Ψυχαγωγία: 1. Η ανάκληση των ψυχών (από τον Άδη) διά μαγικών μέσων 2. Η προσέλκυση των ψυχών, η διασκέδαση, η τέρψη. Ο Kristof ονομάζει το νέο, τέταρτο κατά σειρά άλμπουμ του, και το πρώτο με ελληνικό στίχο, «Ψυχαγωγία».
Σε αυτόν τον πιο μεστό και ολοκληρωμένο δίσκο στην καριέρα του ως τώρα παρουσιάζει ένα απρόσμενα ανανεωμένο καλλιτεχνικό alter ego. Στα δέκα κομμάτια που τον αποτελούν, εννιά τραγούδια και μια ορχηστρική σύνθεση με περίεργους και αινιγματικούς στίχους, αφηγείται ιστορίες για κάκτους που μεταμορφώνονται σε πανέμορφα αγόρια, ενοχλητικές μύγες, μοναχικά χρυσά ψάρια και για ουράνια πάρτι και τούρτες που χάνονται στα σύννεφα. Είναι, επίσης, ένας δίσκος για την αυτοαπομόνωση χωρίς να αναφέρεται καθόλου σε αυτήν, καμουφλάροντάς τη με αριστοτεχνικό τρόπο.
«Όλα ένα / Κι εμείς ολοένα / Πιο κοντά ή μακριά;» αναρωτιέται στο κομμάτι «Τηλεπάθεια» που ανοίγει τον δίσκο, με την avant-pop να έχει την τιμητική της και να λάμπει μέσα από τις ιστορίες που ξετυλίγονται σε κάθε κομμάτι. Οι στίχοι αυτομάτως γίνονται πιο προσωπικοί και άμεσοι, και όσο απλοϊκοί κι αν ακούγονται σε πρώτη ακρόαση, είναι τόσο αψεγάδιαστοι, που απορείς γιατί δεν είχε επιχειρήσει να τραγουδήσει νωρίτερα στη μητρική του γλώσσα.
Κάθε κομμάτι του δίσκου αποτελεί μια μικρή ιστορία, όπου ο μαγικός ρεαλισμός μπερδεύεται με την πραγματικότητα. Ο θάνατος, τα όνειρα, το σώμα, οι άλλοι κόσμοι, είναι μερικά από τα ζητήτηματα που τον απασχολούν.
Το ίδιο ισχύει και για την ερμηνεία του, που εδώ γίνεται σπαρακτική και αποκτά βαθιά συναισθηματική ένταση: «Διαλύω λέξεις στο νερό με σειρά αλφαβητική / Χάνομαι σε ένα μπλε υγρό, παρατηρώντας του φωτός τη διάθλαση / Κι ένα μήνυμά σου πήρα σε μορφή τηλεπαθητική».
Ο τρόπος που χειρίζεται την ελληνική γλώσσα για να περιγράψει μια προσωπική μεταφυσική κατάσταση την οποία βίωσε ένα καλοκαίρι είναι εντυπωσιακός. Δεν είναι τυχαίο που αναφέρει συχνά στις συνεντεύξεις του τη μεγάλη αγάπη που έχει για τη Λένα Πλάτωνος. Εδώ η επιρροή της είναι διάχυτη, όχι τόσο μουσικά, όσο στην πρόζα και τον τρόπο που χρησιμοποιεί τις λέξεις.
Κάθε κομμάτι του δίσκου αποτελεί μια μικρή ιστορία, όπου ο μαγικός ρεαλισμός μπερδεύεται με την πραγματικότητα. Ο θάνατος, τα όνειρα, το σώμα, οι άλλοι κόσμοι, είναι μερικά από τα ζητήτηματα που τον απασχολούν.
Ο Kristof άρχισε να γράφει τα κομμάτια του δίσκου την περίοδο της πρώτης καραντίνας του 2020, μια αρκετά έντονη περίοδο της ζωής του, όπως τη χαρακτηρίζει. Ο τίτλος που διάλεξε για τον δίσκο δεν είναι καθόλου τυχαίος.
«Γενικά, έχω μια μανία με τους τίτλους των άλμπουμ και των τραγουδιών», αναφέρει. «Το πρώτο πράγμα που πάντα ρωτάω όταν ακούω κάτι από φίλους μουσικούς είναι “τι τίτλο θα έχει;”. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως με βοηθάει να μπω στον κόσμο τους. Έτσι κι εδώ. Η ψυχαγωγία είναι μια λέξη που ακούστηκε πολύ στην καραντίνα: “Κλείνει η ψυχαγωγία”, “έχει πληγεί η ψυχαγωγία” κ.ο.κ. Η λέξη η ίδια είναι τόσο απόκοσμη, σημαίνει ανάκληση ψυχών –από τον θεό ψυχαγωγό Ερμή–, προσέλκυση, διασκέδαση, τέρψη. Και της έχουν δοθεί τόσες άλλες ερμηνείες μέσα στα χρόνια.
Την περίοδο εκείνη προσπαθούσα να θυμηθώ πότε ήταν η πρώτη φορά που ψυχαγωγήθηκα, που είδα κάτι (εξωτερικό) και συνδέθηκε με το μέσα (εσωτερικό). Που με ταξίδεψε. Ακόμα και η πανδημία ως γεγονός είναι κάτι που θα μας πάει αλλού. Σε κάτι καινούργιο για εμάς, εξωτερικά και εσωτερικά. Μια νέα τάξη πραγμάτων».
Αν και ο ίδιος δεν θεωρεί ότι έχει κάνει ένα κόνσεπτ άλμπουμ, όπως το προηγούμενό του με τίτλο «Talkshow», η πλειονότητα των τραγουδιών του ενώνεται μέσα από διάσημους μύθους που ανασύρει από την ελληνική μυθολογία. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αποτελούν τη βασικότερη επιρροή του άλμπουμ, πάντα δοσμένοι μέσα από το δικό του αυτοβιογραφικό πρίσμα βέβαια.
Στον «Κύκνο», που είναι μια αναφορά στον Φαίδωνα του Πλάτωνα, στην ηχώ και στον Νάρκισσο, περιγράφει το πρόσωπο ενός αγοριού που καθρεφτίζεται στην επιφάνεια μιας λίμνης.
Στην υπέροχη «Πανδώρα» τραγουδά για μία από τις πιο παρεξηγημένες, κατά την άποψή του, γυναικείες μυθικές φιγούρες. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του μύθου: από αυτήν που τη θέλει να άνοιξε το κουτί και να έφερε όλα τα δεινά στον κόσμο μέχρι εκείνη που τονίζει τη σημασία της στην αστρονομία ως μέρος του Ουρανού που έχει να κάνει με την ανατροπή και την έκπληξη. Για τον Kristof είναι μια ηρωίδα, η πρώτη γυναίκα που θέλησε να φέρει την αλλαγή.
Στο «Όλοι κοιμούνται» ο θεός Ερμής διοργανώνει ένα ουράνιο πάρτι για τον μουσικό, που όμως περισσότερο έχει να κάνει με την απομόνωση και όσα απαγορεύτηκαν την περίοδο της πανδημίας, πράγματα που άλλοτε ήταν αυτονόητα, όπως μια αγκαλιά, ένα φιλί μέχρι και μια απλή χειραψία. Σε δεύτερο επίπεδο μιλάει για μια ανάμνηση από τα παιδικά του χρόνια: «Όταν ήμουν μικρός, μια κοπέλα, προκειμένου να μην παίρνω βαριά τον θάνατο κάποιου, μου είπε ότι “δεν πέθανε, απλώς κοιμάται, αλλά δεν μπορεί να ξυπνήσει».
Στο «Εχινόψις» εμπνέεται από την ιστορία του Κυπάρισσου στη μυθολογία. Εμπνεύστηκε το τραγούδι ένα ξημέρωμα, όταν πότιζε τα φυτά σε σπίτι φίλων.
Ακόμα και η «Μύγα», αν και δεν στηρίζεται σε κάποιον μύθο, έχει ως πρωταγωνίστρια μια μύγα που σαν ερινύα έρχεται τα βράδια, την ώρα που ο ήρωας κοιμάται, και προσπαθεί να τον γεμίσει ενοχές και ανησυχία για τους μελλοντικούς της απογόνους. Είναι το πιο queer κομμάτι που συναντά κανείς στον δίσκο και «στο δεύτερο μισό μιλάει για τις τύψεις που είχα μικρότερος λόγω της ταμπέλας του “διαφορετικού παιδιού” ως προς τις καύλες και τη σεξουαλικότητα», όπως αναφέρει.
Ιστός
Το «Ψυχαγωγία» ηχογραφήθηκε σε δύο φάσεις το 2021 και η παραγωγή του είναι το πρώτο που προσέχεις μετά τους στίχους. Ο Kristof δεν θα μπορούσε να βρει ιδανικότερο συνοδοιπόρο από τον Βασίλη Ντοκάκη που την ανέλαβε και καταφέρνει να προσεγγίσει τις πιανιστικές συνθέσεις του Kristof με εξαιρετικά γοητευτικό τρόπο. Πρόκειται για μια απόλυτα αρμονική συνεργασία.
Στο «Μαρκαδόροι» π.χ., ένα από τα πιο περιπετειώδη κομμάτια και το πρώτο που έγραψε για τον δίσκο, τραγουδά για την αγάπη που έχει για τη ζωγραφική. «Κατά τη διάρκεια της καραντίνας πέρασα άπειρο χρόνο ζωγραφίζοντας μια σειρά κόμικ με χαρακτήρες κάτι ανθρωπάκια που κάνω συνέχεια», εξομολογείται. Μοιάζει σαν να ακούς Pulp με ελληνικό στίχο. Η δύναμη της φαντασίας αποθεώνεται σε στίχους όπως «Αν στα δάχτυλα έτσι απλά πέσει χρώμα, μείνει στίγμα, εγκλωβίζομαι διπλά… σχέδιο απόδρασης ξαναζωγραφίζω νοερά». Μαζί με το «Εχινόψις» είναι τα αγαπημένα του κομμάτια από το άλμπουμ.
Από την άλλη, στον περίπλοκο στιχουργικά «Ιστό» ο άμεσα new wave ’80s χαρακτήρας του τραγουδιού με ένα απλό beat μεταμορφώνεται σε ένα ακαταμάχητο ποπ κομψοτέχνημα.
Η μυθική «Ψυχαγωγία» κλείνει με ένα έντονα χατζηδακικό ορχηστρικό κομμάτι που έχει τον ίδιο τίτλο με το άλμπουμ. Ακούγεται σαν ένας προσωπικός στοχασμός για την εποχή που βιώνουμε. Ένας μελαγχολικός επίλογος που, αν μη τι άλλο, δείχνει ότι ο Kristof μεγαλώνει πολύ όμορφα καλλιτεχνικά και κυρίως αποδεικνύει το απεριόριστο μέγεθος των δυνατοτήτων του.
Η «Ψυχαγωγία» θα κυκλοφορήσει στις 18 Φεβρουαρίου από την Inner Ear.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
σχόλια