LIVE!

To ιταλικό φθινόπωρο της Τζόρτζια Μελόνι

To ιταλικό φθινόπωρο της Τζόρτζια Μελόνι Facebook Twitter
Η Τζόρτζια Μελόνι, η ταπεινής προέλευσης κοπέλα, προέρχεται από μια δεξιά που διεκδικεί πολλά στοιχεία από το παρελθόν του ιταλικού φασισμού, ξέρει όμως να προσαρμόζεται.
0

ΑΝ Η ΓΑΛΛΙΑ ΗΤΑΝ παραδοσιακά το πιο ενδιαφέρον πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης, η Ιταλία έχει τις δικά της ξεχωριστά χρονικά πολιτικού πάθους.

Πριν φτάσουμε στην Τζόρτζια Μελόνι, στους μετα-φασίστες και στη σύγχρονη «πλουραλιστική» δεξιά που βγαίνει τώρα νικητής, καλό είναι να θυμηθούμε κάποια ίχνη από το παρελθόν της ιταλικής ζωής.

Έχουμε σταθεί, πολλές φορές, στους μεγάλους σταθμούς: στον ιταλικό φασισμό, στη μεταπολεμική ηγεμονία της χριστιανοδημοκρατίας ως χώρου συνθέσεων για τις ηγετικές τάξεις της χώρας και, τέλος, στην ανάπτυξη ενός «διαφορετικού» κομμουνισμού που φιλοξένησε στους κόλπους του έναν ακμαίο πνευματικό δυναμισμό μαζί με τον ρόλο του ως παράγοντα ενδυνάμωσης της εργατικής Ιταλίας.

Έπειτα ήρθαν τα λεγόμενα χρόνια του μολυβιού, η ματωμένη Ιταλία της ακροδεξιάς και ακροαριστερής τρομοκρατικής δράσης. Μέχρι που τα τελευταία χρόνια του εικοστού αιώνα γνώρισαν μια τραυματική αποσύνθεση των παραδοσιακών πολιτικών ταυτοτήτων της χώρας: η χριστιανοδημοκρατία διαλύεται κάτω από το βάρος των σκανδάλων, ο ιταλικός κομμουνισμός σβήνει ως διακριτή και ριζωμένη κοινωνική και πολιτική δύναμη.

Ο μπερλουσκονισμός, η Λέγκα του Βορρά, τα Πέντε Αστέρια, διάφορα μετα-κεντρώα προσωποπαγή μορφώματα, θα κληθούν να διαχειριστούν τη ρευστότητα, τις κρίσεις και τα άγχη μιας χώρας που δεν έχει λύσει τα ιστορικά της προβλήματα ενώ αντιμετωπίζει καινούργια: νέες μορφές εγκληματικής οργάνωσης, συγκρούσεις γηγενών και μεταναστών, τα προβλήματα μιας σύνθετης, πολυφυλετικής κοινωνίας που, επιπλέον, το δημόσιο χρέος της έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.

Το ζήτημα είναι πως στην αρχή μιας μεγάλης ενεργειακής και κοινωνικής κρίσης, και με τον πόλεμο του Πούτιν να έχει λάβει μια καινούρια τροπή, η Ιταλία, μια μεγάλη χώρα, γίνεται απρόβλεπτη.

Ο Μάριο Ντράγκι στάθηκε μια στιγμή σύνεσης μέσα σε αυτή την ιστορία των διαιρέσεων και της διάλυσης όπου οι λαϊκισμοί συνδυάζονταν άλλοτε με το πλουτοκρατικό όνειρο και άλλοτε με μια απέχθεια για τις ελίτ που συνοδεύονταν από ανερμάτιστες πολιτικές.

Ο Ντράγκι αναδύθηκε από την τεχνοκρατία, όμως υπήρξε περισσότερο πολιτικός από τον Ματέο Ρέντσι ή άλλους ανθρώπους της επαγγελματικής πολιτικής. Η πανδημία και η παγκόσμια αποσταθεροποίηση που μετατρέπεται πια σε ενδημική κατάσταση (πριν ακόμα από τον πόλεμο στην Ουκρανία) ζητούσαν δείγματα σταθερότητας και ηγετικής ευφυΐας. Η σύνεση, η σοβαρότητα και η αντίσταση στον φανφαρονισμό και στην ιδεολογική ποταπότητα, όλα αυτά τα στοιχεία μπόρεσαν να συγκρατήσουν τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας και να φτιάξουν μια εικόνα αξιοπιστίας στο εξωτερικό.

Ζούμε όμως σε μια εποχή όπου τα ακραία φαινόμενα έχουν επιστρέψει και η ιταλική νέα δεξιά είναι ο χώρος που επινόησε εκ νέου τον εαυτό του. Αν ο χώρος του Δημοκρατικού Κόμματος και της ιταλικής κεντροαριστεράς προσπαθεί να εκφράσει πολιτικά τα φωτισμένα μεσοστρώματα, τις αξίες της γενιάς z μαζί με έναν ήπιο κοινωνικό περιβαλλοντισμό, τα κοινά της δεξιάς έμπαιναν ορμητικά στη μάχη, ανήσυχα για την κρίση των αξιών, τη διάλυση της κοινωνικής συνοχής, το κόστος που είχε η «ανοιχτή στον κόσμο» Ιταλία για τους φτωχούς, τους λιγότερο μορφωμένους και τους καθηλωμένους στη μοίρα τους.

Παίχτηκε έτσι ένας πόλεμος ταυτοτήτων όπου από τη μια ήταν οι «κουλτουριάρηδες» της μετριοπαθούς αριστεράς και του κέντρου και από την άλλη ο «αληθινός λαός» της δεξιάς και της ακροδεξιάς.

Η νέα δεξιά εμφανιζόταν εδώ και καιρό ως υπέρμαχος της λαϊκής κυριαρχίας, των παλαιότερων τρόπων ζωής, της παραδοσιακής ιταλικής κουλτούρας, έστω στις πιο μυθοποιημένες εκδοχές που συσκευάζονται ευκολότερα για ιδεολογική χρήση.

Η νέα αριστερά επιχείρησε από τη μεριά της να δανειστεί μοντέλα πολιτικής και πολιτισμικής μάχης που έρχονταν περισσότερο από το Δημοκρατικό Κόμμα της Αμερικής και αφορούσαν, κυρίως, κάποια εξευγενισμένα, νεανικά αστικά στρώματα.

Η ριζοσπαστική αριστερά, από την άλλη, εξαιρετικά μειοψηφική εδώ και χρόνια, κινείται βασικά σε ένα χώρο ανατρεπτικής νοσταλγίας και αγχωτικής αναζήτησης μιας καινούργιας γλώσσας που όμως ηχεί στον λαό, ακόμα πιο ακατανόητη από την κλασική κομμουνιστική ρητορική.

Και εδώ έρχεται ο ρόλος ενός προσώπου. Η Τζόρτζια Μελόνι, η ταπεινής προέλευσης κοπέλα, προέρχεται από μια δεξιά που διεκδικεί πολλά στοιχεία από το παρελθόν του ιταλικού φασισμού, ξέρει όμως να προσαρμόζεται. Έχοντας αντιληφθεί πως τα υλικά των αντιπάλων της δεν αρκούν για να της ανακόψουν το ρεύμα, γίνεται η φωνή της αντίδρασης πίσω από ένα σύγχρονο, φρέσκο πρόσωπο.

Ούτε η ορθολογική σύνεση των κεντρώων ούτε ο ριζοσπαστικός εξωτισμός της νέας αριστεράς μπορούν να μιλήσουν στην ψυχή του ακροατηρίου που ενδιαφέρει τη Μελόνι, τον Σαλβίνι ή τον Μπερλουσκόνι.

Η νέα δεξιά αντιλαμβάνεται πως το παιχνίδι παίζεται σε έναν διαρκή οπορτουνισμό, συνδυάζοντας τυχοδιωκτικές απειλές και δηλώσεις καθησυχασμού και «λογικής». Με μια έννοια, οι Ιταλοί δεξιο-ακροδεξιοί έχουν πάρει το μάθημα από την ελληνική ριζοσπαστική-λαϊκιστική αριστερά και τον Αλέξη Τσίπρα: μια διαρκή πιρουέτα ανάμεσα σε σκληρότητα και μαλακούς τόνους, σε ευρω-αμφισβήτηση και ατλαντισμό, σε δυτική νομιμοφροσύνη και στυλ εθνικής απειθαρχίας. Δεν ενδιαφέρεται έτσι να γίνει μια ριζοσπαστική περιπέτεια δίχως διάρκεια αλλά να χτίσει μια νέα κατάσταση, τη δική της ηγεμονία.

Και αυτό είναι ίσως το πιο επικίνδυνο στη συγκεκριμένη πολιτική εξέλιξη: αυτή η τροποποιημένη και πολυμορφική ακροδεξιά να ολοκληρώσει την αποδόμηση της ιταλικής συνταγματικής δημοκρατίας. 

Η ιταλική ζωή είχε ανέκαθεν πολλά φαντάσματα στους οίκους των πολιτικών της οικογενειών. Ένα αφανές, παράλληλο κράτος λειτούργησε για δεκαετίες ως χειριστής των σκοτεινών λογαριασμών του Ψυχρού Πολέμου. Έπειτα ήρθε το ολιγαρχικό, καπιταλιστικό και επικοινωνιακό φαινόμενο του μπερλουσκονισμού που φαίνεται πως έχει ριζώσει με εκατομμύρια ψήφους για τον παρακμιακό γέροντα Καβαλιέρε. Τέλος, οι μεταμορφώσεις της ακροδεξιάς που στην Ιταλία είχε δύο ψυχές: την έλξη για πραξικοπηματικές και μιλιταριστικές λύσεις παρασκηνίου, κι από την άλλη ορισμένους πνευματικούς ταγούς κάποιου διαμετρήματος (έναν Ιούλιο Έβολα και πολλούς άλλους).

Και εδώ όμως η νέα ακροδεξιά διαφέρει πολύ από τους προδρόμους της: δεν ονειρεύεται πια πραξικοπήματα ή μυστικές στοές ούτε ενδιαφέρεται για μια συνεκτική πολιτική φιλοσοφία του κράτους και της ψυχής. Είναι μια ακροδεξιά που θέλει κυρίως τη δημοφιλία, έχοντας μάθει να παίζει με τους όρους της νέας δημοκρατίας των κοινών και τον φυσικό εξτρεμισμό των κοινωνικών δικτύων. Τα διαβάσματα της Μελόνι και των συντρόφων της στα χρόνια του «ακτιβισμού» δεν ήταν ο Ντ’ Ανούντσιο, ο Ιούλιος Έβολα ή ο Αλέν Ντε Μπενουά αλλά ο Στίβεν Κινγκ ή ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» του Τόλκιν.  

Το ζήτημα είναι πως στην αρχή μιας μεγάλης ενεργειακής και κοινωνικής κρίσης, και με τον πόλεμο του Πούτιν να έχει λάβει μια καινούρια τροπή, η Ιταλία, μια μεγάλη χώρα, γίνεται απρόβλεπτη. Απρόβλεπτη προς τα έξω και με πολύ μεγάλα ρίσκα προς τα μέσα, για την ποιότητα των θεσμών της και την κοινωνική ειρήνη. Η Ευρώπη ζει πια μια περιπετειώδη φάση όπου για όλους-ες μας τίποτα δεν είναι εκ των προτέρων εγγυημένο, τίποτα διασφαλισμένο και προβλέψιμο. 

Οπτική Γωνία
0

LIVE!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ