Οι «κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!)

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!) Facebook Twitter
Dimitris Antonitsis, "Family Matters", Case Study 1b, 1998, courtesy of the artist and Ileana Tounta gallery
0

«Πιτσιρίκος, στην προεφηβεία, με θυμάμαι να φοράω το κραγιόν και τα ρούχα της μητέρας μου. Ξεκίνησα να ανακαλύπτω ενσυνείδητα την ομοφυλόφιλη σεξουαλική ταυτότητά μου στα 13. Υπήρξα παθητικός μέχρι τα 19. Τότε ο πρώτος μεγάλος δεσμός μου μού έβγαλε το ενεργοπαθητικό μου κομμάτι. Αργότερα έκανα κάποιες φορές σεξ και με γυναίκες... Με θυμάμαι να λέω γύρω στα 25 μου ότι βρίσκω τη ζωή των τρανς ατόμων θλιβερή μέσα σε μία υπερσυντηρητική κοινωνία όπως ήταν ακόμα τη δεκαετία του ’90 η ελληνική – ακόμα είναι συντηρητική, παρά τα τεκταινόμενα…

Αλλά βρήκα το κουράγιο να εξερευνήσω τα θηλυκά στοιχεία της προσωπικότητάς μου. Non binary πριν από τη δημιουργία του όρου (γελάει). Αγόρασα τις πρώτες μου κόκκινες γόβες πριν από σχεδόν 20 χρόνια, όταν μου το ζήτησε ένας γκόμενος. Έχω παίξει σε συνευρέσεις BDSM. Έχω βρεθεί με non binary άτομα, ενεργητικά και παθητικά. Έχω υπάρξει σε πενταετή σχέση ως cis ενεργητικός άντρας. Έξω κυκλοφορώ ως cis άντρας, κάποιοι όμως με έχουν γνωρίσει και με το γυναικείο μου όνομα, Τζουλιάννα… Και τελευταία έχω σκεφτεί ότι ίσως τελικά να είμαι λεσβία…

Καταλογίζουμε μεν, και όχι άδικα, στο κυρίαρχο ετεροκανονικό αφήγημα προκαταλήψεις και διακρίσεις, τι συμβαίνει όμως όταν η ίδια η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα δημιουργεί κανονικότητες και στεγανά μέσα στους κόλπους της;

Μ’ αρέσει το σεξ και μ’ αρέσει να εξερευνώ τις ορμές μου... Δεν είμαι ακτιβιστής και δεν τα πάω καλά με την ξύλινη πολιτική ορθότητα. Αλλά πιστεύω ότι οι “διαφορετικοί” πρέπει να έχουν την εξυπνάδα και την ευαισθησία να αποδέχονται την όποια διαφορετικότητα».

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!) Facebook Twitter
Maria Cyber, "London", 1991, courtesy of the artist

Φίλος του επιμελητή της έκθεσης «Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» Φοίβου Σακαλή, ο «κύριος Τζουλιάννα» δεν είναι καλλιτέχνης, είναι όμως ένα καθ’ όλα υπαρκτό πρόσωπο, η πλήρης αφήγηση του οποίου περιλαμβάνεται στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεση ακριβώς διότι δίνει ένα στίγμα της σύγχρονης σεξουαλικότητας – μια απελευθερωμένη σεξουαλικότητα που δεν δεσμεύεται από «απόλυτους» ερωτικούς προσανατολισμούς, ρόλους και βιολογικά φύλα, που μπορεί να είναι ανοικτή, συμπεριληπτική, απροσδόκητη αλλά που παρά ταύτα δεν γίνεται πάντοτε αποδεκτή ως τέτοια ακόμα και σε χώρους που αυτό θα φάνταζε αυτονόητο, όπως συμβαίνει με ένα όχι ευκαταφρόνητο κομμάτι της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.      

Καταλογίζουμε μεν, και όχι άδικα, στο κυρίαρχο ετεροκανονικό αφήγημα προκαταλήψεις και διακρίσεις, τι συμβαίνει όμως όταν η ίδια η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα δημιουργεί κανονικότητες και στεγανά μέσα στους κόλπους της;

«Με το να καταφεύγουμε στους ίδιους μηχανισμούς και συλλογιστικές που χαρακτηρίζουν την κατεστημένη ετεροκανονικότητα, καταλήγουμε να δημιουργούμε με τη σειρά μας ομοκανονικότητες», επισημαίνει ο Φοίβος Σακαλής. Στόχος άλλωστε αυτής της έκθεσης είναι ακριβώς να φωτίσει τη μη αποδοχή από ένα μεγάλο κομμάτι της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, και ειδικά από εκείνο που νιώθει πιο αποδεκτό, τόσο των διαφόρων ταυτοτήτων φύλου όσο και των ποικίλων σεξουαλικών επιθυμιών και πρακτικών των πολλών διαφορετικών υποσυνόλων της. Πώς πολεμάς την εσωτερική προκατάληψη, πώς αντιμάχεσαι τη δημιουργία νέων «κατεστημένων»;

«Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές αποκλίσεις στην αντίληψη του εαυτού, της ταυτότητας, του προσανατολισμού», συνεχίζει. «Οι περισσότερο γνωστές ομάδες είναι οι cis άντρες και γυναίκες οι οποίοι/ες διατηρούν την ταυτότητα του φύλου τους, δηλαδή οι γκέι και οι λεσβίες, και ελκύονται από το ίδιο φύλο και τα “ετεροφυλόφιλα” χαρακτηριστικά του. Μια άλλη ομάδα είναι τα non binary άτομα, τα οποία ενστερνίζονται στοιχεία τόσο της αντρικής όσο και της γυναικείας ταυτότητας.

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!) Facebook Twitter
Leonardo Pucci, "Bangkok 10:05pm", 2019

Υπάρχουν επίσης οι παρενδυτικοί άντρες ή cross dressers, οι butch λεσβίες, οι οποίες υιοθετούν ανδρικά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως να εγκαταλείπουν τη γυναικεία υπόστασή τους και τέλος, μέσα σ’ αυτή την πολύ γενικευμένη παράθεση, υπάρχουν τα τρανς άτομα… Κανείς δεν δεσμεύεται σε έναν μόνο ρόλο ή μία μοναδική ταυτότητα φύλου, η ζωή είναι για να επανεφευρίσκεις διαρκώς τον εαυτό σου».

Όσο σύμφωνο κι αν με βρίσκει η τελευταία αυτή πρόταση, αληθεύει ότι στα γκέι apps, στις παρέες και στα forum της κοινότητας στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς «διατυπώνονται συστηματικά όλο και περισσότερα “όχι”: στους τοπ ή στους μπότομ, στους τριχωτούς ή στους ξυρισμένους μετροσέξουαλ, στους γυμνασμένους ή στους καμπυλόγραμμους, στους χοντρούς ή στους αδύνατους, σ’ αυτούς που τους αρέσει το ήρεμο σεξ ή στους “βιτσιόζους”, με τα “όχι” να είναι κανόνας απέναντι στους θηλυπρεπείς, στους cross dressers, στις τρανς γυναίκες, στους οροθετικούς –και ας μην είναι μεταδοτικοί με τις σύγχρονες θεραπείες–, στους Ασιάτες (τους Λατίνους και τους μαύρους επίσης σε χώρες όπου οι κοινότητες αυτές είναι πολυπληθείς)», επισημαίνει ο συνομιλητής μου, συμπληρώνοντας ότι τα «όχι» –που είναι σαφώς περισσότερα αναφορικά με ό,τι ξεφεύγει από τα κυρίαρχα πρότυπα– απευθύνονται επίσης συχνά στους χρήστες ουσιών, πολλές φορές και στους «ξενέρωτους», στους ηλικιωμένους αλλά ενίοτε και στους πολύ νέους, τους escort, τους πολυσυντροφικούς και πάει λέγοντας.

«Αλλά και στον χώρο των λεσβιών, απ’ ό,τι διαβάζω στο βιβλίο της Μαρίας Κατσικαδάκου-Cyber “Μια λεσβιακή ζωή”, υπάρχουν έριδες τόσο ανάμεσα σε λεσβίες και (cis straight) φεμινίστριες όσο και μέσα στη λεσβιακή κοινότητα: για το αν τα dildos, για παράδειγμα, είναι αποδεκτά ή θεωρούνται Δούρειος Ίππος της πατριαρχίας ή για το κατά πόσο οι τρανς γυναίκες γίνονται δεκτές στις διασκεδάσεις τους κι όλα αυτά ενώ η ορατότητα των λεσβιών στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στα τάρταρα».

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!) Facebook Twitter
Spyros Rennt, "Menergy heads (edit)", 2018, courtesy of the artist

Είναι νομίζω ξεκάθαρο πως το ζήτημα εδώ δεν είναι ότι στο όνομα κάποιων πολιτικά ορθών ευαισθησιών «απαγορεύουμε» στο τάδε ή το δείνα άτομο να εκφράσει τα προσωπικά του γούστα που είναι απολύτως σεβαστά, αλλά το πώς μπορεί να γίνει αυτό αποφεύγοντας να διατυπώσουμε δυνάμει προσβλητικές, μειωτικές, ακόμα και ρατσιστικές εκφράσεις – ήδη κάποια forum και ψηφιακές εφαρμογές γνωριμιών προσέχουν περισσότερο τις κατηγοριοποιήσεις τους, ενώ ανάλογοι προβληματισμοί έχουν διατυπωθεί και για αντίστοιχα που απευθύνονται σε ετεροφυλόφιλους.

Και είναι καλοδεχούμενοι αυτοί οι προβληματισμοί, ειδικά αν ανήκεις σε μια κοινότητα που προβάλλει το δικαίωμα στη διαφορά γιατί αλίμονο αν ο κόσμος που ονειρευόμαστε είναι ένα αντεστραμμένο κακέκτυπο εκείνου που μας καταπιέζει!  

Τα έργα τέχνης (ζωγραφικές συνθέσεις, κολάζ, φωτογραφίες, ταινίες) που παρουσιάζονται στην γκαλερί Crux, σε μια έκθεση που γίνεται με την υποστήριξη της Θετικής Φωνής, φωτίζουν τους πολλούς διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι απολαμβάνουν το σεξ ή αντιλαμβάνονται την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους.

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» (και πώς να τις αποφύγετε!) Facebook Twitter
Eva Stefani, "Kiss", filmstill courtesy of the artist

Σύμφωνα με τον Φοίβο Σακαλή, η έκθεση «Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα» αναδεικνύει χωρίς να προτείνει, αποδεχόμενη τις διαφορετικότητες ως κάτι εντελώς φυσιολογικό: «Είτε αναφερόμαστε σε ομοφυλόφιλους, είτε σε ετεροφυλόφιλους και στις σεξουαλικές τους πρακτικές, και εφόσον συζητούμε για συναινούντες ενήλικες, η έννοια της “διαστροφής” –και της εμπάθειας που αυτή επιφέρει, αν όχι του μίσους– θα έπρεπε να εξαλειφθεί, καθώς ζούμε σ’ έναν κόσμο οκτώ δισεκατομμυρίων διαφορετικών εγώ. Και δεν υπάρχει επιστροφή, η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι μονόδρομος. Αν εμείς δεν μπορούμε να τα βρούμε μεταξύ μας, σκεφτείτε πόσο χάλια προγραμματισμό θα κάνουμε στα ρομπότ, το νέο είδος που παράγουμε για να συγκατοικήσουμε!».

«Κανονικότητες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα»
Γκαλερί Crux, Σέκερη 4 Κολωνάκι
Διάρκεια: 15/12-20/1
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Δημήτρης Αντωνίτσης, Denys Shantar, Μαρία Cyber, Poka-Yio, Δημήτρης Φραγκάκης, Ηλίας Παπαηλιάκης, Spyros Rennt, Εύα Στεφανή, Άγγελος Παπαδημητρίου, Νίκος Παπαδόπουλος, Ελένη Χριστοδούλου, Σταύρος Παπαγιάννης, Διονύσης Καβαλλιεράτος και Παναγιώτης Ευαγγελίδης.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ