Είναι αυτονόητο ότι η 7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αποτελεί το μείζον εικαστικό γεγονός στην πόλη και θα συνεχίσει να είναι μέχρι τη λήξη της στις 16/2/20.
Η φετινή διοργάνωση είναι η πρώτη που υλοποιείται από τον νεοσυσταθέντα Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης - ΜΟΜus. Έχει τίτλο «Στάση / Taking a stance» και είναι έργο ομάδας 11 επιμελητών. Η κ. Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια του ΜΟΜus και της Μπιενάλε, λέει σχετικά: «Συζητώντας με την επιμελητική ομάδα τον τρόπο παρουσίασης της φετινής έκθεσης, αποφασίσαμε να προτείνουμε έναν τόπο διασκορπισμένο σε έξι σημεία της πόλης και ένα στην Αθήνα, που, επειδή θα είναι έτσι κατακερματισμένος, θα γίνεται τόπος ήπιας και ήρεμης πρόσληψης ερεθισμάτων.
»Με τον τίτλο "Στάση", λοιπόν, δεν υπονοείται κάποια παύση ή διακοπή δράσης, αλλά, αντίθετα, υποδηλώνεται η ενεργοποίησή της στο επίπεδο της ανάπτυξης μιας σχέσης μεταξύ θεατή και έργων. Κι έτσι, η "στάση" μετεξελίσσεται σε "θέση" απέναντι στα έργα, η οποία σχηματίζεται μέσα από μια ματιά με πρόθεση σύνδεσής τους με την Ιστορία. Επειδή θεμέλιο του νεοσύστατου Momus είναι πάντα η Συλλογή Κωστάκη, τα αιτήματα, οι προσδοκίες, τα πειράματα και τα εγχειρήματα των αρχών του 20ού αιώνα είναι για μας ζωντανά. Και ένα ζήτημα με το οποίο ασχολήθηκε η Ρωσική Πρωτοπορία ήταν ο κοινωνικός ρόλος του καλλιτέχνη και η οργάνωση της εργασίας του.
Με τον τίτλο "Στάση", λοιπόν, δεν υπονοείται κάποια παύση ή διακοπή δράσης, αλλά, αντίθετα, υποδηλώνεται η ενεργοποίησή της στο επίπεδο της ανάπτυξης μιας σχέσης μεταξύ θεατή και έργων. Κι έτσι, η "στάση" μετεξελίσσεται σε "θέση" απέναντι στα έργα, η οποία σχηματίζεται μέσα από μια ματιά με πρόθεση σύνδεσής τους με την Ιστορία.
»Επανερχόμαστε, λοιπόν, στο αίτημα της καλλιτεχνικής παραγωγής ως εργασίας που θα πρόσφερε τα προς το ζην στον καλλιτέχνη, στο θέμα της επισφάλειας της κοινωνικής θέσης του και στον αντίκτυπο των δύο αυτών παραγόντων στο έργο που δημιουργεί. Πρόκειται για ζητήματα που δεν έπαψαν ποτέ να είναι αδιαμφισβήτητης και καθοριστικής σημασίας. Τα θέτουμε, λοιπόν, όλα αυτά επί τάπητος, επειδή συμβαίνει να έχουμε ολοκληρώσει μια πολύ ουσιαστική έρευνα σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης και επιβίωσης των καλλιτεχνών στην Ελλάδα σήμερα, τα αποτελέσματα της οποίας θα ανακοινωθούν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της Μπιενάλε.
»Μια άλλη γενική επισήμανση θα ήταν ότι, παρά τα άφθονα βίντεο και άλλα έργα που βασίζονται στη σύγχρονη τεχνολογία, στην έκθεση κυριαρχεί επίσης η επιστροφή στην ύλη και στην "απτικότητα", στην επαφή που μπορεί να αναπτύξει ο καλλιτέχνης, και κατ' επέκταση ο θεατής, αγγίζοντας και πειραματιζόμενος με τα υλικά. Τη θεωρούμε ανάγκη της εποχής, επειδή η υπόλοιπη επικοινωνία μας με την πραγματικότητα τείνει να γίνει όλο και πιο άυλη και μια συνέπεια αυτής της τάσης είναι να καθίσταται όλο και πιο αισθητή στην τέχνη η ανάγκη μιας στροφής προς το σώμα, το αντικείμενο και την ύλη».
Η Μπιενάλε περιλαμβάνει και φεστιβάλ περφόρμανς με τιμώμενο καλλιτέχνη φέτος τον Stelarc (που γεννήθηκε το 1946 στη Λευκωσία και από το 1972 έχει υιοθετήσει το καλλιτεχνικό του όνομα, το οποίο προκύπτει από το πραγματικό, που είναι Στέλιος Αρκαδίου). Είναι ένας από τους καταξιωμένους πρωτοπόρους καλλιτέχνες στο φάσμα της αντιμετώπισης του σώματος ως μιας κατασκευής που θα επιδεχόταν επανασχεδιασμό και αναδιαμόρφωση.
Όπως τονίζει με ενθουσιασμό η κ. Τσιάρα: «Εδώ και τέσσερις δεκαετίες ο Stelarc δεν δουλεύει απλώς για μια υπέρβαση των ορίων του ανθρώπινου σώματος αλλά την κάνει πράξη. Δεν ήταν πάντα εύπεπτα αυτά που παρουσίαζε. Πριν από είκοσι ή τριάντα χρόνια η δουλειά του φάνταζε δυστοπική και έμοιαζε με αντικείμενο της επιστημονικής φαντασίας. Όμως, με τα τωρινά δεδομένα της ιατρικής, της βιοτεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, αποκτά διαφορετική σημασία και πολύ πιο δυνατή σχέση με την επικαιρότητα».
Η Μπιενάλε φιλοξενεί περισσότερους από 50 καλλιτέχνες, εκ των οποίων οι μισοί τουλάχιστον είναι Έλληνες. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι πολιτογραφημένοι Παριζιάνοι και πάντοτε ρηξικέλευθοι Βασίλης Σαλπιστής και Ιάσων Καραΐνδρος (ο οποίος, φυσικά, συμμετέχει με το έτερον καλλιτεχνικό του ήμισυ, τον Jakob Gautel) και ο Βαγγέλης Βλάχος, που θα μπορούσε να θεωρείται ο Έλληνας καλλιτέχνης με τις πιο οξείες και αλύγιστες πολιτικές αιχμές στο έργο του.
Με δύο έργα, εκ των οποίων το ένα εκτίθεται στο αθηναϊκό πιεντ-α-τερ της Μπιενάλε Θεσσαλονίκης (που είναι το MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην πλατεία Ασωμάτων, στο Θησείο), συμμετέχει και το πασίγνωστο (αν όχι και μοναδικό) εικαστικό ντουέτο της Θεσσαλονίκης Kalos&Klio. Πρόκειται για έργα που προέρχονται από μια νέα και πλούσια σειρά που προέκυψε κατόπιν διετούς και πολύ εκτεταμένης έρευνάς τους στο πεδίο της υφαντικής τέχνης.
Τα έργα αξιοποιούν την «αφηγηματική παράδοση» των χαλιών και των υφαντών για να επανέλθουν σε ένα αγαπημένο θέμα του καλλιτεχνικού ντουέτου, που είναι η διαχρονικότητα των συμβόλων και η ικανότητά τους να διαπερνούν τον χρόνο, για να φτάνουν από το παρελθόν στην κάθε νέα εποχή, με αρκετές μορφολογικές παραλλάξεις μεν, αλλά χωρίς να έχουν αποκοπεί από τις αρχαιότατες καταβολές τους. Αυτή η σειρά έργων των Kalos&Klio θα παρουσιαστεί συνολικά μέσα στην ερχόμενη χρονιά στην γκαλερί Kalfayan, στην Αθήνα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια