Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη

Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
1
Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
Στο ΕΜΣΤ το «Πεδίο Χαλασμάτων» του Lois Weinberger (γ. 1947, Αυστρία) είναι το έργο που δεν αφήνει κανέναν ατάραχο. ©Mathias Voelzke

Κλείνεις τα μάτια και παρελαύνουν «εργάρες». Αρχικά είκοσι. Μετά τις πιέζεις, μέχρι να αποχωρήσουν οι μισές. Φτάνεις λοιπόν σε μια δεκάδα. Το πέρασμα όμως στην τελική πεντάδα γίνεται με πληγωμένη ψυχολογία Κλυταιμνήστρας που πρέπει να στείλει πέντε Ιφιγένειες στην Αυλίδα. Και αυτές θα ήταν: οι βιτρίνες της Μπιάφρας του Olu Oguibe, η ταινία του Douglas Gordon,τα κολάζ της Elisabeth Wild, το γλυπτό της Nairy Baghramian και το «ηχητικό γκράφιτι» από ήχους βατράχων που κοάζουν του Benjamin Patterson.


Στο τέλος, όμως, διαπιστώνεις ότι τα πέντε έργα που σου μένουν έχουν εκείνη την επιπλέον ικανότητα να «διογκώνουν το παρόν, για να κυριαρχήσουν στη μνήμη», όπως θα έλεγε ο ποιητής William Butler Yeats (σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά). Έχουν τη δύναμη της στιγμής που εκπλήσσει, επειδή κάτι μπροστά σου υπερβαίνει τις προσδοκίες σου από αυτό.


Χωρίς άλλα λόγια, λοιπόν, αυτά τα πέντε έργα είναι τα εξής:

➽ Όλα μαζί ως ένα ανσάμπλ, αλλά και καθένα μόνο του, τα έργα της Lala Rukh (γ. 1948, Πακιστάν). Στην κλίμακα της φωτογραφίας μοιάζουν ανύπαρκτα, τόσο μικρά και τόσο φίνα σε σύγκριση με την αδρότητα των τούβλινων τοίχων στο Ωδείο. Και όμως, από κοντά είναι τόσο ανελέητα ρυθμικά, τόσο βελούδινα και ζωντανά, τόσο χαρούμενα και σοβαρά, που είναι αδύνατο να μη σε αιχμαλωτίσουν. Κάτι αναδύεται μαγικά, σαν το χαρτί να είχε ψυχή κι αυτή να αφηνόταν να αναπαυτεί στην επιφάνειά του, καταλαμβάνοντας έναν χώρο ιδεατό, που πάλλεται μεταξύ μικρόκοσμου και γιγαντόκοσμου. Επιπλέον, τα έργα της Lala Rukh είναι ένα αντικλείδι που ξεκλειδώνει τη σχέση σχεδίων - μουσικής. Φανερώνουν το παιχνίδι που σε μεταφέρει μαγικά από τη ζωγραφισμένη γραμμή σε μια ηχητική εικόνα. Αλλά και με αντίθετη φορά, ελευθερώνουν το μυστικό πέρασμα από τον μουσικό ρυθμό σε μια γραφή θελκτική, η οποία υπερβαίνει τον ρόλο της ως καλλιγραφίας και ηχεί με λαμπρότητα, σαν παρτιτούρα.

Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
Η εγκατάσταση της Lala Rukh (γ. 1948, Πακιστάν) στο Ωδείο Αθηνών. ©Mathias Voelzke


➽ Η μαρμάρινη σκηνή της Rebecca Belmore (γ. 1960, Καναδάς) στον λόφο του Φιλοπάππου με θέα την Ακρόπολη. Το πιο «έργο για όλη την οικογένεια» ολόκληρης της documenta 14 έχει να κάνει με την καθήλωση του οδυνηρού στο διηνεκές. Και όμως, καταφέρνει να είναι το πιο «έργο για όλη την οικογένεια». Αυτό συνιστά άθλο, καθότι οι οικογένειες προτιμούν happy end. Πέραν τούτου, είναι ένα από τα ελάχιστα έργα (όχι μόνο αυτής της έκθεσης αλλά και ευρύτερα) που δεν χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για το προσφυγικό, παρά εστιάζουν σε δύο φρικώδεις μονιμότητές του: α) εκείνη του αφόρητου προσωρινού και β) εκείνη της διαπολιτισμικής τάφρου, όπου λιμνάζει η αμηχανία.

Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
Η μαρμάρινη σκηνή της Rebecca Belmore (γ. 1960, Καναδάς) στον λόφο του Φιλοπάππου. ©Fanis Vlastaras


➽ Στο Μουσείο Μπενάκη το κατακόκκινο βιβλίο του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου (γ. 1974, Αθήνα), στο οποίο το γύρισμα της κάθε σελίδας γίνεται σημείο στίξης που κόβει την ανάσα. Επίσης, αναποδογυρίζει μια αόρατη κλεψύδρα λύπης, για να ξεκινήσει και πάλι η αντίστροφη χρονομέτρησή της ως το χείλος του γκρεμού. Κοντά στο βιβλίο προβάλλεται ένα κινηματογραφικό υλικό από μπανάλ πλάνα συνοικιακών πεζοδρομίων στην περιοχή του Γκύζη, κάπως υπερφωτισμένα, σαν από τη λήθη που ξυρίζει την κρούστα των υπαρκτών μορφών για να φανεί καλύτερα το τραύμα.

Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
Στο Μουσείο Μπενάκη το κατακόκκινο βιβλίο του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου (γ. 1974, Αθήνα). ©Stathis Mamalakis


➽ Στο ΕΜΣΤ τα γλυπτά του Dan Peterman (γ. 1960, Μινεάπολις, Μινεσότα), των οποίων οι ξαφνικές και αστάθμητες μεταλλικές λάμψεις αναπηδούν υγρές σαν βλέμματα θυμού και θερμές σαν φλόγες διαφωνίας με το πεπρωμένο, το οποίο, όμως, στο τέλος θα υπερισχύσει.

Η LiFO επιλέγει το Τοp5 της αθηναϊκής documenta. Από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη Facebook Twitter
Dan Peterman (γ. 1960, Μινεάπολις, Μινεσότα) ©Stathis Mamalakis


➽ Στο ΕΜΣΤ το «Πεδίο Χαλασμάτων» του Lois Weinberger (γ. 1947, Αυστρία) είναι το έργο που δεν αφήνει κανέναν ατάραχο. Το δραστικότερο διαλυτικό φλέγματος σε όλη την documenta 14. Πρόκειται για ένα ρεσιτάλ μεθοδικής ανοικείωσης με το παρελθόν. Και αυτή μάλλον προτείνεται ως η σωστή διαδικασία για να επιτευχθεί ένας οριστικός ενταφιασμός του. Ωστόσο, πριν από αυτόν, παράλληλος στόχος είναι ο καλός αερισμός των αδύτων του εγκλήματος, με την ελπίδα ότι κάτι ίσως ανθίσει μετά από αυτό.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Εικαστικά
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης πέταξε τον Πλάτωνα σε ένα escape room για την Μπιενάλε

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο συναρπαστικός εξπρεσιονισμός του Ζορζ Ρουό 

Εικαστικά / Ζορζ Ρουό: Ο μεγάλος λησμονημένος του εξπρεσιονισμού

Ο Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης συνδέθηκε με τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του. Μια έκθεση με σημαντικά του έργα τον επαναφέρει στο προσκήνιο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«ΤΕΧΝΗ – ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ»: Η διαρκής συμβολή των δύο ομάδων στην ανεπανάληπτη πολιτισμική κίνηση της Θεσσαλονίκης

Εικαστικά / «Διαγώνιος» και «Τέχνη»: Πρόσφεραν παιδεία στη Θεσσαλονίκη. Τώρα συναντιούνται ξανά σε μια έκθεση

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» επιστρέφουν στο προσκήνιο μέσα από ένα αφιέρωμα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που αναδεικνύει δύο ιστορικές ομάδες της πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «λίστα Τραμπ» και τα «απαράδεκτα έργα τέχνης» οδηγούν σε μια άλλη Αμερική

Εικαστικά / Tο μένος του Τραμπ για το Smithsonian: Λογοκρισία, ρατσισμός, λίστες με «απαράδεκτα» έργα

Με στόχο το μεγαλύτερο συγκρότημα μουσείων και ερευνητικών κέντρων στον κόσμο, ο Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο και λογοκρισία σε έργα τέχνης και στο περιεχόμενο εκθέσεων, κατηγορώντας το Smithsonian ως «woke» και απειλώντας με περικοπές της χρηματοδότησής του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Εικαστικά / Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Μια από τις πιο εξέχουσες συλλέκτριες στην Ευρώπη, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στην Ύδρα, αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή σουρεαλιστικής και μεταπολεμικής τέχνης που στεγάζει στο σπίτι της στο Λονδίνο -τη μεγαλύτερη αυτού του είδους- σε μια δημοπρασία-ορόσημο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια
Μαλιστα, το "γύρισμα της κάθε σελίδας γίνεται σημείο στίξης που κόβει την ανάσα"!Μια τεχνη που παει να γινει απλη και μια γωσσα που υπερβαινωντας τον εαυτο της κοβει καθε ανασα.