Αναζητώντας την Ιουλιέτα

Αναζητώντας την Ιουλιέτα Facebook Twitter
Η Ολίβια Χάσεϊ ως Ιουλιέτα στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (1968) του Φράνκο Τζεφιρέλι.
0



«ΑΝ Ο ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΙΟΥΛΙΕΤΑ
 είναι η ιστορία που λέμε στους εαυτούς μας για το τι σημαίνει να είσαι νέος, παθιασμένος και καταδικασμένος», γράφει στο νέο βιβλίο της “Searching for Juliet: The Lives and Deaths of Shakespeare’s First Tragic Heroine” («Αναζητώντας την Ιουλιέτα: Οι ζωές και οι θάνατοι της πρώτης τραγικής ηρωίδας του Σαίξπηρ») η Σόφι Ντάνκαν, «η ιστορία της Ιουλιέτας είναι η ιστορία του τι σημαίνει να είσαι μια ερωτευμένη νεαρή γυναίκα». Το βιβλίο εξερευνά τους τρόπους με τους οποίους η Ιουλιέτα έχει ανασχεδιαστεί και επαναπροσδιοριστεί στον δυτικό πολιτισμό από την πρώτη εμφάνισή της τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα.

Υπάρχουν κεφάλαια σχετικά με την «βαρδολατρία» του 19ου αιώνα και την σχετική αρθρογραφία του 20ου και 21ου αιώνα, καθώς και αναλύσεις για τις σημαντικότερες κινηματογραφικές διασκευές του διάσημου έργου: την ταινία του Τζορτζ Κιούκορ για την MGM το 1936 (μια εμπορική αποτυχία με τη Νόρμα Σίρερ στο ρόλο της Ιουλιέτας και τον Λέσλι Χάουαρντ στο ρόλο του Ρωμαίου), το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Φράνκο Τζεφιρέλι (1968) και του Μπαζ Λούρμαν (1996). Η συγγραφέας αναφέρει επίσης το γνωστό μιούζικαλ West Side Story του 1957, το οποίο ήταν εμπνευσμένο από το έργο του Σαίξπηρ.

Όπως συνέβαινε με όλους τους γυναικείους ρόλους πριν από το 1660, την πρώτη Ιουλιέτα υποδύθηκε ένα έφηβο αγόρι –  σχεδόν σίγουρα ο μελαχρινός, μικροσκοπικός Robert Gough. Ο Gough είχε πιθανότατα παίξει επίσης την πρώτη Ερμία (στο «Όνειρο Θερινής Νυχτός») και την πρώτη Ροζαλίνα (στο «Αγάπης Αγώνας Άγονος»).

Η συγγραφέας καλύπτει την ιστορία των παραστάσεων και των διασκευών του έργου στο πέρασμα του χρόνου, συχνά με σχολαστική λεπτομέρεια, ενώ παράλληλα αναζητά την ηρωίδα του Σαίξπηρ σε πιο απροσδόκητα μέρη.

Η Ιουλιέτα του Σαίξπηρ είναι σημαντικά νεότερη από την αντίστοιχη φιγούρα στις κύριες πηγές του: είναι δεκαέξι ετών στο αφηγηματικό ποίημα του Άρθουρ Μπρουκ «H τραγική Ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας» (1562) και δεκαεπτά ετών στο “The Palace of Pleasure” (1567) του Γουίλιαμ Πέιντερ. Ο μέσος όρος ηλικίας μιας νύφης του 16ου αιώνα ήταν είκοσι δύο ετών. Η δεκατριάχρονη ηρωίδα του Σαίξπηρ ήταν συνεπώς «σκανδαλωδώς νεαρή», αυτή η πολυτάραχη εμπειρία της εφηβείας όμως είναι ο λόγος για τον οποίο το έργο εξακολουθεί να αποτελεί κομμάτι της σχολική ύλης. Συνολικά, ο ρόλος της Ιουλιέτας αντιπροσώπευε μια θεαματική ευκαιρία για τον έφηβο ηθοποιό, ο οποίος υποδυόταν έναν χαρακτήρα κοντά στην ηλικία του.

ΒΟΟΚΌπως η Ερμία, έτσι και η Ιουλιέτα αψηφά τη γονική αποδοκιμασία και λαχταρά να κλεφτεί με τον καλό της, όπως η Ροζαλίνα, είναι εξαιρετικά εύστροφη. Ωστόσο, από τον πρώτο ζοφερό υπαινιγμό για τους «εραστές που τ’ άστρα τους διασταυρώθηκαν» στον Πρόλογο του έργου, δεν υπάρχει ποτέ καμία αμφιβολία για την τελική της μοίρα. Το έργο αντιστρέφει τα χαρακτηριστικά της ρομαντικής κωμωδίας με συνταρακτικό αποτέλεσμα.

Ελάχιστοι ηθοποιοί είχαν ερμηνεύσει το ρόλο ακριβώς όπως γράφτηκε. Το 1748, η Susannah Cibber έγινε η πρώτη Ιουλιέτα που εμφανίστηκε σε μπαλκόνι, σε μια εκδοχή του έργου που διασκεύασε ο Ντέιβιντ Γκάρικ, ο πιο παραγωγικός ηθοποιός-θεατρώνης του 18ου αιώνα και αυτόκλητος αρχιερέας του Σαίξπηρ. Η λατρεία του για τον βάρδο τον οδήγησε σε σημαντικές επεμβάσεις στα πρωτότυπα κείμενα, καθώς επιθυμούσε να αναδείξει τα πιο ευγενή χαρακτηριστικά των κειμένων, αφαιρώντας στοιχεία που θεωρούσε απρεπή και ανάρμοστα. Ο Γκάρικ χάρισε στην Ιουλιέτα μια θεαματική σκηνή κηδείας, αύξησε την ηλικία της στα δεκαεπτά και έκοψε πολλές από τις πιο πνευματώδεις και γεμάτες υπονοούμενα  ατάκες της.

Η συγγραφέας καλύπτει την ιστορία των παραστάσεων και των διασκευών του έργου στο πέρασμα του χρόνου, συχνά με σχολαστική λεπτομέρεια, ενώ παράλληλα αναζητά την ηρωίδα του Σαίξπηρ σε πιο απροσδόκητα μέρη. Αναφέρει, για παράδειγμα, ότι κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, περίπου 3.355 σκλάβες πήραν το όνομα Ιουλιέτα από τους Βρετανούς ιδιοκτήτες τους (σύμφωνα με άλλες πηγές ο αριθμός υπερβαίνει τις 10.000). Σύμφωνα με το βιβλίο, σ’ αυτό το πλαίσιο το όνομα υποδήλωνε μια σεξουαλική επιθυμία, «ρομαντικοποιώντας τη σεξουαλική εκμετάλλευση που πολύ πιθανόν θα αντιμετώπιζαν αυτά τα κορίτσια». Πρόκειται για πρώιμα παραδείγματα της εργαλειοποίησης του Σαίξπηρ στην υπηρεσία του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού και της λευκής υπεροχής, μια τάση που δεν περιορίζεται στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Οι ανακαινίσεις του Antonio Avena στη Βερόνα της δεκαετίας του 1930 - οι οποίες περιλάμβαναν επίσης την ανακατασκευή του τάφου της Ιουλιέτας, με ένα παράθυρο του «δωδέκατου αιώνα» σε πρώιμο γοτθικό ρυθμό - αντανακλούσαν την προσωπική και πολιτική του δέσμευση στον φασισμό και την επιθυμία του να μετατρέψει την Ιουλιέτα του Σαίξπηρ σε ένα είδος κοσμικής ιταλικής αγίας.

Mε στοιχεία από το Literary Review

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ