«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι» ή η δύναμη του ευάλωτου εαυτού

«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι» ή η δύναμη του ευάλωτου εαυτού Facebook Twitter
0
«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι» ή η δύναμη του ευάλωτου εαυτού Facebook Twitter
Αρχείο Καβάφη. Ίδρυμα Ωνάση

Ομοφυλόφιλος, ποιητής, κοσμοπολίτης και μοντερνιστής. Χαρακτηριστικά που διαθέτει ο ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης και που δύσκολα συγχωνεύονται κάτω από την ταμπέλα «εθνικός» ή «ερωτικός» που προσπάθησαν να του αποδώσουν μέχρι σήμερα τα διαμετρικά αντίθετα φιλολογικά στρατόπεδα. Για τους «εθνικούς», οι σκοτεινές ρωγμές της ερωτικής επιθυμίας όχι μόνο δεν ενοποιούνταν σε οποιαδήποτε κατηγορική ιστορία ομοιοτήτων και δεν συγκροτούσαν ταυτότητα αλλά μάλλον το αντίθετο – υποβίβαζαν το μεγαλεπήβολο όραμα του διεθνοποιημένου ελληνισμού στον οποίο απέβλεπε ο Αλεξανδρινός ποιητής. Ενώ για τους «ερωτικούς» αναλυτές η σεξουαλικότητα των ποιημάτων του Καβάφη ήταν δείγμα ενός αιρετικού λόγου που ταυτιζόταν με τις κρυφές και άδηλες επιθυμίες ή συνευρέσεις, αλλά περιοριζόταν σε μια καλλιτεχνικού τύπου εκδήλωση αντίδρασης ή φυγής. Ανατρέποντας τις θεωρίες που ήθελαν να περιορίσουν τον Καβάφη στα στεγανά είτε μιας εθνικής/ιστορικής είτε μιας περιθωριακής ερωτικής εξέγερσης, ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Δημήτρης Παπανικολάου, με το βιβλίο του Σαν κ' εμένα καμωμένοι, προσφέρει μια άκρως πρωτότυπη και πρωτογενή θεωρία που επιμένει ότι η σεξουαλική ταυτότητα του Καβάφη αποκτά χαρακτηριστικά αρθρωμένου πολιτικού λόγου. Η ερωτική του ποίηση όχι μόνο δεν είναι περιθωριοποιημένη αλλά είναι αντιπροσωπευτική μιας υποκειμενικότητας που σκοπό έχει να ξεσηκώσει, να προβληματοποιήσει και ταυτόχρονα να ενώσει, πλέκοντας μέσα από προσωπικά παραδείγματα και στίχους, το πολύπλοκο υφάδι της αντισυμβατικότητας, της συλλογικότητας και της ελευθερίας. Ο ερωτικός λόγος του Καβάφη εκφράζει έτσι μια κουλτούρα συνάμα τόσο μοντέρνα και αντικειμενοποιημένη, που αντηχεί ηχηρή ως τις μέρες μας.


Με άλλα λόγια, ο Καβάφης, με την ποίησή του, μετωνυμικά αντιτίθεται σε όλους τους ομοφοβικούς λόγους της εποχής μας, στις κατ' εξακολούθηση επιθέσεις εναντίον ομοφυλόφιλων σε κάθε μεριά της πόλης ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στις άδηλες ρατσιστικές μετατοπίσεις αλλά και στις υποτιθέμενες μορφές αποδοχής μιας διαφορετικής ερωτικής ταυτότητας που το μόνο που κάνουν είναι να αποδεικνύουν τις βαθιά ριζωμένες ρατσιστικές προκαταλήψεις (βλέπε το κλασικά αντιδραστικό «οι γκέι εμένα είναι φίλοι μου» ή «δεν έχω πρόβλημα με τους γκέι»). Με πολύ μοντέρνο τρόπο ο Παπανικολάου χρησιμοποιεί τον βιωματικό Καβάφη ως κατεξοχήν επικαιροποιημένο πολιτικό όπλο απέναντι στο σύστημα καταπίεσης, αποκλεισμού ή ελέγχου που δεν περιορίζεται μόνο στην περιθωριοποίηση των ομοφυλοφίλων. Σκοπό έχει να ελέγξει, να κατηγοριοποιήσει και να κατατροπώσει όλους όσοι αρνούνται τη γενικευμένη αλήθεια και την ολοκληρωτική πορεία του. Μπορεί να μην επιβάλει σωματικές πράξεις εξόντωσης ή να μη στήνει στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά έχει τον δικό του τρόπο να εισέρχεται στο καθημερινό, διαμορφώνοντας μια αρχή κανονικότητας και κανόνων (χρησιμοποιώντας τον δημόσιο λόγο ή τις επιστήμες). Η νέα «τεχνολογία της εξουσίας», όπως εκφράζεται από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα –ακριβώς, δηλαδή, τη στιγμή που, όπως μας λέει ο Παπανικολάου, αρχίζει να διαμορφώνεται η συγκροτημένη ποιητική ταυτότητα του Καβάφη–, συνδέεται πλέον με το γνωστικό πεδίο και τον δημόσιο λόγο. Από εκείνη τη χρονική στιγμή και ύστερα ο «ομοφυλόφιλος» αρχίζει να αποκτά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μέσα από ιστορικο-νομικές συζητήσεις. «Αν ξανακοιτάξει κανείς αυτή την παράγραφο» γράφει ο Παπανικολάου, παραπέμποντας στον χαρακτηριστικό στίχο «υπάρχει και υπήρξε ο έρως σε λιγοστούς ανθρώπους», «συνειδητοποιεί ότι συνέχεται από την ιδέα μιας νέας κατηγοριοποίησης, μιας νέας αίσθησης του σεξουαλικού εαυτού και μιας καινούργιας δυνατότητας του λόγου να αναπροσδιορίσει και να απενοχοποιήσει σώματα, αισθήσεις και επιθυμίες. Στο σκοινί που τεντώνει η παράγραφος αυτή μεταξύ "φιλολογίας" και "ερωτικής ταυτότητας", η "νέα φάσις" του έρωτα ισορροπεί κρατώντας αντίβαρο από τη μία μεριά έναν άξονα "επιστημονικό" (ιατρικό/νομικό) και από την άλλη έναν άξονα που ορίζουν η ποιητική και η ηθική». Το σώμα του ομοφυλόφιλου ονομάζεται ως τέτοιο με πολλαπλούς επιστημονικούς ή άλλους τρόπους – ο «κίναιδος», η «αδελφή» ή ο «τοιούτος». Ειδικές μορφές καταπίεσης διασταυρώνονται έτσι με περίπλοκα αμαλγάματα αφήγησης που ξεπερνούν τα όρια του ερωτικού αισθητισμού. Αν τον 18ο αιώνα κυρίαρχη ήταν η εικόνα του αισθαντικού ή εξωραϊσμένου ρομαντικού λόγου με τον οποίο έτειναν να συνδέουν την εικονοποιία της ομοφυλοφιλίας (ο Παπανικολάου κάνει λόγο για τη λογοτεχνία της παρακμής ή τον Γουίτμαν και τον Όσκαρ Ουάιλντ), μετά τον 19ο ανοίγει μια νέα συζήτηση για τη σεξουαλικότητα που εγείρει συζητήσεις για την επιθυμία, τον πολιτικό αποκλεισμό ή την ταύτιση.

«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι» ή η δύναμη του ευάλωτου εαυτού Facebook Twitter
Αρχείο Καβάφη. Ίδρυμα Ωνάση


Σε όλα αυτά δείχνει να παραπέμπει ο Καβάφης με τους στίχους του, παρουσιάζοντας τις άπειρες δυνατότητες της ποιητικής αμφισημίας προκειμένου να περιγράψει, χωρίς να κατονομάζει ξεκάθαρα, τους «ομοίους» του. Η κίνησή του είναι συνειδητή, και γι' αυτό πολιτικά ρηξικέλευθη. Οι άσωτες ηδονές δεν παρουσιάζονται πλέον μέσα από την ποίηση του αισθαντικού ή του ουδέτερου παρατηρητή αλλά του ανθρώπου που εμπλέκεται βιωματικά μέσω της ποιήσεώς του στην ομοφυλοφιλική ερωτική εμπειρία. Όσο για τη θέση των σωμάτων που ξαπλώνουν πριν από την πράξη ή που συνευρίσκονται σε παράνομα υπόγεια, μπορεί να μη δηλώνεται κυριολεκτικά, αλλά ακριβώς γι' αυτό είναι τόσο δυνατή (όπως αντίστοιχα οι ερωτικές πράξεις στον Μπαλζάκ, που απλώς περιγράφονται μέσα από την κίνηση της άμαξας). Ο Καβάφης σκανδάλισε τόσο ακριβώς επειδή αρνιόταν να σκανδαλίσει μιλώντας τη γλώσσα των παραβατικών της επιθυμίας χωρίς να τους κατονομάζει, παραχωρώντας τους αντίθετα το ακήρατο ποιητικοπολιτικό δικαίωμα της γλώσσας. Η αποκάλυψη, εν προκειμένω, της γκέι ταυτότητας απλώς θα ενεργοποιούσε την επιβολή κυρώσεων και θα συμπίεζε τις συμβολικές περιπτώσεις στη μέγγενη της κυριολεξίας. Ενώ το ποιητικό παράδειγμα που εμπλέκει το βιωματικό στοιχείο αποκτά χαρακτηριστικά καθολικότητας (αντιπροσωπευτικός ο στίχος που παραθέτει ο Παπανικολάου και στο εξώφυλλο του βιβλίου, «σαν κ' εμένα καμωμένοι») και άρα πολιτικής πράξης. Μέσα από αυτές τις νωχελικές αμφισημίες της ποίησης ο Καβάφης χαρίζει στους σαν κι εκείνον καμωμένους μια δύναμη απεριόριστη που υπερβαίνει τα στεγανά του χώρου και του χρόνου. Κι αυτό ο ποιητής το κάνει απόλυτα στρατηγικά και, όπως υποστηρίζει ο Παπανικολάου, απόλυτα συνειδητοποιημένα. Η νεωτεριστικού τύπου επιθυμία διαμορφώνει ανατρεπτικούς ποιητικούς συνειρμούς που είναι πολιτικά στοχευμένοι, δείχνοντας ταυτόχρονα τη διάχυση της επιθυμίας και των σωμάτων. Μέσα από αυτή την ποιητική τεχνική της «απόκρυψης» και «αποκάλυψης» που χαρακτηρίζει το καβαφικό κείμενο στοιχειοθετείται, σύμφωνα με τον Παπανικολάου, μια νέα «τεχνολογία του εαυτού» που δείχνει, φουκωικώ τω τρόπω, ότι «αυτός ο άνθρωπος –ο Καβάφης– συνειδητοποιεί κάτι για την κοινωνική και την ιστορική συνθήκη. Κι ότι αυτή η συνειδητοποίηση είναι στιγμή κρίσιμη, κατάσταση κρίσιμη, οπτική κρίσιμη, κατανόηση κριτική. Αν με τον όρο κριτική μπορούμε να ονομάσουμε την κατανόηση που ψυχώνεται ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο».

«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι» ή η δύναμη του ευάλωτου εαυτού Facebook Twitter
Αρχείο Καβάφη. Ίδρυμα Ωνάση

Με άλλα λόγια, ο ποιητής έχει βαθιά επίγνωση ότι κάποια στιγμή κάποιοι άλλοι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά του κι ενίοτε θα το επικαλεστούν για να αναδιαμορφώσουν μια αντίστοιχη θέση στον κόσμο. Θα αναζητήσουν τη δική του ποιητική φωνή που μέσα από την αξιακή ισχύ της παραδοχής της θα τους βοηθήσει να διαβάσουν αλλιώς την ιστορία του δικού τους εαυτού, καταλήγοντας στη δική τους κρίσιμη, προσωπική αφήγηση. Ύστερα από αυτήν τη διαπίστωση, η «ποίηση του ευάλωτου εαυτού» για την οποία κάνει λόγο ο Παπανικολάου αποκαλύπτει με τρόπο ρηξικέλευθο τη μοναδική στιγμή της συνάντησης του ερωτισμού με την ομοφυλοφιλική συνθήκη, όπου παρουσιάζονται όλα μαζί ως υποκειμενικότητα και ως πολιτική πράξη. Επομένως, πέρα από εργαλείο φιλολογικής ανάλυσης, το βιβλίο του Παπανικολάου συνιστά ένα καθολικό κάλεσμα προς όλες τις φωνές της ετεροκανονικότητας να βρουν τον δικό τους δρόμο για να τολμήσουν να αρθρώσουν τη δική τους φωνή, ορίζοντας έναν διαφορετικό τρόπο επαναστατικής επαγγελίας, μέσω της ποίησης. Κι αυτή η παρηγοριά, όπως θα έλεγε κι ο ποιητής, αρκεί για τότε και –κυρίως– για τώρα.

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ