Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά...

Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Jean-Leon Gerome: Harem Women Feeding Pigeons in a Courtyard
0

Ο Οριενταλισμός στην τέχνη αποτέλεσε ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που άκμασε κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και συνέχισε την παρουσία του, με τα χαρακτηριστικά που τον καθιέρωσαν, μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον -η ολοένα και αυξανόμενη διεθνής βιβλιογραφία είναι αποκαλυπτική- ειδικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες στη Δύση, δεδομένου ότι πολλά κράτη της Ανατολής έχουν αποκτήσει πλέον την ανεξαρτησία τους επιτρέποντας την πιο ανώδυνη πλέον μελέτη του αποικιοκρατικού παρελθόντος τους. Στη ζωγραφική, με την οποία συνδέθηκε περισσότερο ο όρος -καθώς και με την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη γλυπτική-, οι καλλιτέχνες που ενεπλάκησαν ήταν κυρίως Γάλλοι και Άγγλοι, και δευτερευόντως άλλες εθνικότητες, όπως Γερμανοί, Ιταλοί και Αμερικανοί.

Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Jean- Leon Gerome: A Harem


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Jean- Leon Gerome : Amehs Playing Chess in a Café

Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Jean Leon Gerome : Egyptian Recruits Crossing the Desert


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Jean-Leon Gerome: The Dance of the Almeh


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Odalisque in Grisaille, ca. 1824–34Jean Auguste Dominique Ingres

   

Η Ανατολή, που ορίζεται δυτικά από τη βαλκανική χερσόνησο με κατεύθυνση, μέσω της Εγγύς Ανατολής, προς τα βάθη της Άπω Ανατολής και νότια από τη Β. Αφρική προς το κέντρο της μαύρης ηπείρου, αποτέλεσε τη γεωγραφική έκταση από όπου αντλήθηκαν τα θέματα των οριενταλιστών ζωγράφων. Άμεσα συνδεδεμένο με το κίνημα ήταν το ταξίδι, το οποίο, εκτός από την απαραίτητη παιδευτική του αξία, πραγματοποιούνταν πάντα με σκοπό την άντληση θεμάτων για έργα που θα γινόταν αποδεκτά και θα αγοράζονταν από το κοινό, το οποίο παρακολουθούσε τα δωμάτια και τις οργανωμένες περιοδικές εκθέσεις .

  

Η αναπαραγωγή μιας Ανατολής που εξαντλείται σε απεικονίσεις καθημερινών σκηνών νωχέλειας και ηδυπαθών οδαλισκών, προχωρά σταδιακά στον 19ο αιώνα στην ανάπτυξη μιας εικόνας πιο πραγματικής, που παρ 'όλη την αληθοφάνειά της δεν απαλλάσσεται από τις προβολές του Δυτικού πολιτισμού πάνω στο ελάχιστα γνωστό άλλο, το οποίο δρα όχι μόνο ως αποθεματικός χώρος των ενοχών ή νομιμοποιημένων σκέψεων του θεατή στη Δύση, αλλά και ως πηγή απόλαυσης, μέχρι το σημείο που να μη θίγει την τάξη πραγμάτων στη Δυτική κοινωνία. Κατά τον 18ο αιώνα ανιχνεύουμε έργα, λογοτεχνικά και ζωγραφικά, που έχουν ως θέμα τους την Ανατολή -χαρακτηριστική είναι η επήρεια του τουρκικού πολιτισμικού στοιχείου-, τα οποία όμως δεν είχαν την καθολικότητα που απέκτησαν τον 19ο αιώνα. Επιπρόσθετα, η θεωρία του Μαρξ, η μελέτη του υποσυνείδητου από τον πατέρα της ψυχανάλυσης, οι εθνογραφικές έρευνες και οι τεχνικές ανακαλύψεις είχαν απήχηση στη φαντασία του κοινού και επηρέασαν το βλέμμα των Ευρωπαίων για την Ανατολή.

Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Royal Tiger, 1829Eugène Delacroix


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Chassériau, Théodore


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Chassériau, Théodore | Dance of the Kerchiefs.


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
The 1798 Egyptian Expedition Under the Command of Bonaparte, Léon Cogniet,


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Death of Sardanapalus, Eugène Delacroix


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Eugène Delacroix, The Women of Algiers


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
Odalisque with Slave - Jean Auguste Dominique


Οδαλίσκες, χαρέμια, ταξίδια μακρινά... Facebook Twitter
The Turkish Bath - Jean Auguste Dominique Ingres,

 

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
«Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Εικαστικά / «Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απεικονίσεις του ερωτισμού, η Ελένη Μπαγάκη, η Σοφία Μιτσώλα και η Janice Nowinski προσφέρουν τρεις διαφορετικές οπτικές για το τι σημαίνει να βλέπεις –και να σε βλέπουν– με τους δικούς σου όρους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ