Ο Παζολίνι και το «Σαλό» στην ΕΛΣ

Ο Παζολίνι και το Σαλό στην ΕΛΣ Facebook Twitter
Το κύκνειο άσμα του Παζολίνι συνιστά μια καλλιτεχνική ανατομία της λογικής του φασισμού, ιστορικά αλλά και ανθρωπολογικά. Φωτ.: Freddie F./ LIFO
0

ΗΘΕΛΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ να φέρω σε επαφή το κοινό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με κάποιο από τα έργα του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Η νεότητά μου σημαδεύτηκε από τις ταινίες του και μπορώ να πω ότι κουβαλάω την πνευματική του κληρονομιά, τόσο πολυεπίπεδη και πλούσια. Το Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα στοίχειωνε για δεκαετίες τη μνήμη μου ως ένα έργο που αναμετράται με το απόλυτο κακό και τις συνέπειές του στην κοινωνική ζωή.

Το κύκνειο άσμα του Παζολίνι συνιστά μια καλλιτεχνική ανατομία της λογικής του φασισμού, ιστορικά αλλά και ανθρωπολογικά. Η επιστροφή στο ζοφερότερο έργο του Παζολίνι είναι μια καταβύθιση στους φόβους που μοιάζουν να μας κατακλύζουν εκ νέου, τώρα που το «αυγό το φιδιού» εκκολάπτεται ξανά μπροστά στα μάτια μας σε ολοένα περισσότερες περιοχές του εύθραυστου κόσμου μας.

Η ΕΛΣ και ιδιαίτερα η Εναλλακτική Σκηνή της έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια, με την αμέριστη και γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και του υπουργείου Πολιτισμού, σε παραγωγές που συνδέουν σπουδαίες ταινίες με τον κόσμο του θεάτρου. Το σινεμά είναι η μηχανή παραγωγής των πιο πρόσφατων μύθων της ανθρωπότητας και το μουσικό θέατρο είναι λογικό να τροφοδοτείται από αυτό.

Η επιστροφή στο ζοφερότερο έργο του Παζολίνι είναι μια καταβύθιση στους φόβους που μοιάζουν να μας κατακλύζουν εκ νέου, τώρα που το «αυγό το φιδιού» εκκολάπτεται ξανά μπροστά στα μάτια μας σε ολοένα περισσότερες περιοχές του εύθραυστου κόσμου μας.

Η παράσταση του Άρη Μπινιάρη επισκέπτεται το ζοφερό σύμπαν του Παζολίνι με τα εργαλεία της σκηνής και εξερευνά στο εδώ και στο τώρα τα όρια της αντοχής των ερμηνευτών και της ανοχής των θεατών σε ένα έργο που, όσο λίγα, δοκιμάζει και τα δύο. Αφαιρώντας τη βολική απόσταση της οθόνης, οι θεατές έρχονται σε άμεση επαφή με το παζολινικό θέατρο της σκληρότητας: η μεταφορά στη ζωντανή παραστασιακή συνθήκη συνιστά από μόνη της μια πράξη συνενοχής μεταξύ σκηνής και πλατείας στο φόντο των πιο δύσβατων περιοχών της ανθρώπινης συνείδησης.

Στην παράσταση, ο Άρης Μπινιάρης διαχειρίζεται τον παζολινικό «μύθο» διαμέσου και της πρωτότυπης αφηγηματικής έντασης του Ντε Σαντ, επιχειρώντας να παρουσιάσει γυμνά στο κοινό τα ηθικά διακυβεύματα του έργου.

Αν και δεν πρόκειται για μια κλασική παράσταση μουσικού θεάτρου, που αποτελεί το βασικό δημιουργικό πεδίο της Εναλλακτικής Σκηνής, το κατά Μπινιάρη Σαλό φιλοδοξούμε να εγγραφεί στην ανήσυχη αναζήτηση της ΕΛΣ για επικοινωνία με ομάδες κοινού που δεν σχετίζονται παραδοσιακά με το έργο της. Γι’ αυτό, άλλωστε, συμπληρώνουμε την παράσταση με μια σειρά συναυλιών που συνιστά το πρώτο άνοιγμα του οργανισμού σε ένα κατεξοχήν πολιτικό και κριτικό σύγχρονο μουσικό ρεύμα, αυτό της ραπ.

Το Salò: The Concert, συναυλία με τη συμμετοχή σημαντικών νέων καλλιτεχνών της ελληνικής ραπ σκηνής, αποτελεί μια περαιτέρω απόδειξη τόσο της διαρκούς επιδραστικότητας του στοχασμού του Παζολίνι όσο και της αδιάκοπης ανησυχίας της ΕΛΣ για έναν ανοιχτό διάλογο, χωρίς αποκλεισμούς και στεγανά, με κάθε γόνιμη φωνή του σήμερα. Συμπαραστάτης σε αυτό το σημαντικό εγχείρημα είναι η ΔΕΗ η οποία στηρίζει την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εναλλακτική Σκηνή μέσω του προγράμματος εταιρικής υπευθυνότητας «ΔΕΗ ενεργώ».

Ο Παζολίνι είναι ένας από τους μεγαλύτερους χειριστές παλιών και νέων μύθων με τρόπο που είναι πολύ κοντινός στις μεγάλες αφηγήσεις της όπερας. Η επιστροφή του στη μυθολογία, η ματιά του, που εκσυγχρονίζει το αρχαίο και μυθοποιεί το σύγχρονο, η συνεργασία του με τη Μαρία Κάλλας, είναι πτυχές του έργου του που τον φέρνουν κοντά στο πεδίο της όπερας. Αυτός ο σύγχρονος κλασικός είναι μια μορφή που θα θέλαμε να εμπνέει τις νέες γενιές, γι’ αυτό και σε συνεργασία με τη LiFO πραγματοποιούμε αυτό το συλλεκτικό τεύχος αφιερωμένο στο έργο του.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFΟ δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ερωτευμένος με τον Κρέοντα

Θέατρο / Ο Rasche αγάπησε τον Κρέοντα περισσότερο από την Αντιγόνη

«Η εκφορά του λόγου παραδίδεται αμαχητί σε μια άκρατη δραματικότητα, σε ένα υπερπαίξιμο, σε μια βεβιασμένη εμφατικότητα, σε έναν στόμφο παλιακό που θα νόμιζε κανείς πως έχει εξαλειφθεί πλέον. Η σοβαροφάνεια σε όλο το (γοερό) μεγαλείο της». Έτσι ξεκίνησε φέτος η Επίδαυρος.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στο ζόφο του πολέμου

Θέατρο / Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στον ζόφο του πολέμου

Σε μια περίοδο που ο πόλεμος αποτελεί βασικό συστατικό της καθημερινότητάς μας, μια παράσταση εξετάζει όσα μεσολαβούν μεταξύ γεγονότος και πληροφορίας και πώς διαμορφώνουν την τελική καταγραφή και την ιστορική μνήμη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Θέατρο / Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Όταν η Πίπα Μπάκα ξεκίνησε να κάνει oτοστόπ από την Ιταλία για να φτάσει στην Ιερουσαλήμ δεν φαντάστηκε ότι αυτό το ταξίδι-μήνυμα ειρήνης θα κατέληγε στον βιασμό και τη δολοφονία της. Mια παράσταση που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών αναφέρεται στην ιστορία της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Θέατρο / Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Τα «Κακά σκηνικά» είναι «μια κωμική κόλαση» αφιερωμένη στη ζοφερή ελληνική πραγματικότητα, μια απόδραση από τα χάλια της χώρας, του θεάτρου, του παγκόσμιου γεωπολιτικού γίγνεσθαι, ένα ξόρκι στην κατάθλιψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Παπαδόπουλος: «Κάθε μορφή τέχνης χρειάζεται το εσωτερικό βάθος»

Θέατρο / Χρήστος Παπαδόπουλος: «Mε αφορά πολύ το "μαζί"»

Το «τρομερό παιδί» από τη Νεμέα που συμπληρώνει φέτος δέκα χρόνια στη χορογραφία ανοίγει το φετινό 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με τους Dance On Ensemble και το «Mellowing», μια παράσταση για τη χάρη και το σθένος της ωριμότητας.  
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάνεις χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη σου ανάγκη

Χορός / «Κάνουμε χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη μας ανάγκη»

Με αφορμή την παράσταση EPILOGUE, ο διευθυντής σπουδών της σχολής της Λυρικής Σκηνής Γιώργος Μάτσκαρης και έξι χορευτές/χορεύτριες μιλούν για το δύσκολο στοίχημα τού να ασχολείται κανείς με τον χορό στην Ελλάδα σήμερα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μαρία Κωνσταντάρου: «Ερωτεύτηκα αληθινά στα 58»

Οι Αθηναίοι / Μαρία Κωνσταντάρου: «Δεν παίζω πια γιατί δεν υπάρχουν ρόλοι για την ηλικία μου»

Μεγάλωσε χωρίς τη μάνα της, φώναζε «μαμά» μια θεία της, θυμάται ακόμα τις παιδικές της βόλτες στον βασιλικό κήπο. Όταν είπε πως θέλει να γίνει ηθοποιός, ο πατέρας της είπε «θα σε σφάξω». Η αγαπημένη ηθοποιός που έπαιξε σε μερικές από τις σημαντικότερες θεατρικές παραστάσεις αλλά και ταινίες της εποχής της είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Γιάννος Περλέγκας ανεβάζει τον «Κατσούρμπο» του Χορτάτση

Θέατρο / Γιάννος Περλέγκας: «Ο Κατσούρμπος μας είναι μια απόπειρα να γίνουμε πιο αθώοι»

Ο Γιάννος Περλέγκας σκηνοθετεί το έργο του Χορτάτση στο πλαίσιο του στο πλαίσιο του Κύκλου Ρίζες του Φεστιβάλ Αθηνών. Τον συναντήσαμε στις πρόβες όπου μας μίλησε για την αξία του Κρητικού συγγραφέα και του έργου του και την ανάγκη για περισσότερη λαϊκότητα στο θέατρο. Κάτι που φιλοδοξεί να μας δώσει με αυτό το ανέβασμα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασίλης Παπαβασιλείου

Απώλειες / Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): Ένας σπουδαίος διανοητής του ελληνικού θεάτρου

«Αυτό, λοιπόν, το οφείλω στο θέατρο: τη σωτηρία από την κακομοιριά μου»: Ο σκηνοθέτης, μεταφραστής, ηθοποιός και δάσκαλος Βασίλης Παπαβασιλείου πέθανε σε ηλικία 76 ετών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Θέατρο / Δημήτρης Γκοτσόπουλος: «Ήμουν ένα αγρίμι που είχε κατέβει από τα βουνά»

Ο ταλαντούχος ηθοποιός φέτος ερμηνεύει τον Νεοπτόλεμο στον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή. Πώς κατάφερε από ένα αγροτικό περιβάλλον να πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες και γιατί πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι στην Πολύαιγο, διαβάζοντας «Βάκχες»;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Θέατρο / Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης διασκευάζει φέτος τις τραγωδίες του Οιδίποδα σε ένα ενιαίο έργο και μιλά στη LiFO, για το πώς η μοίρα είναι μια παρεξηγημένη έννοια, ενώ σχολιάζει το αφήγημα περί «καθαρότητας» της Επιδαύρου, καθώς και τις ακραίες αντιδράσεις που έχει δεχθεί από το κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΓΙΑ 28 ΜΑΙΟΥ Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Θέατρο / Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Σαν σήμερα, το 1943, γεννήθηκε η Ελληνίδα σοπράνο που διέπρεψε για μια ολόκληρη δεκαετία στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά κάηκε εξαιτίας μιας σειράς ιδιαίτερα απαιτητικών ρόλων, τους οποίους ερμήνευσε πολύ νωρίς. Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος την πορεία της, περιγράφει την άνοδο και την πτώση της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Θέατρο / Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Από τους Αγίους Σαράντα της Αλβανίας μέχρι τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ζωή του βραβευμένου ηθοποιού, τραγουδιστή και σεναριογράφου είναι μια διαρκής προσπάθεια συμφιλίωσης με την απώλεια. Η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» τον καθόρισε, ενώ ο ρόλος του στο «Brokeback Mountain» τού έσβησε κάθε ομοφοβικό κατάλοιπο. Δηλώνει πως αυτό που τον ενοχλεί βαθιά είναι η αδράνεια απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ