Παρίσι: Η Αψίδα του Θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί - Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο

Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Ο Κρίστο φωτογραφίζεται κρατώντας μακέτα με το The Arc de Triumph Wrapped. Φωτο: ©2019 Estate of Christo Javacheff
0

Ο θάνατος του 84χρονου Κρίστο, του καλλιτέχνη που μαζί με τη σύντροφό του στη ζωή και την τέχνη, Ζαν-Κλοντ, είχαν τυλίξει με πανιά τα πιο εμβληματικά μνημεία, νησιά και γέφυρες του κόσμου, άφησε ημιτελές το τελευταίο σχέδιό του, να τυλίξει με τα χαρακτηριστικά ονειρικά πανιά του την Αψίδα του Θριάμβου. Τα σχέδια, ολοκληρωμένα από το 2018, με τον θάνατό του, τον Ιανουάριο του 2020, έμειναν στο κενό και η πανδημία του κορωνοϊού ανέβαλε κάθε άλλη πρωτοβουλία.

Όμως η πρώτη μεταθανάτια παρουσίαση του έργου του, το The Arc de Triumph Wrapped, θα πραγματοποιηθεί τελικά στις 18 Σεπτεμβρίου και θα παραμείνει μέχρι τις 3 Οκτωβρίου, με 25.000 τ.μ. ασημί μπλε ύφασμα και 7.000 μέτρα κόκκινο σχοινί κατασκευασμένο από ανακυκλώσιμο πολυπροπυλένιο να καλύπτει το ορόσημο της γαλλικής πρωτεύουσας.

Το έργο είχε σχεδιαστεί σχεδόν 60 χρόνια νωρίτερα, όταν με τη Ζαν-Κλοντ έμεναν σε ένα δωμάτιο στο Παρίσι και σχεδίαζαν στα χαρτιά τα φιλόδοξα σχέδιά τους. Στα επόμενα χρόνια το ζευγάρι δημιούργησε εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, το «αμπαλάζ» της Pont Neuf στο Παρίσι το 1985, του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο το 1995, έργα που ο ίδιος ο Κρίστο περιέγραψε ως «εντελώς παράλογα, εντελώς άχρηστα». Εντούτοις, ήταν εντυπωσιακοί στην πρακτική τους και πολύ υπομονετικοί στην τέχνη τους.

Το έργο στην Αψίδα του Θριάμβου, το οποίο θα κοστίσει 14 εκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από τον Κρίστο μέσω της πώλησης των προπαρασκευαστικών μελετών, σχεδίων και κολάζ του έργου, καθώς και μοντέλων κλίμακας, έργων της δεκαετίας του 1950 και του 1960 και πρωτότυπων λιθογραφιών σε άλλα θέματα.

Η αναμονή για τα παραπάνω και ακόμα περισσότερα έργα είναι εντυπωσιακή. Περίμεναν 32 χρόνια για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους «Wrapped Trees», στο Berower της Ελβετίας, σχεδόν 25 χρόνια για να πάρουν πράσινο φως και να εγκαταστήσουν το αλησμόνητο στους Νεοϋορκέζους έργο τους «The Gates» στο Central Park, 24 χρόνια μέχρι να δώσει η γερμανική κυβέρνηση άδεια για να τυλίξουν το Ράιχσταγκ στο Βερολίνο σε ασημένιο ύφασμα, 10 χρόνια μέχρι οι γαλλικές αρχές να εγκρίνουν το «τύλιγμα» της Pont Neuf στο Παρίσι με ύφασμα στο χρώμα της σαμπάνιας, 7 χρόνια για να καταφέρουν να φυτέψουν ένα δάσος από ομπρέλες σε ορυζώνες κοντά στο Τόκιο και κατά μήκος των λόφων της Νότιας Καλιφόρνιας.

Είναι αλήθεια ότι ο Κρίστο και η Ζαν-Κλοντ πίστεψαν πολύ στο έργο τους και έκαναν μεγάλη υπομονή σε όλη τη διάρκεια της παραγωγικής ζωής τους. Ωστόσο, η αναμονή των απαντήσεων από κυβερνήσεις που άλλαζαν συχνά ήταν σχεδόν βασανιστική.

Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Φωτο: Christo and Jeanne- Claude

Το έργο στην Αψίδα του Θριάμβου, το οποίο θα κοστίσει 14 εκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από τον Κρίστο μέσω της πώλησης των προπαρασκευαστικών μελετών, σχεδίων και κολάζ του έργου, καθώς και μοντέλων κλίμακας, έργων της δεκαετίας του 1950 και του 1960 και πρωτότυπων λιθογραφιών σε άλλα θέματα. Δεν θα λάβει δημόσια ή ιδιωτικά κεφάλαια, όπως ανακοινώθηκε.

Το έργο θα εγκατασταθεί μετά τις 14 Ιουλίου, την Ημέρα της Βαστίλης και πρέπει να απεγκατασταθεί εγκαίρως για τις τελετές της Ημέρας των Ενόπλων δυνάμεων τον Νοέμβριο. Θα απαιτήσει 24ωρη εργασία επί 12 εβδομάδες.

Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Η Ζαν-Κλοντ και ο Κρίστο το 1995 στο Βερολίνο, όταν τύλιξαν το Ράιχσταγκ σε ασημένιο ύφασμα. Φωτο: Wolfgang Volz. © Christo,

Ο Κρίστο και η Ζαν-Κλοντ γεννήθηκαν την ίδια ημερομηνία, στις 13 Ιουνίου του 1935, ο Κρίστο στο Γκάμπροβο της Βουλγαρίας και η Ζαν-Κλοντ στο Μαρόκο. Γνωρίστηκαν για πρώτη φορά στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 1958. Μαζί υπέγραψαν τα έργα τους τόσο στον εξωτερικό χώρο, όσο και τα μεγάλης κλίμακας εσωτερικού χώρου. Έγιναν θρύλος για την τόλμη με την οποία προσέγγισαν τις εγκαταστάσεις και το εφήμερο και για την επιμονή τους να παρουσιάζουν τα έργα τους στα πιο απρόβλεπτα μέρη. Aπό τα πιο προβεβλημένα ζευγάρια της σύγχρονης τέχνης, την υπηρέτησαν με έργα in situ, που χρειάζονταν σχεδιασμό ετών και εκατομμύρια δολάρια για να πραγματοποιηθούν.

Τα έργα τους πάντα μοιάζουν με ποταμό υλικού, φαίνονται παράξενα στη σύλληψή τους και κινούνται με τα στοιχεία της φύσης: αντιδρούν στη βροχή και τον αέρα, φωσφορίζουν στο φως, δημιουργούν παράξενους όγκους στο σκοτάδι, χάνονται και εμφανίζονται πίσω από δέντρα, σκεπάζουν με έναν τρόπο σχεδόν ιδιοφυή τα νερά, είναι κινούμενα, ελαφρά και συγκεντρώνουν γύρω τους εκατομμύρια επισκέπτες, είναι εξαιρετικά δημοφιλή και παράξενα, οικεία στην αφή.

Οι Κρίστο και Ζαν-Κλοντ, ως κάτοικοι της Νέας Υόρκης, έζησαν την τραγωδία των Δίδυμων Πύργων και δώρισαν με την εγκατάσταση στο Σέντραλ Παρκ «Πύλες», το πιο ελπιδοφόρο καλλιτεχνικό μήνυμα σε μια πόλη που τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε χτυπηθεί από την τρομοκρατία. Οι χρυσαφένιες «Πύλες» τους στο Σέντραλ Παρκ προσέλκυσαν τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες υπενθυμίζοντας ότι το καλλιτεχνικό πνεύμα της πόλης είναι ζωντανό και ακμαίο.

Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Οι Πύλες στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. © Christo, Φωτο: Wolfgang Volz

Χώρισαν όταν πέθανε η Ζαν-Κλοντ, το 2009, και ο Κρίστο συνέχισε μόνος του –αυτό που πίστευαν πάντα– να δείχνει τη δύναμη της τέχνης να μεταμορφώνει το τοπίο.

Τα οπτικά κατορθώματά του συνεχίστηκαν με δυο ακόμα τελευταίες εγκαταστάσεις, δυο έργα με τα οποία μπορούσαν να συνομιλήσουν όλοι.

Το The Floating Piers, μέσα στη Λίμνη Iseo στην Ιταλία, συνέδεσε δυο από τα νησιά της με την ηπειρωτική χώρα, με κίτρινες αστραφτερές νάιλον διαδρομές επάνω στο νερό να δημιουργούν έναν διάδρομο που κάλυπτε τη συνολική απόσταση 4,5 χιλιομέτρων και μια τεράστια πλωτή δομή που επέπλεε στη λίμνη Serpentine, το καλοκαίρι του 2018, ένα μασταμπά, που είναι η αραβική ονομασία των πυραμιδοειδών τάφων της αρχαίας Αιγύπτου, με μήκος 30 μέτρα και κόκκινες και λευκές πλευρές.

Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
The Floating Piers, Lake Iseo, Italy, 2014-16. © Christo, Φωτο: Wolfgang Volz
Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Φωτο: Christo and Jeanne- Claude
Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Φωτο: Christo and Jeanne- Claude
Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Φωτο: Christo and Jeanne- Claude
Η Αψίδα του θριάμβου τυλίγεται με χιλιάδες μέτρα ασημένιο πανί -Το μεταθανάτιο έργο του Κρίστο Facebook Twitter
Φωτο: Christo and Jeanne- Claude
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ