Δεν υπάρχει το μετά, μόνο το τώρα

Δεν υπάρχει το μετά, μόνο το τώρα Facebook Twitter
Οι στωικοί φιλόσοφοι πίστευαν πως έπρεπε να αφήσουμε ελεύθερο τον εαυτό μας να νιώσει βαθιά όλα τα συναισθήματα, ακόμα και τα αρνητικά. Εικονογράφηση: Ατελιέ/LIFO
0



«ΠΕΡΝΑΩ ΧΑΛΙΑ,
αλλά νιώθω τύψεις να παραπονιέμαι με όλα αυτά που συμβαίνουν», μου έγραψε μια φίλη στο WhatsApp. «Ζήσαμε τα καλύτερά μας χρόνια έως το 2005», έγραψε ένας γνωστός μου με μια δόση νοσταλγίας στο Τwitter. Tην ίδια ώρα, κάτω από μια γλυκανάλατη φωτό μιας influencer που διαφήμιζε το ταξίδι της στο Παρίσι, κάποιος σχολίασε: «Στην Ουκρανία βομβαρδίζουνε παιδάκια κι εσείς μας τρίβετε το ταξιδάκι σας στη μούρη. Λίγη ντροπή δεν έχετε;».

Aναρωτιέμαι πώς φτάσαμε πάλι σε αυτό το τοξικό κοκτέιλ κατάθλιψης, τύψεων, γλυκερής νοσταλγίας και ηθικολογίας. Από τη μια να αναρωτιόμαστε αν δικαιούμαστε να γκρινιάζουμε ή να νιώθουμε χάλια, και από την άλλη να ανεχόμαστε για άλλη μια φορά την αφοριστική ατάκα «εδώ ο κόσμος καίγεται κι εσύ ασχολείσαι με το Χ», όπου Χ μπορεί να είναι το οτιδήποτε. Όλα αυτά μετά από μια κρίση και μια πανδημία που μας έχουν αφήσει περίπου συναισθηματικά ανάπηρους.

Η κρίση ξεκίνησε το 2009. Έχουν περάσει δεκατρία ολόκληρα χρόνια. Ήμασταν 20κάτι και πλέον γίναμε σαράντα, περιμένοντας συνέχεια το «μετά». Ίσως, αν αποδεχτούμε πως δεν υπάρχει το μετά, όπως το φανταζόμαστε, η ζωή μας να γίνει πολύ πιο εύκολη. 

Πολλές φορές στη διάρκεια της κρίσης σκεφτόμουν: «Όταν φτιάξουν τα πράγματα και έχω χρόνο, θα γράψω ένα βιβλίο». Υποσυνείδητα μάλλον πίστευα πως η κρίση θα τελείωνε φαντασμαγορικά. Ένα ηλιόλουστο πρωινό θα έπεφταν δέκα κανονιές από τον Λυκαβηττό και θα βγαίναμε όλοι χορεύοντας στους δρόμους πλούσιοι και με κομφετί στα μαλλιά. Δεν κατάλαβα πότε και αν τελείωσε η κρίση. Ακόμα αναρωτιέμαι.

Στο δεύτερο lockdown έλεγα συνέχεια: «Όταν τελειώσει η πανδημία θα διοργανώσουμε ένα πελώριο πάρτι. Θα αγκαλιαζόμαστε σφιχτά και θα φιλιόμαστε με μανία». Στο μυαλό μου όλα θα είχαν ένα ξεκάθαρο τέλος, θα τερματίζαμε σαν δρομείς μετά από αγώνα δρόμου, εξοντωμένοι, αλλά μεθυσμένοι από χαρά. Αντί γι’ αυτό, η πανδημία ξεθυμαίνει και αναζωπυρώνεται σαν ένα κακό, ατελείωτο χανγκόβερ, αφήνοντας πίσω της ένα μούδιασμα που καλύπτει τα πάντα σαν ένα λεπτό στρώμα διάφανης γλίτσας.

Νομίζω πως αυτό που έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε πια είναι το πιο τρομακτικό απ’ όλα: δεν υπάρχει «μετά». Τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που το φανταζόμασταν, ως μια επιστροφή στην προηγούμενη ζωή μας. Πυρηνικά εργοστάσια παίρνουν φωτιά, φάλαινες ξεβράζονται στα ρηχά, οι αγγελίες για δουλειές θυμίζουν αρκτικόλεξα ή γιαπωνέζικα σουντόκου. Όλα είναι πιθανά. Δεν υπάρχει το μετά, μόνο το τώρα.  

Η κρίση ξεκίνησε το 2009. Έχουν περάσει δεκατρία ολόκληρα χρόνια. Ήμασταν 20κάτι και πλέον γίναμε σαράντα, περιμένοντας συνέχεια το «μετά». Ίσως, αν αποδεχτούμε πως δεν υπάρχει το μετά, όπως το φανταζόμαστε, η ζωή μας να γίνει πολύ πιο εύκολη. Τι νόημα έχουν οι συνεχείς αναβολές των επιθυμιών μας ή η άρνηση των συναισθημάτων μας; Προφανώς δεν είμαστε ούφο, βλέπουμε και νιώθουμε τι συμβαίνει γύρω μας, αλλά το να νιώθουμε ενοχικά για τα συναισθήματά μας, να ζούμε σε ένα συνεχές μούδιασμα και να απορρίπτουμε τη χαρά και την ομορφιά ποιον ακριβώς βοηθάει; Και πώς μπορούμε να νιώσουμε καλύτερα, τη στιγμή που τα πάντα γύρω μας μοιάζουν να καταρρέουν; 

Ίσως, όπως έγραψε η Amanda Ruggeri στο κείμενο Ένας αρχαίος οδηγός για αβέβαιους καιρούς στο ΒΒC Future, ήρθε η ώρα να ξαναδιαβάσουμε τους στωικούς φιλόσοφους. Τα αξιώματα των στωικών είναι πιο πολύτιμα από ποτέ, γράφει η Ruggeri. Μας διδάσκουν τη σημασία του να ξεχωρίζουμε τι μπορούμε να ελέγξουμε και τι όχι, μας θυμίζουν πως η αλλαγή και η απώλεια είναι κομμάτι της ζωής, μας προτρέπουν να ετοιμαζόμαστε πάντα (και) για το χειρότερο, να βοηθάμε αυτούς που το χρειάζονται, αλλά και να προστατεύουμε τον εαυτό μας ψυχολογικά. 

Και κάτι ακόμα: οι στωικοί φιλόσοφοι πίστευαν πως έπρεπε να αφήσουμε ελεύθερο τον εαυτό μας να νιώσει βαθιά όλα τα συναισθήματα, ακόμα και τα αρνητικά. «Είναι καλύτερα να νικάμε τη θλίψη μας από το να την ξεγελάμε», έγραψε ο Σενέκας. Εναλλακτικά, βέβαια, και λίγο μούδιασμα ίσως να μην κάνει κακό. Όπως έγραψε και ο Φοίβος Δεληβοριάς: «Θα βάλω Netflix και θα πεθάνω».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι είπε η Φραν Λίμποουιτς στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Βιβλίο / Τι είπε η Φραν Λίμποουιτς στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Η μικρόσωμη Νεοϋορκέζα που γέμισε για δυο βραδιές την κεντρική αίθουσα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ξέρει την τέχνη του να μιλάς δημόσια και να αποκρούεις με μαεστρία το μπαλάκι του συνομιλητή σου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ