Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα σε μια έκθεση του V&A

Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
© Sarikhani Collection
0

«Epic Iran» είναι ο τίτλος της νέας έκθεσης στο μουσείο V&A του Λονδίνου που εξερευνά 5.000 χρόνια ιστορίας του ιρανικού πολιτισμού μέσα από 300 συναρπαστικά αντικείμενα, τα περισσότερα από τα οποία είναι ελάχιστα γνωστά εκτός του Ιράν.

Ο ιρανικός, ένα πολιτισμός από τους μεγαλύτερους τόσο του αρχαίου όσο και του μεσαιωνικού κόσμου, εμφανίστηκε γύρω στο 3.200 π.Χ., σφράγισε την παγκόσμια ιστορία με σημαντικά επιτεύγματα και επηρέασε την εξέλιξη της τέχνης παγκοσμίως με μοναδικά παραδείγματα.

Το αρχαίο, ισλαμικό και σύγχρονο Ιράν και τα μνημειώδη καλλιτεχνικά του επιτεύγματα, από μπρούτζινα, κεραμικά, έργα από γυαλί, εικονογραφημένα χειρόγραφα, υφάσματα, χαλιά, ελαιογραφίες, σχέδια και φωτογραφίες από συλλογές απ' όλο τον κόσμο αποδεικνύουν την πλούσια κληρονομιά που εξακολουθεί να επηρεάζει πολλούς καλλιτέχνες μέχρι σήμερα.

Η έκθεση εξερευνά τον πολιτισμό και το ταξίδι της χώρας στον 21ο αιώνα, από την πρώτη γνωστή γραφή –που σηματοδοτεί την αρχή της ιστορίας του Ιράν– μέχρι την Επανάσταση του 1979 και μετά. Αρχιτεκτονικό μεγαλείο και αφθονία, ποίηση και παράδοση παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της ιρανικής ταυτότητας για χιλιετίες, ενώ εξελίσσονται και ανανεώνονται μέχρι σήμερα.

Η έκθεση είναι χωρισμένη σε δέκα μέρη με το πρώτο να παρουσιάζει τη Γη του Ιράν με εντυπωσιακές εικόνες από τα ποικίλα τοπία της χώρας – όλα όσα έχουν διαμορφώσει την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ιστορία της.

Αρχιτεκτονικό μεγαλείο και αφθονία, ποίηση και παράδοση παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της ιρανικής ταυτότητας για χιλιετίες, ενώ εξελίσσονται και ανανεώνονται μέχρι σήμερα.

Ιστορικά το Ιράν είναι από τις περιοχές του κόσμου όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτοι σημαντικοί πολιτισμοί, με τους πρώτους οργανωμένους οικισμούς να καταγράφονται το 7.000 π.Χ., ενώ από την πρώτη χιλιετία π.Χ. έως τον 7ο αιώνα μ.Χ. εγκαθιδρύθηκαν οι μεγάλες αυτοκρατορίες: Αχαιμενίδες, Πάρθοι, Σασσανίδες.

Ακόμη και πριν από την άνοδο της Περσικής Αυτοκρατορίας, ο πλούσιος πολιτισμός του Ιράν ανταγωνίστηκε αυτούς της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας, κάτι που φαίνεται στα αντικείμενα της έκθεσης, αντικείμενα διακοσμημένα με μοτίβα ζώων και φύσης, καθώς και ειδώλια και αντικείμενα από την καθημερινή ζωή και κοσμήματα.

Η Περσική Αυτοκρατορία εκτείνεται στην περίοδο των Αχαιμενιδών, ξεκινώντας από το 550 π.Χ., όταν ο Μέγας Κύρος στέφθηκε βασιλιάς των Μήδων και των Περσών, ενώνοντας το Ιράν πολιτικά για πρώτη φορά. Με πρωτεύουσα την Περσέπολη, η αυτοκρατορία έγινε η πιο εκτεταμένη του προ-ρωμαϊκού κόσμου, με μια πλούσια καλλιτεχνική κουλτούρα.

Ανάμεσα στα ευρήματα αυτής της περιόδου βρίσκεται ο κύλινδρος του βασιλιά Κύρου, ένας πήλινος κύλινδρος, ο οποίος είναι πλέον σπασμένος σε πολλά κομμάτια, πάνω στο οποίο γράφονται με βαβυλωνιακή σφηνοειδή γραφή οι αποφάσεις του Κύρου, εξαιρετικά σημαντικές για την ανθρωπότητα, αφού θεωρούνται ο πρώτος χάρτης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Ο Κύρος ελευθέρωσε τους σκλάβους, διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι είχαν το δικαίωμα να επιλέξουν την θρησκεία τους και καθιέρωσε, μεταξύ άλλων, τη φυλετική ισότητα.

Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Ο κύλινδρος του Κύρου, 539 – 538 π.Χ.. © The Trustees of the British Museum

Η περσική αυτοκρατορία τον 6ο και 5ο π.Χ. αιώνα εκτεινόταν από τη Μικρά Ασία έως τον ποταμό Ινδό. Την περίοδο 499-449 π.Χ. οι Πέρσες συγκρούστηκαν με τους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου Πελάγους. Το διάστημα 356-323 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος, επικεφαλής των συνασπισμένων Ελλήνων, κατάφερε να επιβληθεί του Πέρση Μεγάλου Βασιλέα Δαρείου Γ' και να κατακτήσει τα εδάφη της αυτοκρατορίας του.

Η κυριαρχία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρξε πρόσκαιρη και μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα, η περσική δυναστεία των Πάρθων επικράτησε σε ολόκληρη την περιοχή. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ., τη δυναστεία των Πάρθων τη διαδέχτηκε αυτή των Σασσανιδών.

Οι μουσουλμάνοι Άραβες κατέλυσαν το περσικό βασίλειο τον 7ο αιώνα και από τότε σταδιακά ξεκίνησε ο εξισλαμισμός της περιοχής. Είναι η εποχή από την οποία προέρχονται ευρήματα που συνδέονται με τον ζωροαστρισμό που παρέμενε ισχυρός μέχρι τον 9ο αιώνα, όταν πλέον η επικρατούσα θρησκεία στην Περσία είναι ο ισλαμισμός που οι αλλαγές που επέφερε στον πολιτισμό και τη ζωή των Ιρανών ήταν σημαντικές.

Σε αυτή την ενότητα της έκθεσης πρωταγωνιστεί το Βιβλίο των Βασιλέων το οποίο είναι το μεγαλύτερο επικό ποίημα στον κόσμο, που ολοκληρώθηκε από τον ποιητή Φερντουσί γύρω στο 1010 μ.Χ.

Ιδιαίτερη  είναι η αναφορά της έκθεσης στο Κοράνι, αλλά και στην ιρανική ποίηση που έχει καταγράψει εκατοντάδες ποιητές μιας παράδοσης που έχει βάθος πολλών αιώνων και συνδυάζει τη λογοτεχνία με τη φιλοσοφία και τη θρησκειολογία, με πιο δημοφιλείς εκπροσώπους της τον Τζελαλεντίν Ρουμί, τον Φαχροντίν αλ-Ιρακί, τον Σααντί, τον Αμπολκασέμ Φερντοσί, τον Ομάρ Καγιάμ τον Σαναΐ Γκαζναβί ανάμεσα σε άλλους.

Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Το Ωροσκόπιο του Iskandar Sultan (1411). Courtesy of the Wellcome Collection

Κατά τη χρυσή εποχή του Ισλάμ, από τον 8ο έως τον 11ο αιώνα, αναπτύχθηκε ολόκληρο το τότε φάσμα των επιστημών και ιδιαίτερα τα μαθηματικά, η αστρονομία και η φιλοσοφία. Πέρσες επιστήμονες τελειοποίησαν, από τον 10ο αιώνα και ύστερα, την χρήση του αστρολάβου, οργάνου που χρησιμοποιούνταν για τον καθορισμό της θέσης και της κίνησης των άστρων, που βρήκε ιδιαίτερη εφαρμογή στη ναυσιπλοΐα, μέχρι την εποχή της Αναγέννησης.

Διαθέτοντας πλούσιο υλικό από τον δέκατο τρίτο αιώνα μ.Χ., το μουσείο καταδεικνύει πώς οι ιρανικές παραδόσεις βασιλείας αναγεννήθηκαν, με την επιστροφή βασιλικών εθίμων όπως ρόμπες τιμής, τη δημιουργία πλούσιας τέχνης και αρχιτεκτονικής και μια εικόνα πιο διεθνή της χώρας, ενώ μετά από αιώνες η εισαγωγή της φωτογραφίας στο Ιράν στα μέσα του 1800 είχε μια βαθιά επίδραση στον τρόπο που οι Ιρανοί εκπροσώπησαν.

Η τέχνη του Ιράν έχει μια διακριτική δύναμη που με τη σειρά της επηρέασε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο. Η έκθεση φτάνει μέχρι το σύγχρονο Ιράν, σε μια περίοδο δυναμικής κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής, με την Ισλαμική Επανάσταση, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ και την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Τα πέντε χιλιάδες χρόνια της τέχνης του Ιράν είναι λαμπρά και η έκθεση αυτή δείχνει αριστουργήματα από την ισχυρή καλλιτεχνική παράδοση της πανάρχαιης αυτής χώρας της Ανατολής.

Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Βραχιόλι, 500-330π.Χ., Victoria and Albert Museum, London
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Qaran Unhorses Barman, a folio from the Shahnameh of Shah Tahmasp, Tabriz (περ. 1523-35). © Sarikhani Collection
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Προτομή βασιλιά, περ. 439 – 457 μ. Χ.. © The Sarikhani Collection
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Μπουκάλι και πιάτο με περσική ποίηση, 1180 – 1220, Ιράν. © Victoria and Albert Museum, London
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Γυναικεία ενδυμασία, 1800–50, Ιράν. Museum no. T.57&A-1979. © Victoria and Albert Museum, London
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Γυναίκα με πέπλο, από τον Sirak Melkonian, 1957. © Sirak Melkonian
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Shirin Aliabadi, Hybrid #3, 2008. © Estate of Shirin Aliabadi
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από ανδρική ενδυμασία, πριν του 1877, Kashan, Ιράν. © Victoria and Albert Museum, London
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Γλυπτά, περ. 1500 – 1100 π.Χ.. © The Sarikhani Collection
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Λειτουργικό σκεύος για θυμίαμα σε σχήμα λιονταριού (1000-1100). © Musee du Louvre, Dist. RMN-Grand Palais / Hughes Dubois
Η επική τέχνη 5.000 ετών του Ιράν μέσα από 300 αριστουργήματα στην έκθεση του V&A στο Λονδίνο Facebook Twitter
Parviz Tanavoli, Ο Ποιητής και ο Ευνοούμενος του Βασιλιά (1964-66) © Parviz Tanavoli, Φωτο: © Tate, London, 2017
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ