Από Αθήνα, Βερολίνο κι από εκεί Αβάνα

Από Αθήνα, Βερολίνο κι από εκεί Αβάνα Facebook Twitter
Kυριάκος Xαρίτος
0

1.

Ακατάσχετη Αθήνα. Πολύ δυνατή, παλλόμενη και παθιασμένη, αλλά συγκροτημένα συγκερασμένη η ποιητική σύνθεση Το Επί Ματαίω (εκδ. Κέδρος) του Κυριάκου Χαρίτου (Χαλκίδα, 1977). Λέξεις-σουγιάδες και φράσεις-λεπίδες για τα όσα ταλανίζουν και βρομίζουν το σήμερά μας, τις ώρες, τα δευτερόλεπτά μας. Οργισμένο χιούμορ και μαινόμενη λογική κατακλύζουν τις σελίδες του Χαρίτου, αφού κατέκλυσαν την ψυχή και τον νου του. Ο εκτροχιασμός της τηλοψίας, η καλπάζουσα ρύπανση της αισθητικής και του γούστου, το κουρέλιασμα της ευγένειας από τη βαναυσότητα, ο θυμός για όλα γύρω μας, ένας θυμός που ωστόσο δεν θέλει να αποβεί φονιάς της αβρότητας, ένας θυμός που ωρύεται μεν, αλλά ωρύεται μελωδικά, είναι όλα παρόντα στην ποιητική του Χαρίτου. Διακρίνεις, στην ποιητική αυτή, το παλιό σκηνοθετικό underground βλέμμα του Γιώργου Χρονά απ' τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, στις Λάμπες και στα Μαύρα Τακούνια, φέρ' ειπείν, καθώς και τις ριζωμένες στο αστικό τοπίο επικλήσεις του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, όπως τις θαυμάσαμε στις θρυλικές Ωδές στον Πρίγκιπα. Η σημερινή Αθήνα, βρομότοπος και όαση, σκουπιδαριό και αληταριό μαζί, καλλιτεχνικό εργαστήρι και αποθήκη υλικού για μέλλουσες χρήσεις και για τωρινούς πειραματισμούς, να ποιο είναι το ποιητικό κέντρο στη σύνθεση Το Επί Ματαίω. Η χθαμαλή, χυδαία αλλά και στίλβουσα και ελπιδοφόρα, πραγματική πραγματικότητα, το καταγώγιο της καταγωγής μας, η κυοφορούσα εκπλήξεις καθημερινότητά μας. Γράφει ο Κυριάκος Χαρίτος: «Βάδισε πλάι μου εν φωτιά και εν γαλήνη / και θα σου δώσω εγώ κυβέρνηση / θα σου δώσω εγώ φονιάδες δορυφορικούς / γραβάτες όπλα μέσα στη μασχάλη / μουσκεύοντας στο μίσος και στο μίσος / Θα σου δώσω μικρόφωνα να μιλάς / Άνθρωπε / Και πόλεις νεκρικές της επαρχίας / να εγκαινιάζεις ντισκοτέκ και ζαχαροπλαστεία».


2.

Βορβορώδες Βερολίνο. «Η μικρότητα των μερών προβάλλει πιο εντυπωσιακή από τον μνημειώδη όγκο του συνόλου. Δεν αντιλαμβάνομαι πια τη μεγάλη χειρονομία του ήρωα της παγκόσμιας σκηνής. Εγώ κάνω τον περίπατό μου», γράφει, ήδη το 1921, ο σπουδαίος Joseph Roth (1894-1939). Επιμένω στο σπουδαίος. Ο πολυγραφότατος αυτός δημιουργός, μια πολυσχιδής προσωπικότητα, ένας διεισδυτικός παρατηρητής των καθημερινών πραγμάτων και των ψυχονοητικών διακυμάνσεων των ανθρώπων μέσα στις ταραχές του Μεσοπολέμου, ανάγεται σε έναν μείζονα ανατόμο της ανθρώπινης ύπαρξης και των κοινωνικοπολιτικών ζυμώσεων. Στα Βερολινέζικα Χρονικά, 1920-1933 (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα) ο Roth τωόντι κάνει τον περίπατό του, αλωνίζει στα σοκάκια και στα βουλεβάρτα, κοιτάζει, αφουγκράζεται, σημειώνει και, με κείμενα σύντομα, των πεντακοσίων και εξακοσίων λέξεων, σαν πολαρόιντ με κόκκο, σαν εσπευσμένες εγγραφές σε φορητό μπομπινόφωνο, αποτυπώνει το κλίμα του Μεσοπολέμου στο Βερολίνο. Περιφρονεί και επικρίνει το τάχατες μεγαλειώδες και φιλόδοξο, μένει, εμμένει, επιμένει στις στιγμές, στο αφανές, σε ό,τι περνάει απαρατήρητο. Ακούσιος προπομπός του Guy Debord, ο Αυστριακός μετρ θα επισημάνει: «Τα σημαντικά και τα λιγότερο σημαντικά και τα ασήμαντα είναι τώρα αυτά που φαίνονται σημαντικά, λιγότερο σημαντικά ή ασήμαντα. Διαβάζουμε την αξία τους στην εικόνα τους και όχι στην ουσία τους». Ο Roth θα επισκεφτεί το Καπηλειό του Άλμπερτ, εκεί όπου συχνάζουν πόρνες και νταβατζήδες, θα περιγράψει το Κουτί των Πούρων, όπου φυλάνε, σαν πολύτιμα τιμαλφή, οι διαρρήκτες τα σύνεργα της διάρρηξης, και θα μας μιλήσει για τα παρατσούκλια τους: το αντικλείδι που λέγεται «καρυδάκι», το λαμάκι που λέγεται «μυτοκάρυδο», το τρυπάνι που λέγεται «σπαστήρι». Ο Roth θα πιει τα ποτήρια του, παρατηρώντας τους πάντες και τα πάντα, στο Ταβερνάκι της Αλητείας, και θα μας κεράσει την απίστευτης ποίησης και ακρίβειας φράση: «Παίζουν χαρτιά. Τα βρόμικα χαρτιά πέφτουν στο τραπέζι σαν μικρά χαστούκια».


3.

Ασύστολη Αβάνα. Όπου Αβάνα είναι η συνεκδοχή της Κούβας. Τα γεγονότα διαδραματίζονται κυρίως στο Ματάνσας αλλά και σε όλη την Κούβα, και στην Ισπανία. Ο μάστορας της σύγχρονης κουβανέζικης πρόζας, ο δυναμικός Pedro Juan Gutiérrez (Ματάνσας, 1950), μας μεταφέρει στην ανάστατη δεκαετία του 1960, τη δεκαετία της εφηβείας, της ανακάλυψης αυτής της φλόγας που είναι η νιότη, τη δεκαετία των πολιτικών και πολιτισμικών κραδασμών. Στο μυθιστόρημα Βρόμικη Σάρκα (μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, εκδ. Μεταίχμιο) πρωταγωνιστούν ακριβώς οι αλλεπάλληλες, γεμάτες ένταση και πάθος, ευαισθησία και σκληρότητα, χορογραφίες της φλεγόμενης νιότης. Δυο φίλοι, ο ασθενικός, υπερευαίσθητος, γυαλάκιας και κολυμβητής στον ωκεανό της μουσικής, ο Φαμπιάν, και ο γειωμένος, χαοτικός, αναρχικός, αντιρρησίας από ένστικτο και προμελέτη, ο Πέδρο Χουάν, σμίγουν και χάνονται και ξαναβρίσκονται μες στα χρόνια, ζούνε απανωτές περιπέτειες, ανακαλύπτουν την τέχνη και τον έρωτα, πάνε κόντρα σε όλους και σε όλα. Ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα μαθητείας, ένα καυτό κουβανέζικο Bildungsroman, που σίγουρα θα το αγαπήσει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό.

http://radiobookspotting.blogspot.gr/

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ