Βάδισμα. Χιούμορ. Νοσταλγία!

Βάδισμα. Χιούμορ. Νοσταλγία! Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελίε/ LIFO
0

1.

Λυτρώσεις. Στα δύσκολα, απέναντι στον όλεθρο, αντιλαμβανόμαστε άριστα ποια είναι όσα μας κρατάνε, ποιες είναι οι καβάτζες μας, πού στήσαμε ουσιαστικά τα οχυρά μας. Ξαναγυρίζεις, ύστερα από την αγχώδη τρεχάλα προς το Πουθενά, στο slow motion της συγκίνησης και του συναισθήματος. Γίνεσαι ο διαβάτης της ύπαρξης, ο υπέρμαχος της βραδύτητας. «Η αργή κίνηση είναι κατ' ουσίαν μεγαλειώδης» γράφει ο Μπαλζάκ στη Θεωρία του Βαδίσματος (μτφρ. Γεωργία Ζακοπούλου, εκδ. Πατάκη). Ο Μπαλζάκ (1799-1850) διατείνεται, ορθώς, ότι το αργό σουλάτσο, η βραδύτητα του βαδίσματος, απαντά στον ευγενή, στον στοχαστή, στον επιστήμονα. Και στον ποιητή, ας συμπληρώσουμε. Έγραψε ο Νίκος Καρούζος, το Πάσχα του 1987: «Αποφεύγω τα μηνύματα / κι αποφεύγω τ' αυτοκίνητα./ Είμαι διαβάτης· επιβάλλομαι / στην κίνηση». Μεγάλοι περιπατητές, μεταξύ άλλων, ήσαν ο Αντρέ Μπρετόν, ο Αρθούρος Ρεμπώ, ο Σάμιουελ Μπέκετ, ο Στέλιος Αναστασιάδης, ο Πάτρικ Λι Φέρμορ, ο Ηλίας Λάγιος, ενώ είναι γνωστό ότι ο μέγας Νιλ Κάσαντι, ο ήρωας του On the Road του Τζακ Κέρουακ, και Άγιος των Μπητνίκων, πέθανε περπατώντας, το 1968, δίπλα σε μια σιδηροτροχιά. Η σοφία του Μπαλζάκ, η θαυμαστή παρατηρητικότητά του, μας βοηθούν σήμερα να επανέλθουμε στο μεγαλείο το βαδίσματος, στην περιπέτεια της περιπλάνησης, στον θησαυρό του σουλάτσου.


2.

Παρωδίες. Χωρίς χιούμορ, δεν βγαίνει. Το χιούμορ χρειάζεται. Ιδίως στα δύσκολα. Και μάλιστα, το ευγενές, το περίτεχνο, το ευφυές χιούμορ. Απομακρύνει την οδύνη. Θυμίζει από τι μακελειό καταγόμαστε. Προσφέρει προοπτική. Ο Αλεξάντερ Πόουπ (1688-1744), ο Άγιος των Γραφιάδων, καθότι ο πρώτος αυτοδίδακτος που βιοπορίστηκε από τα γραπτά και τα βιβλία του, ένας πρώιμος μπήτνικ και dropout, υπέγραψε με το όνομα Μαρτίνους Σκρίμπλερους την πραγματεία Περί Βάθους (μτφρ. Θοδωρής Δρίτσας & Κώστας Σπαθαράκης, επίμετρο: Αγγέλα Γιώτη, εκδ. Αντίποδες). Φέρνει τα πάνω κάτω ο Άγγλος συγγραφέας και μεταφραστής της Ιλιάδας και παίζοντας με το Περί Ύψους του Λογγίνου καταπιάνεται με την έφεση και την τέχνη στη βύθιση. Η σοβαροφάνεια και η μεγαλοστομία, η ποιητικίζουσα κοινοτοπία και ο αφελής προοδευτισμός υφίστανται το ανελέητο καράτε του Πόουπ. Η προβοκάτσια του Πόουπ είναι σπαρταριστή και λίαν ψυχωφελής. Γράφει ρητορικά τα αντίθετα από αυτά που εννοεί και υπερασπίζεται με έλλογο πάθος το ύφος, το ήθος, την ευφυΐα και την επινοητικότητα. Εύγε στους Αντίποδες, εύγε στους μεταφραστές, εύγε και στην Αγγέλα Γιώτη για το τόσο κατατοπιστικό και εμβριθέστατο επίμετρο.


3.

Περιπλανήσεις. Οδυσσέας, Αινείας, Χάνα Άρεντ. Αυτοί που δεν έπαψαν να μην επιστρέφουν. Αυτοί που φορτώθηκαν το άλγος. Αυτοί που πάσχισαν με τη γλώσσα να βρούνε σπίτι, με τις λέξεις να στήσουν σύμπαν. Ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, ο Χένρι Μίλερ, ο Τζόζεφ Κόνραντ, τόσοι και τόσοι, διαρκώς εξόριστοι, διαρκώς περιπλανώμενοι. Ποιες είναι, λοιπόν, οι σχέσεις πατρίδας, εξορίας, μητρικής γλώσσας; Αυτό διερευνά στο πυκνό πόνημά της η Μπάρμπαρα Κασσέν με τίτλο Η Νοσταλγία (μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις: Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου, εκδ. Μελάνι). Η Γαλλίδα φιλόσοφος, ελληνίστρια φιλόλογος, λογοτέχνις, μεταφράστρια και δοκιμιογράφος Μπάρμπαρα Κασσέν (Βουλώνη-Μπιγιανκούρ, 1947) καταπιάνεται με μια γερμανο-ελβετική λέξη/έννοια, τη νοσταλγία, μέσα από τις περιπέτειες ενός Έλληνα, ενός Τρώα, μιας Γερμανίδας, μέσα από την οδύνη και τις κακουχίες αυτών που ζούνε μια «βραδύγλωσση ζωή», αυτών που παραδέρνουν «όχι μόνο από χώρα σε χώρα αλλά και από γλώσσα σε γλώσσα». Η Κασσέν έρχεται να μας θυμίσει ότι, καίτοι ηχεί απολύτως ελληνική, η λέξη νοσταλγία είναι γερμανο-ελβετική (!!!), και μάλιστα είναι το όνομα μιας νόσου (!!!) που καταχωρίστηκε ως τέτοια τον 17ο αιώνα. Επινοήθηκε είτε το 1678 από τον ιατρό Γιόχαν Γιάκομπ Χάρντερ για να κατονομάσει τον πόνο της πατρίδας, τον Heimweh, των Ελβετών μισθοφόρων του Λουδοβίκου 14ου, είτε από τον Γιοχάνες Χόφερ δέκα χρόνια μετά, το 1688, όταν σε μια σύντομη ιατρική διατριβή του ανέλυσε περιστατικά ανθρώπων που μαράζωναν μακριά από τον τόπο τους. Ήταν μόλις δεκαεννιά χρονών. Όπως και να 'χει, το ιατρικό σώμα επινόησε τη λέξη «νοσταλγία», γράφει η Κασσέν, όπως λέμε «οσφυαλγία» ή «νευραλγία» για να κατονομάσει μια νόσο των Γερμανοελβετών. Η Κασσέν θα προχωρήσει στην εξέταση των σχέσεων του ανθρώπου με τον χρόνο, με τον θάνατο, με την αιωνιότητα, με τη γλώσσα. Ένα βιβλιο που θα μας κάνει σοφότερους. Εύγε στην πολύπειρη και, σαν τον Οδυσσέα, πολύτροπη μεταφράστρια!

Τα βιβλία της εικόνας:

1.Ονορέ ντε Μπαλζάκ, Θεωρία του Βαδίσματος, Μτφρ.: Γεωργία Ζακοπούλου, Εκδόσεις Πατάκη, Σελίδες: 152

2. Μπάρμπαρα Κασσέν, Η Νοσταλγία, Μτφρ:: Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου, Εκδόσεις Μελάνι, Σελίδες: 142

3. Αλεξάντερ Πόουπ, Περί Βάθους, Μτφρ.: Θοδωρής Δρίτσας & Κώστας Σπαθαράκης, Εκδόσεις Αντίποδες, Σελίδες: 158

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT