recto/verso: Ένα περιοδικό που κινείται μεταξύ λογοτεχνίας και ποίησης

recto/verso Facebook Twitter
recto/verso, Περιοδικό δοκιμιακού λόγου [τεύχος 03, χειμώνας 2021]
0



Ο ΤΙΤΛΟΣ ΕΣΚΕΜΜΕΝΑ ΑΣΑΦΗΣ
 –περιοδικό δοκιμιακού λόγου– καταδεικνύει την απόφαση του εντύπου να διευρύνει τις έως τώρα οριοθετημένες γραμμές που είχαν τα λογοτεχνικά περιοδικά. Άλλωστε, είναι προφανές ότι το «recto/verso», από το όνομα και μόνο, που αντιστοιχεί στις δύο όψεις που έχει ένα φύλλο χαρτί, προτίθεται να μετακινηθεί στον ενδιάμεσο χώρο που ανοίγουν οι διαφορετικές ειδολογικές κατευθύνσεις και οι κατατάξεις του θεωρητικού λόγου σε ποιητικό, λογοτεχνικό κ.ο.κ.

Ειδικά στο τρίτο τεύχος, που κυκλοφορεί, είναι ήδη σαφής η ανίχνευση του ενδιάμεσου χώρου στα φαινομενικά ετερόκλητα κείμενα, πέρα από συγκεκριμένα συμπεράσματα και κατηγορίες.

Αν το περιοδικό ξεκινάει, λοιπόν, με το ξεχωριστό φιλοσοφικό Νυχτόραμα του πανεπιστημιακού και συγγραφέα Ηλία Παπαγιαννόπουλου ως διαφορετική ανάγνωση της πλατωνικής Πολιτείας, κλείνει με το θραυσματικό κινηματογραφικό ημερολόγιο του Τζόνας Μέκας, όπως το κατέγραψε ο διευθυντής της παρούσας έκδοσης, συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης-Χρυσός Τομαράς. 

Αντί για εκτενές εκδοτικό σημείωμα, ο Τομαράς προτιμά, λοιπόν, να καταγράψει μια σειρά από ενσταντανέ-εικόνες φευγαλέας ομορφιάς, εντάσσοντάς μας στο δικό του ποιητικό διακύβευμα. Από κει παίρνει τη σκυτάλη ο Ηλίας Παπαγιαννόπουλος, οδηγώντας μας στην ενδελεχώς σκηνοθετημένη και συνάμα βαθιά οντολογική σκηνογραφία της πλατωνικής Πολιτείας που ακροβατεί στον χώρο του απρόβλεπτου.

676 cover
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Όλα ξεκινούν, άλλωστε, στο σύνορο μιας πόλης, τον Πειραιά, στο πέρας μιας απρόβλεπτης νύχτας, εκεί όπου μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, όπως υποστήριζαν οι Ντελέζ και Γκαταρί, εγγράφεται πάντα η φιλοσοφία. Σε αυτή την «άβολη επικράτεια του ανάμεσα», όπως την περιγράφει ο Παπαγιαννόπουλος, σε αυτό το ελάχιστο της στιγμής που πάντοτε αναδείκνυε φευγαλέα αλλά και ουσιαστικά ο Σωκράτης, διαγράφεται το πέρασμα από το προσωπικό στο συλλογικό, από το μύχιο στο πιο εκπεφρασμένο, από το προσωπικό παράδειγμα στην αναζήτηση εννοιών, όπως η δικαιοσύνη.

Αναλύονται περαιτέρω θέματα όπως η νομοθεσία –καίριο ζήτημα για τον Πλάτωνα– και η αφήγηση, το υπερβατικό που είναι πάντα εμμενές, το διπλό συμβάν της γλώσσας, η αντιξοότητα του μύθου, όπως αυτός του σπηλαίου, και ο βαθύς έρωτας του φιλοσόφου για την ποίηση, την οποία ταυτόχρονα εκδιώκει από την πολιτεία του. 

Ακολουθεί η Χορική πολυφωνία και αρχαία τραγωδία από τον πανεπιστημιακό Άγι Μαρίνη για την ερμηνευτική προσέγγιση του Κλοντ Καλάμ στο θέμα της λειτουργίας του Χορού στην αρχαία τραγωδία.

Πολύ σημαντική είναι, επίσης, η μετάφραση του Αίαντα, αυτής της παραγνωρισμένης μέχρι σήμερα τραγωδίας του Σοφοκλή, από τον ποιητή Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο, ο οποίος αφαιρεί από την τραγωδία τις υπερφορτωμένες λεκτικές επιλογές του παρελθόντος και φωτίζει, σε αυτή την απέριττη απόδοση, με ενάργεια τους αρμούς του έργου.

Ακολουθεί μια ερμηνευτική κειμενική προσέγγιση του Αίαντα από τον Βρετανό κλασικό λόγιο Χάμφρεϊ-Ντέιβι Φίντλεϊ Κίττο σε μετάφραση Δημήτρη-Χρυσού Τομαρά και ένα ενδιαφέρον δοκίμιο για το πνευματικό ασυνείδητο από τον ερευνητή Δημήτρη Καράμπελα.

Ο εξαίρετος μεταφραστής Γιάννης Κοιλής αποδίδει στα ελληνικά το κείμενο του Ρούντολφ Τάσχνερ για τον «Μούζιλ, τον Γκέντελ, τον Βιτγκενστάιν και το άπειρο» και το τεύχος ολοκληρώνεται με τη θραυσματική επισκόπηση του πολυδιάστατου αβανγκάρντ κόσμου του κινηματογραφιστή, θεωρητικού και ποιητή Τζόνας Μέκας.  

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ
Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο όπου θερίζει το Aids

Βιβλίο / Ο ξεχασμένος «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη κυκλοφορεί ξανά

Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο που τον θερίζει το AIDS. Μια τολμηρή ματιά την Αθήνα των ’90s μέσα από το απελπισμένο στόρι δύο γκέι εραστών. Ο «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη ήταν εκτός κυκλοφορίας για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ξανά.
M. HULOT
Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Βιβλίο / Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Ο ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Antifa», που εγκατέλειψε πρόσφατα οικογενειακώς τις ΗΠΑ εξαιτίας απειλών που δέχτηκε για τη ζωή του, μιλά για την αμερικανική πολιτική σκηνή και για το αντιφασιστικό κίνημα σήμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νόρμαν Μέιλερ «Μάγισσα τέχνη»

Το πίσω ράφι / Νόρμαν Μέιλερ: «Οι καλλιτέχνες δίνουν όρκο να είναι εγωιστές. Ειδάλλως, δεν θα γίνει τίποτα»

Ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκίνησε μη μπορώντας να συντάξει μια πρόταση, αλλά με το πρώτο του μυθιστόρημα ξεχώρισε. Έκτοτε διαβάστηκε, αμφισβητήθηκε, προκάλεσε κι έμεινε ως το τέλος διαυγής και θαρραλέος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ