Το όπλο του συγγραφέα

Το όπλο του συγγραφέα Facebook Twitter
0
Hσασταν αυτό που λένε ποδοσφαιρικά το «αουτσάιντερ» για το βραβείο;

Δεν σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να πάρω το Κρατικό Βραβείο. Δεν μπήκα και στη διαδικασία αυτή. Άλλωστε, η μικρή λίστα δεν δημοσιεύθηκε παρά μόνο την ίδια μέρα. Εγώ το έμαθα κατευθείαν από την επιτροπή με ένα τηλεφώνημα.

Η δράση του βιβλίου εκτυλίσσεται στην Ελλάδα του 1956. Τι σας τράβηξε σε αυτή την εποχή;

Η δεκαετία του '50 συμπίπτει με τη δική μου παιδική ηλικία. Είναι μια πάρα πολύ γοητευτική περίοδος. Συμβαίνουν πολλά και αντιφατικά πράγματα ταυτόχρονα. Είναι μια εποχή που οι άνθρωποι έχουν βγει από έναν πόλεμο κι έναν εμφύλιο και υπάρχουν ακόμα ανοιχτές πληγές. Δεν υπάρχει σπίτι χωρίς ένα θύμα στο άμεσο περιβάλλον του. Ο κόσμος προσπαθεί να ξανακερδίσει τον χαμένο χρόνο και να σκεπάσει αυτές τις πληγές γρήγορα. Όπως μπαζώνουνε τα ρέματα. Υπάρχει μια έντονη επιθυμία να γλεντήσουν όσο μπορούν το τώρα και αυτό φαίνεται και στους στίχους των τραγουδιών: «Έλα απόψε να χορέψουμε μαζί, ποιος το ξέρει αύριο αν θα ζει» κ.λπ. Συνεχώς οι άνθρωποι ψάχνουν αφορμή για να γλεντήσουν, όπου γλεντούν πραγματικά όμως. Αυτό που μπορείς να πεις είναι πως γίνονταν καθημερινές, μικρές μεταμορφώσεις. Όσον αφορά τη μικροαστική τάξη, βρισκόμαστε σε μια ακμή της αμερικανικής πολιτιστικής εισβολής. Τα εισπράττουμε όλα από εκεί με πολύ μεγάλη προθυμία και τα κάνουμε δικά μας.

Όπως;

Τα ρούχα μας: είναι χρωματιστά και νάιλον. Οι ρυθμοί, τα τραγούδια. Αυτό, παράλληλα με μια μελαγχολία και μια τάση μερικά πράγματα να παραμείνουν στο σκοτάδι. Υπάρχουν πάρα πολλά μυστικά. Σχεδόν κάθε σπίτι έχει κι ένα μυστικό. Δεν μιλάνε πότε γι' αυτά ή, όταν μιλάνε, το κάνουν με τρόπο υπαινικτικό.

Οικογενειακώς, πού στεκόσασταν εσείς;

Ο πατέρας μου ήταν Αριστερός. Μακρονησιώτης με φάκελο. Κάθε τόσο έπρεπε να δίνει το «παρών» στο γραφείο του νωματάρχη. Επειδή, όμως, έπρεπε να ζήσει, είχε κάνει τους αναγκαίους συμβιβασμούς και τις πιο παράξενες και αστείες συμμαχίες. Ήταν μέλος, όπως και οι περισσότεροι Αριστεροί που ήταν έξω, του εξωραϊστικού συλλόγου. Εμάς μας είχε γράψει στους προσκόπους. Απέφευγε τις πολιτικές συζητήσεις μπροστά μας, αλλά μας έλεγε ότι η δύναμή μας είναι η ψήφος μας. Όλοι ήξεραν, αλλά κανείς δεν μιλούσε γι' αυτά. Άλλη μια οικογένεια με τα μυστικά της.

Όλα αυτά τα μυστικά μάς έχουν κάνει περισσότερο εχέμυθους ή ρουφιάνους;

Έχω την εντύπωση ότι η ρουφιανιά είναι μια πολύ πιο παλιά ιστορία στην Ελλάδα. Εκείνη την εποχή, όμως, υπήρχε μια συντροφικότη- τα, μια αλληλεγγύη. Κυρίως στους κόλπους της Αριστεράς.

Το «Σμιθ» είναι ένα πολιτικό βιβλίο;

Απέφευγα πάντα να το χαρακτηρίσω. Αν σώνει και καλά έπρεπε να του βάλω μια ταμπέλα, θα έλεγα, υπερβάλλοντας ίσως, ότι είναι ερωτικό βιβλίο. Ας γράψει κάποιος, επιτέλους, πως έχει να κάνει και με έρωτα, να πάρει η ευχή.

Πιο εύκολο σάς ήταν να διαμορφώσετε τους αντρικούς ή τους γυναικείους χαρακτήρες του βιβλίου;

Τα παιδιά. Μου είναι πολύ πιο εύκολο και νιώθω και πιο κοντά τους. Τα παιδιά με εκπλήσσουν πάντοτε. Όπως και οι τρελοί, είναι πολύ κοντά στο θαύμα.

Γιατί διαλέξατε μόνο το πρώτο μέρος της ονομασίας του περιστρόφου Smith & Wesson;

Μου άρεσε ως ήχος...

Μπερδεύεται, όμως, κανείς, πιστεύοντας ότι είναι κάποιο πρόσωπο;

Δεν ήθελα να καταλάβει ο αναγνώστης περί τίνος πρόκειται μέχρι τη στιγμή που το παιδί βρίσκει το κουτί με το περίστροφο.

Το περίστροφο συμβολίζει τα δύο πρόσωπα της Ελλάδας, πριν και μετά τον Εμφύλιο;

Ο καθένας διαβάζει το βιβλίο που θέλει.

Εσείς, όμως, γιατί το τοποθετήσατε στην πλοκή;

Καταρχάς, με γοητεύουν οι αντιθέσεις. Μου άρεσε που ένα επικίνδυνο αντικείμενο γίνεται παιχνίδι. Ήταν κάτι που συνέβαινε τότε. Πολλά σπίτια είχαν όπλα. Δεν τα παρέδωσαν όλοι στη Βάρκιζα. Όπως, επίσης, θυμάμαι, είχαμε πάρα πολλά ατυχήματα από χειροβομβίδες που έβρισκαν τα παιδιά, παίζοντας. Μου άρεσε αυτή η αντίθεση: το παιχνίδι, το παιδί, τα παιδικά χέρια, το όπλο. Επίσης, το όπλο το έγραψα κυρίως σε σχέση με τον Θωμά, με τον πατέρα. Δεν ήθελε ούτε να το πετάξει αλλά ούτε και να το βλέπει. Δεν το κρύβει μόνο από τους άλλους, το κρύβει και από τον εαυτό του. Δεν είναι τυχαίο ούτε το μέρος που το κρύβει...

Μαζί με τα βιβλία του.

Ναι, με ό,τι χαρακτηρίζει το παρελθόν του και τις επιλογές του. Γι' αυτά που θα πρέπει να δώσει λόγο και να δείξει τη μεταμέλειά του.

Η επόμενη γενιά, που είναι η δική σας, έχει ν' απολογηθεί για κάτι;

Είμαστε από τις πιο ευνοημένες γενιές. Με την έννοια πως ζήσαμε καταπληκτικά πράγματα, όσον αφορά την τέχνη και τον πολιτισμό. Χαρακτηριστικό εκείνης της εποχής είναι η απέχθεια για τη δικτατορία. Όμως δεν είμαι, όπως και κανείς δεν με έχρισε, εκπρόσωπο καμιάς γενιάς. Κάποιοι άνθρωποι συμβιβάστηκαν και κάποιοι όχι. Δεν είναι ενιαία η γενιά. Δεν μπορεί κανείς να αποδώσει συλλογική ευθύνη.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ