Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Έλσα Τριολέ: Η πρώτη γυναίκα συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ

0

Ταξιδεύοντας μια ώρα σχεδόν έξω από το Παρίσι, με ένα μικρό λεωφορείο από την Porte d’ Orleans, πήγα να δω το σπίτι του Λουί Αραγκόν και της Έλσα Τριολέ, που ο ποιητής το κληροδότησε μετά τον θάνατο της μούσας του στο γαλλικό έθνος, με στόχο να το καταστήσει τόπο μνήμης, έρευνας και υποστήριξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μέσα σε ένα πάρκο πέντε στρεμμάτων με διάσπαρτα γλυπτά βρίσκονται οι τάφοι της Τριολέ και του Αραγκόν δίπλα δίπλα, ανάμεσα σε δύο οξιές. Το σκηνικό θυμίζει άλλον αιώνα.

Το εσωτερικό του σπιτιού τους είναι απείραχτο. Μια βιβλιοθήκη δεκάδων χιλιάδων τόμων, το μπαστούνι του Αραγκόν σε μια καρέκλα, τα γράμματά τους πάνω στο γραφείο, φωτογραφίες τους και ένα ημερολόγιο στο οποίο η τελευταία καταχώρηση γράφει 16 Ιουνίου 1970, ημερομηνία θανάτου της Έλσας.

Ο Λουί Αραγκόν, μια από τις σπουδαίες φωνές του ντανταϊστικού και σουρεαλιστικού κινήματος, μαζί με τους φίλους και σύγχρονούς του Αντρέ Μπρετόν και Πολ Ελιάρ έζησαν στην καρδιά των πιο επιδραστικών για τις μετέπειτα γενιές κινημάτων του 20ού αιώνα.

Η Έλσα Τριολέ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ, υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η Έλσα Τριολέ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ, υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Από τις εκδόσεις Gutenberg πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα το «Τριαντάφυλλα επί πιστώσει» σε μετάφραση Κατερίνας Γούλα, ένα ρομαντικό μυθιστόρημά της που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1959, στο οποίο περιγράφει και κριτικάρει τη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία με ηρωίδα μια φτωχή κοπέλα που ερωτεύεται έναν καλλιεργητή τριαντάφυλλων.

Η γεννημένη ως Έλα Καγκάν το 1896 συγγραφέας και μεταφράστρια Έλσα Τριολέ ήταν αδερφή της Λίλι Μπρικ. Οι δυο γυναίκες συνέβαλαν στη διανόηση του 20ού αιώνα με τον εκρηκτικό τους χαρακτήρα, τη μοναδική τους προσωπικότητα και το αδάμαστο πνεύμα τους. Μεγάλωσαν σε μια πλούσια εβραϊκή οικογένεια στη Μόσχα των τελευταίων τσάρων. Με πατέρα δικηγόρο και μητέρα δασκάλα μουσικής, από πολύ μικρή ηλικία έζησαν μέσα σε ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον με εξαιρετική ευαισθησία για τις τέχνες. Αγαπούσαν τη λογοτεχνία και τη μουσική, έμαθαν γαλλικά και γερμανικά και ταξίδεψαν από πολύ μικρές στην Ευρώπη.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ (1896-1970) ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το βραβείο Goncourt © Julien Jaulin/Hans Lucas

Η Έλσα αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και συνδέθηκε με τους Ρώσους φουτουριστές μέσω της Λίλι, η οποία το 1912 ήταν παντρεμένη με τον κριτικό τέχνης Όσιπ Μπρικ. Αργότερα η Λίλι έγινε ζευγάρι με τον Μαγιακόφσκι και έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του. Η Έλσα ήταν η πρώτη που μετέφρασε την ποίηση του Μαγιακόφσκι (καθώς και τόμους άλλης ρωσόφωνης ποίησης) στα γαλλικά.

Το 1918, στην αρχή του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου, η Έλα παντρεύτηκε τον Αντρέ Τριολέ, μετανάστευσε στη Γαλλία και άλλαξε το όνομά της από Έλα σε Έλσα. Το ζευγάρι χώρισε λίγο αργότερα ενώ το 1920, μέσω ενός κοινού τους φίλου, ο Μαξίμ Γκόρκι την προέτρεψε να ακολουθήσει λογοτεχνική καριέρα. Τα πρώτα της βιβλία «A Tahiti» και «Fraise des bois» εκδίδονται στη ρωσική γλώσσα το 1925 και 1926.

Το 1928 γνώρισε τον Γάλλο συγγραφέα Λουί Αραγκόν με τον οποίο έμειναν μαζί για 42 χρόνια. Για πολλά χρόνια η Τριολέ ήταν περισσότερο γνωστή για τη σχέση της με τον Αραγκόν παρά για τη λογοτεχνική της συνεισφορά, αν και υπήρξε από τις πιο ενδιαφέρουσες λογοτεχνικές μορφές των αρχών του 20ού αιώνα.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ με τον Λουί Αραγκόν στον κήπο του Moulin de Villeneuve, έξω από το Παρίσι.

Μετά την αυτοκτονία του Μαγιακόφσκι το 1930, Αραγκόν και Τριολέ πήγαν στη Μόσχα. Ο Αραγκόν, που είχε ήδη προσχωρήσει στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, πήρε μέρος στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Επαναστατών Συγγραφέων στο Χάρκοβο, ενώ η σύνδεσή του με τους κομμουνιστές θα σημάνει τη ρήξη του με τους σουρεαλιστές.

Επιστρέφοντας στη Γαλλία, γίνονται πρεσβευτές της ρωσικής λογοτεχνίας και παντρεύονται το 1939, λίγο πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ με την εισβολή των Γερμανών στη χώρα καταφεύγουν στη Νότιο Γαλλία. Η Έλσα, Εβραία και Ρωσίδα, κινδύνευε, καθώς την αναζητούσαν οι αρχές. Στη Νότια Γαλλία ζουν με ψευδώνυμο, εκεί ξεκινά η αντιστασιακή τους δράση και μια περίοδος γεμάτη διώξεις, αντιστασιακές πράξεις και μεγάλη συγγραφική δραστηριότητα.

Είναι η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ το 1944 για τη συλλογή διηγημάτων της «Le premier accroc coûte deux cents francs».

Το πρώτο διήγημα, «Les Amants d'Avignon», κυκλοφόρησε λαθραία από τις Éditions de Minuit το 1943, με το ψευδώνυμο Laurent Daniel ως φόρο τιμής στον Laurent και στην Danielle Casanova, αντιστασιακών με μεγάλη δράση. Η Danielle Casanova, αντιστασιακή και γιατρός, συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Άουσβιτς, όπου πέθανε από τύφο το 1943. Τα δυο επόμενα, «La Vie privée ou Alexis Slavsky» και «Cahiers enterrés sous un pêcher d'avril», γράφτηκαν στο Saint-Donat, ενώ το διήγημα που έδωσε τον τίτλο στη συλλογή στο Παρίσι.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Το γραφείο της Έλσας στο Moulin de Villeneuve.

Η βράβευσή της θεωρήθηκε και χειρονομία αναγνώρισης του σύγχρονου φεμινισμού, ενώ μερικά χρόνια αργότερα συμμετέχει σε μια πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος με στόχο τη διάδοση της ανάγνωσης στην εργατική τάξη. Το 1948 γίνεται γενική γραμματέας της Εθνικής Επιτροπής Συγγραφέων της Γαλλίας, της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος.

Στο διάστημα που ο Αραγκόν, από το 1953 έως το 1972, διηύθυνε το λογοτεχνικό περιοδικό «Les Lettres Françaises» η Τριολέ έγραφε θεατρικές κριτικές, ενώ συνέχισε να μεταφράζει από τα ρωσικά στα γαλλικά και από τα γαλλικά στα ρωσικά Ρώσους και Γάλλους συγγραφείς και ποιητές. Συνέχισε να δημοσιεύει και τα δικά της έργα.

Το 1959 εκδίδονται τα δύο μέρη του «L' Âge de nylon»: τα μυθιστορήματα «Roses à crédit» και «Luna-park». Το 1970 εκδίδεται το τελευταίο της έργο, «Le Rossignol se tait à l' aube». Πέθανε την ίδια χρονιά από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 73 ετών στο Moulin de Villeneuve, το σπίτι στο οποίο έζησε με τον Αραγκόν έξω από το Παρίσι. Ο Λουί Αραγκόν πέθανε δώδεκα χρόνια αργότερα στο Παρίσι.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM
Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ