Οι κίνδυνοι από τον καύσωνα στη μεγαλούπολη

Οι κίνδυνοι από τον καύσωνα στη μεγαλούπολη Facebook Twitter
0

Όταν το διαμέρισμα δεν δροσίζεται ούτε τη νύχτα, όταν ζεσταινόμαστε ακουμπώντας στο πυρωμένο τσιμέντο, όταν ακόμη και η απραξία μάς εξαντλεί, τότε έχει έρθει η κορύφωση του καλοκαιριού. Κι ας είμαστε ακόμη στον Ιούνιο.

Ο πρώτος καύσωνας έπληξε από τώρα ευρωπαϊκές πόλεις - ανάμεσά τους την Αθήνα και το Βερόλινο. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο καύσωνας δεν είναι απλώς κουραστικός, αλλά ενέχει κινδύνους για την υγεία μας ή ακόμη και για τη ζωή μας, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις. Οι  ειδικοί κάνουν λόγο για έναν «αργό θάνατο».  

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι νοσοκομεία, γηροκομεία και άλλα ιδρύματα περίθαλψης δεν είναι προετοιμασμένα για να αντιμετωπίσουν αυτό το ακραίο φαινόμενο. Στο Βερολίνο μία άτυπη συμμαχία ιατρών, διοικητικών στελεχών της υγείας και της πρωτοβουλίας «Υγεία και Κλιματική Αλλαγή» (KLUG) παρουσίασε τη Δευτέρα τις δικές της προτάσεις για να προστατευθούν οι πιο ευάλωτοι.

Κάποιες από αυτές είναι λίγο-πολύ γνωστές: ελαφρά διατροφή, τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, πολλά υγρά, μεταφορά των ιδιαίτερα ευάλωτων ασθενών σε πιο δροσερά δωμάτια. Υπάρχουν όμως και άλλες ιδέες. Κάποιοι προτείνουν αποθήκευση των φαρμάκων σε πιο χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και οικοδομικές εργασίες ή συναφείς παρεμβάσεις για πιο δροσερό περιβάλλον.

Αυξημένος κίνδυνος στη μεγαλούπολη

Γιατί όμως στις μεγάλες πόλεις ο κόσμος διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να επηρεαστεί από τις υψηλές θερμοκρασίες; Ο Γιούργκεν Κροπ, ερευνητής στο Ινστιτούτο για το Κλίμα με έδρα το Πότσνταμ (PIK) επισημαίνει ότι, μεταξύ άλλων, οι κίνδυνοι οφείλονται στο φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας».

Το τσιμέντο έχει μεγαλύτερη θερμική αγωγιμότητα και θερμοχωρητικότητα από άλλα υλικά, ενώ η ζέστη έχει την τάση να διοχετεύεται από ένα πιο θερμό σε ένα πιο ψυχρό περιβάλλον. Το βράδυ λοιπόν, όταν οι θερμοκρασίες στην πόλη υποχωρούν, το τσιμέντο αποβάλλει στην ατμόσφαιρα τη ζέστη που έχει απορροφήσει στη διάρκεια της ημέρας. Έτσι, στο αστικό περιβάλλον οι θερμοκρασίες παραμένουν πολύ υψηλότερες από την ύπαιθρο.

Υπό αυτές τις συνθήκες το σώμα δεν βρίσκει χρόνο να ξεκουραστεί και να αναπληρώσει τη χαμένη ενέργεια. Το «φαινόμενο της θερμικής νησίδας» δεν είναι βέβαια κάτι καινούριο. Αλλά όταν εμφανίζονται πιο συχνά και πιο εντατικά κύματα καύσωνα, οι κίνδυνοι για την υγεία πολλαπλασιάζονται, όπως επισημαίνει πρόσφατη γαλλική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Environmental Research and Public Health. Όλα αυτά αποτελούν άμεσες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Περισσότερα θύματα στο μέλλον

Η γερμανική Υπηρεσία για την Προστασία του Περιβάλλοντος (UBA) παραθέτει στην ιστοσελίδα της συγκεκριμένα υπολογιστικά μοντέλα, με βάση τα οποία «μία άνοδος της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό σε ετήσια βάση μπορεί να προκαλέσει αύξηση της θνησιμότητας από 1 έως 6%».

Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν ασφαλώς οι ηλικιωμένοι, επισημαίνει η Νάταλι Νίντενς, μέλος της βερολινέζικης πρωτοβουλίας «Υγεία και Κλιματική Αλλαγή». Η αίσθηση της δίψας στους ηλικιωμένους δεν είναι τόσο έντονη, ενώ το κυκλοφορικό τους σύστημα δεν αντέχει υπερβολική καταπόνηση. Υπάρχουν όμως και κοινωνικοί λόγοι που επιβαρύνουν την κατάστασή τους: πολλοί ηλικιωμένοι ζουν μόνοι τους και δεν έχουν κάποιον για να τους βοηθήσει στις ημέρες του καύσωνα. Ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι πολλοί άστεγοι στις μεγαλουπόλεις. Ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης χρειάζονται βέβαια και για τις εγκύους, τους ανηλίκους και όσους έχουν επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό.

Διορθώνοντας τα λάθη του παρελθόντος

Με ποιον τρόπο μπορεί να επηρεαστεί ο οργανισμός από τη ζέστη; Υπάρχουν πολλές πιθανές επιπτώσεις. «Από τις ζαλάδες και την εξάντληση μέχρι το πρήξιμο στα πόδια», αναφέρει η Νάταλι Νίντενς, ενώ «σε περιόδους πολύ υψηλών θερμοκρασιών αυξάνεται επίσης ο κίνδυνος για εμφράγματα, που μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και μόνιμη βλάβη στην υγεία».

«Ασφαλώς ένα χρήσιμο μέτρο θα ήταν να πολλαπλασιαστούν οι χώροι πρασίνου στην πόλη», λέει ο καθηγητής Γιούργκεν Κροπ. Ο ίδιος προτείνει την ευρύτερη χρήση φυσικών υλικών, όπως το ξύλο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για να κατασκευαστούν κτίρια γραφείων με ύψος έως 100 μέτρα. Από κει και πέρα, χρειάζονται ευρύτερες πολεοδομικές παρεμβάσεις.

Η Γιέλκα Βίκχαμ, επίσης μέλος της ομάδας «Υγεία και Κλιματική Αλλαγή», υπενθυμίζει βέβαια ότι μπορεί κανείς να βοηθήσει και με μικρότερες παρεμβάσεις, για παράδειγμα τοποθετώντας ψύκτες πόσιμου νερού. «Αλλά ό,τι κι αν κάνουμε τώρα», λέει η Γιέλκα Βίκχαμ, «απλώς διορθώνουμε τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Εμείς προκαλέσαμε την κλιματική αλλαγή, τώρα εμείς πρέπει να βρούμε λύσεις για να καταπολεμήσουμε τις συνέπειές της.»

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μικροπλαστικά: Τα παπούτσια πεζοπορίας «μολύνουν» τα βουνά – Τι δείχνει νέα έρευνα

Περιβάλλον / Μικροπλαστικά: Τα παπούτσια πεζοπορίας «μολύνουν» τα βουνά – Τι δείχνει νέα έρευνα

Νέα έρευνα στις λίμνες των Adirondack αποκαλύπτει ότι τα παπούτσια και τα ρούχα πεζοπορίας είναι σημαντική πηγή μικροπλαστικών στη φύση. Οι επιστήμονες καλούν τη βιομηχανία και τους λάτρεις της πεζοπορίας να δράσουν
LIFO NEWSROOM
Κλιματική κρίση: Η ξηρασία απειλεί τη βρετανική φύση - Σκαντζόχοιροι και πουλιά πεθαίνουν από δίψα

Περιβάλλον / Κλιματική κρίση: Η ξηρασία απειλεί τη βρετανική φύση - Σκαντζόχοιροι και πουλιά πεθαίνουν από δίψα

Η Natural England προειδοποιεί ότι η ξηρασία στη Βρετανία έχει προκαλέσει σοβαρή οικολογική κρίση: σκαντζόχοιροι, πουλιά και σολομοί πεθαίνουν, οι υγρότοποι στεγνώνουν και οι πυρκαγιές καταστρέφουν προστατευόμενες περιοχές
LIFO NEWSROOM
Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Περιβάλλον / Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Tο φαινόμενο αυτό στα δάση της Αυστραλίας ξεκίνησε πριν από περίπου 25 χρόνια, όταν οι κορμοί και τα κλαδιά των δέντρων άρχισαν να εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο απ’ ό,τι απορροφούν
LIFO NEWSROOM
Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Περιβάλλον / Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Από θαλασσοπούλια που κυνηγούν τυφώνες έως αηδόνια που πετούν πάνω από τη Σαχάρα, η φύση προσαρμόζεται εντυπωσιακά στην κλιματική αλλαγή - Νέα έρευνα αποκαλύπτει τα απίστευτα ταξίδια και τις προκλήσεις των μεταναστευτικών πουλιών στον πλανήτη
LIFO NEWSROOM
Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Νέα σειρά podcast: H κατάσταση των πραγμάτων / Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Μπορεί το Κλιματικό Ταμείο να αποτελέσει μια δίκαιη λύση στην ακριβή ενέργεια; Ή μήπως τα €4,78 δισ. που αναλογούν στην Ελλάδα κινδυνεύουν να πάνε χαμένα; Η Ντίνα Καράτζιου μιλά με την Ιωάννα Σούκα, αναλύτρια Ενεργειακής Πολιτικής στο Green Tank.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κλιματική κρίση: Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Περιβάλλον / Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για τις εκπομπές μεθανίου, προκαλώντας αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστήμονες - Οι αγρότες πανηγυρίζουν, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν για συνέπειες στο κλίμα και τη διεθνή εικόνα της χώρας
LIFO NEWSROOM
Σούρτσεϊ: Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

Περιβάλλον / Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

To Σούρτσεϊ, το ηφαιστειακό νησί που γεννήθηκε το 1963 στα νότια της Ισλανδίας, παραμένει ζωντανό εργαστήριο της φύσης. Από τις πρώτες εκρήξεις έως τη βιοποικιλότητα που άνθισε, η ιστορία της προσφέρει ελπίδα και μαθήματα για την ανθεκτικότητα της ζωής
LIFO NEWSROOM