Ο βίος, η πολιτεία και βέβαια ο θάνατος ενός μεγάλου και διάσημου μαέστρου πάντα αφορά περισσότερους απ’ όσους αγαπούν την κλασική μουσική αφού το σύμπαν μιας μεγάλης ορχήστρας λειτουργεί εξ ορισμού και ως ένα “star system”. Η πραγματικότητα αυτή, αφορούσε κατ’ εξοχήν τον μαέστρο Λόριν Μάαζελ που απεβίωσε την Κυριακή 13 Ιουλίου σε ηλικία 84 ετών.
Ο Λόριν Μάαζελ αν και αινιγματικός και εν πολλοίς απρόσιτος, ίσως και αντιπαθητικός στους κύκλους των ορχηστρών και των μουσικών, υπήρξε ο πρώτος μαέστρος-σταρ με διακριτικά διαφορετικό τρόπο από τα “ιερά τέρατα” στη διεύθυνση της ορχήστρας που επεδίωξε με λύσσα να διαδεχτεί. Ήταν ο πρώτος Αμερικανός διευθυντής ορχήστρας που ο μισθός του ήταν ένας επταψήφιος αριθμός, ο πρώτος Αμερικανός που διηύθυνε Βάγκνερ στο Μπάυρωυτ και βέβαια ο πρώτος που οδήγησε τη μεγάλη Φιλαρμόνικη της Νέας Υόρκης στη Βόρειο Κορέα για συναυλία δημιουργώντας σάλο για την απόφασή του αυτή.
Σκεφτήκαμε να κάνουμε μια αναδρομή στο έργο του με οδηγό τον κ. Γιάννη Ευσταθιάδη, έναν άνθρωπο που γνωρίζει όσο ελάχιστοι στη χώρα μας την κλασική μουσική. Εμβληματική φυσιογνωμία της διαφήμισης, συγγραφέας, ποιητής (εξέδωσε πριν από λίγους μήνες τη νέα του ποιητική συλλογή “Εκατό” (Μελάνι) και παραγωγός της εκπομπής “Η Νήσος των Θησαυρών” στο Τρίτο Πρόγραμμα, μια εκπομπή στην κυριολεξία θησαυρός όπου ακούμε σπάνιες ηχογραφήσεις, ο κ. Ευσταθιάδης (ο οποίος στο πρόσφατο παρελθόν είχε αναφερθεί στη σχέση του με τη μουσική στη LIFO από τη στήλη “Οι Αθηναίοι”) μας είπε για τον Λόριν Μάαζελ:
"Ευρύτατο ρεπερτόριο, δεσποτικός χαρακτήρας"
“Ο Λόριν Μάαζελ, υπήρξε, βέβαια, παιδί θαύμα κάτι που τελικά είναι “επικίνδυνο” για την εξέλιξη ενός μουσικού αλλά ευτυχώς το ξεπέρασε. Είχε απίστευτη μνήμη (μιλούσε κοντά έξι γλώσσες) γιαυτό και διεύθυνε χωρίς παρτιτούρα. Ως μουσικός και διευθυντής ορχήστρας πέρασε στην κυριολεξία απ’ όλες τις μεγάλες ορχήστρες και όπερες του κόσμου.
Θα έλεγα ότι αυτό που τον χαρακτηρίζει ως μουσικό είναι το ευρύτατο ρεπερτόριο του, από τον Μπαχ αλλά πολύ λίγο ασχολήθηκε με τους νεώτερους συνθέτες της πρωτοπορίας. Το ρεπερτόριό του επίσης περιλάμβανε 40 όπερες. Μολονότι η δισκογραφία του είναι εκτενέστατη, έχει συγκριτικά πολύ λίγες ερμηνείες σε συνεργασία με σολίστ (να δηλώνει κάτι για τον μάλλον δεσποτικό χαρακτήρα του, αναρωτιέμαι).Είναι ίσως ο μόνος μαέστρος που συνεργάστηκε όχι ευκαιριακά, αλλά κατά καιρούς μόνιμα με όλες τις μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες: D.G., Decca, Philips, EMI, CBS (συνήθως στο παρελθόν οι μεγάλοι μαέστροι ήταν διά βίου συνδεδεμένοι με μία εταιρεία –Τοσκανίνι/RCA, Bruno Walter/Columbia– ή κάποιοι αργότερα με δύο, π.χ., Karajan.EMI & D.G.). Οι ηχογραφήσεις του με τις δύο πρώτες –D.G, Decca– παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Κάποιες επιλογές από τη δισκογραφία του:
- Το τρίπτυχο Ρωμαίος & Ιουλιέτα από Τσαϊκόφσκι, Berlioz και Προκόφιεφ (Φιλαρμονική Βερολίνου) D.G.
- Ravel. Η όπερα «Το παιδί και τα μάγια» (ή κατ’ άλλους «οι μαγγανείες») με την Εθνική Ραδιοφωνική Ορχήστρα της Γαλλίας. D.G.
- Ravel. «Δάφνις και Χλόη», με την Ορχήστρα του Κλήβελαντ (Decca).
- Gershwin, συμφωνική μουσική με την Ορχήστρα του Κλήβελαντ (Decca).
- Gershwin, Porgy and Bess, όλη η όπερα με την Ορχήστρα του Κλήβελαντ (Decca).
- Sibelius, οι συμφωνίες, με τη Φιλαρμονική της Βιέννης (Decca).
- R. Strauss, συμφωνικά ποιήματα με την Ορχήστρα Φιλαρμόνια (ΕΜΙ).
- Στραβίνσκι, Πουλί Φωτιάς και Αηδόνι + Falla, Τρίκωχο καπέλο, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της ραδιοφωνίας του Βερολίνου (πρώην RIAS), D.G.
- Franck Συμφωνία, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της ραδιοφωνίας του Βερολίνου (πρώην RIAS), D.G.
Αν πρέπει να διατυπώσω κάποιες επιφυλάξεις για έργα που διεύθυνε, θα αφορούσαν ολόκληρη την ηχογράφηση του Μπαχ (Βραδενβούργια, σουίτες, λειτουργία, ορατόρια) στα μέσα της δεκαετίας του 1960 για τη Philips και τον Don Giovanni του”
Βίντεο από τη συναυλία της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης στη Βόρειο Κορεα. Πρελούδιο στην γ’πράξη της όπερας Λόενγκριν του Βάγκνερ:
________
Η φωτογραφία είναι από την προσωπική σελίδα του www.maestromaazel.com/. Στα ψηφιακά αρχεία της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από διάφορα στιγμιότυπα της καρριέρας του.
σχόλια