Wonderfuck: Ένα ξεκαρδιστικό, βλάσφημο μυθιστόρημα που δεν αφήνει τίποτα όρθιο

Wonderfuck: Ένας προκλητικός καθρέφτης της εποχής μας Facebook Twitter
Η Καταρίνα Φόλκμερ στο Wonderfuck αναδεικνύεται σε μία από τις πιο ευφυείς, προκλητικές και ενδιαφέρουσες συγγραφείς της εποχής μας.
0


«ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΝΗ.
Ονομάζομαι Τζίμι. Πώς μπορώ να σας εξυπηρετήσω;» Ο Τζίμι εργάζεται στο τηλεφωνικό κέντρο μιας διεθνούς τουριστικής εταιρείας στο Λονδίνο και ακούει τα εξωφρενικά παράπονα των πελατών της απ’ όλες τις γωνιές του πλανήτη. Ο Τζίμι είναι σε αυτή την ηλικία που «θα θεωρούνταν μικρή μόνο αν αυτοκτονούσε ή πέθαινε από κάποια τραγική αρρώστια». Είναι μετανάστης ιταλικής καταγωγής, πρώην υπάλληλος γραφείου τελετών, μένει ακόμα με τη μητέρα του και μιλά μια διάλεκτο που οι Ιταλοί πελάτες δεν καταλαβαίνουν. Είναι γκέι, με πολλά παραπανίσια κιλά, ένα καταθλιπτικός λούζερ που βυθίζεται στη θλίψη και την αυτολύπηση. Αλλά είναι και ένας πολύ κακός υπάλληλος που δέχεται συνεχώς παρατηρήσεις, ένας απροσάρμοστος που ο μόνος λόγος που δεν απολύεται είναι επειδή δέχεται να δουλέψει νυχτερινή βάρδια. Απαντά αντισυμβατικά στις παράλογες απαιτήσεις που φτάνουν στα ακουστικά του από ανθρώπους που κάνουν διακοπές σε υπερπολυτελή θέρετρα, στα οποία ποτέ δεν θα μπορούσε να μείνει ο ίδιος, διακωμωδώντας όλα όσα ακούει με σαρδόνιο χιούμορ και κυνισμό.

Το δεύτερο βιβλίο της Καταρίνα Φόλκμερ με τον τίτλο Wonderfuck, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στερέωμα σε μετάφραση Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη (που καταφέρνει να αποδώσει την ειρωνεία του ύφους και τους χυμούς της γραφής της), είναι ένα εξαιρετικά πυκνό και πνευματώδες μυθιστόρημα που σε αρπάζει από τα μούτρα από τις πρώτες γραμμές και σε ξαφνιάζει με την ειλικρίνεια, την αμεσότητα και την πολιτικά μη ορθή γλώσσα του. Η Φόλκμερ γεννήθηκε το 1987 στη Γερμανία, αλλά από την ηλικία των 19 ετών ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, όπου εκδίδει τα βιβλία της στα αγγλικά. Όπως και στο προηγούμενο βιβλίο της, το Στον γιατρό ή Το εβραϊκό πουλί (στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ποταμός) που αγαπήθηκε πολύ και την έκανε διεθνώς γνωστή, συναντάμε κι εδώ τον απελευθερωτικό κυνισμό της, την αχαλίνωτη φαντασία και ευρηματικότητα, τη βλάσφημη και αιρετική διάθεσή της.

Ο ίδιος όμως έχει σώμα, όσο κι αν τα βλέμματα των γύρω του τον εκπαίδευαν μια ζωή να το βρίσκει απωθητικό. Έχει ένα σώμα που επαναστατεί και ονειρεύεται ένα wonderfuck, ένα «υπέροχο γαμήσι» που θα τον απελευθερώσει από τα δεσμά του.

Η Φόλκμερ στήνει μπροστά μας δυο παράλληλους και διαμετρικά αντίθετους κόσμους που συναντιούνται για ελάχιστα λεπτά σε μια τηλεφωνική γραμμή. Από τη μια ένα μίζερο και αναξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον, ακραίας εκμετάλλευσης και εξευτελιστικών πρακτικών που συνθλίβει τους ανθρώπους, με υπαλλήλους κυρίως μετανάστες που σαν «στρατιωτάκια» φορούν πανομοιότυπα φούτερ, και από την άλλη καλομαθημένοι προνομιούχοι εκπρόσωποι μιας ελίτ που προβληματίζεται για κάποιο first world problem που απειλεί τις διακοπές της σε έναν ειδυλλιακό προορισμό του πλανήτη. Πρόκειται για μια πανέξυπνη σύλληψη που η συγγραφέας φέρνει εις πέρας με απόλυτη δεξιοτεχνία, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Νομίζουμε, έτσι, πως βλέπουμε την άλλη σκοτεινή πλευρά του νομίσματος των τουριστικών παραδείσων, όπως αυτοί που προβάλλονται στη σειρά «White Lotus».

Katharina Volckmer
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Καταρίνα Φόλκμερ, Wonderfuck, Μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Εκδ. Στερέωμα

Τίποτε δεν μένει όρθιο και τίποτε δεν ξεφεύγει από τη διεισδυτική κριτική ματιά της Φόλκμερ: τα πολιτισμικά στερεότυπα και οι εθνικές ταυτότητες, ο υπερτουρισμός και οι αυταπάτες που συνοδεύουν τις διακοπές, οι ταξικές και οικονομικές ανισότητες, οι επιπτώσεις της τουριστικής βιομηχανίας στο περιβάλλον, οι συνέπειες της μετανάστευσης, η μοναξιά στις μητροπόλεις, οι εργασιακές συνθήκες, το ageism, το bodyshaming, ο ρατσισμός, τα σωματικά πρότυπα, το προνόμιο της ομορφιάς και των νιάτων, τα γηρατειά.

Στο τηλεφωνικό κέντρο-Βαβέλ της Vanilla Travels Limited, όπως ονομάζεται η εταιρεία, εργάζονται Ιταλοί, Γάλλοι, Γερμανοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Μαροκινοί και άλλες εθνικότητες. Οι παρατηρήσεις της συγγραφέως όσον αφορά τις πολιτισμικές διαφορές τους είναι ξεκαρδιστικές και ιδιαίτερα δριμείες, ειδικά όταν αναφέρεται στους συμπατριώτες της: «Οι Γερμανοί είχαν βρει τρόπους να θεωρούν τους εαυτούς τους ανώτερους όχι μόνο από τους λεγόμενους Νοτιοευρωπαίους –τους γκασταρμπάιτερ και την τεμπελιά τους– αλλά και από τα πουλιά με τους κατώτερους εγκεφάλους τους».

Μια έντονη σωματικότητα διαπερνά το βιβλίο. Το ανθρώπινο σώμα έχει κεντρικό ρόλο είτε ως φυλακή λίπους που κρατά τον παχύσαρκο Τζίμι μακριά από τις χαρές του σεξ και της ζωής είτε ως πράξη αντίστασης μέσω των σωματικών υγρών του σε ένα περιβάλλον που απεχθάνεται οποιαδήποτε ένδειξη ερωτισμού ή ανθρώπινη έκκριση. Η αίθουσα συσκέψεων της εταιρείας δεν διαθέτει χαρτομάντιλα για τα δάκρυα του Τζίμι γιατί «δεν ήταν εξοπλισμένη για σωματικά υγρά». Όπως επίσης, ο Τζίμι ήξερε πως «σύμφωνα με το επίσημο εγχειρίδιο, το ιδανικότερο είναι να μην έχεις καθόλου σώμα, να υπάρχεις μόνο ως άυλο ον, σκληρά εργαζόμενο και ανέγγιχτο από πόνο και επιθυμίες». Ο ίδιος όμως έχει σώμα, όσο κι αν τα βλέμματα των γύρω του τον εκπαίδευαν μια ζωή να το βρίσκει απωθητικό. Έχει ένα σώμα που επαναστατεί και ονειρεύεται ένα wonderfuck, ένα «υπέροχο γαμήσι» που θα τον απελευθερώσει από τα δεσμά του. Ευτυχώς, η ελληνική έκδοση διατήρησε τον πρωτότυπο τίτλο που, εκτός από τη σωματικότητα, σε ένα δεύτερο επίπεδο αποδίδει αυτή την αντιφατική μείξη της out of his league ζωής που ο ήρωας βλέπει μόνο από μακριά και το θαύμα που αναζητά, και από την άλλη τα βαριά πλήγματα στην αξιοπρέπειά του που βιώνει καθημερινά.

Η Καταρίνα Φόλκμερ στο Wonderfuck αναδεικνύεται σε μία από τις πιο ευφυείς, προκλητικές και ενδιαφέρουσες συγγραφείς της εποχής μας. Και δημιουργεί έναν αντι-ήρωα που συναρπάζει και δεν μπορείς να μη λατρέψεις, έναν απροσάρμοστο παρία που με όπλα του το χιούμορ και την ειρωνεία εξεγείρεται σε ένα περιβάλλον αποξένωσης και απανθρωποποίησης ενάντια στα κοινωνικά στερεότυπα·αλλά και στις αυταπάτες. Γιατί ο Τζίμι έχει πάψει από καιρό να πιστεύει «πως η ζωή θα του έδειχνε έλεος», ενώ έχει καταλάβει «ότι το μόνο στο οποίο μπορούσε να ελπίζει ήταν τουλάχιστον να πεθάνει με τα κανονικά του δόντια». Αλλά είναι κι ένας χαρακτήρας που δεν κρύβει την τρυφερότητα πίσω από τη μόνιμη μελαγχολία του, την απελπισμένη ανάγκη για άγγιγμα πίσω από τη δυσθυμία του και την ενσυναίσθηση πίσω από τη διακωμώδηση των πάντων.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ