Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40: Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος

Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40. Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος Facebook Twitter
O Colin Gubbins (στο κέντρο) ήταν ο αρχηγός της Βρετανικής Υπηρεσίας Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE, Special Operations Executive). Φωτ.: Public Domain
0

ΤΟ ΚΩΔΙΚΟ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑ ήταν «Απόλλων». Κατά κόσμον ήταν ο δικηγόρος και αξιωματικός Ιωάννης Πελτέκης, που είχε ιδρύσει την οργάνωση «Υβόννη», «ένα από τα πιο πολύτιμα δίκτυα αντίστασης στην Ελλάδα». Ο Απόλλων και η Υβόννη ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται στην Αθήνα στις αρχές του 1943. Το δίκτυο αποδείχτηκε παραδειγματική περίπτωση «αντιστασιακής οργάνωσης πόλης». Μάλιστα, μεταξύ του Ιουνίου 1943 και του Σεπτεμβρίου 1944 οι επιτυχίες του ήταν σημαντικές. Οργάνωσε σαμποτάζ σε 58 γερμανικά πλοία, από τα οποία καταστράφηκαν ολοσχερώς τα 16, ανατίναξε αποθήκες πυρομαχικών στη Λέρο και στο Χασάνι (Ελληνικό), κατέστρεψε 27 ατμομηχανές και ανατίναξε μέσα σε σήραγγα ένα τρένο που μετέφερε πετρέλαιο και πυρομαχικά.

Καθ’ οδόν προς τη Μέση Ανατολή, για να ενταχθεί στον εκεί ελληνικό στρατό, ο Πελτέκης πέρασε από την Τουρκία, όπου τον στρατολόγησε η Βρετανική Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων, η SOE (Special Operations Executive), το στέλεχος της οργάνωσης Ντέιβιντ Πάουσον. Η SOE ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 1940, μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας με τη Γερμανία, με στόχο την κατασκοπεία και το σαμποτάζ. Ήταν σε μόνιμη αντιπαράθεση με το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, το Φόρεϊν Όφις, και τις άλλες βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Το «κατεστημένο» των βρετανικών υπηρεσιών θεωρούσε τη SOE ακραία, με irregular πρακτικές, πολύ περισσότερο που στελέχη της είχαν εκφράσει απόψεις για συνεργασία με την ευρωπαϊκή αριστερά και τα οργανωμένα εργατικά κινήματα στις κατεχόμενες χώρες, «ώστε να συγκροτηθούν μυστικοί στρατοί που θα χτυπήσουν σκληρά αργότερα όταν δώσουμε το σύνθημα». Αλλά το 1943 η SOE ήταν «νομιμοποιημένη» και ενδυναμωμένη στην Ελλάδα, μετά την τεράστια επιτυχία της επιχείρησης Harling τον Νοέμβριο του 1942, δηλαδή της ανατίναξης της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοπόταμου, σε συνεργασία με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ.

Ο Καψάσκης παρουσιάζει τη δράση των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, τις σχέσεις μεταξύ τους, συχνά σχέσεις αντιπαράθεσης, τις σχέσεις τους με αντιστασιακές οργανώσεις, τον βασιλιά και την εξόριστη κυβέρνηση στο διάστημα 1940 έως 1947.

Ο Ντέιβιντ Πάουσον, με τον οποίο συνεργάστηκε ο Απόλλων, ήταν ο χειριστής του Προμηθέα ΙΙ και του Οδυσσέα. Προμηθέας ΙΙ ήταν το κωδικό όνομα του Χαράλαμπου Κουτσογιαννόπουλου, ενός δημοκρατικού αξιωματικού του ναυτικού που είχε αποταχθεί το 1935. Οδυσσέας ήταν το κωδικό όνομα ενός Δωδεκανήσιου καϊκτζή, του Γεράσιμου Αλεξάτου, λαθρεμπόρου ναρκωτικών και καπνού, δημοκρατικών πεποιθήσεων, που καθοδηγούσε ένα δίκτυο καϊκιών για την επαφή μεταξύ Μέσης Ανατολής και κατεχόμενης Ελλάδας. Τα δίκτυα αυτών των δύο ανδρών αποτέλεσαν τη βάση στήριξης της SOE κατά την επιστροφή των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στην κατεχόμενη Ελλάδα.

Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40. Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος Facebook Twitter
Λίστα με μέλη της ομάδας του «Απόλλωνα».

Η πρώτη αποστολή που ανέθεσε ο Πάουσον στον Απόλλωνα ήταν να επιστρέψει στην Ελλάδα και να απελευθερώσει τον Προμηθέα ΙΙ που είχε συλληφθεί τον Φεβρουάριο του 1943. Η αποστολή πέτυχε, ο Προμηθέας ΙΙ απελευθερώθηκε και ο Απόλλων θεωρούνταν πλέον ένας αξιόπιστος «ελεύθερος πράκτορας». Ενσάρκωνε ό,τι θα ήθελαν οι Βρετανοί από έναν πράκτορα στην Αθήνα. Δεν είχε πολιτική σκοπιμότητα, δεν ήταν αντάρτης ούτε επιρροή αντάρτικης ομάδας κι ήταν προσηλωμένος σε έναν και μοναδικό στόχο: τη νίκη στον πόλεμο. Η πολιτική ήταν όμως πανταχού παρούσα. Οι Βρετανοί αλλά και το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, στην προσπάθειά τους να ελέγξουν την αντίσταση, είχαν υιοθετήσει τη στάση «ή με εμάς ή εναντίον μας». Έτσι, ο Απόλλων/Πελτέκης κατηγορήθηκε από το Φόρεϊν Όφις ως διπλός πράκτωρ, καθώς δεν ήταν ευπρόσδεκτος ούτε από την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ούτε από το ίδιο το Φόρεϊν Όφις. Έπεσε, λοιπόν, θύμα αυτής της πολιτικής. Και μαζί του τα 59 μέλη της Υβόννης, «που εκτελέστηκαν ενώ συνέδραμαν τον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας».

kapsaskis
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Κωνσταντίνος Καψάσκης, Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα, 1940-1947, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Σελ. 295

Η μελέτη οργανώσεων όπως η Υβόννη επισκιαζόταν μέχρι τώρα από τη μελέτη για το ΕΑΜ και τον ΕΔΕΣ, όπως γράφει ο Κωνσταντίνος Καψάσκης στο βιβλίο του Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος που διαβάζουμε με τόσο ενδιαφέρον αυτές τις «μικροϊστορίες» μέσα στη μεγάλη ιστορία που παρουσιάζει ο συγγραφέας. Όπως ο ίδιος γράφει, «κάθε μελέτη μυστικών οργανώσεων αναγκαστικά επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα άτομα, καθώς, για λόγους επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, μόνο ένας περιορισμένος κύκλος ανθρώπων γνώριζε την ύπαρξή τους». Κι ακόμη «σε μια ανάλυση για κάτι τόσο προσωποκεντρικό όσο η κατασκοπεία η πολιτική προτίμηση, η ιδιοσυγκρασία και οι διαπροσωπικές σχέσεις μπορεί να έχουν καθοριστική επίδραση σε μια ολόκληρη χώρα». Ίσως γι’ αυτό εξακολουθεί να είναι τόσο γοητευτικός ο κόσμος των Βρετανών κατασκόπων και πρακτόρων. Κατείχαν ισχυρές κοινωνικές θέσεις, με υψηλές κοινωνικές διασυνδέσεις, ήταν απόφοιτοι του Κέμπριτζ κ.λπ. Ο Καψάσκης μας θυμίζει την περίπτωση του Φράνσις Νόελ-Μπέικερ, που, έχοντας διαφωνήσει με την πολιτική του Φόρεϊν Όφις για την Ελλάδα, παρέμεινε σημαντικός για τον Τσόρτσιλ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός ήθελε να ακούσει προσωπικά τη γνώμη του, προφανώς λόγω του κοινωνικού κύρους αυτού του αποφοίτου του Κέμπριτζ.

Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40. Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος Facebook Twitter
Πράκτορες της Βρετανικής Υπηρεσίας Ειδικών Επιχειρήσεων, περ. 1944. Φωτ.: Public Domain

Ο Καψάσκης παρουσιάζει τη δράση των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, τις σχέσεις μεταξύ τους, συχνά σχέσεις αντιπαράθεσης, τις σχέσεις τους με αντιστασιακές οργανώσεις, τον βασιλιά και την εξόριστη κυβέρνηση στο διάστημα 1940 έως 1947. Η περίοδος αντιστοιχεί με την είσοδο της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη μεταβίβαση της στρατιωτικής ηγεμονίας από τη Βρετανία στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1947. Γράφει ο Καψάσκης: «Το 1947 η χώρα βρισκόταν πλέον σε ανοιχτό εμφύλιο πόλεμο και η Βρετανία δεν μπορούσε να υποστηρίξει την ελληνική κυβέρνηση. Στη θέση της βρετανικής υποστήριξης, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε και έλαβε της υποστήριξη της κυβέρνησης Τρούμαν, που της εξασφάλισε τελικά τη νίκη το 1949». Οι σχέσεις των Αμερικανών με τους Βρετανούς συναδέλφους τους κατά την περίοδο της μετάβασης της ηγεμονίας δεν ήταν από τις καλύτερες. Ο πρώτος επικεφαλής της αμερικανικής OSS, λοχαγός Ουίνστον Έργκοτ, είχε πολύ κακή άποψη για τη βρετανική εμπλοκή στην Ελλάδα. Φαίνεται πως υπήρχαν προηγούμενα, καθώς οι βρετανικές υπηρεσίες είχαν προσπαθήσει να περιορίσουν, να ελέγξουν ή και να εμποδίσουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Η μικροϊστορία δίνει συναρπαστικά επεισόδια, όπως η βύθιση του καϊκιού «Ειρήνη» από το βρετανικό ναυτικό τον Ιούνιο του 1944, παρόλο που το σκάφος είχε εκπέμψει σωστά σήματα. Οι Βρετανοί ήθελαν να δολοφονήσουν έναν από τους επιβάτες του σκάφους, τον Πανάγο Παραλή, που παλιότερα δούλευε για τους Βρετανούς, αλλά αργότερα στρατολογήθηκε από την OSS.

Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40. Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος Facebook Twitter
Οι Βρετανοί πράκτορες που έφτασαν στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1942

Το βιβλίο του Καψάσκη αποστασιοποιείται από τη μέχρι τώρα ιστορική διαμάχη για τον Εμφύλιο και τη βρετανική παρέμβαση, απομακρύνεται από τις λεγόμενες αναθεωρητικές και μετα-αναθεωρητικές προσεγγίσεις, αδιαφορεί για τις υποθέσεις του τύπου ότι η διόγκωση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ μπορεί να οφείλεται στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, αφήνει κατά μέρος τις σχηματοποιήσεις και τα μανιχαϊστικά σχήματα και προτείνει μια νέα αφήγηση. Η αφήγηση αυτή στηρίζεται κυρίως σε αρχειακές πηγές από τις συλλογές των Βρετανικών Εθνικών Ιστορικών Αρχείων και ειδικότερα από τα αρχεία της SOE. Δείχνει την περιπλοκότητα των σχέσεων και αναδεικνύει τις αποχρώσεις, τόσο χρήσιμες για να απομακρυνθούμε από τα σχήματα, πολλές φορές μεροληπτικά, της μέχρι τώρα ιστοριογραφίας. Επιπλέον, η αφήγησή του προσφέρει συναρπαστικές σελίδες στον σημερινό αναγνώστη.

Βρετανοί πράκτορες στην Ελλάδα του ’40. Ένας γνωστός-άγνωστος πόλεμος Facebook Twitter
Μέλη της ομάδας που απήγαγε τον διοικητή των γερμανικών στρατευμάτων στην Κρήτη, στρατηγό Χάινριχ Κράιπε.

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η βρετανική πολιτική προς την Ελλάδα παρέμεινε πολύ πιο σταθερή απ’ ό,τι φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Υποστήριξε αταλάντευτα τον βασιλιά και την εξόριστη κυβέρνηση με στόχο την εξασφάλιση της βρετανικής επιρροής μετά τον πόλεμο. Οι πολιτικοί στόχοι της Βρετανίας ήταν σε απόλυτη προτεραιότητα σε σχέση με την αντιστασιακή προσπάθεια. Οι μυστικές  υπηρεσίες, παρά τις αντιθέσεις τους, εξυπηρέτησαν την πολιτική προσπάθεια, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι οι πολιτικές οδηγίες προς τις υπηρεσίες πληροφοριών ήταν οι ίδιες είτε επρόκειτο για τους πρώτους μήνες του πολέμου είτε κατά τα Δεκεμβριανά του 1944. Το ΕΑΜ επεκτάθηκε και αναπτύχθηκε ανεξάρτητα από τη βρετανική υλική υποστήριξη. Οι Βρετανοί ενθάρρυναν τον ανταρτοπόλεμο, αλλά το ΕΑΜ και η κυρίαρχη θέση του προϋπήρχαν κάθε βρετανικού ενδιαφέροντος. Από την πλευρά τους οι Βρετανοί δεν δίσταζαν να στηρίξουν αντιδραστικές οργανώσεις, που είχαν συχνά διασυνδέσεις με τον στρατό κατοχής. Γράφει ο Καψάσκης: «Όσο προχωρούσε ο πόλεμος και όσο το ΕΑΜ γινόταν ολοένα και πιο ανεξέλεγκτο, τόσο οι προσπάθειες των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών να το διαβρώσουν γίνονταν πιο εμφανείς και πιο απελπισμένες. Η βρετανική επέμβαση στην Ελλάδα δεν ήταν ούτε μια ηρωική πράξη υπεράσπισης της ελευθερίας ούτε μια σκοτεινή συνωμοσία για την καταστολή της ελευθερίας των Ελλήνων. Ήταν μια αντανάκλαση υποκείμενων βρετανικών προτεραιοτήτων που δεν λάμβανε υπόψη τις τραγικές τους συνέπειες».

*Παράλληλα με το βιβλίο του Κωνσταντίνου Καψάσκη, διάβασα το τρομερά ενδιαφέρον ημερολόγιο της πριγκίπισσας Ελένης του Νικολάου, που καλύπτει την περίοδο 1940-46 (εκδόσεις Καπόν). Στα γεύματα και στα δείπνα της πριγκίπισσας «συνάντησα» πολλούς δρώντες των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στην Αθήνα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Ελλάδα ως αγγλικό τσιφλίκι

Διονύσης Χαριτόπουλος / Η Ελλάδα ως αγγλικό τσιφλίκι

Η αγγλική παρουσία στην κατεχόμενη Ελλάδα συνιστά μια απροσχημάτιστη, ωμή αποικιοκρατική επιχείρηση που οδήγησε στις συγκρούσεις μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων, στα Δεκεμβριανά και, τέλος, σε αυτό που είχαν οι ίδιοι από το 1943 προεξοφλήσει, τον ελληνικό Εμφύλιο (1946-1949).
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ
Καπετάνισσες, Καβαλάρισσες

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καπετάνισσες, Καβαλάρισσες

Στο εαμικό κράτος δεν υπάρχουν διακρίσεις φύλου. Προβάλλεται και επικρατεί «η εικόνα μιας γυναίκας που δεν ζει "στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής". Έχει τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες και αντίστοιχες υποχρεώσεις», ξεπερνώντας για πρώτη φορά αγκυλώσεις αιώνων.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ
Μενέλαος Χαραλαμπίδης: «Το αντιστασιακό κίνημα το γέννησε ουσιαστικά η ίδια η κοινωνία»

Μενέλαος Χαραλαμπίδης / «Το αντιστασιακό κίνημα το γέννησε η ίδια η κοινωνία»

Μια επίκαιρη, διαφωτιστική όσο και αιχμηρή συζήτηση με τον γνωστό και από το επιτυχημένο εγχείρημα Athens History Walks οικονομολόγο, συγγραφέα και διδάκτορα Ιστορίας Μενέλαο Χαραλαμπίδη, με αφορμή την επανακυκλοφορία του εξαίρετου πονήματός του «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» (εκδ. Αλεξάνδρεια).
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ