Σταντάλ - «Το μοναστήρι της Πάρμας»

Σταντάλ «Το μοναστήρι της Πάρμας» Facebook Twitter
Ο Σταντάλ (1783-1842) άπλωσε με μια πνοή στο «Μοναστήρι της Πάρμας» ό,τι σκέφτηκε, ό,τι ονειρεύτηκε κι ό,τι αγάπησε στην πολυτάραχη ζωή του: την περιπέτεια, την ναπολεόντεια αίγλη, την Ιταλία και, πάνω απ’ όλα, τον έρωτα.
0



ΣΤΙΣ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1838,
ο Γάλλος συγγραφέας Ανρί Μπέιλ, αυτός που θα γνώριζε την αθανασία ως Σταντάλ, κλείστηκε στο δωμάτιό του στο Παρίσι, έδωσε στον θυρωρό του οδηγίες ν’ απομακρύνει όλους τους επισκέπτες κι άρχισε να γράφει, σε κατάσταση παροξυσμού σχεδόν, ένα μυθιστόρημα που θα συναντούσε την αδιαφορία των συγχρόνων του αλλά αργότερα θ’ αναγνωριζόταν ως ένα από τα κορυφαία λογοτεχνικά επιτεύγματα του 19ου αιώνα: το «Μοναστήρι της Πάρμας».

Στρατιωτικός, διπλωμάτης, κριτικός και μυθιστοριογράφος, ο Σταντάλ (1783-1842) άπλωσε με μια πνοή στο «Μοναστήρι της Πάρμας» ό,τι σκέφτηκε, ό,τι ονειρεύτηκε κι ό,τι αγάπησε στην πολυτάραχη ζωή του: την περιπέτεια, την ναπολεόντεια αίγλη, την Ιταλία και, πάνω απ’ όλα, τον έρωτα.

Γραμμένο μετά το «Κόκκινο και το Μαύρο» και ποτισμένο από μια μελαγχολική νοσταλγία, το «Μοναστήρι της Πάρμας» παρακολουθεί τα έργα και τις ημέρες ενός ενθουσιώδη κι ενίοτε αφελούς ήρωα, του Φαμπρίτσιο ντελ Ντόγκο, από την ημέρα της σύλληψής του ως την ημέρα του θανάτου του. Ενός πλάσματος, που όπως κάθε ήρωας του Σταντάλ, εισάγεται στο σχολείο της κοινωνίας, αναζητά τρόπους για να πετύχει και η πορεία προς την επίτευξη των στόχων του συνδέεται, άλλοτε για το καλύτερο κι άλλοτε για το χειρότερο, με τα ερωτικά συναπαντήματά του.

Ο Σταντάλ, αφού περιγράψει ρεαλιστικά την πανωλεθρία του Βοναπάρτη μέσα από την οπτική γωνία ενός «κομπάρσου», μεταφέρει τη δράση του μυθιστορήματος στην Πάρμα ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τις πολιτικές ραδιουργίες που υφαίνονται σ’ αυτήν την μικρή ηγεμονική Αυλή, την ώρα που η Ιταλία έχει κολλήσει για τα καλά το μικρόβιο της εξέγερσης και αποζητά τον αέρα της ελευθερίας.

Το μυθιστόρημα ανοίγει με την κατάληψη του Μιλάνου από τις στρατιές του Ναπολέοντα το 1796. Τότε δηλαδή που η αναχώρηση και του τελευταίου αυστριακού συντάγματος σημείωνε την πτώση των παλαιών ιδεών, γινόταν της μόδας το να ριψοκινδυνεύεις και οι Ιταλοί αντιλαμβάνονταν πως «για να ΄σαι ευτυχισμένος ύστερα από τόσους αιώνες πλαδαρών και γλυκανάλατων συναισθημάτων, έπρεπε ν’ αγαπάς την πατρίδα με πραγματική αγάπη και να επιδιώκεις τις ηρωϊκές πράξεις».

μοναστήρι πάρμας
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Σταντάλ, Το μοναστήρι της Πάρμας, Μτφρ.: Γιάννης Μπεράτης, εκδόσεις Γκοβόστη

Τότε γεννιέται κι ο Φαμπρίτσιο, παράνομος καρπός ενός Γάλλου αξιωματικού και μιας Ιταλίδας μαρκησίας, παντρεμένης με τον ηλικιωμένο και αντιδραστικό μαρκήσιο ντελ Ντόγκο, φανατικό οπαδό των Αυστριακών. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Φαμπρίτσιο το σκάει από την «πατρική» εστία για να πολεμήσει στο πλευρό του Ναπολέοντα, αλλά γίνεται μάρτυρας της μάχης του Βατερλό χωρίς καλά καλά να πάρει μέρος σ’ αυτήν…

Ο Σταντάλ, αφού περιγράψει ρεαλιστικά την πανωλεθρία του Βοναπάρτη μέσα από την οπτική γωνία ενός «κομπάρσου», μεταφέρει τη δράση του μυθιστορήματος στην Πάρμα - όπου καταφεύγει κι ο ήρωάς του, στο πλευρό της αγαπημένης του θείας, της δούκισσας Σανσεβερίνα- ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τις πολιτικές ραδιουργίες που υφαίνονται σ’ αυτήν την μικρή ηγεμονική Αυλή, την ώρα που η Ιταλία έχει κολλήσει για τα καλά το μικρόβιο της εξέγερσης και αποζητά τον αέρα της ελευθερίας. Ο Φαμπρίτσιο ετοιμάζεται τώρα ν’ ακολουθήσει εκκλησιαστική καριέρα, μπλέκοντας παράλληλα σε μια σειρά από επιπόλαιες ερωτικές περιπέτειες. Μία από αυτές τον οδηγεί σε έγκλημα εν αμύνη, μ’ αποτέλεσμα να καταλήξει στη φυλακή. Κι εκεί, υπό την απειλή της θανατικής καταδίκης, θα ερωτευτεί παράφορα την κόρη του δεσμοφύλακά του, Κλέλια, ανύποπτος για πόσα ακόμα του επιφυλάσσει η μοίρα μέχρι ν’ αποσυρθεί στο Μοναστήρι της Πάρμας, έχοντας εγκαταλείψει κάθε όνειρο για πλούτη και τιμές.

Ελισσόμενος με δεξιοτεχνία ανάμεσα στις εκρήξεις της Ιστορίας και τα ατομικά πεπρωμένα των ηρώων του, κι αντιπαραβάλλοντας την άδολη ματιά του Φαμπρίτσιο με τις δικές του ηθικο-φιλοσοφικές θέσεις, ο Σταντάλ, λίγο πριν πεθάνει, άφησε την φαντασία του ελεύθερη και προίκισε την παγκόσμια λογοτεχνία μ’ ένα έργο όπου ο πόνος εναλλάσσεται με τη χαρά κι όπου δοξάζονται τα πιο έντονα συναισθήματα. Ένα έργο πλημυρισμένο από οξυδερκείς ψυχολογικές παρατηρήσεις που, περισσότερο κι από μυθιστόρημα, αποτελεί μια ποιητική εξομολόγηση του δημιουργού του.

* Το «Μοναστήρι της Πάρμας» επανεκδόθηκε το 2020 από τον Γκοβόστη στην κλασική μετάφραση του Γιάννη Μπεράτη, ενώ το 2017 κυκλοφόρησε από το Μεταίχμιο σε μετάφραση Δημήτρη Στεφανάκη.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΛΑ - dev

Βιβλίο / Λέσχη Ανάγνωσης: 27 βιβλία για την Ευρώπη

Εμβληματικά βιβλία που αποκαλύπτουν νέες πτυχές για την ιστορία της Ευρώπης, λογοτεχνία και ποίηση που εμπνεύστηκαν από τις περιπέτειες των ανθρώπων της, δοκίμια και ιδέες που γεννήθηκαν στη Γηραιά Ήπειρο. Ένα ταξίδι ανάγνωσης από τον Έρικ Χομπσμπάουμ και τον Μαρκ Μαζάουερ μέχρι τα συγκλονιστικά βιβλία του Πρίμο Λέβι και του Τσέλαν.
THE LIFO TEAM
Zαν Ζενέ: «Οι άγγελοι κι εγώ είμαστε εξίσου φτωχοί»

Βιβλίο / Zαν Ζενέ: «Οι άγγελοι κι εγώ είμαστε εξίσου φτωχοί»

Δύο συνεντεύξεις του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα, στο Playboy και την Die Zeit, συντίθενται εδώ, δημιουργώντας μια εξαντλητική και αμείλικτη αυτοπροσωπογραφία που δεν αφήνει σχεδόν καμμία πλευρά του σκοτεινή. Ένα σπάνιο μεγαλο ανάγνωσμα, που ψηφιοποιείται πρώτη φορά και σας συστήνουμε θερμά να το διαβάσετε.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ