Πέντε νουάρ που αξίζει να διαβάσετε φέτος το καλοκαίρι

ΤΡΙΤΗ Αυτά είναι τα νουάρ του φετινού καλοκαιριού Facebook Twitter
0

Τζέιμς Γκρέιντι

Mad Dogs
μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, Πόλις

mad dogs«Φανταστείτε μας. Πέντε μανιακοί. Κατάσκοποι. Εκπαιδευμένοι, πεπειραμένοι επαγγελματίες παρανοϊκοί που έχουν προγραμματιστεί να δρουν. Φοβισμένοι πέρα από κάθε σωτηρία, αλλά και πάλι, Μια Φορά κι Έναν Καιρό Ήμασταν Κάποιοι. Δυνάμεις που πρέπει να υπολογιστούν».

Με αυτά τα λόγια συστήνει ο πανούργος Τζέιμις Γκρέιντι τους πέντε ήρωές του που στη συνέχεια, με την καθοριστική είσοδο της Κάρι, θα γίνουν έξι ‒ το σκάνε από το ψυχιατρείο όπου βρίσκονται έγκλειστοι μετά τη δολοφονία του βασικού ψυχιάτρου που τους παρακολουθεί.

Στιγματισμένοι, με ψυχικά τραύματα από τις δύσκολες αποστολές στο Ιράκ, τη Βοσνία, το Βιετνάμ και τη Μαλαισία, ο καθένας έχει τη δική του οδυνηρά σαγηνευτική ιστορία, βγαλμένη από τα πιο αμαρτωλά και αιματοβαμμένα κεφάλαια της Αμερικής. Κανείς, όμως, στο μυθιστόρημα αυτό που τρέχει με χίλια και είναι προορισμένο να σου τινάξει τα μυαλά και τις βεβαιότητες δεν είναι αθώος, όπως και κανείς δεν μπορεί να το σκάσει εύκολα από τους βρικόλακες που κατοικούν, όπως θα έλεγε ο Ίψεν, βαθιά στο ταραγμένο του μυαλό.

Ωστόσο η απόδραση των πέντε από το ψυχιατρείο και η απόφασή τους να φτάσουν στην Ουάσινγκτον είναι που μετατρέπει το βαθιά πολιτικό και συνάμα υπαρξιακό αυτό βιβλίο σε ένα απολαυστικό αφηγηματικό road trip με διαφορετικούς σταθμούς όπως βρόμικα υπόγεια, ύποπτα στέκια, ανήλιαγα γραφεία, μπουρδέλα, τα κεντρικά γραφεία της CIA στο Λάνγκλεϊ ή τα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων.

Σίγουρα είχε δίκιο ο Πελεκάνος που χαρακτήρισε το «Mad Dogs» ως ένα «εντυπωσιακό ροκ εν ρολ μυθιστόρημα» που, ουσιαστικά, πίσω από την ιστορία των πέντε αποσυνάγωγων πρακτόρων, περιγράφει την ίδια την ιστορία της Αμερικής, γεμάτη από παράνοια και σκοτεινά μυστικά τα οποία μένει να αποκαλυφθούν. Κάτι ήξερε από αυτά ο συγγραφέας του θρυλικού μυθιστορήματος «Έξι μέρες του Κόνδορα», που εδώ δίνει τον καλύτερό του εαυτό, όντας ταυτόχρονα βαθιά ποιητικός και πολιτικός.

Ένα απολαυστικό μυθιστόρημα μέχρι την τελευταία σελίδα και ίσως το απόλυτο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού. 

Val McDermid

Ο πλαστός πίνακας
μτφρ. Έφη Τσιρώνη, Διόπτρα

Ο πλαστός πίνακας

Αν επιζητά κανείς υποβλητικές ατμόσφαιρες και περιβάλλοντα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το ιδανικό φόντο για ένα νουάρ μυθιστόρημα, σίγουρα πρέπει να ανατρέξει στη Σκοτία.

Δεν είναι τυχαίο το ότι στα μέρη αυτά ανθεί το «tartan noir», σημαντικότερη εκπρόσωπος του οποίου είναι η Βαλ Μακντέρμιντ, αφού οι περισσότερες από τις υποθέσεις της, που την έχουν φέρει στην πρώτη γραμμή ‒τα βιβλία της, μάλιστα, μεταφράζονται σε πολλές τις γλώσσες‒, εξελίσσονται στην ιδιαίτερη πατρίδα της ‒ η ίδια έχει τιμηθεί ήδη με το βραβείο των «Los Angeles Times» για το Βιβλίο της Χρονιάς, το Gold Dagger και το Cartier Diamond Dagger της Εταιρείας Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας.

Αν λοιπόν το πρώτο της μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα με πρωταγωνίστρια την Κάρεν Πίρι και τον τίτλο «Ο βάλτος» μας εξέπληξε ευχάριστα, ο «Πλαστός Πίνακας» κερδίζει σίγουρα μια θέση στην καρδιά των φίλων του νουάρ.

Εδώ η επιθεωρήτρια Κάρεν Πίρι έχει να αντιμετωπίσει το μυστήριο του πτώματος που ξεβράστηκε ξαφνικά στην ακτή του Φερθ ο Φορ από έναν ψαρά, αλλά δεν είναι το μόνο, καθώς λίγο αργότερα θα αποκαλυφθεί ο σκελετός μιας γυναίκας μέσα σε ένα αυτοκινούμενο. Με μια πρώτη ματιά οι δυο υποθέσεις δεν έχουν τίποτα κοινό, αλλά τίποτα δεν είναι εύκολο ή τυχαίο στα μάτια της δυναμικής επιθεωρήτριας, η οποία αποφασίζει να ανατρέξει στα παλιά της αρχεία για νέα στοιχεία. Έτσι αποκαλύπτεται ότι ο άνδρας είχε κλεμμένη ταυτότητα, ενώ παράλληλα απροσδόκητες πληροφορίες έρχονται στο φως αναφορικά με το δεύτερο πτώμα.

Πρόκειται για ένα από τα πλέον επιδραστικά βιβλία με πρωταγωνίστρια την επιθεωρήτρια Πίρι που μεταφέρθηκε με επιτυχία στην τηλεόραση και συγκεκριμένα στο αγγλικό κανάλι ITV με πρωταγωνίστρια τη Σκοτσέζα ηθοποιό Λόρεν Λάιλ.

Jo Nesbo

Το Νησί των Αρουραίων
μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Μεταίχμιο

Το Νησί των ΑρουραίωνΟ Τζο Νέσμπο έχει αποδείξει ότι ποτέ δεν μένει σε εύκολες συνταγές ούτε στη φήμη που του έχουν εξασφαλίσει οι νουάρ ιστορίες με ήρωα τον Χάρι Χόλε, καθώς έχει πειραματιστεί γράφοντας μυθιστορήματα με πηγή έμπνευσης τον Σαίξπηρ, ευφάνταστες παιδικές ιστορίες και διηγήματα. Το «Νησί των αρουραίων» είναι η δεύτερη συλλογή του με ιστορίες άμεσα συνδεδεμένες με το παρόν και το μέλλον σε ένα φουτουριστικό πλαίσιο που υπερβαίνει τα δεδομένα του αμιγώς αστυνομικού.

Αν λοιπόν στα τελευταία του μυθιστορήματα, π.χ. στον «Άρχοντα της ζήλιας», ο Νέσμπο έκανε μια στροφή προς το ψυχολογικό νουάρ, κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην περίπτωση των διηγημάτων που περιλαμβάνονται στην εν λόγω συλλογή, π.χ. στα «Τζιτζίκια» περιγράφει την ιστορία δυο αδελφικών φίλων που ερωτεύονται το ίδιο κορίτσι σε ένα ταξίδι τους του στην Παμπλόνα, την οποία επισκέπτονται για να δουν τις διάσημες ταυρομαχίες.

Διάφορα συμπεράσματα για την ανθρώπινη ψυχολογία μπορεί επίσης να βγάλει κανείς και μέσω του ψυχολόγου πρωταγωνιστή του «Μαύρου Ιππότη», μίας από τις πιο σκοτεινές, αιματοβαμμένες αλλά και εμπνευσμένες ιστορίες του Νέσμπο. Ευφάνταστο και το «Αντίδοτο», όπου ο περίεργος στη συμπεριφορά του γιος επισκέπτεται τον πατέρα του σε ένα εκτροφείο φιδιών στην Αφρική.

Όσο για την πρώτη ιστορία της συλλογής, εμπλέκει άμεσα το νουάρ με το science fiction, αφού περιγράφει τους κατοίκους μιας πόλης που προσπαθούν να επιβιώσουν ενόσω η ελίτ παραμένει κλεισμένη σε έναν ουρανοξύστη, έτοιμη να εγκαταλείψει την πόλη. Μια απρόσμενη συλλογή γεμάτη εκπλήξεις, πάντα γραμμένη με τον ευφυή και υποβλητικό τρόπο του Νέσμπο. 

Georges Simenon

Το τραίνο
μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, Άγρα 

Georges Simenon Το τραίνοΈνα από τα πιο σκληρά αλλά και ουσιαστικά υπαρξιακά νουάρ του Σιμενόν για τη μαύρη περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας και την κυριαρχία των ναζί στη Γηραιά Ήπειρο. Στους σταθμούς των τρένων καταγράφονταν τότε εικόνες οικογενειακού σπαραγμού και αποχωρισμού, τις οποίες ο Βέλγος Σιμενόν γνώριζε από πρώτο χέρι.

Τέτοια είναι κι αυτή του Μαρσέλ Φερόν, ο οποίος, καθώς χωρίζεται από τη γυναίκα του και την κόρη του, αποφασίζει να μπει λαθραία στο ίδιο τρένο για να τις ακολουθήσει. Στο ίδιο τρένο, όμως, επιβιβάζεται και μια Τσέχα Εβραία η οποία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην πορεία του ίδιου του ήρωα.

Παρότι ο Φερόν υπήρξε ένας αποστασιοποιημένος και ψύχραιμος μέχρι πρότινος άνθρωπος, ο οποίος δήλωνε ότι δεν ενδιαφερόταν για την πολιτική, «ένας άνθρωπος ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλους, που ανώτερες δυνάμεις τον ταρακουνούσαν όπως αυτές ήθελαν», με σπαρακτικό παρελθόν και ακόμα πιο αβέβαιο μέλλον, τώρα αρχίζει να διαβλέπει ότι η πολιτική πραγματικότητα έχει διαγράψει με τον τραγικότερο τρόπο το μέλλον χιλιάδων φυγάδων και κυρίως το δικό του. Καθώς νιώθει σταδιακά τις αξίες του να διαλύονται και ο ίδιος να χάνει την ανθρώπινη ταυτότητά του, καλείται να αναλάβει δράση, που θα αποβεί τραγική.

Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τον Ζαν-Λουί Τρεντινιάν και τη Ρόμι Σνάιντερ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, αποτυπώνοντας τη δραματική περίοδο της εκκένωσης των περιοχών κοντά στα γαλλικά σύνορα, λίγο πριν από την εισβολή των Γερμανών, μία από τις τραγικότερες περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Fabio Stassi

Σκοτώνω όποιον θέλω
μτφρ. Δήμητρα Δότση, Ίκαρος

Σκοτώνω όποιον θέλωΜε ένα εντελώς υπαρξιακό χιούμορ που φέρνει ενίοτε στον νου τον Φελίνι και με ουσιαστικές αναζητήσεις ο φιλήσυχος, κατά τα άλλα, βιβλιοθεραπευτής, βιβλιόφιλος και βιβλιοφάγος Βίντσε Κόρσο, πρωταγωνιστής του «Σκοτώνω όποιον θέλω», δύσκολα θα μπορούσε να ταιριάξει σε ένα νουάρ μυθιστόρημα, αλλά το δαιμόνιο πνεύμα του δημιουργού του, του Ιταλού μυθιστοριογράφου Φάμπιο Στάσι, κατάφερε σε αυτήν τη συμβολική σύνδεση φανταστικού και πραγματικού, ένα στοιχείο που έτσι κι αλλιώς διαφαίνεται στις καταστάσεις που υπερβαίνουν την πραγματικότητα, να φτιάξει μια ιστορία μυστηρίου σαν τα εφιαλτικά όνειρα του Κάφκα ή αυτά που βλέπει ο ήρωας «με τις νυχτοπεταλούδες, εκατοντάδες φτερά που ανοιγόκλειναν, ζουζούνισμα εντόμων που ακολουθούσαν απρόβλεπτες διαδρομές σε μια γυάλινη πόλη».

Σε αυτές τις βόλτες στη Ρώμη όπου έρχεται αντιμέτωπος με μυστηριώδη ατυχήματα, ακόμα και με κομμένα κεφάλια σε μια σειρά από φόνους με υπογραφή, αδυνατεί, μέσα στην παραζάλη του καύσωνα και της απόγνωσης, να αντιληφθεί τι ισχύει στ’ αλήθεια και τι όχι. Αυτό που κατά κύριο λόγο φαίνεται να ισχύει είναι ότι η μοναξιά του μοιάζει μονόδρομος και σχεδόν τον αναγκάζει να βρει την απάντηση στο μυστήριο που έφτασε να τον μετατρέψει από θύμα μιας άγνωστης εισβολής σε υποψήφιο θύτη, με τα βιβλία και τα βινύλιά του κατεστραμμένα και τον αγαπημένο του σκύλο Ντζάνγκο ημιθανή σε ένα ψυχρό κτηνιατρείο.

Μια επιστολή τον οδηγεί τελικά στις φυλακές, όπου συναντά τον Κουίκουεγκ ‒ευθεία αναφορά στον ήρωα του «Μόμπι Ντικ»‒, και σε μια αναζήτηση της λύσης του μυστηρίου με άξονα τη λογοτεχνία. Άλλωστε, οι πραγματικοί βιβλιόφιλοι, που θα απολαύσουν αυτό το μετα-λογοτεχνικό νουάρ, είναι απόλυτα εξοικειωμένοι με τα μυστήρια, τις εγκεφαλικές αναζητήσεις, το ονειρικό στοιχείο και κυρίως την υπαρξιακή ματαιότητα.

Όπως λέει στον Κόρσο ο τυφλός μια βραδιά στο νεκροταφείο, κάθε αναγνώστης είναι ταυτόχρονα ντεντέκτιβ και δυνάμει μυθιστοριογράφος. 


 


 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ