Wonderfuck: Ένα ξεκαρδιστικό, βλάσφημο μυθιστόρημα που δεν αφήνει τίποτα όρθιο

Wonderfuck: Ένας προκλητικός καθρέφτης της εποχής μας Facebook Twitter
Η Καταρίνα Φόλκμερ στο Wonderfuck αναδεικνύεται σε μία από τις πιο ευφυείς, προκλητικές και ενδιαφέρουσες συγγραφείς της εποχής μας.
0


«ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΝΗ.
Ονομάζομαι Τζίμι. Πώς μπορώ να σας εξυπηρετήσω;» Ο Τζίμι εργάζεται στο τηλεφωνικό κέντρο μιας διεθνούς τουριστικής εταιρείας στο Λονδίνο και ακούει τα εξωφρενικά παράπονα των πελατών της απ’ όλες τις γωνιές του πλανήτη. Ο Τζίμι είναι σε αυτή την ηλικία που «θα θεωρούνταν μικρή μόνο αν αυτοκτονούσε ή πέθαινε από κάποια τραγική αρρώστια». Είναι μετανάστης ιταλικής καταγωγής, πρώην υπάλληλος γραφείου τελετών, μένει ακόμα με τη μητέρα του και μιλά μια διάλεκτο που οι Ιταλοί πελάτες δεν καταλαβαίνουν. Είναι γκέι, με πολλά παραπανίσια κιλά, ένα καταθλιπτικός λούζερ που βυθίζεται στη θλίψη και την αυτολύπηση. Αλλά είναι και ένας πολύ κακός υπάλληλος που δέχεται συνεχώς παρατηρήσεις, ένας απροσάρμοστος που ο μόνος λόγος που δεν απολύεται είναι επειδή δέχεται να δουλέψει νυχτερινή βάρδια. Απαντά αντισυμβατικά στις παράλογες απαιτήσεις που φτάνουν στα ακουστικά του από ανθρώπους που κάνουν διακοπές σε υπερπολυτελή θέρετρα, στα οποία ποτέ δεν θα μπορούσε να μείνει ο ίδιος, διακωμωδώντας όλα όσα ακούει με σαρδόνιο χιούμορ και κυνισμό.

Το δεύτερο βιβλίο της Καταρίνα Φόλκμερ με τον τίτλο Wonderfuck, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στερέωμα σε μετάφραση Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη (που καταφέρνει να αποδώσει την ειρωνεία του ύφους και τους χυμούς της γραφής της), είναι ένα εξαιρετικά πυκνό και πνευματώδες μυθιστόρημα που σε αρπάζει από τα μούτρα από τις πρώτες γραμμές και σε ξαφνιάζει με την ειλικρίνεια, την αμεσότητα και την πολιτικά μη ορθή γλώσσα του. Η Φόλκμερ γεννήθηκε το 1987 στη Γερμανία, αλλά από την ηλικία των 19 ετών ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, όπου εκδίδει τα βιβλία της στα αγγλικά. Όπως και στο προηγούμενο βιβλίο της, το Στον γιατρό ή Το εβραϊκό πουλί (στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ποταμός) που αγαπήθηκε πολύ και την έκανε διεθνώς γνωστή, συναντάμε κι εδώ τον απελευθερωτικό κυνισμό της, την αχαλίνωτη φαντασία και ευρηματικότητα, τη βλάσφημη και αιρετική διάθεσή της.

Ο ίδιος όμως έχει σώμα, όσο κι αν τα βλέμματα των γύρω του τον εκπαίδευαν μια ζωή να το βρίσκει απωθητικό. Έχει ένα σώμα που επαναστατεί και ονειρεύεται ένα wonderfuck, ένα «υπέροχο γαμήσι» που θα τον απελευθερώσει από τα δεσμά του.

Η Φόλκμερ στήνει μπροστά μας δυο παράλληλους και διαμετρικά αντίθετους κόσμους που συναντιούνται για ελάχιστα λεπτά σε μια τηλεφωνική γραμμή. Από τη μια ένα μίζερο και αναξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον, ακραίας εκμετάλλευσης και εξευτελιστικών πρακτικών που συνθλίβει τους ανθρώπους, με υπαλλήλους κυρίως μετανάστες που σαν «στρατιωτάκια» φορούν πανομοιότυπα φούτερ, και από την άλλη καλομαθημένοι προνομιούχοι εκπρόσωποι μιας ελίτ που προβληματίζεται για κάποιο first world problem που απειλεί τις διακοπές της σε έναν ειδυλλιακό προορισμό του πλανήτη. Πρόκειται για μια πανέξυπνη σύλληψη που η συγγραφέας φέρνει εις πέρας με απόλυτη δεξιοτεχνία, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Νομίζουμε, έτσι, πως βλέπουμε την άλλη σκοτεινή πλευρά του νομίσματος των τουριστικών παραδείσων, όπως αυτοί που προβάλλονται στη σειρά «White Lotus».

Katharina Volckmer
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Καταρίνα Φόλκμερ, Wonderfuck, Μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Εκδ. Στερέωμα

Τίποτε δεν μένει όρθιο και τίποτε δεν ξεφεύγει από τη διεισδυτική κριτική ματιά της Φόλκμερ: τα πολιτισμικά στερεότυπα και οι εθνικές ταυτότητες, ο υπερτουρισμός και οι αυταπάτες που συνοδεύουν τις διακοπές, οι ταξικές και οικονομικές ανισότητες, οι επιπτώσεις της τουριστικής βιομηχανίας στο περιβάλλον, οι συνέπειες της μετανάστευσης, η μοναξιά στις μητροπόλεις, οι εργασιακές συνθήκες, το ageism, το bodyshaming, ο ρατσισμός, τα σωματικά πρότυπα, το προνόμιο της ομορφιάς και των νιάτων, τα γηρατειά.

Στο τηλεφωνικό κέντρο-Βαβέλ της Vanilla Travels Limited, όπως ονομάζεται η εταιρεία, εργάζονται Ιταλοί, Γάλλοι, Γερμανοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Μαροκινοί και άλλες εθνικότητες. Οι παρατηρήσεις της συγγραφέως όσον αφορά τις πολιτισμικές διαφορές τους είναι ξεκαρδιστικές και ιδιαίτερα δριμείες, ειδικά όταν αναφέρεται στους συμπατριώτες της: «Οι Γερμανοί είχαν βρει τρόπους να θεωρούν τους εαυτούς τους ανώτερους όχι μόνο από τους λεγόμενους Νοτιοευρωπαίους –τους γκασταρμπάιτερ και την τεμπελιά τους– αλλά και από τα πουλιά με τους κατώτερους εγκεφάλους τους».

Μια έντονη σωματικότητα διαπερνά το βιβλίο. Το ανθρώπινο σώμα έχει κεντρικό ρόλο είτε ως φυλακή λίπους που κρατά τον παχύσαρκο Τζίμι μακριά από τις χαρές του σεξ και της ζωής είτε ως πράξη αντίστασης μέσω των σωματικών υγρών του σε ένα περιβάλλον που απεχθάνεται οποιαδήποτε ένδειξη ερωτισμού ή ανθρώπινη έκκριση. Η αίθουσα συσκέψεων της εταιρείας δεν διαθέτει χαρτομάντιλα για τα δάκρυα του Τζίμι γιατί «δεν ήταν εξοπλισμένη για σωματικά υγρά». Όπως επίσης, ο Τζίμι ήξερε πως «σύμφωνα με το επίσημο εγχειρίδιο, το ιδανικότερο είναι να μην έχεις καθόλου σώμα, να υπάρχεις μόνο ως άυλο ον, σκληρά εργαζόμενο και ανέγγιχτο από πόνο και επιθυμίες». Ο ίδιος όμως έχει σώμα, όσο κι αν τα βλέμματα των γύρω του τον εκπαίδευαν μια ζωή να το βρίσκει απωθητικό. Έχει ένα σώμα που επαναστατεί και ονειρεύεται ένα wonderfuck, ένα «υπέροχο γαμήσι» που θα τον απελευθερώσει από τα δεσμά του. Ευτυχώς, η ελληνική έκδοση διατήρησε τον πρωτότυπο τίτλο που, εκτός από τη σωματικότητα, σε ένα δεύτερο επίπεδο αποδίδει αυτή την αντιφατική μείξη της out of his league ζωής που ο ήρωας βλέπει μόνο από μακριά και το θαύμα που αναζητά, και από την άλλη τα βαριά πλήγματα στην αξιοπρέπειά του που βιώνει καθημερινά.

Η Καταρίνα Φόλκμερ στο Wonderfuck αναδεικνύεται σε μία από τις πιο ευφυείς, προκλητικές και ενδιαφέρουσες συγγραφείς της εποχής μας. Και δημιουργεί έναν αντι-ήρωα που συναρπάζει και δεν μπορείς να μη λατρέψεις, έναν απροσάρμοστο παρία που με όπλα του το χιούμορ και την ειρωνεία εξεγείρεται σε ένα περιβάλλον αποξένωσης και απανθρωποποίησης ενάντια στα κοινωνικά στερεότυπα·αλλά και στις αυταπάτες. Γιατί ο Τζίμι έχει πάψει από καιρό να πιστεύει «πως η ζωή θα του έδειχνε έλεος», ενώ έχει καταλάβει «ότι το μόνο στο οποίο μπορούσε να ελπίζει ήταν τουλάχιστον να πεθάνει με τα κανονικά του δόντια». Αλλά είναι κι ένας χαρακτήρας που δεν κρύβει την τρυφερότητα πίσω από τη μόνιμη μελαγχολία του, την απελπισμένη ανάγκη για άγγιγμα πίσω από τη δυσθυμία του και την ενσυναίσθηση πίσω από τη διακωμώδηση των πάντων.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ