέτα (μετα-ιδεολογία, μετα-πραγματικότητα κ.ο.κ.) το βαριέται κι ο διάολος, από την εποχή της καραμέλας του μεταμοντερνισμού ήδη, εν προκειμένω όμως έχει ένα νόημα και μια χρησιμότητα αυτό το τόσο κυρίαρχο στην εποχή μας πρόθημα πριν από τη λέξη φασισμός.

Έτσι για να έχουμε στο μυαλό ότι συχνά πρόκειται για υβριδικά, ετερογενή, μεταβατικά και ιδιοτελή συνήθως κινήματα, για ένα υστερόβουλο τέρας με πολλά κεφάλια και πολλά πλοκάμια που χρησιμοποιεί νέα κόλπα για να ερεθίσει παλιά ένστικτα.

Πώς θα ήταν δυνατόν δηλαδή να μη μετεξελιχθεί ο φασισμός, ειδικά στην ήπειρο που γεννήθηκε και μεγάλωσε; Το μόνο πρόβλημα είναι ότι ακούγεται κάπως ακαδημαϊκό και χλεχλέδικο να πεις σε κάποιον: Είσαι μετα-φασίστας!

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Εμείς και οι «μουλάδες»

Daily / Εμείς και οι «μουλάδες»

Για μια χώρα που η Εκκλησία έχει τόση μεγάλη εξουσία (και τόσο αμύθητη περιουσία), που ισχύει σε μια ολόκληρη περιοχή της το άβατο για τις γυναίκες και που αρνείται σθεναρά τον διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, σαν πολύ έντονη άποψη δεν έχουμε για το Ιράν;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ύβρις πιο βαθιά κι από τον ωκεανό

Daily / Ύβρις πιο βαθιά κι από τον ωκεανό

Το νέο ντοκιμαντέρ του Netflix «Titan: The OceanGate Disaster» για τις συνθήκες που οδήγησαν στο μοιραίο, τελευταίο ταξίδι του υποβρύχιου σκάφους Titan με προορισμό το ναυάγιο του «Τιτανικού», λειτουργεί ως παραβολή για τις συνέπειες της ύβρεως και της απληστίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ήταν «αλλιώς να είσαι ΑΕΚ» επειδή ήταν αλλιώς ο Δημήτρης Χατζηχρήστος 

Daily / Ήταν «αλλιώς να είσαι ΑΕΚ» επειδή ήταν αλλιώς ο Δημήτρης Χατζηχρήστος 

Ως προσωπικότητα, ως χαρακτήρας και ως φυσιογνωμία, ο «μεσσίας της Σκεπαστής» - κάπως έτσι τον θυμάμαι – ήταν κατά κοινή ομολογία μια ξεχωριστή και ρομαντική περίπτωση μέσα στον άγριο κόσμο του «οπαδικού κινήματος».  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Περιμένοντας τον «τυφώνα» Κίμπερλι

Daily / Περιμένοντας τον «τυφώνα» Κίμπερλι

Μέχρι να επικυρωθεί και τυπικά ο διορισμός της και σε αναμονή του ερχομού της τον επόμενο μήνα, κυκλοφόρησε στα ελληνικά το βιβλίο της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ «Κέρδισε κάθε μάχη» του 2015, ένα υβρίδιο απομνημονευμάτων και εγχειριδίου αυτοβοήθειας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Daily / Murderbot: Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Η σειρά του Apple TV+ με πρωταγωνιστή έναν απολαυστικό Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ λειτουργεί συγχρόνως ως περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, ως κωμωδία καταστάσεων και ως μια σαρκαστική εξερεύνηση του τι ακριβώς σημαίνει ελεύθερη βούληση.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Είδα τον Διονύση κάποτε

Daily / Είδα τον Διονύση κάποτε

Το εξαιρετικά εμπνευσμένο φιλμ που είχε γυρίσει πριν από μισό αιώνα ο Λάκης Παπαστάθης για να συστήσει ή να υπενθυμίσει στο τηλεοπτικό κοινό τον Διονύση Σαββόπουλο, βρίσκεται πλέον διαθέσιμο στο Ertflix ως πολύτιμο κειμήλιο μιας μοναδικής και ανεπανάληπτης στιγμής.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ